Αλλαγές στη φορολογία κεφαλαίου, με στόχο την πλήρη κατάργηση του φόρου στις μεταβιβάσεις ή τη μείωση τουλάχιστον κατά 50% των σημερινών επιβαρύνσεων, σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, εν όψει του νέου κύκλου διαπραγμάτευσης που θα ανοίξει τον επόμενο μήνα με την τρόικα.
Η κάθετη πτώση των μεταβιβάσεων, τα τελευταία χρόνια, όπως πιστοποιούν τα επίσημα στοιχεία, αλλά και η φοροκαταιγίδα επί των ακινήτων, που έχει φέρει σε απόγνωση χιλιάδες ιδιοκτήτες και, φυσικά, έχει δώσει το οριστικό «χτύπημα» στην κτηματαγορά, θα είναι το βασικό επιχείρημα του οικονομικού επιτελείου για να πείσει τους δανειστές ότι οι φόροι πρέπει να επιβάλλονται στην κατοχή του ακινήτου και όχι στις μεταβιβάσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών θα θέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την τρόικα την ελάφρυνση των μεταβιβάσεων, έχοντας στην ατζέντα δύο προτάσεις: είτε την πλήρη κατάργηση του φόρου είτε τη μείωσή του ακόμη και έως 50%.
Η εικόνα, άλλωστε, από τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών αποδεικνύει τη «βουτιά» που έχει γίνει στις εισπράξεις, αφού από φόρους 1 δισ. ευρώ, που εισπράχθηκαν το 2007 από τις μεταβιβάσεις ακίνητων, τα έσοδα μειώθηκαν σε 895.600.824 ευρώ το 2008, σε 603.354.550 ευρώ το 2009, σε 554.472.047 ευρώ το 2010, σε 399.684.973 ευρώ το 2011, ενώ το 2012 οι εισπράξεις βυθίστηκαν στα 201.013.987 ευρώ.
Στοιχεία που επιβεβαιώνονται και από την εικόνα της αγοράς, αφού, από 148.125 αγοραπωλησίες ακινήτων που έγιναν το 2007, δύο χρόνια αργότερα, έχοντας ξεσπάσει η κρίση, τα νέα συμβόλαια δεν έφτασαν ούτε στις 75.000.
Σύμφωνα με τα ίδια, εξάλλου, στοιχεία των κτηματομεσιτών, το 2011 υπογράφτηκαν 42.814 συμβόλαια και μόλις 29.584 συμβόλαια το 2012, ενώ για το 2013 τα πρώτα στοιχεία τριμήνου δείχνουν ότι έγιναν μόνο με 4.976 αγοραπωλησίες ακινήτων!
Στο πλαίσιο αυτό και με «λαγό» το νέο Ενιαίο Φόρο των Ακινήτων που θα ισχύσει από τις αρχές του 2014, με αυξημένες μάλιστα προσδοκίες ως προς το εισπρακτικό κομμάτι, αφού προϋπολογίζονται ήδη περί τα 4,2 δισ. ευρώ, ώστε να εισπραχθούν τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου δρομολογεί τη δραστική μείωση του φόρου μεταβίβασης.
Οι προτάσεις
Συγκεκριμένα, η πρώτη πρόταση προβλέπει την πλήρη κατάργηση του φόρου από το 2014 σε κάθε μεταβίβαση (αγροτεμάχια, βοσκότοποι, κατοικίες, επαγγελματική στέγη, οικοδομή κ.λπ.).
Οι απώλειες φορολογικών εσόδων, που εκτιμώνται μάλιστα στα 200 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση, αναμένεται να αντισταθμιστούν, εάν πάρει και πάλι μπρος η αγορά των ακινήτων, γεγονός, φυσικά, που θα συμβάλει και στη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
Το σχέδιο, λοιπόν, αυτό αναμένεται να συζητηθεί στο πλαίσιο των νέων διαπραγματεύσεων με την τρόικα που θα ξεκινήσουν το Σεπτέμβριο, ενώ, στην περίπτωση που απορριφθεί από τους δανειστές, θα τεθεί ως εναλλακτική πρόταση η μείωση των συντελεστών που ισχύουν, 8% και 10%, στο 4% και 6% αντίστοιχα.
Σημερινοί συντελεστές
Υπενθυμίζεται ότι ο φόρος στις μεταβιβάσεις υπολογίζεται, σήμερα, με συντελεστή 8%, μέχρι τις πρώτες 20.000 ευρώ της αξίας του ακινήτου που μεταβιβάζεται, ενώ άνω των 20.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 10%.
Συντελεστές αρκετά υψηλοί, εάν ληφθεί υπόψη ότι στην Αυστρία ο φόρος μεταβίβασης είναι 3,5%, στην Πορτογαλία 1% - 6%, στην Ιρλανδία 1% - 2% και στη Νορβηγία και στη Βουλγαρία 2,5%.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, άλλωστε, ευελπιστεί ότι οι επικεφαλής της τρόικας θα μείνουν ικανοποιημένοι, αυτή τη φορά, από το σχέδιο για το νέο Ενιαίο Φόρο Ακινήτων που, όπως έχει ήδη αποκαλύψει η «Ν», θα υπολογίζεται με κλίμακα 33 συντελεστών, οι οποίοι θα ξεκινούν από τα 2 ευρώ το τ.μ. για ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης μέχρι 500 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο και θα φθάνουν μέχρι τα 23 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο για περιοχές όπου οι τιμές ζώνης υπερβαίνουν τα 8.500 ευρώ.
