Του Γιώργου Γεωργίου, [email protected]
Λίγο πριν από το τέλος του πρώτου εξαμήνου, η ναυτιλία εμφανίζει ανθεκτικότητα και ευελιξία. Τα ναύλα στη μεγάλη πλειονότητα των πλοίων έχουν αναρριχηθεί σε ικανοποιητικά επίπεδα, ενώ οι προοπτικές μοιάζουν ευοίωνες, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους
Μετά από μια χρονιά-ρεκόρ σε έσοδα και επενδύσεις για τους περισσότερους κλάδους της ναυτιλιακής αγοράς, το 2022 ξεκίνησε με ερωτηματικά. H επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, εν μέσω ρωσο-ουκρανι - κού πολέμου, ενεργειακής κρίσης και έντονου πληθω - ρισμού, και τα διαδοχικά «κύματα» κρουσμάτων κο - ρονοϊού σε μεγάλες αγορές, όπως η Κίνα, συνθέτουν ένα παζλ «μαύρων κύκνων» που απειλούν τη ζήτηση προϊόντων που μεταφέρονται διά θαλάσσης. Την ίδια ώρα, οι επαΐοντες της ναυτιλίας έχουν έρθει αντιμέτωποι και με διάφορες απροσδόκητες εξε - λίξεις, απόρροια των ανωμαλιών στο διεθνές εμπόριο. Ενδεικτικά, πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου ναυλώνονται για τη μεταφορά containers, ενώ «γί - γαντες» του λιανεμπορίου, όπως η Lidl, «στήνουν» ναυτιλιακές εταιρείες για να εξυπηρετήσουν τους πελάτες τους. Προς το παρόν πάντως και λίγο πριν από το τέλος του πρώτου εξαμήνου του έτους, η ναυτιλία εμφανίζει ανθεκτικότητα και ευελιξία. Ο επανασχεδιασμός των εμπορικών διαδρομών, μετά τη ρωσική εισβολή, είναι σε πρώτη φάση θετικός και τα ναύλα στη μεγάλη πλει - ονότητα των πλοίων έχουν αναρριχηθεί σε ικανοποι - ητικά επίπεδα, ενώ οι προοπτικές μοιάζουν ευοίωνες τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους. Από εκεί και πέρα, οι εκτιμήσεις καταδεικνύουν έναν βαθμό αβεβαιότητας για την πορεία των ναύλων. Ωστόσο, δεδομένων των άνευ προηγουμένου συν - θηκών που βιώνουν οι αγορές από το 2020 και της εγγενούς μεταβλητότητας της ναυτιλίας, κάθε πρόβλε - ψη διατυπώνεται πλέον με ιδιαίτερη προσοχή. Ανά αγορά Στα δεξαμενόπλοια, τα οποία ήταν ο «φτωχός συγγε - νής» των ναυλαγορών από το δεύτερο μισό του 2020 και μέχρι το πρώτο τρίμηνο της τρέχουσας χρονιάς, καταγράφεται αυξημένη δραστηριότητα, με εστίαση στα μικρομεσαία μεγέθη.
