Του Αντώνη Τσιμπλάκη, [email protected]

Χάρη στη στήριξη των Ελλήνων εφοπλιστών, η Αθήνα ξεπέρασε τη Σιγκαπούρη ως ναυτιλιακό κέντρο, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση παγκοσμίως στην πλοιοδιαχείριση, σύμφωνα με τις Menon Economics και DNV Publication

Η παγκόσμια πρωτιά των Ελλήνων εφοπλιστών, που ελέγχουν περίπου το 21% του παγκόσμιου στόλου σε όρους χωρητικότητας (gt), έχει αποφέρει άμεσο θετικό αντίκτυπο στην «εικόνα» της Αθήνας ως παγκόσμιου ναυτιλιακού κέντρου. Η τελευταία έρευνα των Menon Economics και DNV Publication δείχνει ότι η Αθήνα ξεπέρασε τη Σιγκαπούρη στην κορυφή της πλοιοδιαχείρισης σε παγκόσμιο επίπεδο. Όπως επισημαίνεται στην έρευνα, η Σιγκαπούρη διατηρεί τη θέση της ως το κορυφαίο ναυτιλιακό κέντρο στον κόσμο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά και του αναδυόμενου πράσινου μετασχηματισμού της βιομηχανίας. Παραμένει πρώτη όσον αφορά την ελκυστικότητα και ανταγωνιστικότητα, ενώ έχει ανέβει θέσεις σε ό,τι αφορά τη ναυτιλιακή τεχνολογία. Ωστόσο, χάνει την πρωτιά από την Αθήνα σε ό,τι αφορά τον στόλο, ενώ σε σχέση με τις λιμενικές υποδομές είναι πίσω από το μεγαλύτερο λιμενικό hub του κόσμου, τη κινεζική Σαγκάη. Επίσης, και ως οικονομικό και νομικό κέντρο η Σιγκαπούρη έπεσε από την πέμπτη θέση στην όγδοη. Κατά την αξιολόγηση της σημασίας των ναυτιλιακών κέντρων του κόσμου, η Αθήνα, η Σιγκαπούρη και το Τόκιο καταλαμβάνουν τις τρεις πρώτες θέσεις στην κατάταξη βάσει μεγέθους στόλου, με τη Σαγκάη και το Αμβούργο να ακολουθούν συμπληρώνοντας την πρώτη πεντάδα. Η κατάταξη (σε σύγκριση με το 2019) είναι σύμφωνη με τη μετατόπιση που καταγράφεται στον τομέα της ναυτιλίας, με όλο και περισσότερες ναυτιλιακές επιχειρήσεις να μετακινούνται σε ασιατικά ναυτιλιακά κέντρα, με αποτέλεσμα τα παραδοσιακά ευρωπαϊκά ναυτιλιακά κέντρα να πέφτουν στο ranking. Εξαίρεση αποτελεί η Αθήνα, με τους Έλληνες πλοιοκτήτες και τα στελέχη να «επιμένουν» ελληνικά και να εκτοπίζουν τη Σιγκαπούρη από την πρώτη θέση που είχε στην προηγούμενη έρευνα. Μάλιστα, όπως επισημαίνεται, παρά το γεγονός ότι το μερίδιο του ευρωπαϊκού στόλου έχει μειωθεί στο 43% το 2020 από 45% που ήταν το 2019, ο ελληνόκτητος στόλος έχει αυξηθεί κατά 20% σε σχέση με το 2019.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Petrofin (του 2019), δραστηριοποιούνται περίπου 590 ναυτιλιακές εταιρείες, από τα γραφεία των οποίων χαράσσεται η καθημερινή ρότα της πλειονότητας του μεγαλύτερου στόλου στον κόσμο (5.837 πλοία). Σύμφωνα με στοιχεία που έλαβε η «Ν» από τον βρετανικό οίκο Clarksons (στοιχεία Απριλίου 2022), οι 50 μεγαλύτερες ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες διαχειρίζονται έναν στόλο από 2.481 πλοία, συνολικής μεταφορικής ικανότητας 274,14 εκατ. DWT. Τον μεγαλύτερο στόλο σε όρους χωρητικότητας ελέγχει ο όμιλος Αγγελικούση, με τη Μαρία Αγγελικούση να έχει αναλάβει τον έλεγχο μετά την απώλεια του πατέρα της Ιωάννη Αγγελικούση. Ο όμιλος ελέγχει έναν μικτό στόλο (bulk carriers, δεξαμενόπλοια και LNG carriers) από 144 πλοία, με το tonnage να διαμορφώνεται στα 16,04 εκατ. gt. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται ο όμιλος Dynacom του Γιώργου Προκοπίου, ο οποίος τον τελευταίο χρόνο αποφάσισε να επενδύσει και στη ναυπηγική βιομηχανία της Ελλάδας, με την αγορά των μεγαλύτερων ναυπηγείων της χώρας (Σκαραμαγκά). Ο όμιλος διαθέτει επίσης μικτό στόλο από 120 πλοία, χωρητικότητας 9,5 εκατ. gt. Την πρώτη τριάδα κλείνει ο όμιλος Navios της Αγγελικής Φράγκου, με 160 πλοία, 9,27 εκατ. εκατ. gt. Ακολουθεί η Gardiff Marine του Γιώργου Οικονόμου, ο οποίος διαθέτει έναν στόλο από 99 πλοία, συνολικής χωρητικότητας 8,1 εκατ. gt, και την πρώτη πεντάδα με τα μεγαλύτερα ονόματα του ελληνικού εφοπλισμού κλείνει η Star Bulk Carriers του Πέτρου Παππά και του Oaktree Capital που διαχειρίζεται έναν στόλο από 128 bulk carriers, με tonnage 7,46 εκατ. gt. Μία θέση πιο κάτω είναι η Costamare των αδελφών Κωνσταντακόπουλου. Η εταιρεία, που παραδοσιακά διαχειριζόταν containerships, πραγματοποίησε ένα μεγάλο άνοιγμα στην αγορά των bulk carriers, ενώ παράλληλα ήταν η πρώτη ναυτιλιακή εταιρεία της ποντοπόρου ναυτιλίας που εισήγαγε ναυτιλιακό εταιρικό ομόλογο στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά. Σύμφωνα με τους Clarskons, διαχειρίζεται έναν στόλο από 109 πλοία, συνολικής χωρητικότητας 6,96 εκατ. gt. H Thenamaris, συμφερόντων σήμερα Νικόλα Μαρτίνου, αποτέλεσε τη βάση πάνω στην οποία έστησε έναν μεγάλο ναυτιλιακό όμιλο η Αθηνά (Νουνού) Μαρτίνου με τους γιους της Θανάση, Ντίνο και Ανδρέα. Σήμερα η εταιρεία έχει έναν στόλο από 91 πλοία, με συνολική χωρητικότητα 6,14 εκατ. gt.

