Από την έντυπη έκδοση
Του Στέλιου Παπαπέτρου
Στις αρχές Ιανουαρίου του 2016 θα πραγματοποιηθεί η επόμενη συνάντηση του υπουργού Εργασίας με το κουαρτέτο των εκπροσώπων των πιστωτών, για να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Ναυτεμπορικής», το υπουργείο Εργασίας εκτιμά ότι στο μείζον θέμα της μείωσης της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1,8 δισ. ευρώ μέσα στο 2016 έχει καλυφθεί από τα προτεινόμενα μέτρα ένα μεγάλο τμήμα που ανέρχεται περίπου στο 70%.
Δηλαδή, με τα προτεινόμενα μέτρα εκτιμάται ότι θα επέλθει μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1,25 δισ. ευρώ και υπολείπονται περίπου 550 εκατ. ευρώ προκειμένου να καλυφθεί η υποχρέωση της ελληνικής κυβέρνησης για περιστολή της δαπάνης των συντάξεων κατά 1% του ΑΕΠ μέσα στην επόμενη χρονιά (1,8 δισ. ευρώ). Μέχρι τον Ιανουάριο ο διάλογος μεταξύ των δύο πλευρών θα συνεχιστεί σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων.
Μετά την ολοκλήρωση της χθεσινής συνάντησης του υπουργού Εργασίας και των πιστωτών, ο κ. Κατρούγκαλος δήλωσε ότι «ισχύει η δέσμευση του πρωθυπουργού ότι θα προστατεύσουμε τις συντάξεις και θα προχωρήσουμε σε μια δίκαιη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος». Απαντώντας σε ερώτηση όσον αφορά τις προτάσεις της κυβέρνησης για αύξηση των εργοδοτικών εισφορών, ο Γ. Κατρούγκαλος δήλωσε πως «οι δανειστές τις άκουσαν και δεν τις απέρριψαν».
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Εργασίας, από τις προτάσεις που ήδη έχουν κοστολογηθεί μέχρι σήμερα, το ποσό του 1,8 δισ. ευρώ μπορεί να καλυφθεί από:
1 Την αύξηση της εισφοράς κατά 2% για τον κλάδο υγείας σε 2,6 εκατ. κύριες συντάξεις που προσεγγίζει τα 570 εκατ. ευρώ ετησίως.
2 Την επιβολή της εισφοράς 6% σε 1,6 εκατ. επικουρικές συντάξεις που ανέρχεται σε 180 εκατ. ευρώ ετησίως.
3 Την απόδοση στο υπουργείο Εργασίας της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στις επικουρικές συντάξεις, ύψους 130 εκατ. ευρώ ετησίως (σήμερα το κονδύλι αυτό κατευθύνεται στο Αμοιβαίο Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών).
4 Από την περικοπή του ΕΚΑΣ σε 72.000 δικαιούχους από τον ερχόμενο Μάρτιο και από τη μείωση του μερίσματος των δικαιούχων του μετοχικού ταμείου δημοσίων υπαλλήλων που λαμβάνουν 320.000 συνταξιούχοι, υπολογίζεται επιπλέον εξοικονόμηση περίπου 350 εκατ. ευρώ ετησίως. Σε ό,τι αφορά το μέρισμα του μετοχικού ταμείου των δημοσίων υπαλλήλων, η εξοικονόμηση θα προέλθει μέσα από τον επανυπολογισμό του μερίσματος με βάση τις ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβάλει οι ασφαλισμένοι.
5 Το υπόλοιπο ποσό των 500 εκατ. ευρώ εκτιμάται ότι θα εξοικονομηθεί από τις μειώσεις που θα γίνουν στις επικουρικές συντάξεις και από τις μειώσεις στο εφάπαξ των ταμείων πρόνοιας του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα. Τα ποσοστά των μειώσεων δεν έχουν αποφασιστεί ακόμη και το υπουργείο Εργασίας επεξεργάζεται διαφορετικά σενάρια με βάση τις αναλογιστικές μελέτες που διαθέτει.
