Ασφαλιστικό

Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε σήμερα από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων το νομοσχέδιο «Εξορθολογισμός ασφαλιστικής και συνταξιοδοτικής νομοθεσίας, ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και άλλες διατάξεις». 

Σύμφωνα με το αρμόδιο Υπουργείο, το νομοσχέδιο μεταξύ άλλων: 

• Εξειδικεύονται οι ρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για την εφαρμογή μεγάλου μέρους του «κοινωνικού πακέτου» που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ. Συγκεκριμένα, εισάγεται η ρύθμιση για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση ύψους 250 ευρώ προς χαμηλοσυνταξιούχους και ανασφάλιστους υπερήλικες καθώς και τους δικαιούχους αναπηρικού επιδόματος, Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Επιδόματος Παιδιού. Επίσης, ρυθμίζεται η επέκταση της άδειας μητρότητας σε εννέα μήνες (από έξι) και τα κίνητρα μετατροπής συμβάσεων μερικής απασχόλησης σε συμβάσεις πλήρους απασχόλησης
• Αντιμετωπίζονται ζητήματα ίσης μεταχείρισης, όπως σχετικά με τις διακρίσεις σε βάρος οροθετικών στον HIV στο χώρο εργασίας
• Περιλαμβάνεται σειρά ρυθμίσεων, οι βασικοί άξονες των οποίων έχουν ήδη παρουσιαστεί από το Υπουργείο Εργασίας, όπως -ενδεικτικά- η μείωση του χρόνου παραγραφής μη βεβαιωμένων οφειλών στον e-ΕΦΚΑ σε 10 χρόνια (από 20), ο διπλασιασμός των δόσεων για πάγια ρύθμιση ασφαλιστικών οφειλών σε 24 δόσεις (από 12), η κατάργηση της ειδικής εισφοράς 1% των ασφαλισμένων του τ. Ταμείου Προνοίας  Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ) και η επέκταση της «μάχιμης πενταετίας» σε όλους τους ένστολους.

Οι βασικές κατευθύνσεις των προτεινόμενων ρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο εστιάζουν σε τρεις βασικούς άξονες:

• Πρώτον, στην προώθηση προστατευτικών διατάξεων για ευάλωτες ομάδες.
• Δεύτερον, στον εξορθολογισμό ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών διατάξεων.
• Και τρίτον, στην προστασία της μητρότητας και την προώθηση της ισότητας και της κατάργησης των διακρίσεων στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων.

O υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε: «Παρουσιάζουμε την τέταρτη νομοθετική μας παρέμβαση με επίκεντρο το ασφαλιστικό σύστημα. Η αρχή έγινε με το νόμο 4670 του 2020 που διόρθωσε αδικίες του «νόμου Κατρούγκαλου».

Ακολούθησε η «Ασφαλιστική μεταρρύθμιση για τη νέα γενιά» που εισήγαγε τους «ατομικούς κουμπαράδες» για τις επικουρικές συντάξεις των νέων ασφαλισμένων και στη συνέχεια ο νόμος για τον εκσυγχρονισμό του e-ΕΦΚΑ.

Με το νομοσχέδιο που δίνουμε σήμερα σε δημόσια διαβούλευση νομοθετούμε τις ρυθμίσεις που δίνουν σάρκα και οστά στο μεγαλύτερο μέρος του «κοινωνικού πακέτου» της ΔΕΘ. Την ίδια στιγμή, διορθώνουμε αδικίες και στρεβλώσεις του παρελθόντος επ’ ωφελεία χιλιάδων ασφαλισμένων. Η λογική που το διατρέχει είναι αυτή της κοινής λογικής, της απλοποίησης και της επιτάχυνσης διαδικασιών και της καλύτερης εξυπηρέτησης των πολιτών. Είναι ένα ακόμα νομοσχέδιο για την προώθηση της κοινωνικής πολιτικής στην πράξη!».

Οι ρυθμίσεις που εξαίρει το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων

Προβλέπονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την χορήγηση έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης στους ευάλωτους συνταξιούχους, τους δικαιούχους αναπηρικού επιδόματος, τους ανασφάλιστους υπερήλικες, τους δικαιούχους Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και τους δικαιούχους Επιδόματος Παιδιού έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022.

-Δικαιούχοι του μέτρου είναι 2,3 εκατομμύρια ευάλωτοι συμπολίτες μας. Διευκρινίζεται ότι -όπως είχε δηλώσει ο πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ- το μέτρο αφορά και τους μακροχρόνια ανέργους από 12 έως 24 μήνες –στη βάση του μοντέλου που εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας- που δεν είναι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, όμως για αυτούς δεν απαιτείται νομοθετική ρύθμιση αλλά απόφαση της ΔΥΠΑ.

-Οι διαφορές σε σχέση με την προηγούμενη καταβολή (Απρίλιος 2022)  είναι πως το ποσό αυξάνεται στα 250 ευρώ (από 200 προηγουμένως), ενώ διευρύνονται και τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, ώστε να καλύπτονται περισσότεροι ευάλωτοι συνταξιούχοι.

Α. Ειδικότερα, όσον αφορά στους ευάλωτους συνταξιούχους, δυνητικοί δικαιούχοι του βοηθήματος είναι όσοι κατά το μήνα Νοέμβριο 2022 λαμβάνουν:

α) Οριστική ή προσωρινή κύρια σύνταξη ή προκαταβολή κύριας σύνταξης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου

β) Προσυνταξιοδοτική παροχή

γ) Αναπηρικά επιδόματα (όσα καταβάλλονται από τον e-ΕΦΚΑ)

δ) Καταλαμβάνονται επίσης και οι συνταξιούχοι εκείνοι που λαμβάνουν σύνταξη από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν.4387/2016 (ανάπηροι πολέμου, καλλιτέχνες, κλπ.)

Προκειμένου να προσδιοριστούν οι τελικοί δικαιούχοι θα εξεταστεί ότι συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:

• Το ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα για το φορολογικό έτος 2022 δεν υπερβαίνει τις  9.600 ευρώ (από 7.200 προηγουμένως)
• Το ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημά τους (το άθροισμα των φορολογητέων εισοδημάτων του υπόχρεου και του/της συζύγου/μέρους συμφώνου συμβίωσης) δεν υπερβαίνει τις 16.800 ευρώ (από 14.400 προηγουμένως)
• Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού που προκύπτει από την πράξη διοικητικού προσδιορισμού ΕΝΦΙΑ έτους 2022 (φορολογικού έτους 2021), δεν υπερβαίνει το ποσό των 300.000 ευρώ (από 200.000 προηγουμένως)
• Είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας και έχουν υποβάλλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος για το φορολογικό έτος 2021.

-Το ύψος της ενίσχυσης ανά δικαιούχο είναι 250 ευρώ, ανεξαρτήτως του  αριθμού εξαρτώμενων μελών αυτού. Σε περίπτωση που και οι δυο σύζυγοι είναι δικαιούχοι της ενίσχυσης, τότε η ενίσχυση καταβάλλεται και στους δυο. Εάν ο δικαιούχος λαμβάνει σύνταξη και από τον e-ΕΦΚΑ και το ΓΛΚ, η ενίσχυση καταβάλλεται από τον e-ΕΦΚΑ.

Β. Όσον αφορά στη χορήγηση έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης προς τους 174.000 περίπου δικαιούχους αναπηρικού επιδόματος του ΟΠΕΚΑ, προβλέπεται ότι για τον Δεκέμβριο οι προνοιακές παροχές σε χρήμα προσαυξάνονται κατά 250 ευρώ. 

Γ. Προβλέπεται επίσης ότι η μηνιαία σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων και το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερήλικων χορηγούνται προσαυξημένα κατά 250 ευρώ στους 36.000 περίπου δικαιούχους. Διευκρινίζεται ότι αν ένας χαμηλοσυνταξιούχος του ΕΦΚΑ είναι ταυτόχρονα δικαιούχος αναπηρικού ή άλλου επιδόματος του ΟΠΕΚΑ θα λάβει μόνο την ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων.

Δ. Με στόχο τη στήριξη των ωφελούμενων του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, δηλαδή των νοικοκυριών που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, το Δεκέμβριο θα χορηγηθεί διπλή δόση στους περίπου 225.000 δικαιούχους του.

Ε. Προβλέπεται  επίσης  η εφάπαξ οικονομική ενίσχυση για τον Δεκέμβριο των οικογενειών που λαμβάνουν επίδομα παιδιού,  η οποία αντιστοιχεί σε μιάμιση επιπλέον μηνιαία δόση επιδόματος παιδιού. Το ποσό της ενίσχυσης ανέρχεται σε 105 ή 63 ή 42 ευρώ για κάθε παιδί για το πρώτο και το δεύτερο παιδί, ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος, και σε 210 ή 126 ή 84 από το τρίτο και για κάθε επόμενο παιδί. Η έκτακτη δόση καταβάλλεται μέχρι 31 Δεκεμβρίου στους δικαιούχους του επιδόματος κατά το πέμπτο δίμηνο του 2022. Αντίστοιχη έκτακτη δόση καταβάλλεται στους λοιπούς νέους δικαιούχους του επιδόματος του 2022, μετά την έγκριση της αίτησής τους.

Παραγραφή αξιώσεων e-ΕΦΚΑ

Μειώνεται σε 10 χρόνια (από 20 σήμερα) ο χρόνος που έχει στη διάθεσή του ο e-ΕΦΚΑ προκειμένου να βεβαιώσει και να εισπράξει απαιτήσεις από ασφαλιστικές εισφορές που δεν καταβλήθηκαν. Εάν η απαίτηση του e-ΕΦΚΑ δεν βεβαιωθεί και δεν κοινοποιηθεί στον ασφαλισμένο η οφειλή μέσα σε αυτό το διάστημα, οι οφειλές παραγράφονται.

