Του Αντώνη Τσιμπλάκη, [email protected]
Με 1,32 δισ. ευρώ συμμετέχουν οι επιχειρήσεις των Ελλήνων Κατασκευαστών Ναυτιλιακού Εξοπλισμού (HEMEXPO) στο ΑΕΠ της χώρας, διοχετεύοντας το 42% των πωλήσεων στη διεθνή αγορά
Θετική ήταν η ρότα των Ελλήνων Κατασκευαστών Ναυτιλιακού Εξοπλισμού (HEMEXPO) κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού, με τη συνεισφορά στο ΑΕΠ να φτάνει το 2020 στο 1,32 δισ. ευρώ. Παρά το γεγονός ότι η ανοδική πορεία των περισσότερων μεγεθών και αριθμοδεικτών των επιχειρήσεων της HEMEXPO ανακόπτεται το 2020, εξαιτίας της επίδρασης της πανδημίας του Covid-19 τόσο στην ελληνική όσο και στην παγκόσμια οικονομία, η μείωση αυτή στα περισσότερα μεγέθη συγκρατήθηκε, με αποτέλεσμα αυτά να βρεθούν σε επίπεδα ελαφρώς υψηλότερα απ’ ό,τι το 2018. Σύμφωνα με μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) για τις εταιρείες της HEMEXPO, στα βασικά μεγέθη των επιχειρήσεων και εξαιτίας της πίεσης του 2020 ο κύκλος εργασιών περιορίστηκε κατά 9,8% και διαμορφώθηκε στα 340 εκατ. ευρώ, με το μεγαλύτερο τμήμα του να έχει προέλθει από πωλήσεις στις υδάτινες μεταφορές (ναυτιλία και σχετικοί υποκλάδοι). Παρά τη μείωση στις εξαγωγές σε σχέση με το παρελθόν, αναφέρεται στη μελέτη, οι επιχειρήσεις των Ελλήνων Κατασκευαστών Ναυτιλιακού Εξοπλισμού συνεχίζουν να θεωρούνται εξαιρετικά εξωστρεφείς, καθώς περίπου το 42% των πωλήσεών τους διοχετεύεται στη διεθνή αγορά.
Συνεχείς επενδύσεις
Επιπλέον, οι επιχειρήσεις της HEMEXPO συνέχισαν και το 2020 την υλοποίηση προγράμματος επενδύσεων που αφορά κυρίως αγορές σε πάγιο εξοπλισμό, κυρίως με ξένους πόρους (δανεισμός). Ωστόσο, φαίνεται πως η ένταση επενδύσεων βρίσκεται σημαντικά χαμηλότερα τόσο από την ελληνική όσο και από την ευρωπαϊκή μεταποίηση. Τέλος, η αύξηση της απασχόλησης στις επιχειρήσεις των Ελλήνων Κατασκευαστών Ναυτιλιακού Εξοπλισμού συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου, ενώ οι περισσότερες επιχειρήσεις στοχεύουν σε περαιτέρω προσλήψεις τα επόμενα χρόνια. Συνολικά, η κερδοφορία των επιχειρήσεων της HEMEXPO παραμένει ενισχυμένη, με τους επιμέρους αριθμοδείκτες να την κατατάσσουν σε σημεία αρκετά υψηλότερα από τον μέσο όρο της ελληνικής μεταποίησης.
