Η ραγδαία επιδείνωση της κοινωνικής κατάστασης στην Ευρώπη, κυρίως στο Νότο, καθιστά μονόδρομο τη λήψη αποφάσεων στη Σύνοδο Κορυφής, με τους Ευρωπαίους ηγέτες να κινούνται σε δύο μέτωπα, με στόχο την ανάκαμψη της οικονομίας και την αναχαίτιση της ανεργίας των νέων.
Αναφορικά με την ανάκαμψη της οικονομίας, όλες οι προσπάθειες θα στραφούν προς την κατεύθυνση της αύξησης της ροής της ρευστότητας των μμε και στο πλαίσιο αυτό επιχειρείται ένας αναπροσανατολισμός των δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), η οποία έχει αυξήσει τη δανειοδοτική της ικανότητα κατά 60 δισ. ευρώ, μετά την περσινή αύξηση του κεφαλαίου της κατά 10 δισ. ευρώ.
Οπως επισημαίνουν στις Βρυξέλλες, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε, από την πλευρά της, να διευκολύνει την πρόσβαση των τραπεζών σε ρευστότητα με χαμηλό επιτόκιο, δίνοντας ώθηση στην αγορά εμπράγματων διασφαλισμένων ομολόγων (ABS) και μειώνοντας το «κούρεμα» που κάνει όταν χρησιμοποιούνται ως εγγύηση (collateral). Αυτό θα ισχύει για τα ποσά που διατίθενται για χρηματοδότηση επιχειρήσεων, κυρίως μικρομεσαίων, οι οποίες θα έχουν πρόσβαση σε φτηνά κεφάλαια.
Σχετικά με την αναχαίτιση της ανεργίας, η Κομισιόν πρότεινε στους Ευρωπαίους ηγέτες την επίσπευση της εκταμίευσης των 6 δισ. ευρώ που έχουν ήδη εγκριθεί και επρόκειτο να διατεθούν στα κράτη-μέλη την περίοδο 2014-2020 για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων. Η Επιτροπή εισηγείται να δεσμευθούν τα χρήματα αυτά του νέου ταμείου για τους νέους μέσα σε δύο χρόνια, το 2014 και το 2015.
Το παραπάνω ποσό θα διατεθεί στις περιφέρειες με νεανική ανεργία άνω του 25%, ενώ μεταξύ των δράσεων που θα χρηματοδοτηθούν είναι και το πρόγραμμα «Εγγύηση για τη Νεολαία», το οποίο προβλέπει την προσφορά εργασίας, πρακτικής εξάσκησης ή κατάρτισης σε όλους τους νέους κάτω των 30 ετών το αργότερο μέσα σε 4 μήνες από την ολοκλήρωση των σπουδών τους ή την απώλεια της θέσης εργασίας τους.
Η Κομισιόν εξετάζει επίσης τη μεταφορά πρόσθετων πόρων από άλλες γραμμές του προϋπολογισμού στη χρηματοδότηση προγραμμάτων αύξησης της απασχόλησης.
Επιδείνωση της κοινωνικής κατάστασης
Η μείωση μισθών και εισοδημάτων, η κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας σε όλες τις ηλικίες, η έκρηξη της μακροχρόνιας ανεργίας και, γενικά, η απουσία προοπτικών απασχόλησης δημιουργούν ένα νέο κύμα μετανάστευσης Ελλήνων προς το Βορρά της Ευρώπης και κυρίως τη Γερμανία.
Αυτό είναι το κεντρικό συμπέρασμα που προκύπτει από την τριμηνιαία έκθεση της Κομισιόν για την απασχόληση και την κοινωνική κατάσταση στην Ε.Ε., που δημοσιοποιείται δύο μόλις μέρες πριν από την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., όπου οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται να αναζητήσουν τρόπους εξόδου από την ύφεση και αναχαίτισης της ανεργίας.
Τα στοιχεία της έκθεσης δείχνουν μια δραματική επιδείνωση της κοινωνικής κατάστασης στην Ελλάδα, αλλά και στις άλλες χώρες του Νότου, που έχουν εγκλωβιστεί σε πολυετή προγράμματα δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Το 2012 το ποσοστό της μακροχρόνιας ανεργίας (πάνω από 12 μήνες) εκτοξεύθηκε κατά 5,9 ποσοστιαίες μονάδες, φτάνοντας στο πρωτοφανές 16,8%. Με άλλα λόγια το 64% της ανεργίας στην Ελλάδα είναι μακροχρόνια, η οποία θεωρείται προπομπός της φτώχειας. Η αμέσως επόμενη χώρα ήταν η Ισπανία με 12,2%, ενώ ο μέσος όρος στην Ε.Ε. ήταν μόλις 4,9%, δηλαδή τρεις και πλέον φορές χαμηλότερος.
