Τις ανησυχίες της τρόικας για τη «μαύρη τρύπα» των ασφαλιστικών ταμείων επιβεβαιώνουν τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, που δείχνουν αυξημένες ανάγκες χρηματοδότησης το πρώτο πεντάμηνο του 2013, ενώ ταυτόχρονα έντονη ανησυχία προκαλεί η συνεχιζόμενη υστέρηση των φορολογικών εσόδων, όλων των κατηγοριών, που καλύπτεται προσωρινά με την παρακράτηση επενδυτικών και καταναλωτικών δαπανών και των επιστροφών φόρου.
Ειδικότερα, τα ασφαλιστικά ταμεία στο πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου έχουν απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος από τις εγκεκριμένες στον προϋπολογισμό ετήσιες επιχορηγήσεις του 2013, γεγονός που εντόπισαν οι ελεγκτές της τρόικας και έθεσαν ζήτημα στις επαφές που είχαν στο υπουργείο Οικονομικών.
Στην τελευταία σύσκεψη που είχαν εκτίμησαν ότι το μέγεθος της «μαύρης τρύπας» θα φτάσει στο ποσό των 2,5 δισ. ευρώ φέτος, που θα πρέπει να καλυφθεί με «παρεμβάσεις». Στο πλαίσιο αυτό, ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, καλείται μέχρι την Πέμπτη που επανέρχονται οι ελεγκτές να βρει, σε συνεργασία με τους συναρμόδιους υπουργούς Εργασίας και Υγείας, τρόπο κάλυψης του «ανοίγματος».
Από τα στοιχεία του ΓΛΚ προκύπτει πως στο πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου το σύνολο των ασφαλιστικών ταμείων έχει αντλήσει από τον κρατικό προϋπολογισμό το 45,1% των ετήσιων επιχορηγήσεων του 2013, αντί του 42% που αναλογεί στα 5/12. Η διαφορά μεταφράζεται σε υπέρβαση των στόχων χρηματοδότησης των Ταμείων κατά 430 εκατ. ευρώ, αλλά ανησυχητικά είναι τα μηνύματα για τα βασικά Ταμεία. Ειδικότερα:
* Το ΙΚΑ απορρόφησε ήδη μέχρι το Μάιο το 50% της ετήσιας επιχορήγησης, ήτοι 1.300 εκατ. ευρώ επί συνόλου 2.600 εκατ. ευρώ.
* Το ΝΑΤ άντλησε στο πεντάμηνο το 50,7% της ετήσιας επιχορήγησης, ήτοι 507 εκατ. ευρώ από 1.000 εκατ. ευρώ.
* Ο ΟΓΑ απορρόφησε το 44,6% της επιχορήγησης (1.400 εκατ. ευρώ, έναντι 3.140 εκατ. ευρώ.)
* Ο ΟΑΕΕ απορρόφησε το 49,2% και συγκεκριμένα 640 εκατ. ευρώ, από 1.300 εκατ. ευρώ.
* Στο ΤΑΠ ΟΤΕ καταβλήθηκε το 60,8% της ετήσιας επιχορήγησης, 335 εκατ. ευρώ επί συνόλου 535 εκατ. ευρώ.
* Στον ΟΑΕΔ καταβλήθηκε επίσης το 50,32% της ετήσιας επιχορήγησης, ποσό ύψους 237 εκατ. ευρώ, επί συνόλου 472 εκατ. ευρώ.
Τα αποτελέσματα των Ταμείων στο πεντάμηνο ανησυχούν διπλά το υπουργείο Οικονομικών δεδομένου ότι, εκτός των αυξημένων κρατικών επιχορηγήσεων που έχουν ανάγκη, θα μειωθούν δραματικά και τα προσδοκώμενα πλεονάσματα.
Για το 2013, υπολογίστηκε πως τα πλεονάσματα των Ταμείων θα φτάσουν σε 3.187 εκατ. ευρώ (από πλεόνασμα μόλις 64 εκατ. ευρώ, το 2012). Εφόσον τελικά η «άσπρη τρύπα» είναι μικρότερη, αυξάνεται αντίστοιχα το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης.
Το πρωτογενές έλλειμμα
Στο πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου ο κρατικός προϋπολογισμός παρουσίασε έλλειμμα ύψους 3.843 εκατ. ευρώ, χαμηλότερο από το στόχο που ήταν στα 7.062 εκατ. ευρώ. Επίσης το πρωτογενές έλλειμμα διαμορφώθηκε σε 970 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου 4.165 εκατ. ευρώ.
Με την προσθήκη και των πληρωμών για τα ληξιπρόθεσμα χρέη, το έλλειμμα του προϋπολογισμού αυξάνεται σε 7.027 εκατ. ευρώ, ενώ το πρωτογενές έλλειμμα εκτινάσσεται σε 4.154 εκατ. ευρώ.
