Πρωτογενές πλεόνασμα

Από την έντυπη έκδοση

Του Θάνου Τσίρου
[email protected]

Πιθανή ανάπτυξη μεγαλύτερη του 5,3% μέσα στο 2022 δεν είναι δεδομένο ότι θα μετουσιωθεί σε είσπραξη περισσότερων φορολογικών εσόδων εντός της χρονιάς λίγες εβδομάδες πριν από την εκπνοή του έτους.

Στο οικονομικό επιτελείο κρατούν χαμηλά τον πήχη όσον αφορά το κατά πόσο θα καταστεί εφικτό να… περισσέψει δημοσιονομικός χώρος για πρόσθετα μέτρα στήριξης έως το τέλος του έτους.

Η μείωση των φορολογικών εσόδων κατά 606 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο έναντι του στόχου ήταν ένας σημαντικός λόγος για να σημάνει συναγερμός. Μπορεί η συγκεκριμένη εξέλιξη να ήταν αναμενόμενη λόγω της πρόωρης είσπραξης του ΕΝΦΙΑ (με αποτέλεσμα να… λείψουν τα χρήματα που είχαν προϋπολογιστεί να καταβληθούν από τον ιδιοκτήτες μέσα στον Σεπτέμβριο), ωστόσο… υπενθύμισε ότι μεγάλο μέρος της υπερείσπραξης των φόρων στο 9μηνο αποδίδεται σε συγκυριακούς λόγους. Συγκυριακή επομένως είναι σε μεγάλο βαθμό και η επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα για δεύτερο διαδοχικό μήνα. Από εδώ και πέρα, η υπεραπόδοση στο σκέλος των φορολογικών εσόδων θα μειώνεται μήνα με τον μήνα και το ζητούμενο θα είναι η χρονιά να κλείσει εντός των προβλέψεων για πρωτογενές έλλειμμα 1,7% του ΑΕΠ.

Το σύνθημα που έχει δοθεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο είναι να αρχίσει να μπαίνει… φρένο στις συνεχείς επιδοτήσεις. Και αυτό διότι οι κυβερνητικές αποφάσεις που επηρεάζουν τα δημοσιονομικά αποτελέσματα αντανακλούν ήδη πολύ έντονα στις αποδόσεις των ομολόγων. Το ελληνικό 10ετές είναι ήδη κοντά στο 5% και το ζητούμενο για το οικονομικό επιτελείο είναι πλέον το να μην αναληφθεί κανένα ρίσκο όσον αφορά τις προγραμματισμένες δημοσιονομικές επιδόσεις της χώρας.
Εκτός από τη διακριτική επιτήρηση των Βρυξελλών, υπάρχει και η επιτήρηση των αγορών, η οποία, ενίοτε, είναι αυστηρότερη και έρχεται σε μια περίοδο που η κυβέρνηση έχει θέσει ως στόχο την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, εντός του 2023.

 

Επιδότηση πετρελαίου

Στο πλαίσιο αυτό, ακόμη και για την επιστροφή της οριζόντιας επιδότησης στο πετρέλαιο κίνησης, κυβερνητικά στελέχη φρόντισαν χθες να βάλουν… φρένα και προϋποθέσεις. Δεν είναι ώρα τώρα γι’ αυτή τη συζήτηση, είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, με τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου να συνδέουν από την πλευρά τους την τελική απόφαση με την πορεία της διεθνούς τιμής του πετρελαίου, η οποία, σημειωτέον, βρίσκεται και πάλι σε πτωτική τροχιά.

 

Στο εννεάμηνο

Για την περίοδο του Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 4,236 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 10,081 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2022 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022 και ελλείμματος 10,150 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2021.

Το πρωτογενές πλεόνασμα έφτασε στα 37 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 5,943 δισ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 5,960 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2021. Τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν στα 44 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 5,203 δισ. ευρώ ή 13,4% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 48,348 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 6,120 δισ. ευρώ ή 14,5% έναντι του στόχου. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 40,644 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 4,902 δισ. ευρώ ή 13,7% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022.

Η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται: στην καλύτερη απόδοση των φόρων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2022, στην παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2022, στην καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους και στην είσπραξη μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2022 των πέντε εκ των δέκα δόσεων του ΕΝΦΙΑ, οι οποίες είχαν προβλεφθεί ότι θα εισπραχθούν από τον Σεπτέμβριο του 2022 έως τον Ιανουάριο του 2023, με μικρότερο όμως συνολικό αριθμό δόσεων (πέντε εκ των έξι), στις επιστροφές εσόδων οι οποίες ανήλθαν σε 4,340 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 917 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3,423 δισ. ευρώ).

 

Τα έσοδα του Σεπτεμβρίου

Για τον Σεπτέμβριο 2022 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4,776 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 492 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5,541 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 279 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 4,909 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 609 εκατ. ευρώ ή 11% έναντι του στόχου, κυρίως λόγω:

Της αρχικής πρόβλεψης για την είσπραξη τον μήνα Σεπτέμβριο της πρώτης ενισχυμένης δόσης του ΕΝΦΙΑ 2022, ύψους 902 εκατ. ευρώ, από τις έξι συνολικά δόσεις, συνολικού προβλεπόμενου ποσού 2.015 εκατ. ευρώ. Αντί αυτού, με τη νέα νομοθεσία προβλέπονται 10 μηνιαίες δόσεις, αρχής γενομένης από τον Μάιο του 2022.

Της αρχικής πρόβλεψης ότι ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων θα εισπραχθεί σε 3 διμηνιαίες δόσεις, κατά τους μήνες Ιούλιο, Σεπτέμβριο και Νοέμβριο, αλλά ορίστηκε η πληρωμή του σε 8 μηνιαίες δόσεις, αρχής γενομένης από τον Ιούλιο 2022.

Της Ραλλούς Αλεξοπούλου
[email protected]

Ταχεία αποκλιμάκωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, αλλά και επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα από το 2023 εκτιμά για την Ελλάδα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην έκθεση που δημοσιοποίησε σήμερα, στο πλαίσιο της Ετήσιας Συνόδου του Ταμείου.

