Η αναχαίτιση της ανεργίας των νέων, αλλά και η ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων που θα βοηθήσουν την ευρωπαϊκή οικονομία να βγει από την ύφεση, θα είναι τα δύο βασικά θέματα της κρίσιμης συνόδου κορυφής της Ε.Ε., σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες.
Κοινοτικοί αξιωματούχοι και ηγέτες έχουν σηκώσει ψηλά τον πήχη των προσδοκιών για την παρούσα Σύνοδο Κορυφής, εν μέρει δικαιολογημένα, γιατί οι αποφάσεις που προωθούνται είναι σημαντικές και, για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, είναι και συγκεκριμένες.
Ωστόσο, η έναρξη υλοποίησής του στην καλύτερη περίπτωση τοποθετείται για τις αρχές του επόμενου έτους, ενώ οι ανάγκες χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας σε ορισμένες χώρες του Νότου, όπως η Ελλάδα, είναι άμεσες.
Αναφορικά με την ανεργία των νέων, στην επιστολή που έστειλε χθες στους Ευρωπαίους ηγέτες ο πρόεδρος της Ε.Ε., Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ, αναφέρει ότι αναμένει συμφωνία στη σύνοδο κορυφής στη βάση της νέας πρότασης της Κομισιόν. «Προτεραιότητά μας είναι να επιταχύνουμε την Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων, να θέσουμε σε ισχύ το Πρόγραμμα ‘’Εγγύηση για τους Νέους’’, να κινητοποιήσουμε διαθέσιμες πηγές που θα στηρίξουν την απασχόληση και να αυξήσουμε την κινητικότητα, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους», επισημαίνεται μεταξύ άλλων στην επιστολή.
Ανεργία νέων
Ειδικότερα, στις αρχές Ιουνίου, η Επιτροπή εισηγήθηκε την επίσπευση των χρηματοδοτήσεων του νέου Ταμείου για τους νέους, το οποίο προικοδοτείται με 6 δισ. ευρώ. Η Επιτροπή προτείνει το παραπάνω ποσό να διατεθεί στα κράτη-μέλη το 2014 και το 2015, αντί της περιόδου 2014-2020 που προέβλεπε ο αρχικός σχεδιασμός. Μεταξύ των δράσεων που θα χρηματοδοτηθούν, είναι και η Εγγύηση για τους Νέους, σύμφωνα με την οποία τα κράτη-μέλη θα πρέπει να προσφέρουν θέση εργασίας, πρακτική άσκηση ή εκπαίδευση σε όλους τους νέους κάτω των 25 ετών, το αργότερο 4 μήνες μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους ή την απώλεια της θέσης εργασίας.
Η Ε.Ε. θα χρηματοδοτήσει το παραπάνω πρόγραμμα πλήρως, ωστόσο Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως ο Ιταλός πρωθυπουργός Ενρίκο Λέτα, θεωρούν ότι τα 6 δισ. ευρώ σε δύο χρόνια δεν επαρκούν για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος, δεδομένου ότι σήμερα στην Ε.Ε. είναι άνεργοι 5,5 εκατ. νέοι κάτω των 25 ετών. Για το λόγο αυτόν, αναμένεται να ζητήσει από τη σύνοδο πρόσθετες αποφάσεις, όπως για παράδειγμα τη μεταφορά σε δράσεις υπέρ των νέων, κοινοτικών κονδυλίων από άλλες γραμμές του προϋπολογισμού ή ακόμη και αδιάθετους πόρους από άλλα προγράμματα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου.
Πάντως, σχετικά με την απασχόληση, εξελίξεις αναμένονται και στη διάσκεψη που διοργανώνει στις 3 Ιουλίου στο Βερολίνο η καγκελάριος Μέρκελ, στην οποία θα λάβουν μέρος οι υπουργοί Εργασίας της Ε.Ε. και επιχειρηματίες, προκειμένου να ανταλλάξουν βέλτιστες πρακτικές, κυρίως παίρνοντας ιδέες από τα μοντέλα των βορείων χωρών (Αυστρία, Γερμανία, Σουηδία, Δανία) σχετικά με την αντιμετώπιση της μακροχρόνιας ανεργίας.
Αιχμές για λαϊκισμό σε βάρος της καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ άφησε ο υπουργός Εργασίας του Λουξεμβούργου, Νίκολας Σμιτ, αναφερόμενος στα σχέδια για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων στην Ευρώπη, ενώ ανέδειξε την αναπτυξιακή πολιτική ως τη μοναδική λύση στο πρόβλημα.
Πραγματική οικονομία
Για το δεύτερο θέμα της Συνόδου, ο κ. Βαν Ρόμπεϊ καλεί τους Ευρωπαίους ηγέτες να συζητήσουν τη λήψη μέτρων για την αύξηση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, ξεκινώντας ένα νέο Επενδυτικό Πρόγραμμα Δράσης, με μέτρα για τη στήριξη των μμε.
Στο «τραπέζι» υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις, στην υλοποίηση των οποίων αναμένεται να εμπλακούν η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Μάλιστα, στη συζήτηση θα συμμετάσχουν και οι πρόεδροι των δύο οργανισμών Βέρνε Χόιερ και Μάριο Ντράγκι αντίστοιχα.