Δραστηριοποίηση
Οι ελληνικές επιχειρήσεις της κατασκευής ναυτιλιακού εξοπλισμού δραστηριοποιούνται σε ένα ευρύ φάσμα κλάδων της μεταποίησης, του εμπορίου και των υπηρεσιών. Ενδεικτικά, στις δραστηριότητες της HEMEXPO περιλαμβάνεται η παραγωγή εξειδικευμένου μηχανολογικού εξοπλισμού, οι υπηρεσίες εγκατάστασης και συντήρησης σε πλοία, καθώς και εξειδικευμένες υπηρεσίες σχετικές με τη ναυπήγηση, τη μετατροπή και τη συντήρηση πλοίων και ναυτιλιακών δομών. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στη μελέτη του ΙΟΒΕ, η φύση των δραστηριοτήτων του κλάδου απαιτεί εργατικό δυναμικό με υψηλές δεξιότητες, σε τμήματα παραγωγής, έρευνας και ανάπτυξης και εξυπηρέτησης πελατών. Από τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήχθη για το χρονικό διάστημα 2019-2020 καταγράφεται κενό μεταξύ προσφοράς και ζήτησης εργασίας. Οι επιχειρήσεις της HEMEXPO αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην κάλυψη κενών θέσεων εργασίας, κυρίως λόγω έλλειψης κατάλληλων δεξιοτήτων, απαιτούμενης εργασιακής εμπειρίας και απαιτούμενων τυπικών προσόντων. Σημαντικές ελλείψεις που αφορούν τόσο το υποψήφιο όσο και το υφιστάμενο ανθρώπινο δυναμικό εντοπίζονται σε εξειδικευμένες δεξιότητες και γνώσεις, κυρίως σε τεχνικούς, χειριστές μηχανημάτων και γενικότερα σε επαγγέλματα που σχετίζονται με τα τμήματα παραγωγής των επιχειρήσεων. «Το παραπάνω κενό όχι μόνο δεν επιτρέπει την απρόσκοπτη λειτουργία, αλλά επιβραδύνει και τη γενικότερη εκμετάλλευση του δυναμικού των επιχειρήσεων, περιορίζοντας αντίστοιχα και το επίπεδο ανταγωνιστικότητάς τους στην ελληνική και διεθνή αγορά» σημειώνει το ΙΟΒΕ και προσθέτει: «Στην προσπάθεια κάλυψης των παραπάνω περίπου το 40% των απασχολούμενων συμμετέχει σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης, τα οποία χρηματοδοτούνται κυρίως από ιδίους πόρους της HEMEXPO. Οι προς εκπαίδευση υπάλληλοι ανήκουν κυρίως στο επιστημονικό προσωπικό και στην κατηγορία των διευθυντικών / διοικητικών στελεχών. Αντίθετα, το τεχνικό προσωπικό, στο οποίο καταγράφονται και οι πλέον σημαντικότερες ελλείψεις σε τεχνικές δεξιότητες, συμμετέχει λιγότερο σε τέτοια προγράμματα». Η συμβολή των επιχειρήσεων των Ελλήνων Κατασκευαστών Ναυτιλιακού Εξοπλισμού από τις πωλήσεις στις υδάτινες μεταφορές στα κύρια οικονομικά μεγέθη της χώρας πολλαπλασιάζεται, με αποτέλεσμα να δημιουργείται στο σύνολο 337 εκατ. ευρώ εγχώρια προστιθέμενη αξία το 2019, έχοντας αυξηθεί κατά 45,2% σε σχέση με το οικονομικό αποτύπωμα του 2018. Κατά την πρώτη χρονιά της πανδημίας (2020), η δραστηριότητα από τις πωλήσεις στις υδάτινες μεταφορές περιορίστηκε κατά 11,2% σε σχέση με το 2019 και δημιούργησε εγχώρια προστιθέμενη αξία 300 εκατ. ευρώ. Όταν ληφθεί υπόψη το σύνολο της δραστηριότητας των μελών της HEMEXPO, αναφέρει το ΙΟΒΕ, η συνολική συνεισφορά στο ελληνικό ΑΕΠ διαμορφώνεται στο 1,35 δισ. ευρώ το 2019, έχοντας περιοριστεί κατά 5,2% σε σχέση με το 2018. Η πανδημία περιορίζει εκ νέου τη συνολική συνεισφορά στο ΑΕΠ, η οποία το 2020 διαμορφώνεται στο 1,32 δισ. ευρώ. Τέλος, το 2020 αυξήθηκε το ποσοστό του κύκλου εργασιών που προέρχεται από πωλήσεις στη ναυτιλία σε σχέση με το 2018. Ειδικότερα, περίπου το 59% των πωλήσεων του 2020 προήλθε από την εξυπηρέτηση της ζήτησης του ευρύτερου κλάδου των υδάτινων μεταφορών και κυρίως από την ακτοπλοΐα, την ποντοπόρο ναυτιλία καθώς και την υποστήριξη της λειτουργίας σχετικών υποδομών, όπως είναι οι λιμένες στη ναυτιλία. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, η ναυτιλία αποτελεί τον αποκλειστικό πελάτη για σχεδόν τις μισές επιχειρήσεις του δείγματος.
