Σε θρίλερ εξελίσσεται η διαδικασία μεταβίβασης των υποκαταστημάτων των τριών κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα σε ελληνικό πιστωτικό ίδρυμα αφού επί δύο εικοσιτετράωρα, από το βράδυ του Σαββάτου και ενώ η ελληνική πλευρά προχώρησε σε προετοιμασία με πυρετώδεις διαδικασίες και αλλεπάλληλες συσκέψεις των εποπτικών της Αρχών, μέχρι αργά χθες το βράδυ οι υποψήφιοι «αγοραστές» δεν είχαν λάβει το πράσινο φως από την Κύπρο.
Το Συμβούλιο Συστημικής Ευστάθειας που συνεδρίασε εκτάκτως αργά το βράδυ επιβεβαίωσε ότι η ελληνική πλευρά είναι έτοιμη να ολοκληρώσει τη διαδικασία μεταβίβασης, ενώ αποφάσισε να παραμείνουν κλειστά σήμερα και αύριο τα υποκαταστήματα των κυπριακών τραπεζών και στην Ελλάδα, εξαιτίας του θέματος που δημιουργήθηκε.
Μετά τη διασφάλιση, με τη σφραγίδα του Eurogroup, ότι οι καταθέσεις των περίπου 13 δισ. ευρώ που διατηρούν συνολικά η Τράπεζα Κύπρου, η Λαϊκή Τράπεζα και η Ελληνική Τράπεζα στην Ελλάδα δεν υπόκεινται σε «κούρεμα», ακολούθησε ένας αγώνας δρόμου από την Τράπεζα της Ελλάδος και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και το υπουργείο Οικονομικών, προκειμένου να διερευνηθεί το πιθανό ενδιαφέρον των συστημικών τραπεζών, με λύση «μπαλαντέρ» την απόκτηση του ενεργητικού και παθητικού από το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.
Εθνική και Alpha Bank ενδιαφέρθηκαν για την Τράπεζα Κύπρου στην Ελλάδα, ενώ η Τράπεζα Πειραιώς για το σύνολο της κυπριακής παρουσίας, που είναι καταρχάς το ζητούμενο από τις εποπτικές αρχές, αλλά στη διάρκεια της χθεσινής ημέρας διαπιστώθηκε εμπλοκή από κυπριακής πλευράς αφού δεν λύνονταν νομικά ζητήματα και κυρίως δεν υπήρχε το πράσινο φως για τη μεταβίβαση. Και αυτό μπορεί να δοθεί για την περίπτωση της Λαϊκής που είναι υπό κρατικό έλεγχο, από το κυπριακό δημόσιο αλλά για την Κύπρου και την Ελληνική από τα διοικητικά τους συμβούλια ή συνολικά και για τις τρεις με μια νομοθετική ρύθμιση.
Καθώς όμως η προσφυγή στο κυπριακό κοινοβούλιο για τα κρίσιμα θέματα παραπέμφθηκε για σήμερα, μέχρι αργά το βράδυ αναζητείτο μια φόρμουλα ώστε να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί η διαδικασία.
Η κάλυψη
Η μεταβίβαση δεν θα επιβαρύνει το ελληνικό χρέος, όπως έχει διαβεβαιώσει ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας και περιλαμβάνεται στην απόφαση του Eurogroup. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι κεφαλαιακές ανάγκες που υπολογίζονται σε 1,5 δισ. ευρώ θα καλυφθούν σε πρώτη φάση, από κοινού από Ελλάδα και Κύπρο, καθώς αυτό επιβάλλουν οι κανόνες της γενικής διεύθυνσης ανταγωνισμού της Ε.Ε. κατά τη μεταβίβαση στοιχείων ενεργητικού και σε επόμενο στάδιο αυτή η συνεισφορά του ΤΧΣ, που εκτιμάται σε 400 εκατ. ευρώ θα ουδετεροποιηθεί. Σε επίπεδο ρευστότητας, οι ανάγκες θα καλύπτονται, σύμφωνα με πληροφορίες, από τον ΕLA.
