Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Κούρου
[email protected]
Δίμηνο «φωτιά» ξεκινάει για όλους τους φορολογούμενους, καθώς για να αποφευχθούν τυχόν αποκλίσεις από τα μεγέθη του προϋπολογισμού, που θα προκαλέσουν αναταράξεις και στις σχέσεις με την τρόικα κατά τις συζητήσεις για την τρίτη αξιολόγηση, θα πρέπει να εισρεύσουν στα δημόσια ταμεία περί τα 10 δισ. ευρώ.
Και αυτό φυσικά υπό την προϋπόθεση ότι ο Οκτώβριος που κλείνει αύριο θα πρέπει να φέρει έσοδα περίπου 4,9 δισ. ευρώ, καθώς σε διαφορετική περίπτωση τα βάρη για τους φορολογούμενους θα είναι ακόμη μεγαλύτερα στο διάστημα Νοεμβρίου - Δεκεμβρίου.
Ο τελευταίος φυσικά μήνας του έτους είναι, όπως κάθε χρόνο άλλωστε, και ο πιο δύσκολος για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, καθώς, εκτός των άλλων υποχρεώσεων, περιλαμβάνει και τα τέλη κυκλοφορίας που «κοστίζουν» περίπου 1,1 δισ. ευρώ, λόγος για τον οποίο άλλωστε και οι συνολικές εισπράξεις του Δεκεμβρίου υπολογίζονται στα 5,5 δισ. ευρώ.
Μέχρι τότε όμως οι υποχρεώσεις στις οποίες θα πρέπει εμπρόθεσμα να ανταποκριθούν οι υπόχρεοι είναι οι εξής:
- στο τέλος Νοεμβρίου θα πρέπει να πληρωθεί η τρίτη και τελευταία δόση του φόρου εισοδήματος για τα φυσικά πρόσωπα που θα είναι περίπου 1,254 δισ. ευρώ, η πέμπτη δόση του φόρου εισοδήματος για τα νομικά πρόσωπα και άλλα 629 εκατ. ευρώ για την τρίτη δόση του ΕΝΦΙΑ του 2017.
- στο τέλος Δεκεμβρίου θα πρέπει να πληρωθούν τα τέλη κυκλοφορίας που προβλέπεται ότι θα βάλουν στα ταμεία του κράτους περίπου 1,2 δισ. ευρώ η τέταρτη δόση του ΕΝΦΙΑ (628 εκατ. ευρώ) και η έκτη και τελευταία δόση του φόρου εισοδήματος.
- τον Ιανουάριο του 2018 θα πραγματοποιηθεί η πέμπτη δόση του ΕΝΦΙΑ ποσού 626 εκατ. ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση προηγείται ο «λογαριασμός» του Οκτωβρίου που περιλαμβάνει την τέταρτη δόση του φόρου εισοδήματος για τα νομικά πρόσωπα, αλλά και τη δεύτερη δόση του ΕΝΦΙΑ ύψους 632 εκατ. ευρώ.
Με βάση τις προβλέψεις του Μεσοπρόθεσμου και σε συνάρτηση με τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού στο εννεάμηνο, έως το τέλος του έτους απαιτούνται συνολικά πληρωμές 7,5 δισ. ευρώ έμμεσων φόρων, εκ των οποίων 1,1 δισ. ευρώ για τέλη κυκλοφορίας, οι φόροι εισοδήματος στοιχίζουν στις τσέπες των φορολογούμενων 5,071 δισ. ευρώ, ενώ για φόρους περιουσίας ο προϋπολογισμός απαιτεί 1,437 δισ. ευρώ μαζί με τη δόση του ΕΝΦΙΑ τον Ιανουάριο του 2018.
Η αντίστροφη μέτρηση πάντως για την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ έχει ήδη ξεκινήσει, αν και ακόμη τα «σενάρια» είναι πολλά, τα σχέδια επί χάρτου δίνουν και παίρνουν, ειδικά όσο απομακρύνεται ο χρόνος εξίσωσης αντικειμενικών και εμπορικών τιμών, λόγω των τεχνικών δυσκολιών που έχουν ανακύψει, αλλά και με δεδομένο ότι η τρόικα δεν επιθυμεί αλλαγές που θα ανατρέψουν το εισπρακτικό αποτέλεσμα των 2,65 δισ. ευρώ αφού τον θεωρεί «σίγουρο» φόρο.