Η παραγραφή ξεκινά από την 1η Ιανουαρίου του έτους που ακολουθεί το έτος στο οποίο παρασχέθηκε η εργασία/υπηρεσία που υπάγεται στην υποχρεωτική ασφάλιση. Εάν περάσουν 10 χρόνια, εάν δηλαδή παρέλθει η 31η Δεκεμβρίου του δέκατου έτους μετά από το έτος στο οποίο παρασχέθηκε η εργασία/υπηρεσία, χωρίς ο ασφαλισμένος (ή ο εργοδότης) να έχει ειδοποιηθεί με κάποιον τρόπο για την οφειλή του εντός της 10ετίας, αυτή παραγράφεται. Οφειλές που δημιουργούνται από 1/1/2026 και μετά θα παραγράφονται στα 5 χρόνια, ώστε οι χρόνοι παραγραφής των ασφαλιστικών οφειλών να προσεγγίζουν αυτές των φορολογικών.

Η παραγραφή διακόπτεται όταν ο e-ΕΦΚΑ (ή το ΚΕΑΟ) ειδοποιήσει με οποιονδήποτε τρόπο τον ασφαλισμένο για την οφειλή: με δικαστικό επιμελητή/ κλητήρα, επιστολή, ηλεκτρονική ειδοποίηση ή λάβει μέτρο διοικητικής εκτέλεσης για την είσπραξή της (κοινοποίηση ατομικής βεβαίωσης, κατάσχεση, πλειστηριασμός κ.λπ.).

Διευκρινίζεται ότι παραγεγραμμένη απαίτηση αυτοδίκαια δεν λαμβάνεται υπόψη κατά την έκδοση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής.

Προβλέπεται επίσης ότι οφειλές, ο χρόνος παραγραφής των οποίων μειώνεται αναδρομικά στη δεκαετία σύμφωνα με την προτεινόμενη ρύθμιση, καταλαμβάνονται από τη ρύθμιση και θεωρούνται παραγεγραμμένες  -εάν δεν διακόπηκε με κάποιο γεγονός η 10ετής παραγραφή- ακόμα και αν έχει κοινοποιηθεί ατομική ειδοποίηση στον οφειλέτη ή αυτός κατέβαλε ποσά έναντι της οφειλής μετά την πάροδο της δεκαετίας.

Τέλος, προβλέπεται ότι για εργαζόμενο που απασχολήθηκε ως μισθωτός  μεταξύ 1^η  Ιανουαρίου 2006 και 31 Δεκεμβρίου 2011 αλλά για τον οποίο ο εργοδότης του δεν κατέβαλε ένσημα για απασχόλησή του εντός του χρονικού αυτού διαστήματος, επιτρέπεται ο e-ΕΦΚΑ να ολοκληρώσει τον ουσιαστικό έλεγχο της απασχόλησής του αυτής, είτε αυτεπάγγελτα, είτε κατόπιν καταγγελιών που έχουν υποβληθεί μέχρι 30 Ιουνίου 2022 και να ενημερώσει την ασφαλιστική ιστορία του μισθωτού εργαζομένου με τα μη δηλωθέντα ένσημα, χωρίς ταυτόχρονα να καταλογίσει τις σχετικές απαιτήσεις σε βάρος του εργοδότη, εφόσον κατά τη στιγμή του ελέγχου το δικαίωμα καταλογισμού έχει παραγραφεί. Έτσι, ακόμα και σε οφειλές εργοδοτών της περιόδου 2006-2011 που έχουν υποπέσει σε παραγραφή, σύμφωνα με όσα περιγράφονται παραπάνω, οι εργαζόμενοι δεν χάνουν τα ασφαλιστικά δικαιώματά τους.

Με τη ρύθμιση για την παραγραφή επιτυγχάνεται η συμμόρφωση με την απόφαση του ΣτΕ που έκρινε ότι η 20ετία για την παραγραφή των απαιτήσεων του e-ΕΦΚΑ, που είχε θεσπιστεί με το «νόμο Κατρούγκαλου», είναι υπερβολικός χρόνος, με το ανώτατο δικαστήριο να θέτει την δεκαετία ως εύλογο χρόνο παραγραφής.  Επιδιώκεται επίσης η θέσπιση ενιαίου χρόνου παραγραφής από τη γέννηση των απαιτήσεων μέχρι την αναγκαστική τους είσπραξη, με ρητή πρόβλεψη  των γεγονότων που διακόπτουν και αναστέλλουν την παραγραφή. Με την σύντμηση του χρόνου παραγραφής διασφαλίζεται ότι ο e-ΕΦΚΑ κινείται εντός αποδεκτών χρονικών πλαισίων, ενώ με τη δυνατότητα διακοπής της παραγραφής διασφαλίζεται ότι οι στρατηγικοί κακοπληρωτές δεν θα αποφεύγουν την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους.

Ρύθμιση ασφαλιστικών εισφορών σε 24 μηνιαίες δόσεις

Αυξάνονται από 12 σε 24 οι μηνιαίες δόσεις των υπό ρύθμιση ασφαλιστικών οφειλών, με ελάχιστο μηνιαίο ποσό τα 50 ευρώ. Η αίτηση ρύθμισης γίνεται ηλεκτρονικά στο ΚΕΑΟ.  Με την προτεινόμενη διάταξη εξισώνονται οι δόσεις για πάγια ρύθμιση χρεών σε e-ΕΦΚΑ και Εφορία και διευκολύνονται οι οφειλέτες ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών  στην τήρηση της ρύθμισης.

Παύει υφ’ όρον η ποινική δίωξη των οφειλετών ρυθμισμένων ασφαλιστικών οφειλών για όσο διάστημα εξυπηρετείται η ρύθμιση, ενώ μέχρι τώρα αναστελλόταν. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η επαναλαμβανόμενη προσέλευση του συνεπή στη ρύθμιση οφειλέτη και των υπαλλήλων του e-ΕΦΚΑ στο δικαστήριο προς επιβεβαίωση ότι η ρύθμιση τηρείται. της ρύθμισης στο δικαστήριο. Διευκρινίζεται ότι οι σχετικές υποθέσεις τίθενται στο αρχείο και ανασύρονται με εισαγγελική διάταξη σε περίπτωση που η ρύθμιση δεν τηρηθεί. Επιτυγχάνεται επίσης η ελάφρυνση των πινακίων και του αντίστοιχου φόρτου των δικαστηρίων, παράλληλα με τον σεβασμό της αξιοπρέπειας των πολιτών.

Κίνητρα μετατροπής συμβάσεων μερικής απασχόλησης σε πλήρους

Θεσπίζεται πρόγραμμα επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών σε επιχειρήσεις οι οποίες από την 1η Ιανουαρίου 2023 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 μετατρέπουν συμβάσεις μισθωτών εργαζομένων με μερική απασχόληση σε συμβάσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης.  Το πρόγραμμα αφορά επιχειρήσεις που στις 9 Σεπτεμβρίου 2022 απασχολούσαν εργαζομένους με σύμβαση μερικής απασχόλησης σε ποσοστό άνω του 50%. Επιλέξιμες για μετατροπή είναι οι συμβάσεις μερικής απασχόλησης που έχουν συναφθεί μέχρι και τις 9 Σεπτεμβρίου 2022.

Οι ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένου και εργοδότη επιδοτούνται κατά 40% από τον κρατικό προϋπολογισμό για τον εργαζόμενο του οποίου η σύμβασή μετατράπηκε από μερικής απασχόλησης σε πλήρους, για ένα χρόνο αρχής γενομένης από την πρώτη ημέρα της μετατροπής. Ως ημέρα μετατροπής των συμβάσεων λογίζεται η ημερομηνία υποβολής της σχετικής δήλωσης στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ. 

Προϋπόθεση  για την επιδότηση είναι η σύμβαση εργασίας να μην καταγγελθεί από τον εργοδότη πριν την πάροδο ενός έτους από την μετατροπή. Κατά τη διάρκεια του ίδιου χρονικού διαστήματος δεν επιτρέπεται η μεταβολή των όρων των από μετατροπή συμβάσεων, εκτός εάν γίνουν ευνοϊκότεροι για τους εργαζομένους.

Το 40% των ασφαλιστικών εισφορών ασφαλισμένου και εργοδότη καλύπτονται κατά την υποβολή της σχετικής Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης από το Υπουργείο Εργασίας με πόρους του κρατικού προϋπολογισμού για όλο το χρονικό διάστημα ενός έτους. Η ωφελούμενη επιχείρηση πρέπει να είναι κατά την έναρξη στο πρόγραμμα και καθ’ όλη τη διάρκειά του φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμερη ή να έχει ρυθμίσει τυχόν οφειλές της προς Δημόσιο και e-ΕΦΚΑ και η ρύθμιση να τηρείται και να διατηρήσει κατά μέσο όρο τον ίδιο αριθμό εργαζομένων για την περίοδο της επιδότησης.

Οι διασταυρώσεις όλων των προαναφερθέντων στοιχείων κατόπιν αίτησης υπεύθυνης δήλωσης της επιχείρησης πραγματοποιούνται απολογιστικά από το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, της ΔΥΠΑ και του ΚΕΑΟ. Σε περίπτωση που από τις διασταυρώσεις προκύψει ότι η επιχείρηση δεν πληροί τις προϋποθέσεις, χάνει την επιδότηση και της καταλογίζονται με απόφαση του Διοικητή του e-ΕΦΚΑ οι ασφαλιστικές εισφορές που καλύφθηκαν από τον κρατικό προϋπολογισμό προσαυξημένες κατά 100%.

Αύξηση της ειδικής άδειας μητρότητας σε εννέα μήνες από έξι

Όπως έχει ήδη εξαγγελθεί, αυξάνεται η περίοδος της ειδικής άδειας προστασίας μητρότητας από έξι σε εννέα μήνες για μητέρες που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα ως μισθωτές με σχέση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου. Η χρονική επέκταση της προστασίας της μητρότητας για τις μισθωτές του ιδιωτικού τομέα είναι σε αναλογία με την ειδική άδεια ανατροφής που δικαιούνται οι μητέρες εργαζόμενες στο Δημόσιο.

