Με καθυστέρηση ετών, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ, και ο πρόεδρος της Κομισιόν, Μανουέλ Μπαρόζο, ανακάλυψαν πως η μονομέρεια στις πολιτικές λιτότητας, χωρίς ανάπτυξη, οδηγεί σε αδιέξοδο επιμέρους χώρες και συνολικά την Ευρωζώνη.
«Παρότι θεωρώ την πολιτική της λιτότητας θεμελιωδώς σωστή, πιστεύω ότι έχει φτάσει στα όριά της», δήλωσε ο κ. Μπαρόζο
, για να προσθέσει πως «για να είναι επιτυχής μία πολιτική, δεν αρκεί μόνο να έχει σχεδιαστεί σωστά, πρέπει να τυγχάνει και της ελάχιστης απαιτούμενης πολιτικής και κοινωνικής στήριξης».
Το οικονομικό πείραμα της Ελλάδας δεν πληροί καμία από τις προϋποθέσεις αυτές. Δεν έχει επιτυχημένη πολιτική, γιατί δεν σχεδιάστηκε και δεν εφαρμόστηκε σωστά, όπως αποδεικνύουν τα δραματικά αποτελέσματά της που βιώνουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Η πολιτική στήριξη στη συγκεκριμένη πολιτική, ακόμα και από την τρικομματική κυβέρνηση, έχει αναγκαστικό χαρακτήρα. Αλλωστε, ένα από τα πιο συγκροτημένα αντιμνημονιακά κείμενα είναι η προγραμματική συμφωνία ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, που συντάχθηκε λίγο πριν από το σχηματισμό κυβέρνησης, αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ και ξεχάστηκε. Κοινωνική στήριξη σε μια πολιτική που απέφερε 1.500.000 ανέργους και χιλιάδες λουκέτα επιχειρήσεων είναι μάταιο να αναζητείται.
Ο Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ τάχθηκε υπέρ ενός μείγματος οικονομικής πολιτικής σε χώρες με δημοσιονομικά προβλήματα, που θα συνδυάζει κατάλληλα τις αναπτυξιακές πρωτοβουλίες με τα μέτρα λιτότητας, καθώς και στο να επανασχεδιαστούν τα προγράμματα των διαρθρωτικών ταμείων της Ε.Ε. Εάν είχε εφαρμοστεί αυτό το μείγμα από το 2010, ίσως η εικόνα της ελληνικής οικονομίας να ήταν πολύ διαφορετική. Συνάντησε όμως την αντίδραση της τρόικας, η οποία επέβαλε μια ισοπεδωτική λιτότητα, που απέτρεψε κάθε αναπτυξιακή πρωτοβουλία και βύθισε την οικονομία σε παρατεταμένη ύφεση και αδιέξοδα, αλλά και την αβελτηρία των ελληνικών κυβερνήσεων, που ενώ αποφάσισαν να ακολουθήσουν το μνημόνιο, δεν το εφάρμοζαν με συνέπεια.
Σήμερα, ύστερα από τρία χρόνια μνημονίου, τα πράγματα είναι οριακά και η πολιτική του μνημονίου είναι εγκλωβισμένη στα αδιέξοδα που το ίδιο δημιουργεί. Παράδειγμα, οι ελεγκτές πιέζουν την κυβέρνηση για αποκρατικοποιήσεις -ώστε να εισπραχθούν συγκεκριμένα έσοδα και να αποπληρωθούν τοκοχρεολύσια-, αλλά η ίδια η πολιτική τους έχει εντείνει την αβεβαιότητα στην οικονομία. Στο πλαίσιο αυτό, ακόμα και το «φιλέτο» των αποκρατικοποιήσεων, ο ΟΠΑΠ, αντιμετωπίζεται με επιφύλαξη από τους επενδυτές και το προσφερόμενο τίμημα είναι κατώτερο των προσδοκιών.
Δεν είναι εύκολο η Ελλάδα να βρει διέξοδο διαφυγής από το «φαύλο κύκλο» στον οποίο έχει εγκλωβιστεί, αλλά, σε κάθε περίπτωση, ας μη στηριχθεί στις ανησυχίες των στελεχών της Κομισιόν. Ηδη το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών έχει εκφράσει τις αντιρρήσεις του και, όπως φαίνεται, οι ανησυχίες θα τεθούν στο ντουλάπι.
ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ - [email protected]