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το 2022 το πρωτογενές έλλειμμα θα συρρικνωθεί στο 1,8% του ΑΕΠ, πολύ κοντά στις εκτιμήσεις της κυβέρνησης με βάση και το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2023 που προβλέπει για φέτος 1,7% του ΑΕΠ. Όσον αφορά τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, για το 2023 προβλέπει ότι θα υπάρξει πρωτογενές πλεόνασμα το οποίο θα φτάσει στο 0,9%, κοντά στις εκτιμήσεις της ελληνικής πλευράς. Για τα έτη 2024, 2025, 2026 και 2027 τοποθετεί τον πήχη στο 1,4%, στο 1,6%, στο 1,9% και στο 2%, αντίστοιχα.

Στο μέτωπο του χρέους, το ΔΝΤ εκτιμά ότι θα υπάρξει αποκλιμάκωση έως το 2027. Για το 2022 η αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ αναμένεται να επιστρέψει στο επίπεδο του 177,6% του ΑΕΠ. Για τα υπόλοιπα έτη προβλέπεται περαιτέρω πτώση: στο 169,8% το 2023, 163,8% το 2024, 159,1% το 2025, 154,4% το 2026 και 149,9% το 2027.

Στην Ουάσιγκτον όπου είναι στραμμένα τα βλέμματα λόγω της ετήσιας συνόδου του Ταμείου, είναι ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.

Μάλιστα, την Παρασκευή έχει προγραμματιστεί ένα «έκτακτο Eurogroup» με τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. επί αμερικανικού εδάφους με την υπουργό Οικονοιμικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γιέλεν, με βασικό θέμα συζήτησης «Διατλαντικές Μακροοικονομικές Προοπτικές και Κίνδυνοι» και αναμένεται να επικεντρωθεί στις οικονομικές προοπτικές των ΗΠΑ και της Ευρώπης, αλλά και στους κινδύνους που ελλοχεύουν , συμπεριλαμβανομένου του πολέμου στην Ουκρανία και των ενεργειακών προκλήσεων.

Υπενθυμίζεται ότι το ΔΝΤ βλέπει ρυθμούς ανάπτυξης 5,2% φέτος και 1,8% την επόμενη χρονιά στην Ελλάδα. Πρόκειται για ρυθμούς αρκετά υψηλότερους από εκείνους που αναμένονται συνολικά στη ζώνη του ευρώ (3,1% φέτος και 0,5% το 2023).   

Της Ραλλούς Αλεξοπούλου
[email protected] 

Με ταχύτατες διαδικασίες αναμένεται να ολοκληρωθεί σήμερα η πρώτη αξιολόγηση της Ελλάδας μετά την έξοδο της χώρας από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, με τις επαφές που θα έχουν οι επικεφαλής των θεσμών με τους αρμόδιους υπουργούς. Στη συγκεκριμένη αξιολόγηση μεταξύ άλλων θα ελεγχθεί η πρόοδος στα 22 προαπαιτούμενα τα οποία αποτελούν «ουρές» της ενισχυμένης εποπτείας. Η υλοποίηση τους αποτελεί το «εισιτήριο» για την εκταμίευση της δόσης που εκκρεμεί από το 2019.

Στο επίκεντρο θα βρεθούν οι εκκρεμότητες οι οποίες σχετίζονται με το χρηματοπιστωτικό τομέα, τις ιδιωτικοποιήσεις, τη Δικαιοσύνη, την πρωτοβάθμια υγεία, το Κτηματολόγιο, την κωδικοποίηση της εργατικής νομοθεσίας και την επίτευξη των συμφωνηθέντων στόχων για την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και των εκκρεμών συντάξεων.

Από τις συζητήσεις με τους θεσμούς δεν θα λείψουν τα ζητήματα που αφορούν την πορεία των δημοσιονομικών με την ελληνική πλευρά να παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία για τις επιβαρύνσεις που έχει στο έλλειμμα το πακέτο των μέτρων στήριξης που περιλαμβάνει τις επιδοτήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο θέρμανσης καθώς και την αύξηση του κονδυλίου για την χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης.  

Υπενθυμίζεται ότι με βάση το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2023 το πρωτογενές έλλειμμα φέτος θα διαμορφωθεί στο 1,7% του ΑΕΠ και επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα το 2023 στο 0,7% του ΑΕΠ.

Στις μεταρρυθμίσεις που συμφωνήθηκαν για να ολοκληρωθούν έως τον Οκτώβριο στο πλαίσιο της τελευταίας εκταμίευσης των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους, περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων :

·        Ουσιαστική εκκαθάριση των μη συνταξιοδοτικών ληξιπρόθεσμων οφειλών και πλήρης εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων συνταξιοδοτικών οφειλών (έχει καταγραφεί ουσιαστική πρόοδος στο συγκεκριμένο ζήτημα).

·       Πλαίσιο αφερεγγυότητας: Έναρξη ανταγωνιστικού διαλόγου για την οντότητα πώλησης και επανεκμίσθωσης ακινήτων με προεπιλεγμένους ενδιαφερόμενους επενδυτές (τέλη Σεπτεμβρίου).

·       Καθυστερούμενες κρατικές εγγυήσεις: Πρόοδος στη διεκπεραίωση απαιτήσεων και πραγματικών πληρωμών σύμφωνα με τους συμφωνημένους στόχους στο σχέδιο εκκαθάρισης του Απριλίου 2022. Εξέταση εγγυητικών απαιτήσεων που έχουν καταπέσει, ύψους 470 εκατ. ευρώ με πληρωμές ύψους 156,5 εκατ. EUR κατά την ίδια περίοδο.

·       Πλήρης ανάπτυξη της βελτιωμένης λειτουργικότητας της πλατφόρμας ηλεκτρονικής κατάθεσης στα διοικητικά δικαστήρια και θα τεθεί σε πιλοτική λειτουργία.