Κατά τη διάρκεια της άδειας μητρότητας, η ΔΥΠΑ καταβάλλει στην εργαζόμενη μητέρα μηνιαίως ποσό ίσο με τον κατώτατο μισθό, καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας.

Την ειδική παροχή προστασίας μητρότητας δικαιούνται οι γυναίκες που αποκτούν παιδιά με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, καθώς και οι εργαζόμενες που υιοθετούν, από τη ένταξη του παιδιού στην οικογένεια και έως την ηλικία των 8 ετών.

Η μητέρα δικαιούται να μεταβιβάσει έως 7 μήνες από την ειδική άδεια προστασίας μητρότητας προς τον πατέρα, αν αυτός εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Με τον τρόπο αυτό προωθείται η ισότιμη κατανομή των οικογενειακών βαρών και αμβλύνεται ένα ακόμη αντικίνητρο στις προσλήψεις που λειτουργεί εις βάρος των γυναικών.

Κατάργηση ειδικής εισφοράς 1% των ασφαλισμένων του τ. ΤΠΔΥ

Καταργείται η ειδική εισφορά 1% των ασφαλισμένων του πρώην Ταμείου Πρόνοιας των Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ), η οποία θεσπίστηκε για τη στήριξη της βιωσιμότητας του εν λόγω Ταμείου. Το ΤΠΔΥ είναι πλέον βιώσιμο και δεν υπάρχει λόγος συνέχισης της ειδικής εισφοράς που σταματά να παρακρατείται από τους δημοσίους υπαλλήλους, για τους οποίους η κράτηση δεν ήταν ανταποδοτική. Η ειδική εισφορά 1% καταργείται και για τους λοιπούς μισθοδοτούμενους του Δημοσίου, για τους οποίους η κράτηση επίσης δεν ήταν ανταποδοτική. Διευκρινίζεται ότι με τη διάταξη αυτή δεν επηρεάζονται τα σχετικά εφάπαξ.

Μεταβίβαση ακινήτων με αντιπαροχή με βάση παλιά εργολαβικά προσύμφωνα χωρίς ασφαλιστική  ενημερότητα

Η διάταξη αφορά εργολαβικά προσύμφωνα που είχαν συνταχθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2000 για μεταβίβαση ακινήτων με αντιπαροχή. Δεδομένου ότι η ευνοϊκή διάταξη του Ν. 4808/2021 (άρθρο 152) για οριστικοποίηση προσυμφώνων που συντάχθηκαν μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2000 (μεταξύ οικοπεδούχου και εργολάβου) χωρίς προσκόμιση φορολογικής ενημερότητας των πωλητών καθίσταται στην ουσία ανενεργή όσο παραμένει η υποχρέωση προσκόμισης ασφαλιστικής ενημερότητας του μεταβιβάζοντα το ακίνητο, με την προτεινόμενη διάταξη εισάγεται ρύθμιση που απαλλάσσει αντίστοιχα από την υποχρέωση ασφαλιστικής ενημερότητας των πωλητών, κατά την σύνταξη με αυτοσύμβαση οριστικών συμβολαίων μεταβίβασης ακινήτων με επαχθή αιτία σε εκτέλεση προσυμφώνων που έχουν συνταχθεί έως 31.12.2000.

Ηλικιακές προϋποθέσεις για χορήγηση μειωμένης σύνταξης σε δημοσίους υπαλλήλους

Με την προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπεται ότι για όσους δημοσίους υπαλλήλους είχαν θεμελιώσει  συνταξιοδοτικό δικαίωμα  τα έτη 2010,2011 και 2012 (άρα είχαν ήδη 25 χρόνια συμπληρωμένης υπηρεσίας μέχρι τότε), το δικαίωμα για λήψη μειωμένης σύνταξης κρίνεται με βάση τα όρια ηλικίας που ίσχυαν μέχρι τον ν. 4336/2015, εφόσον αυτά συμπληρωθούν έως και την 31^η Δεκεμβρίου 2022.

Στο πλαίσιο αυτό, για παράδειγμα, δημόσιος υπάλληλος που είχε συμπληρώσει 25 χρόνια υπηρεσίας κατά τα προαναφερόμενα έτη και εξακολουθεί να υπηρετεί από τότε, με βάση τη νομοθεσία που ίσχυε πριν το 2015 δικαιούται να λάβει μειωμένη σύνταξη το 2022, εάν συμπληρώνει τα 56 έτη ηλικίας μέχρι και 31.12.2022  και θεμελιώνει αυτό το δικαίωμα (που μπορεί να ασκήσει οποτεδήποτε –και μετά το 2022) –έχοντας συμπληρώσει τουλάχιστον 35 χρονια υπηρεσίας.

Αντιθέτως, αν τα όρια ηλικίας που ίσχυαν μέχρι το  ν. 4336/2015 δεν συμπληρώνονται εντός του 2022, οι δημόσιοι υπάλληλοι που είχαν συμπληρώσει 25 έτη υπηρεσίας τα έτη 2010,2011 και 2012 δεν δικαιούνται μειωμένη σύνταξη το 2022, αλλά μόλις συμπληρώσουν το 62^ο έτος της ηλικίας τους.

Δημόσιος υπάλληλος που είχε συμπληρώσει 25 έτη υπηρεσίας το 2011 αλλά δε συμπληρώνει τα 56 έτη μέχρι και 31.12.2022 , με βάση τη νομοθεσία που ίσχυε πριν το 2015 δεν δικαιούται μειωμένη σύνταξη το 2022, αλλά θα δικαιούται μειωμένη σύνταξη μόλις συμπληρώσει το 62^ο έτος της ηλικίας του.

Σύνταξη σε περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης με φορείς εκτός e-ΕΦΚΑ

Τροποποιούνται οι ρυθμίσεις περί καθορισμού του αρμόδιου οργανισμού για την κρίση του δικαιώματος σύνταξης, προκειμένου να μειωθούν τα χρονικά διαστήματα ασφάλισης που είναι απαραίτητα για να λάβουν οι ασφαλισμένοι σύνταξη με βάση τις διατάξεις του τελευταίου ασφαλιστικού φορέα στον οποίο είχαν ασφαλιστεί.

Στο πλαίσιο αυτό με την προτεινόμενη διάταξη θεσπίζεται η απευθείας εξέταση της αίτησης συνταξιοδότησης από τον τελευταίο φορέα διαδοχικής ασφάλισης, εφόσον σε αυτόν έχουν διανυθεί 1.000 ημέρες ασφάλισης, με 300 την τελευταία πενταετία (προηγουμένως 1.500 και 500 αντίστοιχα). Δηλαδή θεσπίζονται και για τη διαδοχική ασφάλιση εκτός του e-ΕΦΚΑ οι ίδιες προϋποθέσεις που ήδη ισχύουν για τη διαδοχική ασφάλιση εντός του e-ΕΦΚΑ. Με τη ρύθμιση αυτή απλοποιείται και επιταχύνεται η διαδικασία συνταξιοδότησης σε περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης εκτός του e-ΕΦΚΑ (π.χ. χρόνος επικουρικής σε ΕΦΚΑ και ΕΔΟΕΑΠ).

Πλαφόν στις επικουρικές συντάξεις

Έχει ήδη θεσπιστεί (με το Ν. 4623/2019) ανώτατο όριο του συνολικού ακαθάριστου ποσού της μηνιαίας κύριας σύνταξης. Οι ίδιοι λόγοι υπαγορεύουν τη θέσπιση αντίστοιχου ορίου και για το συνολικό ακαθάριστο ποσό της μηνιαίας επικουρικής σύνταξης, που ανέρχεται στα  6/20 του πλαφόν κύριας σύνταξης (1.382,40€ /μήνα).

Το όριο αυτό καθορίζεται με βάση την αναλογία του ποσοστού εισφορών επικουρικής σύνταξης που ανέρχεται στο 6%, προς το ποσοστό εισφορών κύριας σύνταξης που ανέρχεται στο 20%.  Η θέσπιση του πλαφόν θα επιτρέψει την καταβολή επικουρικών συντάξεων σε ατομικά και κοινωνικά δίκαιο ύψος και την αποτροπή καταβολής προκλητικά υψηλών επικουρικών συντάξεων (π.χ. 14.000 ευρώ το μήνα, όταν η μέση επικουρική σύνταξη ανέρχεται σε 194 ευρώ).

Το πλαφόν στις επικουρικές συντάξεις καταλαμβάνει όλες τις συντάξεις και τα αναδρομικά τους που θα καταβληθούν από την πρώτη ημέρα του επόμενου μήνα της έναρξης ισχύος της προτεινόμενης ρύθμισης. Ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί πριν την έναρξη ισχύος και υπερβαίνουν το ανώτατο όριο δεν αναζητούνται.

Επέκταση της «μάχιμης πενταετίας» σε όλους τους ενστόλους

Επεκτείνεται σε όλους τους ενστόλους το δικαίωμα της «μάχιμης πενταετίας», δηλαδή της αναγνώρισης έως και πέντε επιπλέον ετών ασφάλισης, καταβάλλοντας τις αντίστοιχες εισφορές. Όσοι ένστολοι εξαιρούνταν (π.χ. ορισμένες κατηγορίες πυροσβεστών, λιμενικών, αστυνομικών και υπηρετούντων στην αεροπορία) από τη σχετική ρύθμιση αποκτούν πλέον το δικαίωμα αυτό, ανεξαρτήτως μονάδας υπηρεσίας, αν είναι παλαιοί ή νέοι ασφαλισμένοι (προ ή μετά το 2011) και ανεξαρτήτως της σχέσης εργασίας με την οποία υπηρετούν (μόνιμοι και μη).

