Τρεις εκθέσεις-φωτιά, που θα καθορίσουν τις εξελίξεις στην ελληνική οικονομία, αλλά και θα προσδιορίσουν την έκταση των πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων που θα απαιτηθούν για το 2013, θα εκδοθούν εντός των ημερών.
Πρόκειται για τις εαρινές εκθέσεις της Κομισιόν και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, αλλά και για την έκθεση της τρόικας, η οποία, για να εκδοθεί, απαιτείται προηγουμένως συμφωνία με την κυβέρνηση.
Η αγωνία της κυβέρνησης εστιάζεται στις προβλέψεις που θα διατυπώσουν η Κομισιόν και το ΔΝΤ, δύο από τους φορείς που συμμετέχουν στην τρόικα, για το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2013, καθώς, εάν οι εκτιμήσεις αποκλίνουν προς τα πάνω σε σύγκριση με εκείνες που υπάρχουν αποτυπωμένες στο αναθεωρημένο Μεσοπρόθεσμο, θα σηματοδοτήσουν πιέσεις για τη λήψη πρόσθετων διορθωτικών μέτρων εντός του 2013.
Οι δύο φορείς συλλέγουν στοιχεία από τους ελεγκτές που βρίσκονται στην Αθήνα, πέραν εκείνων που υποχρεούται να παρέχει η Ελλάδα μέσω της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), στο πλαίσιο της πολυμερούς εποπτείας (EDP).
Επίσης, ενδιαφέρον θα έχουν οι εκτιμήσεις της Κομισιόν και του ΔΝΤ για το βάθος της ύφεσης της οικονομίας και αν θα επιμένουν στο -4,2%, που προέβλεψαν με τις τελευταίες εκθέσεις τους, τον περασμένο Ιανουάριο.
Πάντως, στην προχθεσινή έκθεση για την παγκόσμια οικονομία, το ΔΝΤ προβλέπει για φέτος ύφεση 4,2%, ενώ η ανάκαμψη θα ξεκινήσει το 2014.
Ηδη, ο προϋπολογισμός του 2013 κινείται σε τεντωμένο σκοινί, με την υστέρηση των εσόδων να απειλεί την υλοποίησή του, ενώ κινδύνους διαβλέπει η τρόικα και για τις δαπάνες, καθώς υστερούν και οι εισπράξεις των ασφαλιστικών ταμείων, με αποτέλεσμα να έχουν μεγαλύτερες ανάγκες κρατικών επιχορηγήσεων.
Η κυβέρνηση θέλει, σε κάθε περίπτωση, η εκτίμηση Ε.Ε. και ΔΝΤ για το έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης να μην αποκλίνει από το στόχο του Μεσοπρόθεσμου, που προβλέπει έλλειμμα για φέτος ύψους 7.900 εκατ. ευρώ ή στο 4,3% του ΑΕΠ, και πρωτογενές πλεόνασμα Γενικής Κυβέρνησης ύψους 489 εκατ. ευρώ ή 0,3% του ΑΕΠ. Σε κάθε περίπτωση, εάν Κομισιόν και ΔΝΤ εκτιμήσουν το ελληνικό έλλειμμα υψηλότερα του στόχου και το πρωτογενές πλεόνασμα χαμηλότερο, θα σημαίνει πως οι ελεγκτές βλέπουν αστοχίες και θα πρόκειται για προαναγγελία λήψης νέων μέτρων.
Σε ό,τι αφορά την τρίτη έκθεση, της τρόικας, που θα εκδοθεί με την ολοκλήρωση του ελέγχου, αυτή θα καταγράφει την πορεία εφαρμογής των δεσμεύσεων του τρίτου μνημονίου στο επίπεδο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, όπου έχει υπάρξει πρόοδος, αλλά όχι σε επίπεδο που να εξασφαλίσει την έγκαιρη εκταμίευση των δόσεων του Μαρτίου (2,8 δισ. ευρώ) και του β’ τριμήνου (6 δισ. ευρώ).
Δίμηνη «περίοδος χάριτος»
Ανώτατη πηγή του υπουργείου Οικονομικών δηλώνει πως οι ελεγκτές πείστηκαν πως δεν θα υπάρξει κανένα δημοσιονομικό κενό στο φετινό προϋπολογισμό, υποστηρίζοντας πως αποδέχτηκαν τα στοιχεία και τις προβλέψεις που υπέβαλε το υπουργείο Οικονομικών.
Η ίδια πηγή ανέφερε ότι η τρόικα εκτιμούσε αρχικά το δημοσιονομικό κενό για τη διετία 2013-14 σε 4 δισ. ευρώ, ενώ τώρα εκτιμά ότι δεν θα υπάρξει.
Ομως, στην πραγματικότητα, η τρόικα έδωσε μια δίμηνη «περίοδο χάριτος» στο υπουργείο Οικονομικών, προκειμένου να βελτιώσει την απόδοση του προϋπολογισμού.