·       Σειρά ιδιωτικοποιήσεων που αφορούν την Αττική Οδό, τον περιφερειακό λιμένα Ηγουμενίτσας, τις Γούρνες Ηρακλείου, τον Περιφερειακό λιμένα Αλεξανδρούπολης, κ.α. με πολλά από αυτά να έχουν ολοκληρωθεί.

Η έκθεση των θεσμών αναμένεται να δημοσιοποιηθεί τον Νοέμβριο. Μια έκθεση στην οποία θα αποτυπώνεται το κλείσιμο των εκκρεμοτήτων θα δώσει τη δυνατότητα στο Eurogroup του Δεκεμβρίου να ανάψει το πράσινο φως για την εκταμίευση της δόσης των 750 εκατ. ευρώ και την κατάργηση του πέναλτι 2% στο επιτόκιο για δάνειο που λάβει η χώρα από τον EFSF τα 2012.

 

Κατατίθεται αύριο, Δευτέρα, στη Βουλή το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2023, του οποίου κύρια χαρακτηριστικά θα είναι η πρόβλεψη για επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, έστω και οριακού, όπως επίσης και η συνέχιση της ανάπτυξης κόντρα στο δυσμενές κλίμα που έχει δημιουργηθεί στην Ευρώπη.

Βασική επιδίωξη του υπουργείου Οικονομικών θα είναι να σταλεί ένα μήνυμα δημοσιονομικής σταθερότητας προς πάσα κατεύθυνση. Όπως αναφέρουν πηγές από το υπουργείο, κρίσιμο στοιχείο για το 2023 είναι να πειστούν οι αγορές ότι η χώρα προφυλάσσει με κάθε κόστος ό,τι με κόπο και θυσίες έχει χτιστεί όλα τα προηγούμενα χρόνια.

Εξάλλου μία από τις βασικές επιδιώξεις της κυβέρνησης, για το 2023, είναι η απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας, ένας στόχος που αποκτά μεγαλύτερη αξία την περίοδο που διανύουμε με τις αποδόσεις των ομολόγων στην Ευρωζώνη να σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.

Όπως προκύπτει από τις δηλώσεις στις οποίες έχει προβεί πρόσφατα ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, η ανάπτυξη για το 2022 θα διαμορφωθεί στο 5,3%, από 3,1% που ήταν η πρόβλεψη στον προϋπολογισμό και 3,1% που αναμένεται ο ευρωπαϊκός μέσος όρος.

Για το 2023 η ανάπτυξη της οικονομίας θα είναι στο 2,1% έναντι 0,9% του μέσου ευρωπαϊκού όρου.

Σε ό,τι αφορά το τελικό αποτέλεσμα θα προβλέπεται η δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος, αλλά σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά που προβλέπονται στο μεσοπρόθεσμο. Όπως αναφέρουν οι τελευταίες πληροφορίες, το πρωτογενές πλεόνασμα θα κυμαίνεται στην περιοχή του 0,5% έως και 0,7% και πάντως σε κάθε περίπτωση χαμηλότερα από το 1%.

Σημειώνεται ότι με βάση το μεσοπρόθεσμο υπήρχε η δέσμευση ότι θα έπρεπε να επιτύχει πλεόνασμα στο 2% του ΑΕΠ. Ωστόσο, η μεταβολή των συνθηκών και η συνέχιση και μάλιστα με περισσότερη ένταση της ενεργειακής κρίσης, ώθησε την κυβέρνηση να μεταβάλλει τους σχεδιασμούς της, αφού πλέον απαιτούνται περισσότερα χρήματα για πακέτα στήριξης της οικονομίας και της κοινωνίας.

Σε ό,τι αφορά το πρωτογενές έλλειμμα του 2022, αυτό θα διαμορφωθεί τελικά στην περιοχή του 2%, όπως άλλωστε ήταν και ο αρχικός στόχος.

Αναφορικά με τον πληθωρισμό, η εκτίμηση που θα περιλαμβάνεται στο προσχέδιο θα είναι ότι εφέτος σε μέσα επίπεδα θα διαμορφωθεί στο 9%, πιο υψηλά από τις αρχικές προβλέψεις, ενώ για το 2023 η πρόβλεψη είναι περισσότερο αισιόδοξη και αναφέρει ότι θα αποκλιμακωθεί στο 3% σε μέσα επίπεδα.

Στο προσχέδιο θα περιλαμβάνονται και τα μέτρα που αφορούν το 2023 και ανακοινώθηκαν από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη ΔΕΘ. Να σημειωθεί ότι το συνολικό ύψος των παρεμβάσεων για το 2023 διαμορφώνονται σε 3,2 δισ. ευρώ.

 

Τα κυριότερα εξ αυτών είναι:

•Η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για όλα τα εισοδήματα που αποκτώνται από 1.1.2023. Το συγκεκριμένο μέτρο εκτιμάται ότι θα αυξήσει το διαθέσιμο εισόδημα 1,2 εκατομμυρίου εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα - ίσχυε και πέρυσι -, 500.000 δημοσίων υπαλλήλων και 1.000.000 συνταξιούχων. Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος είναι 1,24 δισ. ευρώ.

•Αύξηση κύριων συντάξεων. Η αύξηση αφορά 1,5 εκατ. συνταξιούχους με χαμηλή ή μηδενική προσωπική διαφορά. Το ύψος της αύξησης θα προκύπτει κατά 50% από την αύξηση του ΑΕΠ και κατά 50% από τη μεταβολή στον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Υπολογίζεται, στο πρώτο έτος εφαρμογής, η αύξηση να είναι της τάξεως του 7%. Το κόστος αναμένεται να ξεπεράσει τα 600 εκατ. ευρώ για το 2023.

•Επεκτείνεται και για το φορολογικό έτος 2022, η εξαίρεση από την υποχρέωση καταβολής τέλους επιτηδεύματος για αγρότες κανονικού καθεστώτος και αλιείς παράκτιας αλιείας.