Με την επέκταση της «μάχιμης πενταετίας» διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση των ενστόλων (στρατός ξηράς, ναυτικό, αεροπορία, αστυνομία, λιμενικό, πυροσβεστική). Επιπρόσθετα, εξασφαλίζεται η καλύτερη λειτουργία των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, καθώς δεν διαταράσσεται ο εσωτερικός σχεδιασμός για την πλήρωση των αναγκών των διαφορετικών μονάδων από αιτήματα για μεταθέσεις σε μονάδες που δικαιολογούσαν την αναγνώριση «μάχιμης πενταετίας».

Συνταξιοδότηση των επικεφαλής των ανωτάτων δικαστηρίων και δικαστικών αρχών της χώρας και του ΝΣΚ με τη λήξη της 4ετούς θητείας τους

Με τη συνταγματική αναθεώρηση του 2001 θεσπίσθηκε τετραετής θητεία για τους Προέδρους του Αρείου Πάγου, του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Ελεγκτικού Συνεδρίου και του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, καθώς και για τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, τον Γενικό Επίτροπο των Διοικητικών Δικαστηρίων και τον Γενικό Επίτροπό του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Οι ανώτατοι αυτοί δικαστικοί αποχωρούν κανονικά στα 67. Σε όσες περιπτώσεις, όμως, αποχωρούν υποχρεωτικά λόγω λήξης της θητείας σε ηλικία μικρότερη από τα 67, υπάρχει συνταγματική υποχρέωση της Πολιτείας να τους καταβάλει άμεσα τη σύνταξη και να τους αναγνωρίσει τον υπόλοιπο χρόνο που δεν τους επιτρέπεται, λόγω της θητείας, να υπηρετήσουν μέχρι τα 67. Η σχετική ρύθμιση του νομοσχεδίου υλοποιεί τη παραπάνω συνταγματική υποχρέωση. Στην πράξη, μέχρι σήμερα μόνο δύο δικαστικοί έχουν αποχωρήσει, λόγω λήξης θητείας, σε ηλικία μικρότερη των 67, ενώ στα επόμενα 5 χρόνια μόνο 2 δικαστές προβλέπεται να αποχωρήσουν υποχρεωτικά, λόγω λήξης θητείας, πριν την ηλικία αυτή. Η παρούσα ρύθμιση δεν επηρεάζει το συνταξιοδοτικό καθεστώς των υπολοίπων δικαστικών.

Απαγόρευση διακρίσεων στην εργασία σε βάρος οροθετικών

Απαγορεύεται κάθε διάκριση σε βάρος οροθετικών ατόμων στον ιό HIV κατά το στάδιο της πρόσληψης ή της παραμονής στην εργασία. Απαγορεύεται ιδίως η διερεύνηση της ιδιότητας του οροθετικού με σχετικό ερώτημα κατά τη διαδικασία πρόσληψης. Η απαγόρευση διάκρισης καλύπτει και τους όρους, τις συνθήκες απασχόλησης και εργασίας, τις προαγωγές καθώς και τον σχεδιασμό και την εφαρμογή συστημάτων αξιολόγησης προσωπικού. Εξαιρούνται τα επαγγέλματα όπου η διερεύνηση της ιδιότητας του οροθετικού επιβάλλεται νομοθετικά για ιατρικούς λόγους.

Περιστασιακή απασχόληση αναζητούντων εργασία

Μέχρι πρότινος οι εγγεγραμμένοι στο μητρώο της ΔΥΠΑ άνεργοι είχαν τη δυνατότητα να βεβαιώνουν με αίτησή τους συνεχή χρόνο ανεργίας, εφόσον εργάζονταν περιστασιακά, δηλαδή  είχαν πραγματοποιήσει κατά μέγιστο όριο 70 ημερομίσθια ανά δωδεκάμηνο. Προτείνεται η περιστασιακή εργασία να περιγράφεται ως η πραγματοποίηση 70 ημερών απασχόλησης (και όχι 70 ημερομισθίων), ώστε να διατηρείται η ιδιότητα του ανέργου σε αναζητούντες εργασία που έχουν απασχοληθεί με οποιονδήποτε τρόπο (και όχι μόνο με μισθωτή εργασία) έως 70 ημέρες/δωδεκάμηνο.

Διατάξεις για ευάλωτους πολίτες με προνοιακά επιδόματα του ΟΠΕΚΑ που δεν δικαιούνται

Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΟΠΕΚΑ στο πλαίσιο ελέγχων εντόπισε  πολλές περιπτώσεις πολιτών που λάμβαναν επιδόματα – κυρίως αναπηρικά,– χωρίς να τα δικαιούνται, στη συντριπτική τους πλειοψηφία καλόπιστα και διέκοψε την καταβολή τους, αναζητώντας αναδρομικά τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά, ενισχύεται η προστασία των ιδιαίτερα ευάλωτων  αυτών ομάδων με την παύση αναζήτησης εκκρεμών οφειλών από τα ποσά που έλαβαν χωρίς να τα δικαιούνται. Ο καταλογισμός και η αναζήτηση των οφειλών -αν διακόπηκε – μπορεί να γίνει ή να προχωρήσει αν διαπιστωθεί ότι η καταβολή της παροχής οφείλεται σε πράξεις ή παραλείψεις που αποδίδονται σε δόλο του δικαιούχου ή του νομίμου εκπροσώπου του.

Επιπλέον, για τις υπόλοιπες περιπτώσεις αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών, υιοθετούνται ευνοϊκά μέτρα, με διάκριση μεταξύ αμέλειας και δόλου, όπως η πενταετής παραγραφή, η δυνατότητα εξόφλησής τους σε δόσεις (έως 72)  ή συμψηφισμούς με μελλοντικές καταβολές, καθώς και η μη αναζήτηση χαμηλών οφειλών (κάτω των 100 ευρώ). Λαμβάνεται έτσι υπόψη η καθυστέρηση του κράτος στους ελέγχους και γίνεται σεβαστή η καλή πίστη των ατόμων με αναπηρία για τα επιδόματα.

Από την έντυπη έκδοση 

Του Βασίλη Αγγελόπουλου
[email protected]

Παραγραφή των οφειλών προς τον ΕΦΚΑ στη δεκαετία και η αύξηση των δόσεων για ρύθμιση οφειλών, από 12 σε 24, είναι οι δύο βασικές διατάξεις που ξεχωρίζουν από το μίνι νομοσχέδιο για το ασφαλιστικό.

Ένα σχέδιο νόμου που αναμένεται να κατατεθεί στην Βουλή έως τα τέλη της τρέχουσας εβδομάδας, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου Εργασίας. Όμως, για να κατατεθεί, το σχέδιο νόμου θα πρέπει να συμπεριλάβει και δύο προσθήκες: Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού από τη ΔΕΘ, θα υπάρξουν ευνοϊκές ρυθμίσεις για τις επιχειρήσεις ως κίνητρο για να μετατρέπονται οι συμβάσεις μερικής σε πλήρους απασχόλησης. Ουσιαστικά, θα δίνεται έκπτωση κατά 40% στις ασφαλιστικές εισφορές για ένα έτος. Η δεύτερη παρέμβαση αφορά την επέκταση του επιδόματος μητρότητας κατά τρεις μήνες, από έξι που είναι έως τώρα σε εννέα, για τις γυναίκες που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα.

Πιο αναλυτικά, οι κυριότερες παρεμβάσεις που συνιστούν ένα μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο έχουν ως εξής:

1) Παραγραφή οφειλών

Πρόκειται για εφαρμογή απόφασης που εκδόθηκε το 2021 από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) και σύμφωνα με την οποία το όριο της παραγραφής μιας οφειλής προς τα ασφαλιστικά ταμεία υποχωρεί από τα 20 στα 10 έτη. Στο νομοσχέδιο θα αποσαφηνίζονται οι διαδικασίες που θα πρέπει να ακολουθούν οι ενδιαφερόμενοι (επιχειρήσεις και μη μισθωτοί) ώστε να γλιτώσουν από μια πρόσθετη επιβάρυνση, χωρίς να στερηθούν πολύτιμο ασφαλιστικό χρόνο που είναι απαραίτητος για τη συνταξιοδότηση. Προϋπόθεση για την παραγραφή θα είναι οι εισφορές να μην έχουν αναζητηθεί από τις ελεγκτικές αρχές. Παράλληλα η μείωση του χρόνου παραγραφής θα ολοκληρωθεί το 2027, όταν θα υποχωρήσει στην πενταετία, όριο ανάλογο με αυτό που ισχύει για τα χρέη προς την εφορία.

2) Αύξηση δόσεων

Στο νομοσχέδιο θα ορίζεται ότι εφεξής οι δόσεις για όσους επιθυμούν να ενταχθούν σε ρύθμιση οφειλών θα αυξηθούν από 12 σε 24, ανά περίπτωση. Ουσιαστικά, πρόκειται για την πάγια ρύθμιση που πλέον θα προσφέρει 24 δόσεις για εξόφληση χρέους προς την Κοινωνική Ασφάλιση. Έτσι, θα παρέχεται ο ίδιος αριθμός δόσεων με εκείνο που ισχύει για χρέη προς τη Φορολογική Διοίκηση.

3) Μετατροπή συμβάσεων μερικής απασχόλησης

Πρόκειται για μέτρο που εξαγγέλθηκε από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, στη ΔΕΘ και έχει ως στόχο να λειτουργήσει ως κίνητρο για την αύξηση της πλήρους απασχόλησης. Ουσιαστικά θα μειώνονται κατά 40% για ένα έτος οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλουν οι επιχειρήσεις για κάθε σύμβαση που θα μετατρέπεται σε πλήρους απασχόλησης από μερικής. Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι θα υπάρξουν αρκετοί εργαζόμενοι οι οποίοι έχουν δηλωθεί ότι κάνουν τετράωρη εργασία αλλά απασχολούνται πλήρες οκτάωρο -ίσως και περισσότερο- να δηλωθούν κανονικά με όρους πλήρους απασχόλησης.

