Η τραπεζική ενοποίηση, η κοινωνική διάσταση της ΟΝΕ, η ψηφιακή οικονομία και η αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης, κυρίως στη θάλασσα της Μεσογείου, είναι τα βασικά θέματα της διήμερης Συνόδου Κορυφής σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες.
Ωστόσο, με εξαίρεση τη λαθρομετανάστευση, όπου ασκούνται εντονότατες πιέσεις από τις χώρες του Νότου για λήψη μέτρων και ισότιμη κατανομή των οικονομικών βαρών μεταξύ των κρατών-μελών, στα υπόλοιπα θέματα δεν αναμένονται προχωρημένες αποφάσεις.
Στο θέμα της τραπεζικής ενοποίησης δεν αναμένεται να ληφθεί καμία απόφαση, γιατί η Γερμανία που διατυπώνει και τις μεγαλύτερες ενστάσεις αυτή τη στιγμή έχει υπηρεσιακή κυβέρνηση, αφού μόλις τώρα ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων (Χριστιανοδημοκράτες- Σοσιαλδημοκράτες) για το σχηματισμό του λεγόμενου μεγάλου συνασπισμού.
Είναι προφανές ότι στο θέμα αυτό ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ, θα επιχειρήσει την έκδοση πολιτικών κατευθύνσεων, ώστε να διευκολυνθούν οι διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο του συμβουλίου ECOFIN και να καταστεί δυνατή η λήψη απόφασης στην επόμενη σύνοδο (19-20 Δεκεμβρίου).
«Αγκάθι» η εξυγίανση
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η πρόταση της Κομισιόν για τον ενιαίο μηχανισμό εξυγίανσης τραπεζών, όπου αυτοπροτείνεται να αποφασίζει η ίδια πότε μια τράπεζα θα οδηγείται σε εξυγίανση. Το Βερολίνο δεν θέλει να εκχωρήσει την εθνική αυτή αρμοδιότητα στις Βρυξέλλες, επικαλούμενο νομικά προβλήματα, τα οποία ωστόσο δεν βρίσκουν απήχηση στη νομική υπηρεσία του συμβουλίου ούτε φυσικά της Κομισιόν.
Οι Γερμανοί τάσσονται επίσης κατά της σύστασης ευρωπαϊκού ταμείου εξυγίανσης τραπεζών. Ολα αυτά γιατί ανησυχούν ότι στην πρώτη φάση λειτουργία της τραπεζικής ενοποίησης και επειδή δεν θα υπάρχουν αρκετά χρήματα για διασώσεις τραπεζών, μπορεί να επιβαρυνθούν αυτοί για εξυγιάνσεις τραπεζών άλλων χωρών.
Πάντως, οι Σοσιαλδημοκράτες, που αναμένεται να εισέλθουν στη νέα κυβέρνηση, έχουν πιο ελαστικές θέσεις από την καγκελάριο Μέρκελ, θέλουν την τραπεζική ενοποίηση και αυτό είναι ενθαρρυντικό εν όψει της επόμενης συνόδου. Υπενθυμίζεται ότι έχει ήδη συμφωνηθεί ο ένας πυλώνας της τραπεζικής ενοποίησης, που αφορά τον ενιαίο μηχανισμό εποπτείας, ο οποίος υπό την αιγίδα της ΕΚΤ θα αναλάβει την εποπτεία των συστημικών τραπεζών.
Πολιτικές απασχόλησης
Αναφορικά με την κοινωνική διάσταση της Ευρωζώνης, που προωθείται ως αντίβαρο στη δημοσιονομική πειθαρχία, η Κομισιόν προτείνει πιο ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας. Τονίζει την ανάγκη επιδοτήσεων για την πρόσληψη προσωπικού, μείωσης της φορολογίας της χαμηλά αμειβόμενης εργασίας και εξατομικευμένη υποστήριξη για την αναζήτηση εργασίας.
Παράλληλα η Επιτροπή προτείνει την εισαγωγή ενός πίνακα επιδόσεων με δείκτες, μέσω του οποίου θα παρακολουθούνται οι εξελίξεις στον τομέα της απασχόλησης και της κοινωνικής κατάστασης, ώστε να εντοπίζονται έγκαιρα οι ανισορροπίες και να λαμβάνονται μέτρα.
