Του Αντώνη Τσιμπλάκη, [email protected]

Τι δείχνουν τα στοιχεία της έρευνας που εκπόνησε η Petrofin για την ειδική έκδοση της «Ν»

Eτος ανάκαμψης της χρηματοδότησης της ελληνικής ναυτιλίας αποτέλεσε το 2021. Σύμφωνα με στοιχεία έρευνας που εκπόνησε η Petrofin Research του Ted Πετρόπουλου, για την ειδική έκδοση της «Ν», το σύνολο του ελληνικού ναυτιλιακού χαρτοφυλακίου διαμορφώθηκε στα 52,6 δισ. δολάρια, ποσό αυξημένο κατά 5,2 δισ. δολάρια σε σχέση με το 2020. Αντίστοιχα και ο δείκτης τραπεζικής χρηματοδότησης της Petrofin έφτασε το 318 από 301 έναν χρόνο πριν. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται, από το 2008 και μετά, που η παγκόσμια οικονομική και τραπεζική κρίση επηρέασε αρνητικά και τη ναυτιλία, είναι μόλις η τρίτη φορά που ανακάμπτει ο συγκεκριμένος δείκτης. Στην έρευνα της Petrofin τονίζεται: «Αυτή η ανάπτυξη ύψους 5,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων αντιπροσωπεύει μια σημαντική εξέλιξη που σημειώθηκε κυρίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μιας δηλαδή συνολικά αποσταθεροποιητικής περιόδου».

Ted Πετρόπουλος: Η τραπεζική χρηματοδότηση πλοίων αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται.

Παράλληλα με την αύξηση του χαρτοφυλακίου της ελληνικής ναυτιλίας, τα στοιχεία δείχνουν ότι το ίδιο διάστημα καταγράφηκε επέκταση και του ελληνόκτητου στόλου. «Είναι σαφές ότι η ανάπτυξη του στόλου επιτεύχθηκε μέσω πρόσθετων πηγών χρηματοδότησης, πόρων των πλοιοκτητών, αναχρηματοδοτήσεων και σημαντικών επενδύσεων σε νεότευκτα και αγοραπωλησίες όλα αυτά τα χρόνια. Αν και οι παραγγελίες νέων πλοίων έχουν επιβραδυνθεί, ο ελληνόκτητος στόλος συνεχίζει να παρουσιάζει ανοδική πορεία περίπου 0,5 εκατ. GT κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 (Clarkson’s Research). Σύμφωνα με την Petrofin Research, υπάρχουν 69 ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες με στόλους άνω των 20 πλοίων και 83 με στόλους άνω του 1 εκατ. DWT. Η προσπάθεια για μεγέθυνση των στόλων με σύγχρονο tonnage συνεχίζεται» σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Πετρόπουλος.

Οι τράπεζες

Η αποχώρηση ορισμένων τραπεζών από τη ναυτιλιακή χρηματοδότηση την τελευταία δεκαετία έχει επιφέρει αλλαγές στην κατάταξη των τραπεζών που χρηματοδοτούν την ελληνική ναυτιλία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Petrofin, πέρα από την Credit Suisse, που παραμένει ηγέτης της αγοράς με χαρτοφυλάκιο 5,6 δισ. δολαρίων, ακολουθούν τρεις ελληνικές τράπεζες, η Eurobank, η Piraeus Bank και η Alpha Bank. Στην πέμπτη θέση η BNP Baribas, ακολουθούν η Citi, η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας, η ING, η ABN AMRO και τη δεκάδα κλείνει η HSBC. Μία θέση πιο κάτω, την 11η, βρίσκεται η κινεζική China Exim Bank. Ψηλά είναι και η Aegean Baltic, στη 19η θέση. Συνολικά οι ελληνικές τράπεζες έχουν σημειώσει αύξηση του μεριδίου αγοράς από 18,47% το 2018 σε 25,81% το 2021. Οι διεθνείς τράπεζες χωρίς παρουσία στην Ελλάδα πέτυχαν επίσης να παρουσιάσουν μέτρια άνοδο ύψους 2,84% σε σχέση με το 2020, ενώ και οι διεθνείς τράπεζες με γραφεία στην Ελλάδα ήταν περίπου στα ίδια επίπεδα (2,99% σε σχέση με το 2020). Στον σχολιασμό της η Petrofin Research αναφέρει ότι ο συνολικός αριθμός των τραπεζών παραμένει ίδιος από το 2020.