4) Επίδομα μητρότητας

Η επιδοτούμενη άδεια μητρότητας για εργαζόμενες μισθωτές του ιδιωτικού τομέα αυξάνεται από τους έξι στους εννέα μήνες. Έτσι, το νομοθετικό καθεστώς ευθυγραμμίζεται με τις εργαζόμενες του δημόσιου τομέα. Το μέτρο αυτό θα έχει προαιρετικό χαρακτήρα και θα μπορεί να το καρπωθεί και ο σύζυγος - πατέρας. Προϋπόθεση όμως σε αυτή την περίπτωση είναι η μητέρα να επιστρέψει κανονικά στην εργασία της. Το επίδομα θα καταβάλλεται από τον ΕΦΚΑ εάν πρόκειται για τη μητέρα και εξετάζεται να χορηγείται από τη ΔΥΠΑ εάν πρόκειται για τον πατέρα.

5) Εισφορά ΤΠΔΥ

Καταργείται η ειδική εισφορά 1% που επιβαρύνει έως τώρα του ασφαλισμένους του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ). Πρόκειται για μια εισφορά η οποία κρίθηκε ότι δεν έχει το παραμικρό ανταποδοτικό χαρακτήρα και έτσι θεωρήθηκε ότι πρέπει να καταργηθεί.

6) Ποινική δίωξη οφειλετών

Οι οφειλέτες που έχουν ρυθμίσει το χρέος τους προς τα ασφαλιστικά ταμεία και το εξυπηρετούν κανονικά, καταβάλλοντας σε μηνιαία βάση τις δόσεις τους, θα γλιτώνουν τις όποιες ποινικές διώξεις. Πρόκειται για διευκόλυνση που σχετίζεται με τη λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης. Σε κάθε περίπτωση, από την εμπρόθεσμη καταβολή των δόσεων θα εξαρτάται και η όποια παύση άσκησης τυχόν ποινικών διώξεων από τις ελεγκτικές αρχές προς τους οφειλέτες.

7) Ένστολοι

Επεκτείνεται η λεγόμενη «μάχιμη πενταετία» σε όσους ένστολους εξαιρούνταν από το συγκεκριμένο μέτρο. Έτσι, ουσιαστικά θα μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να κάνουν χρήση του εν λόγω μέτρου και να αποχωρήσουν νωρίτερα από την εργασία τους.

8) Επικουρικές συντάξεις

Θα επιβληθεί πλαφόν για περιπτώσεις όπου οι επικουρικές συντάξεις είναι ιδιαίτερα υψηλές. Το μέτρο θα αφορά και περιπτώσεις συντάξεων που δεν έχουν εκδοθεί εδώ και έξι συναπτά έτη.

9) Ποσοστό αναπηρίας

Σε ειδική διάταξη νόμου θα προβλέπεται ότι για να λάβουν αναπηρικές παροχές συγκεκριμένες ομάδες ασφαλισμένων θα μειωθεί το ποσοστό της αναπηρίας στο 50%, από 67% που ίσχυε έως τώρα. Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι θα εφαρμόζονται εφεξής ενιαίοι όροι για τη διαδικασία έναρξης καταβολής αναπηρικής σύνταξης.

10) Επιδόματα πρόνοιας

Στο εξής ο ΟΠΕΚΑ θα πάψει να αναζητά τυχόν εκκρεμείς οφειλές από επιδόματα πρόνοιας που χορηγήθηκαν καλόπιστα σε πολίτες. Πρόκειται για περιπτώσεις που εκ των υστέρων διαπιστώθηκε ότι οι πολίτες δεν δικαιούνται τα επιδόματα αυτά, αλλά τα έλαβαν χωρίς να μπορεί να στοιχειοθετηθεί δόλος από την πλευρά τους.

Ευνοϊκές διατάξεις για εργαζομένους

Στο νομοσχέδιο που είχε παρουσιαστεί σε Υπουργικό Συμβούλιο στα τέλη Αυγούστου θα ενσωματωθούν όλες εκείνες οι ευνοϊκές διατάξεις για συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων. Πρόκειται για την κατάργηση της εισφοράς 1% που καταβάλλουν οι δημόσιοι υπάλληλοι στο Ταμείο Πρόνοιας (ΤΠΔΥ), αλλά και το δικαίωμα εξαγοράς έως και πέντε πλασματικών ετών για τους ένστολους (μάχιμη πενταετία).

 

The N Society

Του Πάνου Τσακλόγλου,
υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων

ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ «Ρυθμίσεις για τον εξορθολογισμό του ασφαλιστικού συστήματος» που θα έλθει τον Οκτώβριο στη Βουλή επικεντρώνεται στην ενιαιοποίηση αποσπασματικών και κατακερματισμένων κανόνων του ασφαλιστικού μας συστήματος, στην εναρμόνιση κανόνων φορολογικής και ασφαλιστικής διοίκησης, στην άμβλυνση ανισοτήτων, στην ενίσχυση της προστασίας ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων και στη βελτίωση της εξυπηρέτησης των πολιτών, ενώ ταυτόχρονα η διοίκηση συμμορφώνεται με δικαστικές αποφάσεις. Θα επικεντρωθώ σε ορισμένες ρυθμίσεις που δίνουν το στίγμα του νομοσχεδίου:

 Σε ό,τι αφορά τους οφειλέτες ασφαλιστικών εισφορών και σε συμμόρφωση με απόφαση του ΣτΕ που έκρινε ότι η εικοσαετής περίοδος παραγραφής μη βεβαιωμένων ασφαλιστικών εισφορών προς τον ΕΦΚΑ αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, μειώνεται ο χρόνος που έχει στη διάθεσή του ο ΕΦΚΑ για να βεβαιώσει απαιτήσεις από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές από 20 σε 10 χρόνια. Μάλιστα, από την 1η/1/2027 το διάστημα παραγραφής θα μειωθεί στα 5 έτη προκειμένου να επέλθει εναρμόνιση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα παραγραφής μη βεβαιωμένων φορολογικών οφειλών. Ταυτόχρονα, και πάλι για λόγους εναρμόνισης με την πρακτική της φορολογικής διοίκησης, προβλέπεται αύξηση του αριθμού των δόσεων της πάγιας ρύθμισης οφειλών από 12 που είναι σήμερα σε 24, ενώ προβλέπεται και η υπό όρους παύση της ποινικής δίωξης οφειλετών που έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους για όσο διάστημα εξυπηρετείται κανονικά η ρύθμιση. Κατ’ αυτόν τον τρόπο μειώνεται τόσο το διοικητικό κόστος των συνεπών ασφαλισμένων όσο και ο φόρτος των δικαστηρίων.

 Για τους συμπολίτες μας με αναπηρία προβλέπεται ενιαιοποίηση του ποσοστού αναπηρίας που απαιτείται για τη λήψη σύνταξης αναπηρίας (εκτός δημοσίου τομέα) στο 50%. Το όριο αυτό ισχύει ήδη για όλους τους ασφαλισμένους του ιδιωτικού τομέα, εκτός από τους ελεύθερους επαγγελματίες, με πρώτη ασφάλιση προ του 1993 και τους ασφαλισμένους του πρώην ΟΓΑ -όπου το αντίστοιχο ποσοστό είναι 67%- οι οποίοι είναι και οι ωφελούμενοι από την αλλαγή. Ταυτόχρονα, με άλλη διάταξη, προβλέπεται η παύση αναζήτησης επιστροφής αχρεωστήτως καταβληθέντων επιδομάτων -κυρίως αναπηρικών- που ελήφθησαν καλόπιστα και χωρίς δόλο λόγω λαθών της διοίκησης, αλλά και λαμβάνονται μέτρα για την αποφυγή παρόμοιων αστοχιών στο μέλλον.

 Η ρύθμιση για την επέκταση της λεγόμενης «μάχιμης πενταετίας» αποσκοπεί στη διασφάλιση ίσης μεταχείρισης όλων των ενστόλων ως προς το δικαίωμά τους να αναγνωρίσουν έως και επιπλέον 5 έτη ασφάλισης, καταβάλλοντας τις αναλογούσες εισφορές. Μέχρι σήμερα υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση μεταξύ ασφαλισμένων προ και μετά του 2011, μεταξύ μόνιμου και μη μόνιμου προσωπικού, αλλά και μεταξύ ειδικοτήτων.

 Με την πρόβλεψη για αύξηση του χρόνου παροχής της επιδοτούμενης άδειας μητρότητας στις μισθωτές του ιδιωτικού τομέα κατά τρεις μήνες, επέρχεται εξίσωση του χρόνου άδειας μητρότητας σε μισθωτές του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα (εννέα μήνες). Το προαιρετικό αυτό μέτρο έχει ως στόχο τη στήριξη στις οικογένειες και μπορεί να εφαρμοστεί εναλλακτικά και για τον πατέρα με καταβολή του αντιστοίχου επιδόματος από τη ΔΥΠΑ, αν η μητέρα αποφασίσει κατά το συγκεκριμένο τρίμηνο να επιστρέψει στην εργασία της.

 Στο ίδιο νομοσχέδιο προβλέπεται και ο τρόπος απαλλαγής από το 40% των ασφαλιστικών εισφορών των επιχειρήσεων που θα μετατρέψουν σε μόνιμες υφιστάμενες συμβάσεις μερικής απασχόλησης, ώστε να ενθαρρυνθεί η πλήρης απασχόληση των εργαζομένων.

ΤΕΛΟΣ, στο νομοσχέδιο συμπεριλαμβάνονται διατάξεις που θέτουν πλαφόν στο καταβαλλόμενο ποσό επικουρικής σύνταξης κατ’ αναλογία προς το πλαφόν που υπάρχει για τις κύριες συντάξεις, διατάξεις για την κατάργηση της μη ανταποδοτικής παρακράτησης 1% υπέρ του πρώην Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, εφόσον το τελευταίο έχει πλέον εξυγιανθεί, διατάξεις για την επίλυση του προβλήματος της πρόωρης συνταξιοδότησης απασχολουμένων στον δημόσιο τομέα.