Στη δεύτερη θέση της παγκόσμιας λίστας ναυτιλιακών κέντρων, μετά τη Σιγκαπούρη, είναι το Ρότερνταμ, κυρίως χάρη στις επιδόσεις του στον τομέα των λιμενικών υποδομών και την ανταγωνιστικότητα. Το Λονδίνο είναι στην τρίτη θέση της λίστας. Η βρετανική πρωτεύουσα -όπως και το Ρότερνταμ- δεν είναι πρώτη σε κανέναν από τους πέντε άξονες βαθμολογίας που θέτει η έρευνα, αφού η Νέα Υόρκη την έχει ξεπεράσει σε ζητήματα finance και υπηρεσιών, αλλά έχει υψηλές βαθμολογίες στο σύνολο. Η Σαγκάη είναι στην τέταρτη θέση παγκοσμίως ως ναυτιλιακό κέντρο, ενώ καταλαμβάνει την πρώτη θέση στον τομέα των λιμενικών υποδομών, ξεπερνώντας το Ρότερνταμ, το Χονγκ Κονγκ και τη Σιγκαπούρη. Το Τόκιο βρίσκεται στην πέμπτη θέση. Τη δεκάδα κλείνουν το Χονγκ Κονγκ, το Όσλο, η Νέα Υόρκη, το Αμβούργο και η Κοπεγχάγη.