Τα έσοδα του προϋπολογισμού υστερούν στο πρώτο τρίμηνο κατά 350 εκατ. ευρώ, με την υστέρηση των έμμεσων φόρων να είναι αισθητά μεγαλύτερη, αλλά να μειώνεται από την καλύτερη απόδοση των εισπράξεων από το Εκτακτο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών - ΕΕΤΗΔΕ (του 2012, εισπράττεται μέχρι και το Μάιο), όπως επίσης και από την άμεση φορολογία, λόγω της αύξησης της παρακράτησης του φόρου που ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2013.
Η ύφεση της οικονομίας είναι αισθητή στις εισπράξεις από το ΦΠΑ, δεδομένου ότι υστερούν κατά 260 εκατ. ευρώ στο τρίμηνο, ενώ οι υστερήσεις των εμμέσων φόρων συνολικά υπερβαίνουν το ποσό των 500 εκατ. ευρώ.
Το υπουργείο Οικονομικών επισήμανε στην τρόικα πως, για να τονωθούν τα έσοδα (όχι οι έμμεσοι φόροι), απαιτείται να γίνει νέα ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο και συμφωνήθηκε να γίνει σε 48 δόσεις.
Και μόνο η δημοσιοποίηση της πρόθεσης για νέα ρύθμιση έχει «παγώσει» πληρωμές ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο -αφού όλοι περιμένουν τη νέα ρύθμιση- και, αν δεν υλοποιηθεί άμεσα, η «μαύρη τρύπα» των εσόδων θα διευρυνθεί.
Το μέτρο προβλέπει για τις επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες τη δυνατότητα να εξοφλήσουν εφάπαξ τις οφειλές τους και, στην περίπτωση αυτή, υπάρχει δυνατότητα μείωσης των προσαυξήσεων μέχρι 50%.
Τέλος, τον Ιούνιο, η τρόικα θα αξιολογήσει το νέο πλαίσιο επιβολής του νέου Ενιαίου Φόρου Ακινήτων, καθώς συμφωνήθηκε στις βασικές του αρχές, αλλά η τρόικα θέλει ακριβή κοστολόγηση και, το κυριότερο, ο νέος φόρος θα πρέπει να «περάσει» από τη Βουλή για να ισχύσει και οι ξένοι ελεγκτές φοβούνται τροποποιήσεις του συμφωνηθέντος σχεδίου ή και να μην ψηφιστεί.
ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ - [email protected]
Εμφαση στον τρόπο αντιστάθμισης
Σε περίπτωση εκτίμησης βαθύτερης ύφεσης το 2013 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αναγκαστικά θα προβλέπουν και δημοσιονομικές απώλειες. Ωστόσο, το ενδιαφέρον θα εστιαστεί στον τρόπο κάλυψης των αποκλίσεων, καθώς μέχρι τώρα οι συνέπειες της βαθύτερης ύφεσης καλύπτονταν με νέα μέτρα που βάθυναν ακόμη περισσότερο την ύφεση.
«Αγκάθι» τα Ταμεία και οι δήμοι
Η τακτική της μετάθεσης δαπανών του προϋπολογισμού για τους επόμενους μήνες που ακολουθεί το υπουργείο Οικονομικών σκεπάζει το δημοσιονομικό πρόβλημα, ωστόσο είναι εμφανή τα ταμιακά προβλήματα των ασφαλιστικών ταμείων, τα οποία, μη έχοντας επαρκή έσοδα, λόγω της ανεργίας και της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών, αντλούν από τον κρατικό προϋπολογισμό τις επιχορηγήσεις. Για το 2013 οι κρατικές επιχορηγήσεις των ασφαλιστικών ταμείων μειώθηκαν κατά 26,2% ή κατά 948 εκατ. ευρώ και από 3.614 εκατ. ευρώ, το 2012 περιορίστηκαν φέτος στο ποσό των 2.666 εκατ. ευρώ. Τα συναρμόδια υπουργεία και η τρόικα υπολόγιζαν πως λόγω της μείωσης των συντάξεων και των παροχών υγείας, τα ταμεία όχι μόνο δεν θα είχαν πρόβλημα, εφόσον οι εισπράξεις από τη μείωση των εισφορών ήταν ελεγχόμενη, αλλά θα αύξαναν σημαντικά και το πρωτογενές πλεόνασμα.
Προβλέφθηκε συγκεκριμένα πως τα ασφαλιστικά ταμεία το 2013 θα παρουσιάσουν πλεόνασμα ύψους 3.187 εκατ. ευρώ, από πλεόνασμα μόλις 64 εκατ. ευρώ το 2012. Αν το πλεόνασμα είναι μικρότερο, αυξάνεται αναλογικά το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης (κράτος, Ταμεία, Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης - ΟΤΑ και Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου - ΝΠΔΔ), παράμετρος που ανησυχεί την τρόικα και το υπουργείο Οικονομικών. Ακόμη, το μνημόνιο και το μεσοπρόθεσμο προβλέπουν ότι οι ΟΤΑ από φέτος δεν θα έχουν ελλείμματα και συνολικά το 2013 θα εμφανίσουν πλεόνασμα ύψους 589 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για φιλόδοξο στόχο δεδομένου ότι οι περισσότεροι δήμοι είναι ελλειμματικοί και οι δήμαρχοι διαμαρτύρονται για έλλειψη κονδυλίων.