Από τα στοιχεία του ΓΛΚ προκύπτει επίσης πως για να προκύψει το έλλειμμα καλύτερο του στόχου, αλλά και να καλυφθεί η υστέρηση των εσόδων:
* Δεν εκταμιεύτηκαν επενδυτικές δαπάνες (του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων) ύψους 1.109 εκατ. ευρώ. Δηλαδή, ο στόχος του υπουργείου Οικονομικών ήταν η εκταμίευση ποσού ύψους 2.250 εκατ. ευρώ, αλλά διατέθηκαν μόλις 1.141 εκατ. ευρώ. Η παρακράτηση των κονδυλίων του ΠΔΕ, που θα βοηθούσαν τη ρευστότητα της οικονομίας, συνέβη, όταν την ίδια περίοδο οι εισπράξεις από το ΠΔΕ ήταν αυξημένες και υπερέβησαν το στόχο κατά 362 εκατ. ευρώ.
* Δεν επιστράφηκαν φόροι ύψους 593 εκατ. ευρώ (ποσό που επίσης θα ενίσχυε τη ρευστότητα στην οικονομία), καθώς πρόκειται να επιστραφεί ποσό ύψους 1.076 εκατ. ευρώ και επιστράφηκαν μόλις 483 εκατ. ευρώ.
* Αναβλήθηκαν για τους επόμενους μήνες πληρωμές πρωτογενών δαπανών ύψους 1.537 εκατ. ευρώ, καθώς το ΥΠΟΙΚ είχε υπολογίσει στο πεντάμηνο οι πληρωμές να ανέλθουν σε 19.710 εκατ. ευρώ και τελικά διαμορφώθηκαν σε 18.172 εκατ. ευρώ.
Στους επόμενους μήνες αναγκαστικά θα «ξεπαγώσουν» οι δαπάνες για επιστροφές φόρων, λόγω πιέσεων της τρόικας, όπως και οι πρωτογενείς, επειδή μετά τις περικοπές που ήδη έχουν γίνει καλύπτουν απλά τα απαραίτητα για τη λειτουργία των κρατικών υπηρεσιών.
Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες του ΠΔΕ, εάν τα δημοσιονομικά προβλήματα είναι πιεστικά τους τελευταίους μήνες του έτους, δεν αποκλείεται και νέα περικοπή των δημοσίων επενδύσεων, όπως άλλωστε έχει γίνει πολλές φορές στο παρελθόν.
Μεικτή εικόνα το Μάιο
Για το μήνα Μάιο, το ΥΠΟΙΚ αναφέρει ότι οι έμμεσοι φόροι ξεπέρασαν τους στόχους κατά 262 εκατ. ευρώ ή 15,9%, λόγω καλύτερων αποδόσεων:
- Των ΦΠΑ και ΕΦΚ καπνού κατά 19 εκατ. ευρώ και 77 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
- Των φόρων συναλλαγών μεταβίβασης κεφαλαίων κατά 134 εκατ. ευρώ ή 446,7% λόγω της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησής τους.
Ωστόσο τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων υστέρησαν έναντι του στόχου κατά 249 εκατ. ευρώ ή 82,5% λόγω της καθυστέρησης υποβολής των φορολογικών δηλώσεων των νομικών προσώπων και της σχετικής παράτασης που δόθηκε και συνεπώς το τελικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό.
Πού υστερούν τα έσοδα
* Η υστέρηση των εσόδων στο πεντάμηνο διαμορφώθηκε στο ποσό των 549 εκατ. ευρώ (οριακά βελτιωμένη σε σύγκριση με τα προσωρινά στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που έδειχναν υστέρηση ύψους 562 εκατ. ευρώ).
Εισπράχθηκαν συγκεκριμένα 17.864 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου 18.414 εκατ. ευρώ. Δεν επιστράφηκε όμως το σύνολο των φόρων (593 εκατ. ευρώ) και καλύφθηκε λογιστικά η υστέρηση.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, οι κατηγορίες εσόδων που υστέρησαν στο πεντάμηνο είναι:
* Ο Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων κατά 272 εκατ. ευρώ ή 71,5%, λόγω της καθυστέρησης υποβολής των φορολογικών δηλώσεων των νομικών προσώπων και της σχετικής παράτασης που δόθηκε.
* Οι άμεσοι φόροι ΠΟΕ κατά 151 εκατ. ευρώ ή 9,8%, λόγω της καθυστέρησης είσπραξης των προϋπολογισθέντων εσόδων του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ 2011).
* Ο ΦΠΑ, όλων των κατηγοριών, κατά 202 εκατ. ευρώ ή 3,5%, εκ των οποίων 187 εκατ. ευρώ προέρχονται από τον ΦΠΑ πετρελαιοειδών.
* Ο ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 86 εκατ. ευρώ ή 4,8%.
* Τα λοιπά μη φορολογικά έσοδα κατά 126 εκατ. ευρώ ή 12,6%.
* Οι λοιποί έμμεσοι φόροι κατανάλωσης και ειδικότερα ο ΕΦΚ καπνού, κατά 30 εκατ. ευρώ.
Καλύτερα των στόχων κινήθηκαν οι εισπράξεις από:
* Τους φόρους εισοδήματος ειδικών κατηγοριών κατά 85 εκατ. ευρώ ή 13,4%, τα οποία οφείλονται κυρίως στο φόρο επί των τόκων των καταθέσεων.
* Τους φόρους περιουσίας, κατά 194 εκατ. ευρώ ή 20,1%.
* Τους φόρους μεταβίβασης κεφαλαίων κατά 119 εκατ. ευρώ ή 83,7%.
* Τους έμμεσους φόρους ΠΟΕ κατά 115 εκατ. ευρώ ή 60,2%.
ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ - [email protected]