Επίσης τονίζει: «Οι ελληνικές τράπεζες έχουν δείξει τη δέσμευσή τους στην ελληνική ναυτιλία και επικεντρώνονται στα ναυτιλιακά δάνεια. Κατάφεραν επίσης να μειώσουν τα περιθώρια κέρδους τους και να ανταγωνιστούν με μη Έλληνες δανειστές, ειδικά σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση μεσαίων, αλλά και μικρών Ελλήνων πλοιοκτητών. Οι ελληνικές τράπεζες έχουν ξεπεράσει την “καταιγίδα” που σχετίζεται με την ελληνική χρηματοπιστωτική κρίση από το 2010 και επανεμφανίζονται ισχυρότερες, σύμφωνα με τη βελτίωση των δικών τους αξιολογήσεων πιστοληπτικής ικανότητας, καθώς και της Ελλάδας. Η τοποθέτηση στο Χρηματιστήριο Αθηνών από την Costamare, την Capital Products Partners και τη Safe Bulkers έχει προσελκύσει υποστήριξη από τις ελληνικές τράπεζες και αποτελεί μια περαιτέρω ευκαιρία ανάπτυξης».

Ο τραπεζικός ανταγωνισμός, με στόχο τους μεγάλους Έλληνες πλοιοκτήτες, έχει αυξηθεί. Τα περιθώρια κέρδους των τραπεζών πάνω από τα επιτόκια της αγοράς είναι συχνά πολύ χαμηλά, κάτω του 2%, ενώ το ύψος του δανεισμού συχνά φτάνει το 60% με 65% για τα σύγχρονα πλοία και τα νεότευκτα. Οι μικρομεσαίοι Έλληνες ιδιοκτήτες έχουν λιγότερες επιλογές μεταξύ των τραπεζών, αλλά εξακολουθούν να είναι σε θέση να προσελκύουν χρηματοδότηση και να συγκρίνουν όρους με άλλες μη τραπεζικές προσφορές χρηματοδότησης. Παράλληλα η Petrofin σχολιάζει ότι καθώς οι αξίες των πλοίων έχουν αυξηθεί σε πολλούς τομείς, ο δανεισμός με εξασφαλισμένη απασχόληση «επανεμφανίστηκε» στην αγορά, ενώ προσθέτει ότι η ικανότητα των τραπεζών να προσφέρουν ανταγωνιστικούς όρους δανείων έχει επηρεαστεί και από τις ρυθμιστικές πιέσεις και την ανάγκη συμμόρφωσης με τους κανόνες κεφαλαιακής επάρκειας. Σύμφωνα με την εκτίμηση του κ. Πετρόπουλου, με την αγορά να είναι ισχυρή σε πολλούς τομείς, παρά τους «αντίθετους ανέμους» που πνέουν από τις αυξημένες κυρώσεις και τους περιορισμούς γεωπολιτικού χαρακτήρα, η τραπεζική χρηματοδότηση πλοίων αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται. Τέλος, σημειώνει ότι οι κανονισμοί που σχετίζονται με τις εκπομπές ρύπων των πλοίων και το απαιτούμενο κόστος εγκατάστασης νέας τεχνολογίας για τη διασφάλιση της συμμόρφωσής τους αποτελούν μια νέα πρόκληση τόσο για τους πλοιοκτήτες όσο και για τις τράπεζες. Όσον αφορά τις εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης πλοίων, έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως. Η παγκόσμια χρηματοδοτική μίσθωση σύμφωνα με την SMarine έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία 5 χρόνια, από 47 δισ. δολ. ΗΠΑ το 2017 σε 77 δισ. δολ. ΗΠΑ το 2021.