•Εξαιρούνται, για το φορολογικό έτος 2022 και εφεξής, φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και νομικά πρόσωπα, νομικές οντότητες που αυξάνουν, σε σχέση με το προηγούμενο φορολογικό έτος, το συνολικό χρόνο απασχόλησης των εργαζομένων τους, με σχέση εργασίας πλήρους απασχόλησης σε ένα έτος, για διάστημα τουλάχιστον τριών μηνών, μέσα στο έτος, υπό την προϋπόθεση ότι τα ακαθάριστα έσοδα τους δεν υπερβαίνουν τα 2 εκατομμύρια ευρώ, κατά το φορολογικό έτος για το οποίο χορηγείται η εξαίρεση. Το μέτρο αυτό τυγχάνει εφαρμογής από 1.9.2022, αφορά 900.000 επιτηδευματίες και επιχειρήσεις.

•Επέκταση του μειωμένου ΦΠΑ στις μεταφορές, στον καφέ, στα μη αλκοολούχα ποτά, στα γυμναστήρια, στις σχολές χορού, στον κινηματογράφο και στο τουριστικό πακέτο, έως τον Ιούνιο του 2023. Το κόστος ανέρχεται στα 246 εκατ. ευρώ.

 

Της Ραλλούς Αλεξοπούλου
[email protected] 

Μια εβδομάδα απομένει μέχρι την κατάθεση του προσχεδίου του προϋπολογισμού του 2023 με βασικό του χαρακτηριστικό την τήρηση των στόχων που έχουν τεθεί. Σε αυτούς περιλαμβάνονται :

·       Πρωτογενές έλλειμμα 2% του ΑΕΠ φέτος και επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα από το 2023 με ποσοστό έως 1% του ΑΕΠ.

·       Ρυθμό ανάπτυξης άνω του 5% το 2022, στο 5,3% με βάση τις νεότερες εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου και 2,1% το 2023. Ειδικά για φέτος το ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα κυμανθεί μεταξύ 205 δισ. ευρώ με 210 δισ. ευρώ από 197 δισ. ευρώ που προβλέπονταν στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που κατατέθηκε στην Κομισιόν την Άνοιξη.

·       Το δημόσιο χρέος εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει κάτω από το 180% του ΑΕΠ από φέτος για να υποχωρήσει περαιτέρω το 2023.

·       Ο πληθωρισμός, δεν αναμένεται να έχει διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις τελευταίες ευρωπαϊκές προβλέψεις, δηλαδή 8,1% το 2022 και 5,5% το 2023.

Ωστόσο στο τελικό κείμενο του προϋπολογισμού, που θα κατατεθεί το Νοέμβριο, δεν αποκλείεται να υπάρξουν διαφοροποιήσεις ως προς τα τελικά «νούμερα» ανάλογα με τις εξελίξεις. Αυτό το οποίο παραμένει ως στόχος για το 2023 είναι η επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα, με τις αρχικές εκτιμήσεις να προβλέπουν ότι θα κυμανθεί στα επίπεδα του 1% του ΑΕΠ. Άλλωστε και ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας κ. Κλάους Ρέγκλινγκ (αποχωρεί από τη συγκεκριμένη θέση τον Οκτώβριο), ο οποίος βρέθηκε στην Αθήνα την προηγούμενη εβδομάδα, αναφέρθηκε στο πόσο σημαντικό είναι αυτό για την Ελλάδα. «Ο Πρωθυπουργός –τον οποίο συνάντησα για τελευταία φορά με τη σημερινή μου ιδιότητα– επιβεβαίωσε ότι το πρωτογενές ισοζύγιο θα επανέλθει σε πλεόνασμα το επόμενο έτος. Αυτό είναι σημαντικό, λαμβάνοντας υπόψη το υψηλό επίπεδο χρέους και δεδομένου ότι ο στόχος της επιστροφής σε μια αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας είναι πολύ σημαντικός για το μέλλον» δήλωσε ο κ. Ρέγκλινγκ.

 Όπως έχει επισημανθεί από την πλευρά των στελεχών του υπουργείου Οικονομικών, με τα έως τώρα δεδομένα έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια για στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων με άλλες παρεμβάσεις πέρα των μέτρων που ήδη έχουν ανακοινωθεί ύψους 5,5 δισ. ευρώ.  Πολλά όμως θα εξαρτηθούν κι από τις πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο στο «μέτωπο» της ενέργειας, εν αναμονή της έκτακτης συνεδρίασης των υπουργών Ενέργειας στις Βρυξέλλες την Παρασκευή 30 του μηνός.

Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2023, το οποίο θα πρέπει να κατατεθεί στις Βρυξέλλες έως τα μέσα Οκτωβρίου, θα περιλαμβάνονται και τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί από την Κυβέρνηση όπως η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τους δημόσιους υπαλλήλους και συνταξιούχους, η αύξηση των κύριων συντάξεων (με ποσοστό άνω του 6%), η επέκταση του μειωμένου ΦΠΑ σε μεταφορές, καφέ, μη αλκοολούχα ποτά, γυμναστήρια, σχολές χορού, κινηματογράφους και τουρισμό.

 

Για τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης στα δημοσιονομικά μεγέθη της Ελλάδας μίλησε στο Naftemporiki TV ο επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους της Βουλής (ΓΠΚΒ), Φραγκίσκος Κουτεντάκης. Τάχθηκε υπέρ των στοχευμένων και όχι οριζόντιων μέτρων, ώστε να διασφαλιστεί η στήριξη πιο ευάλωτων νοικοκυριών, ενώ εξήγησε ποιος είναι ο μεγάλος κίνδυνος για την ελληνική οικονομία.