Ο ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ δομών και διαδικασιών της κοινωνικής ασφάλισης, η προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και η εξυπηρέτηση του πολίτη αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά των νομοθετικών μας παρεμβάσεων στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Οι αρχές αυτές χαρακτηρίζουν και το προς ψήφιση νομοσχέδιο.

Από την έντυπη έκδοση

Του Βασίλη Αγγελόπουλου
[email protected]

Από την έντυπη έκδοση

Του Πάνου Φ. Κακούρη
[email protected]

Η απογραφή του πληθυσμού κατά τη δεκαετία 2011 - 2021 συμπίπτει χρονικά με την περίοδο της περιπέτειας των μνημονίων, οπότε και δεν είναι μη αναμενόμενο το αποτέλεσμα της μείωσης του πληθυσμού. Την περασμένη δεκαετία εκατοντάδες χιλιάδες είναι οι νέοι (κυρίως) που έφυγαν στο εξωτερικό, χωρίς μάλιστα οι στρόφιγγες της εξόδου να έχουν κλείσει ακόμη.

Επίσης, η αβεβαιότητα που προκαλούσαν οι αλυσιδωτές λήψεις εισπρακτικών μέτρων, οι περικοπές μισθών και συντάξεων, η ύφεση και η έκρηξη της ανεργίας, έφεραν τη δημιουργία οικογένειας σε δεύτερο πλάνο και εκτοξεύτηκε η υπογεννητικότητα. Η συρρίκνωση του πληθυσμού της χώρας μέσα σε μια δεκαετία κατά 382.716 άτομα προκαλεί μελαγχολία και απογοήτευση.

Τα συναισθήματα αυτά θα ενταθούν μόλις ανακοινωθούν αργότερα τα ποιοτικά στοιχεία της απογραφής, που θα αφορούν την ηλικιακή διάρθρωση του πληθυσμού. Εκεί θα αποτυπωθεί η μείωση του ποσοστού των νέων σε ηλικία ατόμων και η αύξηση της αναλογίας των γηραιότερων.

Όμως, όπωςείπε και ο Σοφοκλής, «ενός κακού δοθέντος μύρια έπονται». Τα στοιχεία για την εξέλιξη του δημογραφικού αποτελούν ηχηρό καμπανάκι, για δύο βασικά μεγέθη. Κατ’ αρχάς για το ΑΕΠ, αφού η αρνητική αυτή εξέλιξη πλήττει την εγχώρια παραγωγή, ειδικά όταν πρόκειται για μείωση του αριθμού των ατόμων που ανήκουν στον ενεργό πληθυσμό. Το μεταναστευτικό φαίνεται να συμβάλλει στην επιβράδυνση της μείωσης του πληθυσμού, αλλά στην προκειμένη περίπτωση το παραγωγικό του αποτύπωμα δεν είναι θετικό. Οι μετανάστες στη συντριπτική τους πλειονότητα απασχολούνται ως ανειδίκευτοι εργάτες, ενώ την ίδια στιγμή η Ελλάδα χάνει, λόγω του brain drain, πτυχιούχους και γενικά επιστημονικό και εξειδικευμένο προσωπικό.

Συγχρόνως, το δημογραφικό αποτελεί κίνδυνο για το ασφαλιστικό σύστημα και το αποτέλεσμα της απογραφής θα ανοίξει έναν νέο κύκλο συζητήσεων για επώδυνες αλλαγές.

Του Βασίλη Αγγελόπουλου
v.aggelopoulos@naftemporiki.gr

Στο 6%, μειωμένες κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, από 6,5% που ήταν έως τώρα, υποχωρούν από σήμερα, 1η Ιουνίου, οι εισφορές για την επικουρική ασφάλιση. Πρόκειται για προγραμματισμένη περικοπή, ήδη από το 2017 και την προηγούμενη κυβέρνηση, που η σημερινή επέλεξε να διατηρήσει.

Έτσι, οι νέες εισφορές, από 3,25% που ήταν για εργοδότη και άλλο τόσο για τον εργαζόμενο, θα μειωθούν στο 3% τον μήνα για κάθε μία από τις δύο πλευρές.

Υπενθυμίζεται ότι τη διετία 2020 – 2021, έχουν ήδη υποχωρήσει οι εισφορές κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες. Άρα, με την νέα περικοπή οι εισφορές έχουν υποχωρήσει κατά 4,4 μονάδες. Απομένει συνεπώς να μειωθούν κατά άλλες 0,6 μονάδες, ώστε να πραγματοποιηθεί η προεκλογική δέσμευση που ήθελε υποχώρηση 5 μονάδων στις ασφαλιστικές εισφορές έως το τέλος της τετραετίας.

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, ειδικά για τους χαμηλόμισθους εργαζόμενους, ενώ το 2019 με βάση το μέγεθος εισφορών, η Ελλάδα βρισκόταν στην 14η θέση μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε., το 2021 ανέβηκε στην 5η καλύτερη θέση και με τη σημερινή μείωση αναμένεται περαιτέρω βελτίωση της κατάταξής της. 

Για παράδειγμα, για μισθούς 800 ευρώ, η εισφορά υπέρ επικουρικής ασφάλισης ήταν έως την 31^η Μαΐου, 26 ευρώ. Από την 1^η Ιουνίου θα είναι 24 ευρώ. Πρακτικά αυτό σημαίνει μια μικρή αύξηση κατά 2 ευρώ στις μηνιαίες αποδοχές ή κατά 24 ευρώ ετησίως.

Για μισθό 1.500 ευρώ όμως, η εισφορά ήταν 48,75 ευρώ και υποχωρεί στα 45 ευρώ. Η διαφορά των 3,75 ευρώ αντιστοιχεί σε 52 ευρώ όφελος.

Για μη μισθωτούς ασφαλισμένους, οι τρεις παλιές ασφαλιστικές κατηγορίες προέβλεπαν ποσά 42,51 και 61 ευρώ, αντίστοιχα. Τώρα τα νέα ποσά είναι 39, 47 και 56 ευρώ, ανάλογα με την κατηγορία που θα επιλέξει ο εκάστοτε ασφαλισμένος.

Ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πάνος Τσακλόγλου, δήλωσε: «Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, σε συνδυασμό με άλλες πολιτικές της κυβέρνησης (φορολογικές, ρυθμιστικές, αδειοδοτικές, κ.λπ.) οδηγεί σε ταχεία αποκλιμάκωση της ανεργίας και αύξηση της απασχόλησης. Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα δεδομένα, από τότε που ανέλαβε την κυβέρνηση η Νέα Δημοκρατία και παρά τις κρίσεις της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες ενώ η απασχόληση αυξήθηκε σχεδόν κατά 350 χιλιάδες άτομα. Η κυβέρνηση θα συνεχίσει να επιδιώκει τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους εργασίας που οδηγεί σε βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, αύξηση της απασχόλησης, αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των εργαζομένων και, τελικά, βελτίωση της ευημερίας των πολιτών».

Από σήμερα 1/6/2022 μειώνεται το ύψος των εισφορών επικουρικής ασφάλισης από 6,5% σε 6%, ισόποσα για εργοδότες και μισθωτούς.

Όπως επισημαίνεται από το υπουργείο Εργασίας, η μείωση αυτή έρχεται σε συνέχεια της μείωσης κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης που ψηφίστηκαν και εφαρμόζονται τα δύο προηγούμενο χρόνια (2020-2021). «Σαν αποτέλεσμα αυτών των μειώσεων της λεγόμενης 'φορολογικής σφήνας' (tax wedge), αυξάνεται το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων και, ταυτόχρονα, επέρχεται ελάφρυνση στο μη μισθολογικό κόστος των επιχειρήσεων. Αυτά με τη σειρά τους, οδηγούν σε αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και ενίσχυση της απασχόλησης» σημειώνει το υπουργείο.

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, ειδικά για τους χαμηλόμισθους εργαζόμενους, ενώ το 2019 με βάση το μέγεθος της «φορολογικής σφήνας» η Ελλάδα βρισκόταν στην 14η θέση μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε., το 2021 ανέβηκε στην 5η καλύτερη θέση και με τη σημερινή μείωση αναμένεται περαιτέρω βελτίωση της κατάταξής της. 

Όπως σχολίασε ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πάνος Τσακλόγλου, «η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, σε συνδυασμό με άλλες πολιτικές της κυβέρνησης (φορολογικές, ρυθμιστικές, αδειοδοτικές, κ.λπ.) οδηγεί σε ταχεία αποκλιμάκωση της ανεργίας και αύξηση της απασχόλησης».

«Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα δεδομένα, από τότε που ανέλαβε την κυβέρνηση η Νέα Δημοκρατία και παρά τις κρίσεις της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες ενώ η απασχόληση αυξήθηκε σχεδόν κατά 350 χιλιάδες άτομα» δήλωσε ο κ. Τσακλόγλου προσθέτοντας πως «η κυβέρνηση θα συνεχίσει να επιδιώκει τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους εργασίας που οδηγεί σε βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, αύξηση της απασχόλησης, αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των εργαζομένων και, τελικά, βελτίωση της ευημερίας των πολιτών».

Από την έντυπη έκδοση

Του Βασίλη Αγγελόπουλου
[email protected]

Αισθητή αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών από το 2023, λόγω του υψηλού μέσου πληθωρισμού του 2022, προαναγγέλλει εγκύκλιος του ΕΦΚΑ, κατ’ εφαρμογή του πρόσφατου ασφαλιστικού νόμου.