--------------

GREEK SHIPPING FINANCING RISES TO € 52.6 bn

An outline of data collected by a Petrofin Research survey for the special edition of “N”

By Antonis Tsimplakis, [email protected]

Financing of Greek shipping in 2021 recorded a year of recovery. According to a survey carried out by Theodoros (Ted) Petropoulos’ Petrofin Research, for the special edition of “N”, the entire Greek shipping portfolio amounted to $52.6 billion, up by $5.2 billion compared to 2020. Similarly, Petrofin's bank financing index rose to 318 from 301 a year ago. As it is typically pointed out, from 2008 onwards, when the global economic and banking crisis also negatively affected shipping, this is only the third time that this index is recovering. “Such growth by $5.2 billion represents a significant development that occurred mainly during the pandemic, a period of total destabilization,” Petrofin's survey said. Along with the increase in the Greek shipping portfolio, the data show that during the same period an expansion of the Greek-owned fleet was recorded. "It's clear that fleet growth has been achieved through additional sources of funding, shipowner resources, refinancing and significant investment in new construction and sales over the years. Although orders for new ships have slowed, the Greekowned fleet continues to show an upward trend of about 0.5 million GT in the first quarter of 2022 (Clarkson’s Research). According to Petrofin Research, there are 69 Greek shipping companies with fleets of more than 20 ships and another 83 with fleets of more than 1.0 million DWT. The effort to enlarge fleets with modern tonnage continues,” Mr. Petropoulos noted.

The banks

The withdrawal of some banks from shipping financing in the past decade has led to changes in the ranking of banks that finance Greek shipping. According to Petrofin, Credit Suisse remains the market leader with a $5.6 billion portfolio, followed by three Greek banks: Eurobank, Piraeus Bank and Alpha Bank. In fifth place is BNP Baribas, followed by Citi, the National Bank of Greece, ING, and ABN AMRO, while the top ten’s last place is held by HSBC. One place lower (11th), is China Exim Bank. Aegean Baltic is also high, in 19th place. Overall, Greek banks have seen their market share rise from 18.47% in 2018 to 25.81% in 2021. International banks with no presence in Greece also showed a moderate increase of 2.84% compared to 2020, while international banks with branches in Greece were at about the same levels (2.99% compared to 2020). In its commentary, Petrofin Research states that the total number of banks remains the same as in 2020. It further emphasizes: “Greek banks have shown their commitment to Greek shipping and are focusing on shipping loans. They also succeeded in reducing their profit margins and competing with non-Greek lenders, especially in terms of financing GREEK SHIPPING FINANCING RISES TO € 52.6 bn An outline of data collected by a Petrofin Research survey for the special edition of “N” By Antonis Tsimplakis [email protected] REPORTAZ ● small- and medium-sized Greek shipping companies. Greek banks have overcome the storm caused by the Greek financial crisis since 2010 and are now re-emerging stronger, according to the improvement shown in their own credit ratings, as well as that of Greece. “The listing on the Athens Stock Exchange by Costamare, Capital Products Partners and Safe Bulkers has attracted support from Greek banks and is a further growth opportunity.”

Lending terms

Banking competition targeting large Greek shipowners has increased. Banks' profit margins above market rates are often very low, below 2%, while lending rates often reach 60% to 65% for modern ships and newly built vessels. Greek small- and medium-sized shipowners have fewer choices of banks, but are still able to attract financing and compare terms with other non-bank financing offers. In addition, Petrofin comments that as the values of ships have increased in many areas, lending has "reappeared" in the market, adding that banks' ability to offer competitive lending terms has also been affected by regulatory pressures and the need to comply with capital adequacy rules. According to Mr. Petropoulos, with the market being strong in many areas, and in spit of the headwinds caused by increased sanctions and geopolitical restrictions, bank financing for ships is expected to continue its upward trend. Finally, Mr. Petropoulos noted that new challenges for both shipowners and banks include regulations relating to ship emissions and the cost of installing new technology to ensure compliance. Alternative forms of ship financing have also been widely used, with global leasing recording significant growth in the past 5 years, as shown in Figure 4, from $47 billion in 2017 to $77 billion in 2021.