Όπως εξήγησε ο κ. Κουτεντάκης  για τους φετινούς δημοσιονομικούς στόχους δεν υπάρχει ανησυχίας, αφού ο υψηλός πληθωρισμός σημαίνει και αυξημένα έσοδα για το κράτος. Ωστόσο η αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ έχει δυσμενή επίδραση στις αποδόσεις των ομολόγων, κάτι που με τη σειρά του που θα μεταβάλλει τους όρους στις αναλύσεις βιωσιμότητας του χρέους.

«Από το 2018 η συμφωνία ήταν ότι η Ελλάδα θα πρέπει να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 2% για τα επόμενα 40 χρόνια. Τώρα η αύξηση των επιτοκίων θα μεταβάλλει τους όρους βιωσιμότητας του χρέους και ενδεχομένως να οδηγήσει σε απαίτηση για υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα. Αυτός είναι ένας κίνδυνος, δεν μπορεί κανείς να το πει με βεβαιότητα. Θα το δούμε το 2023» ανέφερε χαρακτηριστικά. 

Δείτε τη συνέντευξη του Φ. Κουτεντάκη στο βίντεο που ακολουθεί. 

naftemporiki.gr 

«Το 5ο μνημόνιο είναι προ των πυλών και η επόμενη κυβέρνηση που θα αναλάβει θα κληθεί να το διαχειριστεί», τονίζει σε ανακοίνωσή του το ΜέΡΑ25.

Όπως σημειώνει, «Ακόμα μεγαλύτερα ματωμένα πρωτογενή πλεονάσματα ζητάει η Κομισιόν μέχρι το 2060 Στην λογική των πρωτογενών πλεονασμάτων επιστρέφει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ζητώντας για τα επόμενα 37 χρόνια, μέσο πρωτογενές πλεόνασμα για τη χώρα μας της τάξης του 2,6% του ΑΕΠ!».

Επιπλέον, υποστηρίζει ότι «Στην έκθεση βιωσιμότητας του χρέους για την 14η αξιολόγηση, για την οποία πανηγύριζε αυτές τις μέρες η Μητσοτάκης Α.Ε., η Κομισιόν αναθεωρεί τις (ήδη εξωπραγματικές) προηγούμενες προβλέψεις που είχαν συμφωνηθεί μετά το τέλος του 3ου μνημονίου για πρωτογενή πλεονάσματα 2,2% του ΑΕΠ μέχρι και το 2060, ανεβάζοντας τον στόχο αυτόν σε επίτευξη μέσου πλεονάσματος 2,6% του ΑΕΠ από το 2023 έως και το 2060».

«Η Κομισιόν εκτιμάει ότι θα χρειαστούν όλο και υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα, προβλέποντας ότι η Ελλάδα θα επιστρέψει από το 2023 σε πρωτογενές πλεόνασμα 1,3% του ΑΕΠ το οποίο θα αυξάνεται συνεχώς μέχρι και το 2026. Συγκεκριμένα, θα διπλασιαστεί στο 2,7% του ΑΕΠ το 2024 και θα φτάσει στο 3,4% του ΑΕΠ το 2025 και στο 3,7% του ΑΕΠ το 2026!», προσθέτει.

«Είναι, λοιπόν, καθημερινά όλο και πιο σαφές πως το 5ο μνημόνιο είναι προ των πυλών και η επόμενη Κυβέρνηση που θα αναλάβει θα κληθεί να το διαχειριστεί. Για αυτό χρειάζεται η Ρήξη που προκρίνει το ΜέΡΑ25, για να ανατρέψουμε αυτή την πορεία σε μια νέα δεκαετία -ή και περισσότερο- ακόμα μεγαλύτερης φτωχοποίησης μιας κοινωνίας και οικονομίας που δεν έχουν πια κανένα περιθώριο», καταλήγει στην ανακοίνωσή του το ΜέΡΑ25».

Της Ραλλούς Αλεξοπούλου
[email protected]  

Το τέλος της ενισχυμένης εποπτείας τον Αύγουστο του 2022 δεν σημαίνει και το τέλος κάθε μορφής εποπτείας. Στις 21 Αυγούστου, εφόσον το Eurogroup του Ιουνίου ανάψει το «πράσινο φως», η Ελλάδα θα περάσει στο καθεστώς της μεταπρογραμματικής παρακολούθησης, όπου εντάχθηκαν όλες οι χώρες οι οποίες μπήκαν σε πρόγραμμα (Κύπρος,  Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ισπανία) έως ότου εξοφλήσει το 75% της χρηματοδοτικής συνδρομής που έλαβε, περίπου το 2059. Αντί για έλεγχο ανά τρίμηνο, η μεταπρογραμματική παρακολούθηση προβλέπει έλεγχο ανά εξάμηνο και γενικότερα είναι πιο χαλαρή.

Στην έκθεση τονίζεται ότι για να παραμείνει βιώσιμο το ελληνικό χρέος, η Ελλάδα θα πρέπει, μεσοπρόθεσμα να πετύχει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα. Σύμφωνα με την έκθεση των θεσμών, στο βασικό σενάριο, ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ μειώνεται σε περίπου 31,6% το 2060. Ωστόσο, με βάση το εν λόγω σενάριο, η Ελλάδα θα πρέπει το διάστημα 2023-2060 να καταγράφει πρωτογενή πλεονάσματα που σε μέσα επίπεδα θα είναι στο 2,6% του ΑΕΠ έναντι 2,2% του ΑΕΠ που προβλέπονταν έως τώρα

Όπως τονίζεται η αύξηση του στόχου για τα πλεονάσματα επελέγη ώστε να καθίσταται βιώσιμο το χρέος, δεδομένου του προβλεπόμενου διαρθρωτικού πρωτογενούς ισοζυγίου για το 2023 και των παραδοχών για το κόστος της δημογραφικής γήρανσης.

Πιο συγκεκριμένα το 2023 το πρωτογενές πλεόνασμα θα ανέλθει στο 1,3% του ΑΕΠ – λαμβάνει υπόψη τη ρήτρα διαφυγής- για να αυξηθεί το 2024 στο 2,7% του ΑΕΠ, το 2025 στο 3,4% του ΑΕΠ και το 2026 στο 3,7% του ΑΕΠ. 