Ειδικότερα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να ενεργοποιήσουν περισσότερο την ΕΤΕπ για την παροχή ρευστότητας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Πέρυσι τον Ιούνιο, αποφασίστηκε η αύξηση της δανειοδοτικής ικανότητας της τράπεζας κατά περίπου 60 δισ. ευρώ, μέσω αύξησης των ιδίων κεφαλαίων, της τάξης των 10 δισ. ευρώ. Πρόθεση της Συνόδου είναι να δώσει εντολή στην τράπεζα να στρέψει το μεγαλύτερο μέρος από τα 60 δισ. ευρώ στην παροχή ρευστότητας στην πραγματική οικονομία. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω μόχλευσης που θα κάνει η ΕΤΕπ στις αγορές, παρέχοντας στη συνέχεια εγγυήσεις στις τράπεζες, προκειμένου να αυξήσουν το ρυθμό δανειοδότησης των μμε. Επιπλέον, η Ε.Ε. θα μπορούσε να δώσει πρόσθετους πόρους από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) της περιόδου 2014-2020 στην ΕΤΕπ, η οποία, μέσω μόχλευση στις αγορές, θα πολλαπλασίαζε το τελικό ποσό.
Στο σχέδιο των Συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής, τονίζεται ότι «είναι κρίσιμης σημασίας να αποκατασταθούν συνθήκες ομαλότητας στη δανειοδότηση των επιχειρήσεων, αφού οι μμε αντιμετωπίζουν εντελώς διαφορετικά επιτόκια δανεισμού στο πλαίσιο της ΟΝΕ».
Επίσης, σύμφωνα πάντα με τα συμπεράσματα, οι «27» επιθυμούν να ενισχύσουν το ρόλο που θα διαδραματίζει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, μέσω της αύξησης κατά 50% για την περίοδο 2013- 2015, σε τομείς όπως είναι η καινοτομία, η αποτελεσματικότητα των πόρων και οι υποδομές στρατηγικής σημασίας.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ - [email protected]
Ταμείο Μακροπρόθεσμων Επενδύσεων
Χθες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε πρόταση που θα συζητηθεί σήμερα στη σύνοδο κορυφής για τη σύσταση ενός νέου «Ευρωπαϊκού Ταμείου Μακροπρόθεσμων Επενδύσεων», μέσω του οποίου οι επενδύσεις θα δεσμεύονται σε αμοιβαία κεφάλαια με σταθερή και προβλέψιμη απόδοση.
Στόχος της πρότασης είναι η προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων, τα οποία θα δεσμεύουν τα κεφάλαιά τους για μεγάλο χρονικό διάστημα (τουλάχιστον 10 έτη).
Ως αντάλλαγμα, οι ιδιώτες επενδυτές θα λαμβάνουν μέρισμα από τα κέρδη του και ενδεχομένως ένα πριμ υπό μορφή σταθερού επιτοκίου.
Με τους πόρους του νέου Ταμείου θα χρηματοδοτούνται στα κράτη-μέλη έργα υποδομής, επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο, συμβάσεις ΣΔΙΤ.
Γενικά, θα υποστηρίζονται επενδυτικά σχέδια που είναι δύσκολο υπό άλλες συνθήκες να χρηματοδοτηθούν, καθώς απαιτούν δέσμευση κεφαλαίου για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς άμεση κερδοφορία.
Η Επιτροπή προτείνει το Ταμείο να επενδύει μόνο σε μακροπρόθεσμα επενδυτικά προϊόντα. Δεν θα επενδύει σε προϊόντα υψηλού ρίσκου, ενώ η Επιτροπή θα επιβάλλει κανόνες σχετικά με τη μεταβίβαση των επενδυτικών αυτών κεφαλαίων.
Ο ρόλος της ΕΚΤ στην πραγματική οικονομία
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, αναμένεται να παρουσιάσει τις δικές του σκέψεις για το πώς η κεντρική τράπεζα θα συμβάλει στην προσπάθεια ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Πάντως, χθες, προειδοποίησε τους Ευρωπαίους ηγέτες για τα όρια της παρέμβασής του.
Οπως είπε, η ΕΚΤ έχει ήδη κάνει πολλά και θα συνεχίσει να κάνει αρκετά για την αποκατάσταση της ρευστότητας, αλλά υπάρχουν, όπως είπε, όρια στις επιδράσεις της νομισματικής πολιτικής προς όφελος της ανάπτυξης. Σημείωσε δε ότι έχει έλθει η ώρα των κυβερνήσεων να αναλάβουν τις ευθύνες τους, αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι θεωρεί ανεπαρκή τα όσα έχουν πράξει μέχρι στιγμής.
Εμφαση στα διαρθρωτικά
Σύμφωνα τον Ευρωπαίο κεντρικό τραπεζίτη, έμφαση θα πρέπει να δοθεί στο εξής στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, προκειμένου οι δημοσιονομικοί στόχοι να επιτυγχάνονται χωρίς την υπερβολική φορολογική επιβάρυνση των πολιτών. «Εάν οι κυβερνήσεις στηριχθούν λιγότερο στη φορολόγηση, θα διαφυλαχθεί το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών. Και εάν δώσουν προτεραιότητα σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις έναντι βραχυπρόθεσμων δαπανών, θα θέσουν τις βάσεις για τη μελλοντική ανάπτυξη», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ντράγκι.
Οπως επισημαίνουν στις Βρυξέλλες, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε να διευκολύνει την πρόσβαση των τραπεζών σε ρευστότητα με χαμηλό επιτόκιο, δίνοντας ώθηση στην αγορά εμπράγματων διασφαλισμένων ομολόγων (ABS) και μειώνοντας το «κούρεμα» που κάνει, όταν τα ομόλογα χρησιμοποιούνται ως εγγύηση (collateral). Αυτό θα ισχύει για τα ποσά που διατίθενται για χρηματοδότηση επιχειρήσεων, κυρίως μικρομεσαίων, ώστε να έχουν πρόσβαση σε φτηνά κεφάλαια.
