Ανάλυση
Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Επικοινωνιακή διαχείριση ειλημμένης απόφασης ή ριψοκίνδυνη ενέργεια διαπραγματευτικής τακτικής; Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, ο πρωθυπουργός δεσμεύτηκε για πρώτη φορά σε αυτόν τον βαθμό ότι θα μειώσει τους στόχους στα πρωτογενή πλεονάσματα από το 2021.
Η ανακοίνωση της αναστολής ΦΠΑ στα νεόδμητα μονοπώλησε το ενδιαφέρον κατά την τοποθέτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη από το βήμα του Economist και μάλλον πέρασε στα ψιλά η κλιμάκωση της διατύπωσης στο «κυνήγι» των χαμηλότερων πλεονασμάτων και άρα της διεύρυνσης του δημοσιονομικού χώρου για περαιτέρω φοροελαφρύνσεις.
«Επιτρέψτε μου μια ασφαλή πρόβλεψη: Για τα έτη 2021 και 2022 έχουμε πει ότι θα θέσουμε υπό συζήτηση με τους εταίρους το 3,5% του πρωτογενούς πλεονάσματος. Αυτό θα γίνει εντός του 2020, όταν θα έχουμε πλήρως αποκαταστήσει την αξιοπιστία της χώρας και την προσήλωση της κυβέρνησής μας στις μεταρρυθμίσεις. Σήμερα, μπορώ να εκφράσω την ισχυρή βεβαιότητα ότι η συζήτηση αυτή θα έχει καλό αποτέλεσμα για την πατρίδα μας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.
Η αποστροφή του αφορά στο εγχείρημα μιας ονομαστικής μείωσης των στόχων στα πρωτογενή πλεονάσματα. Είναι ανεξάρτητη από την κατάληξη των διαβουλεύσεων για τον τρόπο αξιοποίησης των κερδών της ΕΚΤ από τα ελληνικά ομόλογα (ANFAs και SMPs), τα οποία δύνανται να χρησιμοποιηθούν για «αναπτυξιακούς σκοπούς»· εκκρεμεί η ερμηνεία της συγκεκριμένης αναφοράς των θεσμικών πιστωτών, με την ελληνική κυβέρνηση να διεκδικεί την τοποθέτηση των ποσών στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ώστε να απελευθερωθούν πόροι για άλλες δαπάνες ή μέτρα, που θα ήταν σε θέση να αποκλιμακώσουν με έμμεσο τρόπο τις υποχρεώσεις του ελληνικού κράτους, ως προς την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων.
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι έχει μεσολαβήσει κάποια νεότερη εξέλιξη στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τους πιστωτές. Από την άλλη πλευρά, αυτή η αναβάθμιση της πρωθυπουργικής δέσμευσης για θετική έκβαση στον πλέον κεντρικό άξονα της κυβερνητικής πολιτικής οδηγεί εύλογα στην υπόθεση ότι ο πρωθυπουργός δεν θα είχε προβεί σε μια τέτοια ενέργεια αν δεν είχε εξασφαλίσει προηγουμένως τις σχετικές διαβεβαιώσεις. Είναι ίσως ενδεικτικό το γεγονός ότι ενημερωτικό σημείωμα της κυβέρνησης πριν από την εκδήλωση του Economist στη Βουλιαγμένη προετοίμαζε για «δύο οικονομικές ειδήσεις» οι οποίες θα προέκυπταν από την ομιλία Μητσοτάκη: την αναστολή του ΦΠΑ στην οικοδομή και την ισχυρή βεβαιότητα για χαμηλότερα πλεονάσματα από το 2021.
Για την ώρα, ο πρωθυπουργός «το παίρνει πάνω του», σε μια ενέργεια σχετικού ρίσκου, δεδομένου ότι οι πιστωτές από τη μία πλευρά επιμένουν να ζητούν έμπρακτες αποδείξεις μεταρρυθμίσεων και διατηρήσιμη πρόσβαση στις αγορές πριν από οποιαδήποτε συζήτηση δημοσιονομικής ελάφρυνσης, από την άλλη αφήνουν όντως ανοιχτό παράθυρο για ευνοϊκότερους δημοσιονομικούς στόχους στο σενάριο που η κυβέρνηση θα παραδώσει τα αποτελέσματα που της ζητούν.