Οι δείκτες που θα περιλαμβάνει ο πίνακας επιδόσεων είναι: 1) το ποσοστό ανεργίας και η εξέλιξή του, 2) το ποσοστό ανεργίας των νέων αλλά και των νέων που δεν εργάζονται και δεν παρακολουθούν μαθήματα εκπαίδευσης ή κατάρτισης, 3) το διαθέσιμο ακαθάριστο εισόδημα των νοικοκυριών, 4) το ποσοστό φτώχειας, 5) οι ανισότητες.
Οι τηλεπικοινωνίες
Σχετικά με την ψηφιακή οικονομία, η συζήτηση θα γίνει με βάση προτάσεις της Κομισιόν για την αλλαγή σημερινού τηλεπικοινωνιακού τοπίου στην Ε.Ε. Οι προτάσεις της Κομισιόν αφορούν: την κατάργηση των τελών περιαγωγής στην κινητή τηλεφωνία σε όλη την Ε.Ε., την εισαγωγή απλούστερων κανόνων, ώστε οι επιχειρήσεις να επενδύουν περισσότερο και να επεκτείνονται πέραν των συνόρων, προστασία της ουδετερότητας του δικτύου και κατάργηση των προσαυξήσεων στις τιμές για τις διεθνείς τηλεφωνικές κλήσεις στο εσωτερικό της Ευρώπης.
Προτείνεται η απλούστευση των κανόνων της Ε.Ε. για τις εταιρείες τηλεπικοινωνιών με την έκδοση μιας ενιαίας άδειας λειτουργίας και στα 28 κράτη-μέλη (αντί για 28 ξεχωριστές άδειες), ένα απαιτητικό νομοθετικό πλαίσιο για τη ρύθμιση των επιμέρους αγορών τηλεπικοινωνιών και περαιτέρω εναρμόνιση του τρόπου με τον οποίο οι φορείς εκμετάλλευσης ενοικιάζουν πρόσβαση σε δίκτυα που ανήκουν σε άλλες επιχειρήσεις, ώστε να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους.
Ωστόσο, πηγές του συμβουλίου θεωρούν ότι το θέμα δεν είναι ακόμη ώριμο για λήψη αποφάσεων γιατί υπάρχουν σημεία της πρότασης της Κομισιόν, όπως η έκδοση ενιαίας άδειας λειτουργίας για τις εταιρείες τηλεπικοινωνιών που προκαλούν διαφωνίες μεταξύ των χωρών-μελών.
Ενιαίο μέτωπο από 9 χώρες
Αντίθετα, στο θέμα της αντιμετώπισης της λαθρομετανάστευσης φαίνεται ότι το ενιαίο μέτωπο 9 χωρών, κυρίως της Μεσογείου, θα αποσπάσει μια προχωρημένη δέσμευση της Ε.Ε. για επίδειξη μεγαλύτερης αλληλεγγύης στις χώρες που πλήττονται. Η πρωτοβουλία των εννέα χωρών (Ελλάδα, Κύπρος, Μάλτα, Ιταλία, Πορτογαλία, Σλοβενία, Ισπανία, Κροατία, Ουγγαρία) εκδηλώθηκε στην αρχή της εβδομάδας όταν διαπιστώθηκε ότι στο σχέδιο των συμπερασμάτων της συνόδου τα προβλήματά τους αντιμετωπίζονταν με ένα ευχολόγιο.
Οι εννέα σε κοινό έγγραφο που υπέβαλαν στον πρόεδρο Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ επιδιώκουν το τελικό κείμενο των συμπερασμάτων να έχει όσο το δυνατόν πιο δεσμευτικό χαρακτήρα με τη λήψη δράσεων εντός του 2013, κυρίως σε ό,τι αφορά την ενίσχυση της Frontex, δηλαδή της υπηρεσίας διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων, αλλά και οικονομική στήριξη.
Οι παραπάνω χώρες έχουν την υποστήριξη της Κομισιόν, ενώ χθες από το περιβάλλον του κ. Βαν Ρόμπεϊ άφηναν να εννοηθεί ότι το τελικό κείμενο των συμπερασμάτων θα είναι πιο δεσμευτικό από το αρχικό σχέδιο και θα δίνει ραντεβού για αποφάσεις το Δεκέμβριο.
Επαφές και με Ραχόι
Η παράνομη μετανάστευση και οι σχετικές πρωτοβουλίες για το συντονισμό ενεργειών και δράσεων των κρατών του ευρωπαϊκού Νότου ήταν το κύριο θέμα της τηλεφωνικής συνομιλίας που είχε χθες ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς με τον Ισπανό ομόλογό του Μαριάνο Ραχόι.