6 Η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων-εργοδοτών εκτιμάται ότι θα αποφέρει σε ΙΚΑ και Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) επιπλέον έσοδα 300 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Ετσι, υπερκαλύπτεται ο στόχος μείωσης της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1,8 δισεκατομμύριο ευρώ μέσα στο 2016, χωρίς να συνυπολογίζονται οι πρόσθετες παρεμβάσεις στο σύνολο του ασφαλιστικού συστήματος. Ομως, για να θεσμοθετηθεί η αύξηση των εισφορών θα πρέπει να συμφωνήσουν και οι εκπρόσωποι των πιστωτών, οι οποίοι όμως μέχρι τώρα έχουν εκφράσει τις αντιρρήσεις τους για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
60 δισ. ευρώ για συντάξεις στην περίοδο 2010-2015
Μονόδρομος θεωρούνται οι μειώσεις των συντάξεων σύμφωνα µε το κεντρικό συμπέρασμα της ημερίδας που διοργανώθηκε από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ-ΕΚΑΥΠ), την Ομάδα Ανάλυσης Δημόσιας Πολιτικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ-ΟΑΔΠ) και την Ενωση για την Προάσπιση των Κοινωνικών Δικαιωμάτων, µε θέμα «Η Κοινωνική Ασφάλιση ως Προϋπόθεση Οικονομικής και Κοινωνικής Συνοχής, Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση και Κρίση». Ενα από τα βασικά συμπεράσματα της ημερίδας είναι η διαπίστωση ότι «παρά τη δημοσιονομική στενότητα ο κρατικός προϋπολογισμός στήριξε το ασφαλιστικό από το 2010 έως το 2015 µε περίπου 60 δισ. ευρώ.
Το PSI μείωσε τα αποθεματικά των ταμείων μόλις κατά 11,8 δισ. ευρώ και εξ αντικειμένου δεν αποτελεί αιτία κατάρρευσης του συστήματος». Επίσης, στην ημερίδα επισημάνθηκε ότι το πρόβλημα του ασφαλιστικού σήμερα είναι καθαρά άμεσης ταμειακής ρευστότητας και μείωσης των δαπανών για την κοινωνική ασφάλιση και κατά συνέπεια, «οι μειώσεις συντάξεων προβάλλουν ως μονόδρομος για την αντιμετώπιση του ταμειακού αυτού προβλήματος. Ακόμη και η επιχειρούμενη νέα αρχιτεκτονική υποκρύπτει την προσπάθεια ενσωμάτωσης των παλαιών μειώσεων των συντάξεων για να ξεπεραστεί ο σκόπελος του ΣτΕ, καθώς και τη θέσπιση νέων μειώσεων».
Από πολλούς ομιλητές ασκήθηκε έντονη κριτική στις ευθύνες του πολιτικού συστήματος της χώρας να αντιμετωπίσει έγκαιρα τα διαχρονικά προβλήματα του ασφαλιστικού τα τελευταία 20 χρόνια, τα οποία κάτω από το βάρος της οικονομικής κρίσης έλαβαν «εκρηκτικές» διαστάσεις. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στα συμπεράσματα του συνεδρίου, «τα αίτια της κρίσης του ασφαλιστικού ήταν γνωστά από πολύ καιρό, αλλά το πολιτικό σύστημα απέτυχε να δώσει λύσεις. Οι λύσεις την εποχή της ευμάρειας θα ήταν πολύ ευκολότερες από ό,τι την εποχή της οικονομικής ύφεσης και κρίσης».
20ετία τη 15ετία θέλουν οι δανειστές
Την έντονη αντίδραση των πιστωτών συναντά η πρόταση του υπουργείου Εργασίας για καταβολή της εθνικής σύνταξης των 384 ευρώ σε όσους έχουν 15 έτη ασφάλισης (4.500 ένσημα).
Οι πιστωτές επανέφεραν στη χθεσινή διαπραγμάτευση την πάγια θέση τους για καταβολή της κατώτατης σύνταξης με 20 χρόνια εργασίας, ως αντικίνητρο για τις πρόωρες μορφές συνταξιοδότησης. Θεωρούν ότι η 15ετία λειτουργεί «διαβρωτικά» στην εμπέδωση της ασφαλιστικής συνείδησης και ότι ενισχύει τις άτυπες μορφές απασχόλησης και την ανασφάλιστη εργασία.
Το θέμα αυτό εκτιμάται ότι θα αποτελέσει σημείο έντονης αντιπαράθεσης των δύο πλευρών κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης, αφού οι μεν πιστωτές δεν είναι διατεθειμένοι να υποχωρήσουν, ενώ το υπουργείο Εργασίας έχει ήδη προβάλει ως βασική του πρόταση την καταβολή της εθνικής σύνταξης σε όσους έχουν μόνο 15 έτη ασφάλισης.