Mε τη μεταβίβαση των υποκαταστημάτων της Κύπρου, της Λαϊκής και της Ελληνικής θα κλείσει ο κύκλος της παρουσίας των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα. Σηματοδοτείται το πέρας μιας πορείας ανάπτυξης που κατέγραψε ο κυπριακός τραπεζικός κλάδος στην Ελλάδα τα τελευταία είκοσι έτη και καταφέρεται βαρύ χτύπημα στη λειτουργία της Κύπρου ως χρηματοοικονομικό κέντρο. Για τον εγχώριο κλάδο αποτελεί μια νέα απρόσμενη εξέλιξη στη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης αφού μεταβάλλεται ο υφιστάμενος χάρτης, έστω και σε μικρή έκταση, αν και οι εποπτικές αρχές επιμένουν ότι δεν πρόκειται να υπάρξει παρέκκλιση από την πορεία που προβλέπεται για την κεφαλαιακή ενίσχυση.
Η Τράπεζα Κύπρου ξεκίνησε την παρουσία της στην ελληνική αγορά το 1991 και αποτέλεσε ένα success story αφού αναπτύχθηκε σταθερά με πανελλαδικό δίκτυο, επιτυγχάνοντας από το μηδέν να κατακτήσει μερίδιο της τάξης του 5% και μια καλή σχέση με ιδιώτες και επιχειρηματίες πελάτες. Με στοιχεία εννεαμήνου 2012 είχε χορηγήσεις ύψους 9,6 δισ. ευρώ, καταθέσεις 6,3 δισ. ευρώ ενώ διατηρεί δίκτυο 160 καταστημάτων και απασχολεί 2.300 εργαζομένους.
Η Λαϊκή Τράπεζα εμφανίστηκε στην Ελλάδα επίσης το 1991, ενώ η συγχώνευση με την Εγνατία - και τη Μarfin - ενίσχυσε την παρουσία της, με το δίκτυο να αριθμεί, μετά και τη σημαντική μείωσή του πρόσφατα λόγω αναδιάρθρωσης, 130 καταστήματα. Η τράπεζα απασχολεί 2.000 εργαζομένους και με στοιχεία εννεαμήνου 2012 έχει δάνεια 9,9 δισ. ευρώ και καταθέσεις 6 δισ. ευρώ.
Το πρώτο κατάστημα της Ελληνικής Τράπεζας στην Ελλάδα λειτούργησε το 1998 και σήμερα έχει 30 καταστήματα και περί τα 400 άτομα προσωπικό. Με στοιχεια 2012, οι καταθέσεις ανέρχονται σε 615 εκατ. ευρώ και οι χορηγήσεις σε 914 εκατ. ευρώ.
ΑΝΝΑ ΔΟΓΑ - [email protected]
Στα 2,5 δισ. υπολογίζονται οι καταθέσεις των Ελλήνων
Σε περίπου 2,5 δισ. ευρώ εκτιμώνται οι καταθέσεις των Ελλήνων στην Κύπρο είτε σε κυπριακά είτε σε ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα και θα υποστούν το haircut σύμφωνα με τις τελικές επιταγές του Eurogroup.
Η ροή κεφαλαίων προς την Κύπρο που είχε ενταθεί κατά τη διάρκεια όξυνσης της ελληνικής δημοσιονομικής κρίσης και φόβων περί ελληνικής πτώχευσης είχε, πάντως, αναστραφεί σε μεγάλο βαθμό τους τελευταίους μήνες.
Οι καταθέσεις συνολικά των κατοίκων της Ευρωζώνης, και άρα και των Ελλήνων, στην Κύπρο ανέρχονται με βάση τα επίσημα στοιχεία στα 4,7 δισ. ευρώ, ενώ είναι ενδεικτικό ότι τον Ιούνιο, τον πιο «δύσκολo» μήνα για την Ελλάδα οπότε και οι μεγαλύτερες εκροές στην καταθετική βάση, το μέγεθος αυτό είχε ανέλθει στο ιστορικά υψηλότερο σημείο των 6,6 δισ. ευρώ. Οι καταθέσεις κατοίκων τρίτων χωρών, στους οποίους περιλαμβάνονται και οι Ρώσοι, φθάνουν στα 20,9 δισ. ευρώ.
