Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Περίπου 6,3 εκατομμύρια φορολογούμενοι αναμένεται να λάβουν εντός του Απριλίου από την ΑΑΔΕ τα εκκαθαριστικά σημειώματα για την πληρωμή του ΕΝΦΙΑ του τρέχοντος έτους.
Τα εκκαθαριστικά του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων θα αναρτηθούν στους λογαριασμούς των φορολογουμένων στην ηλεκτρονική πύλη της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (myaade.gr), ενώ η διαδικασία εκκαθάρισης του φετινού ΕΝΦΙΑ ξεκινά από μεθαύριο Πέμπτη. Για τον λόγο αυτό:
- Η εφαρμογή για την υποβολή δηλώσεων Στοιχείων Ακινήτων (Ε9) έτους 2022 δεν θα είναι διαθέσιμη από την Πέμπτη 7 Απριλίου στις 11 π.μ.
- Η εφαρμογή για την υποβολή δηλώσεων Στοιχείων Ακινήτων (Ε9) 2023 δεν θα είναι διαθέσιμη την Πέμπτη 7 Απριλίου, μεταξύ των ωρών 11:00 και 15:00.
Ο ΕΝΦΙΑ του 2022 θα υπολογιστεί, για όλους τους υπόχρεους, με έναν ακόμη πιο πολύπλοκο τρόπο από αυτόν που είχε υπολογιστεί τα προηγούμενα χρόνια. Το νέο σύστημα υπολογισμού του φόρου καθορίζεται με τις διατάξεις των άρθρων 40 έως 49 του ν. 4916/2022 που ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή.
Σύμφωνα με το νέο σύστημα:
1. Ο κύριος ΕΝΦΙΑ για τα κτίσματα θα υπολογιστεί με βάση μια νέα κλίμακα, στην οποία οι συντελεστές προσδιορισμού του βασικού φόρου κτισμάτων θα είναι μειωμένοι για τιμές ζώνης μέχρι 4.000 ευρώ ανά τ.μ. και αυξημένοι για τιμές ζώνης άνω των 4.500 ευρώ ανά τ.μ. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι συντελεστές προσδιορισμού του βασικού φόρου:
α) θα είναι μειωμένοι:
- από 2,8 σε 2 ευρώ ανά τ.μ. για τιμές ζώνης από 551 έως 750 ευρώ ανά τ.μ.
- από 3,7 σε 2,8 ευρώ ανά τ.μ. για τιμές ζώνης από 1.051 έως 1.500 ευρώ ανά τ.μ.
- από 4,5 σε 3,7 ευρώ ανά τ.μ. για τιμές ζώνης από 1.501 έως 2.000 ευρώ ανά τ.μ.
- από 6 σε 3,7 ευρώ ανά τ.μ. για τιμές ζώνης από 2.001 έως 2.500 ευρώ ανά τ.μ.
β) θα είναι αυξημένοι:
- από 11,3 σε 13,4 ευρώ ανά τ.μ. για τιμές ζώνης από 4.501 έως 5.000 ευρώ ανά τ.μ.
- από 13 σε 16,2 ευρώ ανά τ.μ. για τιμές ζώνης πάνω από 5.000 ευρώ ανά τ.μ.
Για ορισμένα κτίσματα των οποίων οι τιμές ζώνης ανέρχονται σε 800, 1.100 ευρώ και 2.050 ευρώ ανά τ.μ. θα ισχύουν ακόμη πιο χαμηλοί συντελεστές κύριου φόρου, καθώς τα ακίνητα αυτά θα κατατάσσονται σε χαμηλότερα κλιμάκια.
Το γινόμενο βασικού φόρου ανά τ.μ. επί αριθμό τ.μ. θα πολλαπλασιάζεται στη συνέχεια διαδοχικά με τους συντελεστές παλαιότητας (κυμαίνεται από 1 έως 1,25 ανάλογα με τα έτη), πρόσοψης (κυμαίνεται από 1 έως 1,02), ορόφου (κυμαίνεται από 0,98 έως 1,03) και επιφανείας (αποκλιμακώνεται από 1 έως 0,25) για να προκύψει το τελικό ποσό του κύριου φόρου.
2. Οι συντελεστές σε όλα τα κλιμάκια υπολογισμού του κύριου φόρου επί των οικοπέδων θα είναι σημαντικά μειωμένοι. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι για αξία οικοπέδου από 75 έως 100 ευρώ ανά τ.μ. ο συντελεστής διαμορφώνεται σε 0,0375 αντί για 0,1850, δηλαδή μειώνεται κατά 80%.
3. Ο ΕΝΦΙΑ παύει να διακρίνεται σε κύριο και συμπληρωματικό. Διατηρείται μόνο ο κύριος ΕΝΦΙΑ, επί του οποίου θα επιβάλλονται δύο κατηγοριών προσαυξήσεις ειδικά για τις περιπτώσεις ιδιοκτητών με μεγάλης αξίας αστική ακίνητη περιουσία:
α) Η μία κατηγορία προσαύξησης αφορά όσους φορολογούμενους κατέχουν ακίνητη περιουσία συνολικής αντικειμενικής αξίας μεγαλύτερης των 300.000 ευρώ στην οποία περιλαμβάνεται τουλάχιστον ένα ακίνητο με αντικειμενική αξία μεγαλύτερη των 400.000 ευρώ. Σε κάθε τέτοια περίπτωση θα υπολογίζεται, ξεχωριστά για κάθε ακίνητο αξίας άνω των 400.000 ευρώ ή για κάθε εμπράγματο δικαίωμα (ψιλή κυριότητα, επικαρπία, ποσοστό συνιδιοκτησίας) επί ακινήτου αξίας μεγαλύτερης των 400.000 ευρώ, πρόσθετος ΕΝΦΙΑ βάσει κλίμακας με αφορολόγητο όριο 400.000 ευρώ και συντελεστές κλιμακούμενους από 0,2% έως 1%.