Η χώρα μας με βάση την 14^η έκθεση αξιολόγησης των θεσμών δεν έχει ακόμη εκπληρώσει στο σύνολό τους τις δεσμεύσεις που ανέλαβε. Γι΄ αυτό θα επιχειρηθεί να ολοκληρωθούν έως τον Οκτώβριο προκειμένου να αποφασιστεί η εκταμίευση της δόσης των 748 εκατ. ευρώ που εκκρεμεί από το καλοκαίρι του 2019.  

Όσον αφορά τις δεσμεύσεις που πρέπει να ολοκληρώσει η Ελλάδα για να λάβει τη δόση που εκκρεμεί, έχει περιθώριο έως τότε για να ολοκληρώσει μια σειρά δεσμεύσεων οι οποίες σχετίζονται με εκείνες που είχαν αναληφθεί από τον Ιούνιο του 2018 και αφορούν, μεταξύ άλλων, την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς ιδιώτες, την πρόοδο στο clawback, στο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης, στο φορέα ακινήτων, στις υποθέσεις του  Ν. Κατσέλη, στο Κτηματολόγιο και στους δασικούς χάρτες, αλλά και βήματα για το Υπερταμείο και στο πεδίο των ιδιωτικοποιήσεων.

Ανά πεδίο, η λίστα των νέων προαπαιτουμένων περιλαμβάνει :

·        την παρουσίαση του προσχεδίου του προϋπολογισμού της για το 2023 σύμφωνα με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

·        την τελική εκκαθάριση των συνταξιοδοτικών και μη ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου με ορόσημο τον Αύγουστο

·        να τεθεί σε πλήρη λειτουργία το πληροφοριακό σύστημα της ΑΑΔΕ (προθεσμία έως τον Σεπτέμβριο)

·        έως τα τέλη Ιουλίου να έχει ξεκινήσει η διαδικασία για την είσπραξη του υπολοίπου 30% του clawback του 2021 μέσω δόσεων. Επίσης έως τον Οκτώβριο θα πρέπει να γίνει η συλλογή τουλάχιστον του 35% του clawback για το 2022. Για τα φαρμακευτικά προϊόντα στόχος είναι η ολοκλήρωση του υπολογισμού του clawback του 2021 έως τον Ιούνιο και η είσπραξη του 95% των εκπτώσεων για το 2021 έως τον Ιούλιο, η συλλογή τουλάχιστον του 35% του clawback του δεύτερου εξαμήνου του 2021 και τουλάχιστον του 50% του συνολικού clawback για το 2021 έως τον Οκτώβριο. 

·        Να υπάρξει πρόοδος στην εφαρμογή του συστήματος πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Έως τις αρχές Ιουνίου να έχει εγκριθεί το παράγωγο δίκαιο,  έως τα τέλη Ιουνίου, να ολοκληρωθεί το σύστημα για ηλεκτρονικές εγγραφές και ραντεβού, αλλά και η εγγραφή ασθενών. Στόχο είναι έως τα τέλη Οκτωβρίου να φτάσει στο 25% του συνολικού πληθυσμού που είναι εγγεγραμμένος στο σύστημα και έως το τέλος του 2022 να έχει φτάσει στο 50%. Επίσης, έως τα τέλη Ιουλίου θα γίνει η εγγραφή των αυτοαπασχολούμενων οικογενειακών γιατρών στο σύστημα και θα πρέπει να φτάσει σε επίπεδο που θα επιτρέπει την κάλυψη τουλάχιστον του 85% του πληθυσμού. Έως  τον Οκτώβριο θα πρέπει να ενεργοποιηθεί το σχήμα κινήτρων/αντικινήτρων.

·        στα τέλη Σεπτεμβρίου να έχει ξεκινήσει ο ανταγωνιστικός διάλογος για τον φορέα ακινήτων με τους ενδιαφερόμενους επενδυτές

·        μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2022 να εξεταστούν οι εγγυήσεις ύψους 470 εκατ. ευρώ που έχουν καταπέσει, με πληρωμές 156,5 εκατ. ευρώ την ίδια περίοδο.

·        έως τα τέλη Οκτωβρίου να έχει επανακαθοριστεί ημερομηνία ακρόασης για το 95% των εκκρεμών υποθέσεων αφερεγγυότητας (Ν. Κατσέλη) Το υπόλοιπο 5% θα έχει ημερομηνία ακρόασης το αργότερο μέχρι το τέλος του 2022· Τελεσίδικη δικαστική απόφαση για το 25% των υποθέσεων  ορίζεται μέχρι το τέλος Οκτωβρίου.

Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις

·         Δικαιοσύνη. Η βελτιωμένη λειτουργικότητα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας θα πρέπει να αναπτυχθεί πλήρως και να τεθεί σε πιλοτική λειτουργία έως τα τέλη Ιουνίου.

·        Κτηματολόγιο. Το 65% των συνολικών δικαιωμάτων ιδιοκτησίας θα πρέπει να αναρτηθούν και η επικύρωση του 95% των δασικών χαρτών θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη Σεπτεμβρίου.

 Υπερταμείο

·        Τον Ιούνιο θα πρέπει να εγκριθεί ο νόμος για τον εκσυγχρονισμό του νομικού πλαισίου για τις κρατικές επιχειρήσεις. Τα 10.119 ακίνητα που ανήκουν στο Υπουργείο Οικονομικών θα εντοπιστούν και θα μεταφερθούν στο Υπερταμείο έως τα τέλη Ιουνίου. Για τα ακίνητα που ανήκουν σε άλλα υπουργεία, η ολοκλήρωση της διαδικασίας επαλήθευσης προγραμματίζεται για τα τέλη Ιουνίου και η ενδεχόμενη μεταβίβαση έως τα τέλη Οκτωβρίου.