Πρόκειται για εισφορές που αναφέρονται στην εγκύκλιο (226245/ 17-5-2022) και επικεντρώνονται στις καταβολές για την επικουρική ασφάλιση. Το μέτρο αφορά χιλιάδες μη μισθωτούς ασφαλισμένους (υγειονομικούς, αυτοαπασχολούμενους, αγρότες, έμμισθους δικηγόρους, μηχανικούς), οι οποίοι είναι πιθανό να βρεθούν μπροστά στη δυσάρεστη έκπληξη να διαπιστώσουν το επόμενο έτος ότι οι ασφαλιστικές κατηγορίες, που έχουν θεσμοθετηθεί για την καταβολή της εισφοράς για επικουρική ασφάλιση, έχουν τροποποιηθεί προς το δυσμενέστερο.

Πρόκειται για εφαρμογή παλαιότερης διάταξης, που θεσμοθετήθηκε με τον «νόμο Βρούτση» (παρ. 5, αρ. 45, ν. 4670/20) και η οποία συνεχίζει να ισχύει ως προς το σκέλος των ασφαλιστικών εισφορών. Μια διάταξη που υποτίθεται άλλαξε τον παλαιότερο «νόμο Κατρούγκαλου», αντικαθιστώντας συγκεκριμένο άρθρο του (αρ. 97, ν. 438716). Στον «νόμο Βρούτση» τονίζεται ρητά ότι από την 1η.1.2023 και έως τις 31.12.2024 οι ασφαλιστικές κατηγορίες θα μπορούν να προσαυξάνονται ανά έτος, σε σχέση με το ποσοστό της μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους. Με δεδομένο ότι οι εκτιμήσεις που έχουν γίνει έως τώρα προβλέπουν πληθωρισμό για το τρέχον έτος από 5,5% (υπ. Οικονομικών) έως 6,3% (Κομισιόν), γίνεται σαφές ότι επίκειται ανάλογη αύξηση στις ασφαλιστικές κατηγορίες που διέπουν την ασφάλιση της επικούρησης για μη μισθωτούς. Μάλιστα, η διάταξη επισημαίνει ότι για να συμβεί κάτι τέτοιο θα είναι αρκετή η διαπιστωτική πράξη που θα πρέπει να εκδοθεί από τον υπουργό Εργασίας.

Υπ. Εργασίας: Στάση αναμονής

Ανώτατες πηγές του υπουργείου Εργασίας, που ρωτήθηκαν από τη «Ν», εμφανίζονται να έχουν γνώση του θέματος και του κινδύνου να αυξηθούν οι ασφαλιστικές εισφορές για τους μη μισθωτούς ασφαλισμένους. Όμως φαίνεται ότι επιλέγεται να τηρηθεί στάση αναμονής και οι όποιες παρεμβάσεις γίνουν να προκύψουν προς το τέλος της χρονιάς, όταν και θα υπάρχει πιο ξεκάθαρη εικόνα για την τελική έκβαση του πληθωρισμού στη χώρα. Το πρόβλημα που ανακύπτει σχετίζεται άμεσα με τον υψηλό πληθωρισμό, που ταλαιπωρεί εδώ και μήνες την ελληνική οικονομία. Με δεδομένο ότι η επίμαχη διάταξη θεσμοθετήθηκε το 2020, αν ο πληθωρισμός παρέμενε όπως τότε σε χαμηλά επίπεδα, προφανώς δεν θα υπήρχε ζήτημα αναπροσαρμογής των ασφαλιστικών εισφορών προς το χειρότερο. Όμως, μόλις τον Απρίλιο ο πληθωρισμός αυξήθηκε στο 10,2%, ενώ οι προβλέψεις για το υπόλοιπο της χρονιάς παραμένουν δυσοίωνες.

Σύμφωνα με την εκτίμηση του υπουργείου Οικονομικών, ο μέσος πληθωρισμός φέτος θα διαμορφωθεί στο 5,5%, ποσοστό που θεωρείται χαμηλό σε σχέση με την εικόνα της αγοράς ειδικά στα ενεργειακά αγαθά.

Αντίστοιχα, στη σχετική διάταξη προβλέπεται παρέμβαση στις εισφορές και από το 2025 και μετά. Όπως ορίζεται χαρακτηριστικά, θα μπορούν και τότε να υπάρξουν προσαυξήσεις επί των ασφαλιστικών κατηγοριών, σε σχέση με τον δείκτη τιμών μεταβολής μισθών. Μόνο που αυτός ο δείκτης πρέπει να οριστεί με σαφήνεια, ώστε να υπάρξει και η ανάλογη εφαρμογή.

Η μείωση από 1ης Ιουνίου

Στο έγγραφο του ΕΦΚΑ, πάντως, γίνεται εκτενής αναφορά για τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, που θα πραγματοποιηθεί από την 1η Ιουνίου του τρέχοντος έτους και μετά. Είναι η προγραμματισμένη μείωση από την εποχή του «νόμου Κατρούγκαλου» και έτσι εφεξής οι εισφορές για την επικουρική ασφάλιση στους μισθωτούς ασφαλισμένους υποχωρούν στο 6%, από 6,5% που ήταν έως τώρα. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι από τον επόμενο μήνα, αντί για 3,25% που πλήρωναν οι εργοδότες και άλλο τόσο οι εργαζόμενοι, τώρα υποχωρεί στο 3% το αντίστοιχο ποσοστό και για τις δύο πλευρές. Παράλληλα υπάρχει και το σκέλος των μη μισθωτών ασφαλισμένων, όπου μειώνονται αντίστοιχα τα ποσά στις τρεις ασφαλιστικές κατηγορίες. Ειδικότερα, για την 1η κατηγορία, από 42 ευρώ τον μήνα, η εισφορά υποχωρεί στα 39 ευρώ. Για τη 2η κατηγορία, από τα 51 ευρώ τον μήνα, η εισφορά μειώνεται στα 47 ευρώ. Αντίστοιχα, για την 3η κατηγορία, η ασφαλιστική εισφορά επικουρικής ασφάλισης για μη μισθωτούς υποχωρεί από 61 ευρώ στα 56 ευρώ τον μήνα.

Η ρύθμιση για την παράταση της ασφαλιστικής ικανότητας για ένα χρόνο χωρίς προϋποθέσεις σε ειδικές κατηγορίες ασφαλισμένων περιλαμβάνεται -μεταξύ άλλων- στις  τροπολογίες του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων που κατατέθηκαν στο νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του ΕΦΚΑ. Ταυτόχρονα, διευκολύνεται η χορήγηση του επιδόματος ανεργίας σε εποχιακές επιχειρήσεις και επιλύονται οργανωτικά ζητήματα του ΝΑΤ. 

Αναλυτικά οι κυριότερες ρυθμίσεις των τροπολογιών που κατατέθηκαν στο νομοσχέδιο είναι οι εξής:  

Παράταση ασφαλιστικής ικανότητας για ένα χρόνο χωρίς προϋποθέσεις για ευάλωτες ομάδες 

Την 1η Μαρτίου ανανεώνεται η ασφαλιστική ικανότητα, δηλαδή η πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, όσων κατά το προηγούμενο έτος είχαν πραγματοποιήσει τουλάχιστον 50 ημέρες (ή δύο μήνες) ασφάλισης. Με την προτεινόμενη ρύθμιση όμως παρατείνεται χωρίς προϋποθέσεις για ένα χρόνο η ασφαλιστική ικανότητα των ασφαλισμένων (και των μελών των οικογενειών τους) για τους οποίους η ασφαλιστική ικανότητα ανανεωνόταν με ειδικές διατάξεις μέχρι και το 2020. Σε αυτούς περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων, οι μακροχρόνια άνεργοι ηλικίας 29-55 ετών και οι ανασφάλιστοι υπερήλικες. Επιπροσθέτως,  με την ίδια διάταξη παρατείνεται η ασφαλιστική κάλυψη εργαζομένων οι οποίοι κατά το προηγούμενο έτος συνέχισαν να υφίστανται τις επιπτώσεις της πανδημίας και έλαβαν αποζημίωση ειδικού σκοπού από το Υπουργείο Εργασίας για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 2 μηνών (όπως επαγγελματίες της τέχνης και του πολιτισμού, εποχικά εργαζόμενοι κλπ). 

Παράταση συμβάσεων προσωπικού σε προνοιακές δομές για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας 

Παρατείνονται έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2022 οι συμβάσεις επικουρικού ιατρικού, νοσηλευτικού, λοιπού βοηθητικού και πάσης φύσεως προσωπικού που συνήφθησαν στο πλαίσιο της αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών  λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Όπως επισημαίνεται, «παρά τα υψηλά ποσοστά εμβολιασμού των φιλοξενουμένων στις εν λόγω προνοιακές δομές  καθώς και των εργαζομένων σε αυτές, οι κίνδυνοι από την πανδημία δεν έχουν εξαλειφθεί και με δεδομένο ότι οι φιλοξενούμενοι στις προνοιακές δομές συμπεριλαμβάνονται στις πλέον ευάλωτες ομάδες, επιβάλλεται η μέγιστη δυνατή προστασία τους, την οποία εγγυάται -μεταξύ άλλων- και το προσωπικό που έχει προσληφθεί για τον σκοπό αυτό».

Διεύρυνση της έννοιας της εποχικότητας των επιχειρήσεων για την επιδότηση ανεργίας ειδικά για το 2021 

Ειδικά για το έτος 2021, για τον προσδιορισμό μιας εργασίας ως εποχιακής, τίθεται ως προϋπόθεση ότι για το χρονικό διάστημα του ημερολογιακού έτους κατά το οποίο δε λειτουργεί, δεν απασχολεί προσωπικό που υπερβαίνει το 27% του μέσου όρου του προσωπικού, το οποίο απασχολεί κατά την περίοδο αιχμής της δραστηριότητας της (αντί για 25% που είναι η γενική διάταξη). Η τροποποίηση αυτή θεσπίζεται κατ’ εξαίρεση για το έτος 2021, καθώς οι ακραίες καιρικές συνθήκες και ιδίως ο παγετός που έλαβε χώρα πέρυσι την άνοιξη επέφερε την έλλειψη πρώτων υλών σε εποχικές επιχειρήσεις, όπως αυτές που σχετίζονται με την κονσερβοποίηση, μεταποίηση, συσκευασία και διαλογή αγροτικών προϊόντων κλπ, με αποτέλεσμα να απασχολήσουν λιγότερο εποχικό προσωπικό σε σχέση με τα προηγούμενα έτη και να κινδυνεύουν οι εργαζόμενοι να μην καταστούν δικαιούχοι επιδότησης ανεργίας, καθώς δεν υπερβαίνουν τόσο το μόνιμο προσωπικό που απασχολείται σε τέτοιου είδους επιχειρήσεις. 