β) Η δεύτερη «κατηγορία» προσαύξησης αφορά τους ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας συνολικής αντικειμενικής αξίας μεγαλύτερης των 500.000 ευρώ. Σε κάθε τέτοια περίπτωση, το άθροισμα κύριου ΕΝΦΙΑ και τυχόν πρόσθετου ΕΝΦΙΑ για ακίνητα αξίας άνω των 400.000 ευρώ θα προσαυξάνεται περαιτέρω:
- κατά 5% για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 650.000 ευρώ,
- κατά 10%, για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 800.000 ευρώ,
- κατά 15% για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 1.000.000 ευρώ,
- κατά 20% για αξία ακίνητης περιουσίας από 1.000.000,01 ευρώ και άνω.
4. Επί του συνολικού ποσού φόρου που θα προκύπτει, σύμφωνα με τα παραπάνω, θα υπολογίζεται έκπτωση κυμαινόμενη από 10% έως 30% για τις ιδιοκτησίες συνολικής αξίας μέχρι 400.000 ευρώ. Για ιδιοκτησίες συνολικής αξίας πάνω από 400.000 ευρώ δεν θα ισχύει έκπτωση φόρου, ενώ μέχρι πέρυσι ίσχυαν εκπτώσεις από 10% έως 20%. Συγκεκριμένα, τα ποσοστά των εκπτώσεων φόρου διαμορφώνονται σε:
- 30% για περιουσία συνολικής αξίας έως 100.000 ευρώ, όσο και σήμερα για περιουσία αξίας μέχρι 60.000 ευρώ και έναντι 27% που ίσχυε μέχρι πέρυσι για περιουσία αξίας από 60.000,01 έως 70.000 ευρώ, 25% που ίσχυε για περιουσία αξίας από 70.000,01 έως 80.000 ευρώ και 20% που ίσχυε για περιουσία αξίας άνω των 80.000 ευρώ,
- 25% για περιουσία συνολικής αξίας πάνω από 100.000 ευρώ και μέχρι 150.000 ευρώ, αντί για 20% που ίσχυε μέχρι πέρυσι,
- 20% για περιουσία συνολικής αξίας πάνω από 150.000 ευρώ και μέχρι 250.000 ευρώ, όσο και με το ισχύον μέχρι πέρυσι σύστημα,
- 15% για περιουσία συνολικής αξίας πάνω από 250.000 ευρώ και μέχρι 300.000 ευρώ, αντί για 20% που ίσχυε μέχρι πέρυσι,
- 10% για περιουσία συνολικής αξίας πάνω από 300.000 ευρώ και μέχρι 400.000 ευρώ, αντί 20% που ίσχυε μέχρι πέρυσι,
- 0% (μηδενική έκπτωση) για περιουσία αξίας πάνω από 400.000 ευρώ έναντι 20% που ίσχυε μέχρι πέρυσι για περιουσία αξίας μέχρι 1.000.000 ευρώ και 10% για περιουσία αξίας άνω του 1.000.000 ευρώ.
5. Τροποποιείται το καθεστώς των εισοδηματικών κριτηρίων χορήγησης απαλλαγών στον ΕΝΦΙΑ ώστε η έκπτωση κατά 50% στον συνολικό ΕΝΦΙΑ που ισχύει για φορολογούμενους με χαμηλά εισοδήματα, καθώς και η πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ που ισχύει για πολυτέκνους και αναπήρους με χαμηλά εισοδήματα να υπολογιστεί με βάση τα εισοδήματα του 2020 που δηλώθηκαν πέρυσι στην ΑΑΔΕ.
Από τις παραπάνω αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ αναμένεται να ωφεληθούν περισσότεροι από 5 εκατομμύρια φορολογούμενοι με αστική ακίνητη περιουσία (κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων ή οικισμών εκτάσεις γης) συνολικής αντικειμενικής αξίας μέχρι 400.000 ευρώ. Για τους φορολογούμενους αυτούς εκτιμάται ότι ο ΕΝΦΙΑ που θα αναγράφουν τα εκκαθαριστικά θα είναι μειωμένος έως και 40%. Όσοι έχουν αστική ακίνητη περιουσία συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 400.000 ευρώ θα κληθούν να καταβάλουν επιπλέον φόρο λόγω της αύξησης των συντελεστών υπολογισμού του κύριου φόρου για ακίνητα με τιμές ζώνης άνω των 4.500 ευρώ, λόγω της επιβολής προσαύξησης 5%-20% στον κύριο φόρο αλλά και εξαιτίας της επιβολής επιπλέον φόρου για κάθε ακίνητο αξίας άνω των 400.000 ευρώ.
Δυνατότητα εξόφλησης σε 10 δόσεις ή εφάπαξ
Ο ΕΝΦΙΑ του 2022 επιτρέπεται να εξοφληθεί είτε εφάπαξ μέχρι την τελευταία εργάσιμη μέρα του μηνός Μαΐου 2022 είτε σε 10 μηνιαίες δόσεις, κάθε μία από τις οποίες δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 10 ευρώ. Η προθεσμία καταβολής της πρώτης δόσης λήγει την τελευταία εργάσιμη μέρα του Μαΐου του 2022 και κάθε μία από τις προθεσμίες εξόφλησης των υπολοίπων εννέα δόσεων λήγει την τελευταία εργάσιμη μέρα των επομένων μηνών. Συνεπώς η δέκατη και τελευταία δόση λήγει την τελευταία εργάσιμη μέρα του Φεβρουαρίου του 2023.