Στην Ελλάδα καταγράφηκε επίσης η μεγαλύτερη μείωση του ποσοστού απασχόλησης μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., υποχωρώντας το 2012 κατά 3,3 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2011. Πέρυσι εργαζόταν στη χώρα μας το 50,2% του πληθυσμού, ποσοστό που ήταν το χαμηλότερο στην Ε.Ε., 14 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από το μέσο όρο της Κοινότητας.
Στη χώρα μας και τα ρεκόρ στη συνολική ανεργία, στην ανεργία των γυναικών και των νέων κάτω των 25 ετών, όχι μόνο σε επίπεδο Ευρωζώνης, αλλά στο σύνολο της Ε.Ε.
Η ανεργία κατέγραψε τη μεγαλύτερη αύξηση παρά το γεγονός ότι στη χώρα μας σημειώθηκε η μεγαλύτερη υποχώρηση του κόστους εργασίας στην Ευρώπη. Το πραγματικό μοναδιαίο κόστος εργασίας μειώθηκε κατά 5,5 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ στο σύνολο της Ε.Ε. αυξήθηκε 0,5% και στην Ευρωζώνη 0,4%.
Το γερμανικό μοντέλο
Οι Γερμανοί προτείνουν την αξιοποίηση του δικού τους μοντέλου, το οποίο εφαρμόζεται τα τελευταία 10 χρόνια. Το εν λόγω μοντέλο δίνει έμφαση στους μακροχρόνια ανέργους, στη συντριπτική τους πλειονότητα χωρίς ιδιαίτερη ειδίκευση, στους οποίους προτείνεται μερική απασχόληση με ελάχιστο μισθό.
Σήμερα 4 εκατομμύρια Γερμανοί εργάζονται περίπου 20 ώρες τη βδομάδα με μισθό 7 ευρώ/ώρα και 1,4 εκατομμύριο με 5 ευρώ/ώρα. Στόχος του μέτρου είναι η επαναφορά των μακροχρόνια ανέργων στην αγορά εργασίας και η σταδιακή αύξηση του ωραρίου, ώστε να φτάσει σε καθεστώς πλήρους απασχόλησης.
Νέο κύμα μετανάστευσης Ελλήνων
Οι δυσοίωνες προοπτικές που καταγράφονται οδηγούν τους Ελληνες στην... έξοδο, δηλαδή στη μετανάστευση, όπως τη δεκαετία του 1960.
Οπως προκύπτει από την έκθεση της Κομισιόν, το ποσοστό των Ελλήνων που έχει αποφασίσει να εγκαταλείψει τη χώρα για μόνιμη εγκατάσταση στο εξωτερικό αυξήθηκε από 19% την περίοδο 2008-10 στο 24% τη διετία 2011-12.
Με άλλα λόγια σχεδόν ένας στους τέσσερις Ελληνες θέλει να φύγει και να εργαστεί άλλη χώρα.
Το 63% αυτών επιθυμεί να εγκατασταθεί σε χώρα της Ε.Ε., ενώ το 4,1% προτίθεται να υλοποιήσει την απόφασή του μέσα στους επόμενους δώδεκα μήνες.
Ενας στους τέσσερις πάει στη Γερμανία
Σύμφωνα με τα στοιχεία που αναφέρει η έκθεση, η μετανάστευση Ελλήνων προς τη Γερμανία αυξήθηκε κατά 25% την περίοδο 2010-2013, και σε απόλυτους αριθμούς έφτασε από τις 99.200 στις 123.700 πολίτες.
Η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης σε ορισμένες χώρες της Ε.Ε. έχει αυξήσει σημαντικά την κινητικότητα.
Στην Ελλάδα, την περίοδο 2011-12, σε σχέση με την περίοδο 2007-08, η κινητικότητα αυξήθηκε 170%, στην Ισπανία 107%, και στην Ιρλανδία 64%.
Από το 2008 έως το 2012 οι Ελληνες που εγκαταστάθηκαν στον Καναδά με καθεστώς προσωρινής εργασίας αυξήθηκαν κατά 155%, ενώ οι μόνιμοι κάτοικοι αυξήθηκαν κατά 38%.
Η Κομισιόν αποδίδει τη φυγή των Ελλήνων στην πρόβλεψη ότι και το 2014 η ανεργία θα παραμείνει πάνω από το 26%. Η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης δυσκολεύει δραματικά την εξεύρεση εργασίας.
Στην Ελλάδα μόνο το 1,8% των ανέργων βρίσκει δουλειά εντός ενός μηνός, όταν στην Ε.Ε. το ποσοστό αυτής της κατηγορίας φτάνει το 12% στην Αυστρία το 33,1% και στη Φινλανδία το 25,6%.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ - [email protected]