·        Μεταβίβαση του Ολυμπιακού Αθλητικού Κέντρου (ΟΑΚΑ) στο Υπερταμείο. Περαιτέρω πρόοδος στην προετοιμασία της λεπτομερούς μελέτης σκοπιμότητας, συμπεριλαμβανομένου σχετικού επιχειρηματικού σχεδίου.

Στο σκέλος των ιδιωτικοποιήσεων, θα συνεχίσουν να παρακολουθούνται όλες οι εκκρεμείς ενέργειες όπως :

• ΔΕΠΑ Υποδομές. Το οικονομικό κλείσιμο αναμένεται μέχρι τα μέσα Ιουνίου.

• Εγνατία Οδός: Ολοκλήρωση και λειτουργία ενός μετωπικού και τριών πλευρικών σταθμών διοδίων και υποβολή του φακέλου στο Ελεγκτικό Συνέδριο έως τα τέλη Ιουλίου.

• Γούρνες Ηρακλείου: Οικονομικό κλείσιμο το τέταρτο τρίμηνο του 2022.

• Αττική Οδός: Έναρξη της φάσης των δεσμευτικών προσφορών τον Ιούλιο.

• Περιφερειακός λιμένας Αλεξανδρούπολης: Επιλογή του προτιμώμενου επενδυτή έως τα τέλη Ιουλίου.

• Περιφερειακός λιμένας Ηγουμενίτσας: Υποβολή δεσμευτικών προσφορών και επιλογή του μειοδότη το τρίτο τρίμηνο του 2022.

• Παραχώρηση Υπόγειας Αποθήκευσης Αερίου Νότιας Καβάλας: Δεσμευτικές προσφορές τον Ιούλιο και επιλογή του προτιμώμενου επενδυτή έως τον Οκτώβριο με την έγκαιρη έκδοση. του πλαισίου καθορισμού των τιμολογίων από τη ΡΑΕ.

• Περιφερειακός λιμένας Ηρακλείου: Υποβολή δεσμευτικών προσφορών έως τα τέλη Οκτωβρίου.

Επίσης, έως τον Ιούνιο θα παρουσιαστεί το σχέδιο για την κωδικοποίηση της εργατικής νομοθεσίας ώστε να ψηφιστεί έως τον Οκτώβριο.

Της Ραλλούς Αλεξοπούλου
[email protected]

Ταχεία αποκλιμάκωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ από φέτος αλλά και επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα από το 2023 αναμένει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην έκθεση που δημοσιοποίησε σήμερα, στο πλαίσιο της Εαρινής Συνόδου του Ταμείου.

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το 2021 το πρωτογενές έλλειμμα συγκρατήθηκε στο 5,9% του ΑΕΠ. Μάλιστα τα σχετικά στοιχεία αναμένεται να ανακοινωθούν αύριο από την Ελληνική Στατιστική Αρχή οπότε θα φανεί η όποια απόκλιση υπάρχει σε σχέση με τις εκτιμήσεις του προϋπολογισμού που ήταν στο 7,3%. Μόλις χθες με αφορμή την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Θόδωρος Σκυλακάκης δήλωσε ότι με βάση τους υπολογισμούς του Γενικού Λογιστηρίου το ύψος του ελλείμματος το 2021 θα είναι χαμηλότερο, «πιθανώς η βελτίωση να φτάσει ή ακόμα και να ξεπεράσει την 1,5 μονάδα του ΑΕΠ». Αλλά και ο υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας μιλώντας σήμερα το πρωί στην ΕΡΤ αναφέρθηκε στις επικείμενες ανακοινώσεις, τονίζοντας ότι το 2021 φαίνεται ότι κινηθήκαμε καλύτερα. Όσον αφορά τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, για το 2022 προβλέπει ότι το πρωτογενές έλλειμμα θα κυμανθεί στο 1,9%, κοντά στις εκτιμήσεις της ελληνικής πλευράς. Συμμερίζεται επίσης και την πρόβλεψη για επιστροφή στα πλεονάσματα από το 2023 προβλέποντας ότι θα φτάσει στο 1,1%. Για τα έτη 2024, 2025, 2026 και 2027 τοποθετεί τον πήχη στο 1,5%, στο 1,8%, στο 1,9% και στο 2% αντίστοιχα.

Στο μέτωπο του χρέους, το ΔΝΤ εκτιμά ότι θα υπάρξει αποκλιμάκωση έως το 2027. Για το 2022 η αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ αναμένεται να επιστρέψει στο επίπεδο του 185,4% δηλαδή εκεί που ήταν και στο τέλος του 2019. Για τα υπόλοιπα έτη προβλέπεται περαιτέρω πτώση: στο 178,7% το 2023, 172,6% το 2024, 168,2% το 2025, 165,1% το 2026 και 160,7% το 2027.

Σχολιάζοντας μάλιστα τις χθεσινές προβλέψεις του Ταμείου για το ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας φέτος αλλά και το 2023 ο κ. Σταϊκούρας σημείωσε ότι προφανώς θα υπάρχει μια επίπτωση στην ανάπτυξη και μια σημαντική αύξηση του πληθωρισμού λόγω της ενεργειακής κρίσης ωστόσο, όπως είπε η εκτίμηση του υπουργείου Οικονομικών είναι πιο συντηρητική για φέτος καθώς θα κινηθεί στην περιοχή του 3%. «Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια επιβάρυνση αλλά όχι καθίζηση. Θα έχουμε ανάπτυξη, αλλά ταυτόχρονα θα έχουμε και μεγάλη επιβάρυνση του διαθέσιμου εισοδήματος του νοικοκυριού».

Από την έντυπη έκδοση

Του Θάνου Τσίρου
[email protected]

Αυξημένο πρωτογενές έλλειμμα 2% αναμένεται για φέτος λόγω της ενεργειακής κρίσης και με ορατό τον κίνδυνο προς τα πάνω αναθεώρησης προκειμένου να στηριχτούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα με ρυθμό 0,8% από το 2023 θα προβλέπει το αναθεωρημένο Μεσοπρόθεσμο Σχέδιο Δημοσιονομικής Προσαρμογής που κατατίθεται στις 30 Απριλίου στις Βρυξέλλες.