Αναγκαία η επίτευξη των στόχων στα έσοδα
Μέχρι να εισρεύσει, όμως, ο νέος Ενιαίος Φόρος Ακινήτων στα δημόσια ταμεία, το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να κλείσει χωρίς αποκλίσεις το φετινό προϋπολογισμό, ώστε να πετύχει, έως το τέλος του τρέχοντος έτους, το στόχο των φορολογικών εσόδων, καθώς και το πρωτογενές πλεόνασμα, που αποτελεί το ζητούμενο πλέον για την κυβέρνηση, αφού της δίνει το εισιτήριο να ανοίξει το διάλογο όχι μόνο για νέα ελάφρυνση του χρέους, αλλά και για χαλάρωση της λιτότητας.
Ετσι, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών βάζει από σήμερα στο φουλ τις μηχανές, γνωρίζοντας ωστόσο ότι ο δρόμος είναι μακρύς και δύσκολος, αφενός μεν γιατί οι ρυθμίσεις χρεών έχουν πέσει στο κενό, αφού ελάχιστοι υπάγονται και πληρώνουν («Ν» φ.17.8.2013), αφετέρου δε γιατί θα πρέπει κάθε μήνα να εισρέουν στα δημόσια ταμεία περίπου 4,6 δισ. ευρώ και, συνολικά, στο τελευταίο πεντάμηνο 23,5 δισ. ευρώ.
Η εξίσωση είναι εξαιρετικά δύσκολη, αν αναλογιστεί κανείς ότι ανάλογη επίδοση επιτεύχθηκε μόνο ένα μήνα του τρέχοντος έτους, τον Ιούλιο, που ήταν με διαφορά ο πιο παραγωγικός από πλευράς συλλογής φορολογικών εσόδων, με δεδομένο ότι, πριν από τον Ιούλιο, ο μέσος όρος εισπράξεων ανά μήνα ήταν περίπου 3,56 δισ. ευρώ.
Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
Παρά τα θετικά αποτελέσματα, όμως, του Ιουλίου, που «τόνωσαν» τις εισπράξεις του επταμήνου, η απόκλιση από τους στόχους είναι μεγάλη, καθώς ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ και, για να κλείσει, ώστε να μην έχει αστοχίες ο προϋπολογισμός, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να είναι συνεπείς με τις φορολογικές υποχρεώσεις των προσεχών μηνών και έως το τέλος του έτους.
Ολα, λοιπόν, θα κριθούν, όπως αναμένουν στο οικονομικό επιτελείο, από τη φορολογική συμμόρφωση των πολιτών που καλούνται να πληρώσουν τον ένα φόρο μετά τον άλλο (φόρο εισοδήματος, τέλος επιτηδεύματος, εισφορά αλληλεγγύης, έκτακτο τέλος ακινήτων, ΦΑΠ, φόρο πολυτελούς διαβίωσης και τέλη κυκλοφορίας), σε μία περίοδο συρρίκνωσης των αποδοχών τους, αλλά και από την πορεία των έμμεσων φόρων.
Τα μηνύματα, όμως, είναι ήδη κάτι παραπάνω από ανησυχητικά, αφού, εκτός από τις ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων που είναι στον «αέρα», απώλειες που κυμαίνονται από 30% έως 40% υπολογίζουν στο υπουργείο Οικονομικών ότι θα καταγραφούν και στις εισπράξεις του ΦΑΠ 2011 και 2012, λόγω, φυσικά, της φοροεισπρακτικής πίεσης.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι η μεγαλύτερη εισπρακτική δυσκολία αναμένεται να διαπιστωθεί για τον ΦΑΠ του 2013, που θα έρθει προς το τέλος της χρονιάς, οπότε και η αποπληρωμή του από τους ιδιοκτήτες θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη, με δεδομένο το «τσουνάμι» εκκαθαριστικών που θα έχουν λάβει έως τότε, σε συνδυασμό φυσικά με το «χαράτσι» που καταβάλλουν μέσω της ΔΕΗ.
Ποιοι θα πληρώσουν περισσότερα
Με βάση το σχέδιο που βρίσκεται στην τελική φάση επεξεργασίας του, εν όψει και της άφιξης της τρόικας τον επόμενο μήνα, υψηλότερους φόρους θα πληρώσουν, το επόμενο έτος, οι ιδιοκτήτες ακινήτων των οποίων τα κτίσματα βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης άνω των 2.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
Θα πρέπει, βέβαια, να υπογραμμιστεί ότι, εάν οι δανειστές διαβλέψουν δημοσιονομικό κενό, δεν αποκλείεται να αναθεωρήσουν προς τα πάνω συντελεστές και φόρους, ώστε περισσότερα να πληρώσουν και οι ιδιοκτήτες ακινήτων με τιμή ζώνης κάτω των 2.000 ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, υψηλότερους φόρους θα πληρώσουν το 2014 και οι ιδιοκτήτες ακινήτων σε περιοχές με τιμή ζώνης κάτω των 2.000 ευρώ, εφόσον έχουν στην κατοχή τους ένα αγροτεμάχιο, αφού, με το ισχύον καθεστώς, τα αγροτεμάχια είναι αφορολόγητα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο τελικός φόρος θα προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό των συντελεστών που ισχύουν σε κάθε ζώνη, την επιφάνεια του ακινήτου και την παλαιότητα, με στόχο το επόμενο έτος να εισπραχθεί ποσό ύψους 4,15 δισ. ευρώ.
Για να αρθούν, εξάλλου, οι ενστάσεις της τρόικας και, κυρίως, οι επιφυλάξεις που έχουν ήδη εκφράσει οι δανειστές για το κατά πόσον θα επιτευχθεί ο ανωτέρω στόχος, το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει τη σύσταση ειδικού τμήματος για την είσπραξη του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΡΟΣ - [email protected]