Η επικοινωνία των δύο πρωθυπουργών ακολούθησε το ταξίδι του Αντώνη Σαμαρά σε Μάλτα και Ιταλία, όπου συζητήθηκε το θέμα της παράνομης μετανάστευσης καθώς και η συγκρότηση κοινού μετώπου για την αντιμετώπισή της από τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, σε αντίθεση με χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης που έχουν άλλη προσέγγιση.
Σημειώνεται ότι τα πρώτα βήματα για μία συμμαχία των χωρών του Νότου για τη διαμόρφωσή μιας νέας, κοινής στρατηγικής έναντι του προβλήματος της παράνομης μετανάστευσης δρομολογήθηκαν μετά τις διαδοχικές συναντήσεις που είχε πρόσφατα ο Ελληνας πρωθυπουργός με τους ομολόγους του Ιταλίας και Μάλτας.
Στο πλαίσιο αυτό, κατέστη σαφές ότι οι παραπάνω χώρες δεν είναι διατεθειμένες να αρκεστούν σε μία απλή διακήρυξη εκ μέρους της Ευρώπης, αλλά, αντιθέτως, θα απαιτήσουν τη διαμόρφωση μιας συνολικής στρατηγικής, που θα έχει ως πυρήνα τη συμμετοχή όλων των κρατών στην κατανομή των βαρών από τη μετανάστευση, στον επαναπατρισμό παράνομων μεταναστών, αλλά και στην προστασία των συνόρων της Ε.Ε. μέσω της Frontex.
Ο Μπαρόζο ζητεί λιτότητα
Την ώρα που πληθαίνουν οι διαμαρτυρίες κατά των μέτρων λιτότητας, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, κωφεύοντας στις εκκλήσεις, ζητεί από το Βερολίνο να μην εγκαταλείψει την έως τώρα ακολουθούμενη πολιτική δημοσιονομικής εξυγίανσης στην Ευρώπη.
«Δεν θα ήταν σοφό να εγκαταλειφθεί ο δρόμος της δημοσιονομικής εξυγίανσης, των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και των στοχευμένων επενδύσεων», τονίζει ο κ. Μπαρόζο στην εφημερίδα «Bild», προσθέτοντας ότι στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής πρέπει να βρεθεί «η καλλιέργεια εμπιστοσύνης και πώς θα κάνουμε περισσότερα για την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας».
Οι δηλώσεις του προέδρου της Κομισιόν έρχονται σε αντίθεση με τα συμπεράσματα μη-δεσμευτικής μελέτης οικονομολόγων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ότι η συντονισμένη λιτότητα στις χώρες της Ευρωζώνης έχει «καταπνίξει» την ανάκαμψη και έχει καταστήσει πιο βαθιά την κρίση.
Ενισχυμένη επιτήρηση
Σε καθεστώς «ενισχυμένης επιτήρησης» θα βρίσκεται η Ελλάδα μετά το τέλος των μνημονίων και μέχρι να αποπληρώσει το 75% των δανείων που έλαβε, όπως επιβεβαίωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Ολι Ρεν, απαντώντας σε ερώτηση της βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Βαλαβάνη. Σύμφωνα με τον κ. Ρεν, οι κανόνες για την επιτήρηση μετά το τέλος του προγράμματος έχουν ενσωματωθεί στη συνθήκη για τον ESM, η οποία αποτελεί διακυβερνητική συνθήκη και έχει συμφωνηθεί από τα 17 κράτη-μέλη της Ευρωζώνης.
«Θα δοκιμάσουμε από τον Ιανουάριο του 2014 τόσο τη συνθήκη για το ευρώ όσο και για τον ESM και τότε θα ισχύει ότι εφόσον το όριο του 75% δεν έχει επιτευχθεί, η επιτήρηση θα συνεχίζεται. Ομως, το πόσο χρόνο ακόμη θα σημαίνει αυτό για την Ελλάδα, είναι πρόωρο για να λεχθεί», είπε ο κ. Ρεν, ενώ για τη βιωσιμότητα του χρέους, ανέφερε ότι το θέμα μπορεί «να περιμένει λίγο ακόμη» και μετέθεσε τη συζήτηση για το καλοκαίρι.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ - [email protected]