Όπως θα διαβάσετε στις επόμενες σελίδες, η ζήτη - ση για αργό πετρέλαιο αναμένεται να ενισχυθεί στο δεύτερο μισό της χρονιάς, ενώ οι κυρώσεις της Δύσης στη Μόσχα θα επιφέρουν βραχυπρόθεσμα πρόσθετα τονο-μίλια στην αγορά, κυρίως για τα βαπόρια τύπου aframax και suezmax. Μακροπρόθεσμα, όμως, οι κυρώσεις δημιουρ - γούν ένα θολό τοπίο. Αυτό, διότι εκτιμάται ότι θα προκλη - θεί μια κατάσταση ανάλογη με το Ιράν, κατά την οποία τα πλοία μεγαλύτερης ηλικίας θα ναυλώνονται για τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου «κάτω από το ραντάρ», έναντι ελκυστικών premiums. Αυτή η εξέλιξη θα δημιουργήσει αφενός μια αγο - ρά «δύο ταχυτήτων» και αφετέ - ρου θα μειώσει το ενδιαφέρον των πλοιοκτητών για διαλύσεις, επηρεάζοντας αρνητικά τα ναύλα. Στα bulk carriers, παρά τη μικρή κάμψη από τα επί - πεδα-ρεκόρ του 2021, τα ναύλα παραμένουν και φέτος ιδιαιτέρως ικανοποιητικά. Η μέχρι τώρα επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας αντισταθμίζεται από τη σχετικά χαμηλή αύξηση της προσφοράς πλοίων, λόγω μικρού βιβλίου παραγγελιών, τον επανασχεδιασμό των εμπορικών συναλλαγών που έχει επιφέρει μεγα - λύτερες αποστάσεις στα ταξίδια και τη συμφόρηση στα λιμάνια της Ανατολής. Εξετάζοντας κάθε εμπόρευμα ξηρού φορτίου ξεχωριστά, ο πόλεμος πλήττει κυρίως τα σιτηρά, καθώς η Ουκρανία κατέχει το 10% των παγκόσμιων εξαγωγών. Μικρή αύξηση αναμένεται φέτος στο εμπόριο σιδη - ρομεταλλεύματος, εν μέσω ανάκαμψης των βραζιλιά - νικων εξαγωγών. Τέλος, οι κυρώσεις έχουν επαναφέ - ρει στο προσκήνιο τον άνθρακα ως εναλλακτική πηγή ενέργειας. Πολυάριθμα είναι τα ρεκόρ που έσπασε η αγορά των πλοίων μεταφοράς containers στη διάρκεια του 2021. Η βαθιά κρίση στην εφοδιαστική αλυσίδα και η αυξημένη συμφόρηση σε μεγάλα λιμάνια, σε συν - δυασμό με την «έκρηξη» της καταναλωτικής online ζήτησης εν μέσω μέτρων lockdown, εξάντλησαν το διαθέσιμο τονάζ στην αγορά, οδηγώντας σε επίπε - δα-ρεκόρ τα ναύλα. Σε αυτό το πλαίσιο, τα έσοδα των liners, αλλά και των ανεξάρτητων πλοιοκτητών πολλα - πλασιάστηκαν, ενώ ιδιαίτερα κερδοφόρο αναμένεται και το 2022, καθώς το ισοζύγιο ζήτησης - προσφοράς παραμένει ευνοϊκό, παρά τις διαταραχές. Το μεγάλο ερωτηματικό για την αγορά είναι το βιβλίο παραγγελι - ών, καθώς από το τέλος του 2023 κι έπειτα θα ολοκλη - ρωθούν τα εκτεταμένα ναυπηγικά προγράμματα των εταιρειών.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία ενίσχυσε τον ρόλο των LNG carriers στο διεθνές εμπόριο. Οι δυτικές προσπάθειες απομάκρυνσης από τις ρωσικές πηγές ενέργειας θέτουν το καύσιμο στο επίκεντρο, ευνοώ - ντας τους εφοπλιστές που είχαν «χτίσει» τέτοιους στό - λους τα τελευταία χρόνια. Αυτή η νέα πραγματικότητα οδηγεί σε μεγάλες επενδύσεις σε πλοία, εγκαταστάσεις υγροποίησης και επαναεριοποίησης και υποδομές ανεφοδιασμού στα λιμάνια, ενώ σε διαρκή ανάπτυξη βρίσκεται και ο κλάδος μικρής κλίμακας. Ανεξαρτή - τως, όμως, της χρησιμότητας του LNG ως εναλλα - κτικής λύσης στις ρωσικές προμήθειες, το καύσιμο είναι σήμερα η πρώτη επιλογή των εφοπλιστών για τη μετάβαση στην πορεία του ναυτιλιακού κλάδου προς την απανθρακοποίηση. Ήδη ένα σημαντικό τμήμα του παγκόσμιου υπό ναυπήγηση στόλου θα μπορεί να καταναλώνει LNG στο άμεσο μέλλον.