Ρυθμίσεις για το ΝΑΤ  

Με σκοπό την απλοποίηση των διαδικασιών και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (ΝΑΤ) εντάσσεται σε αυτό ο  Ειδικός Λογαριασμός Οικογενειακών  Επιδομάτων Ναυτικών (ΕΛΟΕΝ), που έχει ως αντικείμενο τη χορήγηση οικογενειακών επιδομάτων στους Έλληνες ναυτικούς, που είναι ασφαλισμένοι στο ΝΑΤ. Καθώς τα ποσά που αφορούν στα οικογενειακά επιδόματα συνεισπράττονται μέσω των ναυτολογίων από το ΝΑΤ και αποδίδονται στη συνέχεια στον Ε.Λ.Ο.Ε.Ν., κρίθηκε σκόπιμη η ένταξη του ΕΛΟΕΝ στο ΝΑΤ και η συνέχιση της λειτουργίας του μέσα σε αυτό με πλήρη οικονομική, λογιστική και περιουσιακή αυτοτέλεια. Όπως αναφέρεται, με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις ορίζονται οι αναγκαίες τεχνικές και διαδικαστικές παράμετροι της ένταξης, με τρόπο που θα διασφαλίσει την λειτουργική συνέχεια και την κανονική καταβολή των οικογενειακών επιδομάτων στους δικαιούχους. Συμφωνα με το υπουργείο, «ξεκαθαρίζεται ότι θα εξακολουθήσει να ισχύει το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις λήψης του οικογενειακού επιδόματος και τους δικαιούχους αυτού, που παραμένουν αμετάβλητοι»

Τέλος, επικαιροποιείται το πλαίσιο των οργάνων διοίκησης του ΝΑΤ «και καθίσταται πιο ευέλικτο, προσπάθεια που θα συνεχιστεί με την κωδικοποίηση της πολυδιασπασμένης νομοθεσίας του Ταμείου».

Από την έντυπη έκδοση 

Του Βασίλη Αγγελόπουλου
[email protected]

Τις εισφορές που θα καλούνται να καταβάλλουν εφεξής όσοι επιλέξουν την επικουρική ασφάλιση μέσω του νεοσύστατου Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλιση (ΤΕΚΑ) περιλαμβάνει αναλυτικά εγκύκλιος που εκδόθηκε από τον ΕΦΚΑ. Αποσαφηνίζεται ότι είναι υποχρεωτική η ασφάλιση στο ΤΕΚΑ των νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας. Όμως είναι προαιρετική για όσους επιθυμούν να ενταχθούν στο Ταμείο και προέρχονται από συγκεκριμένες κατηγορίες επαγγελματιών.

Στην εγκύκλιο γίνεται συγκεκριμένη αναφορά στο ποσοστό της εισφοράς, που είναι 6,5% τον μήνα και επιμερίζεται εξίσου από 3,25% σε εργοδότη και εργαζόμενο. Η εισφορά αυτή, όμως, από την 1η Ιουνίου 2022 και μετά θα μειωθεί στο 6%, πάλι με ισόποση επιβάρυνση 3% και στα δύο μέρη.

Η εγκύκλιος αναφέρει ότι έχει ήδη ξεκινήσει από την 1η Ιανουαρίου 2022 η υποχρεωτική ασφάλιση στο Ταμείο όλων εκείνων που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας. Παράλληλα, όμως, σημειώνει ότι υπάρχουν και άλλες κατηγορίες επαγγελματιών που μπορούν να επιλέξουν το ΤΕΚΑ για την επικουρική τους ασφάλιση, προαιρετικά από το 2023 και μετά.

Αυτές είναι οι αυτοαπασχολούμενοι υγειονομικοί, όσοι ασκούν επάγγελμα που υπάγεται στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ (αγρότες), καθώς επίσης και τα πρόσωπα που βάσει ειδικής ή γενικής διάταξης εξαιρούνται από την υποχρεωτική υπαγωγή στην υποχρεωτική ασφάλιση άλλων φορέων επικούρησης.

Προϋπόθεση βέβαια είναι κατά την υπαγωγή τους στο Ταμείο Επικουρικής και Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης τα ενδιαφερόμενα ανωτέρω πρόσωπα να μην έχουν συμπληρώσει το 35ο έτος της ηλικίας τους.

Διάκριση Παλαιού και Νέου

Στο μητρώο του e-ΕΦΚΑ θα υπάρχει εφεξής ξεχωριστή απεικόνιση για τους ασφαλισμένους του ΤΕΚΑ. Η ένδειξη που θα γίνεται η διάκριση είναι ανάμεσα σε Παλαιό ή Νέο επικουρικό. Το σκέλος των ασφαλιστικών εισφορών που θα καταβάλλονται εφεξής στο ΤΕΚΑ (6,5% έως την 31η Μαΐου και 6% από την 1η Ιουνίου 2022 και μετά) θα ισχύει για τη συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων - ασφαλισμένων του ιδιωτικού τομέα. Υπάρχουν όμως και κάποιες ειδικές κατηγορίες όπου η ασφάλιση διαφέρει. Αυτές είναι οι περιπτώσεις μισθωτών που υπάγονται σε βαρέα και ανθυγιεινά ένσημα, οι οικοδόμοι, αλλά και όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες εντάσσονται στη διαδικασία επιλογής ασφαλιστικής κατηγορίας.

Ειδικότερα, για περιπτώσεις ασφαλισμένων με βαρέα και ανθυγιεινά, πέραν του 6,5% τον μήνα που ισχύει σήμερα ως εισφορά, υπάρχει πρόσθετη επιβάρυνση 1,25% για τον ασφαλισμένο και 0,75% για τον εργοδότη.

Άρα συνολικά η επιβάρυνση είναι 2% και έτσι αυξάνεται στο 8,5% η μηνιαία εισφορά. Σε κάθε περίπτωση, από την 1η Ιουνίου όμως και γι’ αυτές τις ειδικές περιπτώσεις ασφαλισμένων θα υπάρξει μείωση εισφοράς κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, δηλαδή θα υποχωρήσει στο 8%.

Δικηγόροι-μηχανικοί

Για τους έμμισθους δικηγόρους και μηχανικούς ισχύουν οι τρεις ασφαλιστικές κατηγορίες που έχουν θεσμοθετηθεί από τον «νόμο Βρούτση» (ν.4670/20). Στην περίπτωση που θα επιλεχθεί η 1η, ορίζεται ένα πλασματικό ποσό 646,15 ευρώ, για το οποίο αντιστοιχούν μηνιαίες εισφορές 6,5% ή 42 ευρώ.

Από την 1η Ιουνίου το ποσοστό υποχωρεί στο 6% και έτσι η εισφορά περιορίζεται στα 39 ευρώ τον μήνα με πλασματικό ποσό 650 ευρώ. Για τη δεύτερη κατηγορία με πλασματικό ποσό τα 784,6 ευρώ, η εισφορά είναι 51 ευρώ το α’ εξάμηνο του έτους. Όμως το β’ εξάμηνο με πλασματικό ποσό τα 783,3 ευρώ, η εισφορά περιορίζεται στα 47 ευρώ τον μήνα. Για την τρίτη και τελευταία κατηγορία με πλασματικό ποσό τα 938,46 ευρώ, το α’ εξάμηνο η εισφορά είναι 61 ευρώ τον μήνα. Το β’ εξάμηνο με πλασματικό ποσό τα 933,3 ευρώ η εισφορά είναι 56 ευρώ τον μήνα.

Είναι προφανές ότι ανάλογα με την ασφαλιστική κατηγορία που θα επιλέξουν οι ίδιοι οι αυτοαπασχολούμενοι επαγγελματίες του ιδιωτικού τομέα, θα προκύψουν και οι ανάλογες εισφορές που θα πρέπει να καταβάλλουν στο Ταμείο για την επικουρική τους ασφάλιση. Άρα, δεν διενεργείται υπολογισμός ασφαλιστικών εισφορών σε αυτές τις περιπτώσεις σε σχέση με τις πραγματικές, ονομαστικές (μικτές) αποδοχές που καταχωρούνται στις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ).

Οικοδομοτεχνικά έργα

Ειδική ασφάλιση υπάρχει και για όσους απασχολούνται σε οικοδομοτεχνικά έργα. Το μηνιαίο ασφάλιστρο για το α’ εξάμηνο του τρέχοντος έτους είναι 7,312%, που επιμερίζεται σε 3,250% για τον ασφαλισμένο και 4,062% για τον εργοδότη. Για το β’ εξάμηνο υποχωρεί το ποσοστό ασφάλισης στο 6,750%, που μεταφράζεται σε 3% για τον ασφαλισμένο και 3,750% για τον εργοδότη.

Όμως στα ανωτέρω γενικά ποσοστά ασφάλισης θα πρέπει να προστεθούν και τα βαρέα των οικοδόμων, που είναι για την επικούρηση, 1,250% για τον ασφαλισμένο και 0,940% για τον εργοδότη. Συνεπώς, τα τελικά συνολικά ποσοστά ασφάλισης ανέρχονται σε 9,502% για το α’ εξάμηνο και 8,940% για το β’ εξάμηνο του τρέχοντος έτους.