Και φέτος πάντως οι μειώσεις και απαλλαγές από τον ΕΝΦΙΑ ανήλθαν σε 88,9 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο «κέρδισαν» 1,3 εκατ. ιδιοκτήτες ακινήτων. Οι υπόλοιποι 6,1 εκατ. υπόχρεοι, εκ του συνόλου των 7,4 εκατ., καλούνται να πληρώσουν έως τον Ιανουάριο του 2018 συνολικά 3,153 δισ. ευρώ, εκ των οποίων μάλιστα τα 632 εκατ. ευρώ θα πρέπει να καταβληθούν με τη δεύτερη δόση, έως το τέλος του τρέχοντος μηνός.
Αξίζει να σημειωθεί ότι φέτος, με βάση τα επίσημα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, έκπτωση 50% στον ΕΝΦΙΑ είχαν 1,24 εκατ. ιδιοκτήτες στους οποίους βεβαιώθηκε φόρος 160,9 εκατ. ευρώ και καλούνται να πληρώσουν 80,48 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα 66.236 ιδιοκτήτες έτυχαν έκπτωσης 100%, ενώ τους είχε βεβαιωθεί φόρος ύψους 8,4 εκατ. ευρώ, και η συνολική εικόνα διαμορφώνεται ως εξής:
- 7.340.994 φυσικά πρόσωπα καλούνται να πληρώσουν κύριο φόρο 2,4 δισ. ευρώ και συμπληρωματικό 382 εκατ. ευρώ, ενώ μετά τις εκπτώσεις - απαλλαγές των 88,9 εκατ. ευρώ, το ποσό της εκκαθάρισης διαμορφώνεται σε 2,7 δισ. ευρώ.
- 56.717 νομικά πρόσωπα καλούνται να πληρώσουν 201,3 εκατ. ευρώ και συμπληρωματικό 207,7 εκατ. ευρώ, με το συνολικό ποσό εκκαθάρισης να διαμορφώνεται σε 448,99 εκατ. ευρώ.
Έτσι, σε 7.397.711 υπόχρεους βεβαιώθηκε κύριος φόρος 2,6 δισ. ευρώ και συμπληρωματικός 629,8 εκατ. ευρώ ενώ, αφαιρουμένων των εκπτώσεων 88,9 εκατ. ευρώ, το τελικό ποσό εκκαθάρισης ανέρχεται σε 3,153 δισ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, η «απόσυρση» του ΕΝΦΙΑ έχει ήδη δρομολογηθεί από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, υπό την αναγκαία ωστόσο προϋπόθεση ότι θα καταστεί δυνατή η εξίσωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων με τις τιμές της αγοράς.
Στόχος του υπουργείου Οικονομικών είναι να κατατεθεί στη Βουλή σχέδιο νόμου με το οποίο θα αναπροσαρμοστούν οι αξίες των ακινήτων και ο ΕΝΦΙΑ θα αντικατασταθεί με έναν φόρο μεγάλης περιουσίας που θα είναι προοδευτικός.
Όμως σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να βεβαιώνονται έσοδα 3,2 δισ. ευρώ όπως προβλέπει και η συμφωνία με τους δανειστές, γεγονός φυσικά που σημαίνει ότι για να επιτευχθεί ο στόχος το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης θα αυξήσει δραματικά τη φορολογία για όσους κατέχουν ακίνητα πάνω από κάποια αξία.
Ενδέχεται επομένως οι φόροι να είναι σημαντικά υψηλότεροι από αυτούς που καταβάλλονται σήμερα, και αυτό, καθώς τα χαμηλής αξίας ακίνητα θα απαλλαγούν από τον φόρο.
Υπενθυμίζεται ότι ο για πρώτη φορά ο ΦΜΑΠ εφαρμόστηκε το 1997 και προέβλεπε υψηλό αφορολόγητο. Το 2009 επανήλθε ως φόρος ακίνητης περιουσίας (ΦΑΠ) που αρχικά είχε όριο τις 400.000 ευρώ αντικειμενική αξία και άνω.
Στη συνέχεια το 2010 το όριο επιβολής ΦΑΠ υποχώρησε στις 300.000 ευρώ για να καταλήξει το 2011 στις 200.000 ευρώ αντικειμενική αξία.
Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι ήδη μεταξύ των «σεναρίων» που εξετάζονται είναι και αυτό που προβλέπει την αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ από τον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας (ΦΜΑΠ), ο οποίος θα επιβαρύνει μεν τους έχοντες, ενώ θα υπολογίζεται στο σύνολο της ακίνητης περιουσίας που έχει η οικογένεια (ζευγάρι και ανήλικα τέκνα). Ταυτόχρονα, στον νέο φόρο θα ενταχθούν όλα τα αγροτεμάχια, εξέλιξη που θα επιβαρύνει όλους τους ιδιοκτήτες, αλλά κυρίως τους αγρότες.