Οι θυγατρικές ελληνικών τραπεζών στην Κύπρο έχουν καταθέσεις της τάξης των 7,5 δισ. ευρώ. Στην Κύπρο θυγατρικές τράπεζες έχουν η Alpha Bank με καταθέσεις ύψους 2,5 δισ. ευρώ, η Eurobank με 3 δισ. ευρώ, η Τράπεζα Πειραιώς με 1 δισ. ευρώ και η Εθνική Τράπεζα με περίπου 890 εκατ. ευρώ. Περί τα 200 εκατ. ευρώ καταθέσεων έχει η Εμπορική.
Πρόκειται για στοιχεία Ιανουαρίου που είναι τα νεότερα επίσημα από την Κεντρική Τράπεζα που δείχνουν και τα μερίδια αγοράς των τραπεζών επί της «πίτας» των 68,4 δισ. ευρώ που ήταν οι συνολικές καταθέσεις του κυπριακού τραπεζικού συστήματος, το οποίο χαρακτηριζόταν από την προσφορά υψηλών επιτοκίων καταθέσεων, κάτι που είχε προκαλέσει την έντονη κριτική της τρόικας. Ετσι η Alpha Bank έχει μερίδιο 3,7% στις καταθέσεις, η Eurobank 4,4%, η Πειραιώς 1,5% και η Εθνική 1,3%.
Πλην Εθνικής που είχε μακρά παρουσία αλλά μικρής έκτασης οι άλλοι ελληνικοί όμιλοι επιδίωξαν την ανάπτυξή τους στην κυπριακή αγορά, με έμφαση στην τραπεζική επιχειρήσεων, αξιοποιώντας τη λειτουργία της χώρας ως χρηματοοικονομικού κέντρου, κάτι που πλέον ανατρέπεται μετά το πλήγμα που δέχθηκε η χώρα από τις αποφάσεις του Eurogroup.
Συστημικός κίνδυνος
Δεν αναμένεται να πραγματοποιηθεί σήμερα συνεδρίαση στο Χρηματιστήριο της Κύπρου, καθώς, όπως δήλωσε στη «Ν» ο γενικός του διευθυντής, Νώντας Μεταξάς, «το πρωί πρόκειται να συγκληθεί εκτάκτως το διοικητικό συμβούλιο προκειμένου να συζητήσει σχετική εισήγηση. Οι υπηρεσίες του ΧΑΚ θα λειτουργήσουν, ωστόσο η εισήγηση κάνει λόγο για μη άνοιγμα της αγοράς» .
Κατόπιν αυτού, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιη η αναστολή διαπραγμάτευσης από την εγχώρια Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των τίτλων των δύο κυπριακών τραπεζών που είναι εισηγμένες και στο Ελληνικό Χρηματιστήριο.
Το Χρηματιστήριο, πάντως, έχει ένα άλλο πρόβλημα να αντιμετωπίσει δεδομένου του ότι οι κυπριακές τράπεζες θα παραμείνουν κλειστές: τα εκ Κύπρου μέλη του Χ.Α. δεν μπορούν να διακανονίσουν τις συναλλαγές που έχουν πραγματοποιηθεί στις προηγούμενες 3 συνεδριάσεις και κατά συνέπεια θα δημιουργηθεί «τρύπα» η οποία, εάν δεν καλυφθεί άμεσα, δημιουργεί συστημικό κίνδυνο.
H απόφαση, πάντως, του Eurogroup για κούρεμα των καταθέσεων στην Κύπρο είναι θέμα που αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά και το Ελληνικό Χρηματιστήριο, κυρίως δε τον τραπεζικό κλάδο, ο οποίος έχει αφενός πληγεί ιδιαιτέρως την περίοδο αυτή, αλλά και βρίσκεται στην εξαιρετικά κρίσιμη φάση ανακεφαλαιοποίησης.
Οι λοιπές ξένες αγορές αντέδρασαν χθες με πτώση ελεγχόμενη σε μεγάλο βαθμό, αναμένοντας προφανώς τις σημερινές εξελίξεις από τη Βουλή της Κύπρου.