Το νέο μεσοπρόθεσμο έχει ουσιαστικά «κλειδώσει», αλλά οι συνθήκες απόλυτης αβεβαιότητας υπό τις οποίες συντάχθηκε καθιστούν ακόμη και τις πιο επικαιροποιημένες προβλέψεις του απολύτως επισφαλείς. Πρακτικά, το κείμενο αποτυπώνει τα δεδομένα που υπάρχουν αυτήν τη στιγμή, αλλά και τους δύο βασικούς στόχους στους οποίους έχει καταλήξει η κυβέρνηση: πρώτον, να επιχειρηθεί το 2023 να επιστρέψει η χώρα σε πρωτογενές πλεόνασμα (μικρότερο σε σχέση με αυτό που προβλεπόταν στο αντίστοιχο περσινό μεσοπρόθεσμο, κάτι που προφανώς αποδίδεται στην ενεργειακή κρίση και στον πόλεμο) και, δεύτερον, να διασφαλιστεί ότι από το 2024 και μετά η χώρα θα παράγει πρωτογενή πλεονάσματα ικανά να αποπληρώνουν τους τόκους. Αυτό είναι και το βασικό «προαπαιτούμενο» που βάζουν οι αγορές και οι οίκοι αξιολόγησης προκειμένου να αποδώσουν την επενδυτική βαθμίδα.

Ποσοτικοποίηση στόχων

Αυτοί οι δύο στόχοι ποσοτικοποιούνται, όσον αφορά τα πρωτογενή πλεονάσματα, ως εξής:

1. Για το 2022, παρά την προσθήκη 2 δισ. ευρώ στο σκέλος των δημοσίων δαπανών με τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό της περασμένης Παρασκευής (η τροπολογία αναφέρεται στο ποσό των 2,6 δισ. ευρώ, αλλά τα 600 εκατ. ευρώ αφορούν τον προϋπολογισμό δημοσίων επενδύσεων και έχουν δημοσιονομικά ουδέτερο αποτέλεσμα), το οικονομικό επιτελείο προβλέπει ότι το πρωτογενές έλλειμμα θα κινηθεί στην περιοχή του 2% του ΑΕΠ, από 1,4% που είχε εγγραφεί στον προϋπολογισμό. Η μικρή αύξηση της τάξεως της μισής ποσοστιαίας μονάδας αποδίδεται στο γεγονός ότι το οικονομικό επιτελείο προσβλέπει σε υπεραπόδοση στο σκέλος των φορολογικών εσόδων, η οποία μέχρι το τέλος της χρονιάς μπορεί να κινηθεί στα επίπεδα του 1-1,5 δισ. ευρώ. Ήδη στο πρώτο δίμηνο υπήρξε καθαρή υπεραπόδοση άνω των 500 εκατ. ευρώ στο σκέλος των εσόδων. Για τη φετινή χρονιά, βέβαια, υπάρχει η μεγάλη αβεβαιότητα του πολέμου.

Όπως είπε και ο πρωθυπουργός το Σάββατο στους Δελφούς, αν η Ευρώπη δεν καταλήξει σε μια κοινή λύση για να αντιμετωπιστούν οι πολύ υψηλές τιμές ενέργειας, θα επιχειρηθεί το πρόβλημα να αντιμετωπιστεί με εθνικούς πόρους και αυτό φυσικά θα «χτυπήσει» και στο πρωτογενές έλλειμμα (το οποίο μπορεί να φουσκώσει ακόμη και στα 5-5,5 δισ. ευρώ, ήτοι κοντά στο 3% του ΑΕΠ), αλλά και το χρέος ή εναλλακτικά στο ύψος των ταμειακών διαθεσίμων της χώρας.

2. Για το 2023, οι Ευρωπαίοι εταίροι ήδη ενημερώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα για την πρόθεση της κυβέρνησης να εμφανίσει πρωτογενή πλεονάσματα τα οποία θα είναι οριακά χαμηλότερα από το 1% του ΑΕΠ, ήτοι κοντά στα 2 δισ. ευρώ. Το μεσοπρόθεσμο αναμένεται να βάλει τον πήχη στην περιοχή του 0,8%, κάτι που σημαίνει ότι μέχρι του χρόνου θα χρειαστεί δημοσιονομική προσαρμογή τουλάχιστον 4-5 δισ. ευρώ στην καλύτερη περίπτωση. Τα μισά μπορούν να εξασφαλιστούν από την απόσυρση των μέτρων στήριξης για την πανδημία και τα υπόλοιπα μισά από την ανάπτυξη της οικονομίας, η οποία θα συνεχιστεί και το 2023 με ρυθμό λίγο υψηλότερο από 3%, όπως θα αποτυπώνεται στο μεσοπρόθεσμο. Για την πρόθεση παραγωγής πλεονασμάτων το 2023 (ακόμη και αν παραταθεί και για του χρόνου η ρήτρα διαφυγής) Ήδη ενημερώθηκαν κατά την επίσκεψή τους στην Ελλάδα τόσο ο Κλάους Ρέγκλινγκ όσο και ο Βάλντις Ντομπρόφκις.

3. Για την τριετία 2024-2026, η Ελλάδα θα επιδιώξει να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα που θα καλύπτουν τη συνολική δαπάνη των τόκων εξυπηρέτησης του χρέους. Αυτό μεταφράζεται σε ένα ποσό της τάξεως των 5-5,5 δισ. ευρώ ετησίως, το οποίο μεταφράζεται σε ένα ποσοστό της τάξεως του 2%-2,5% του ΑΕΠ ανάλογα με την πορεία του ΑΕΠ. Με την πάροδο των ετών και την ανάπτυξη της οικονομίας, η αναλογία θα γίνεται ολοένα και μικρότερη.

Αναλογία χρέους/ΑΕΠ

Τη μείωση της αναλογίας του χρέους ως προς το ΑΕΠ στο 183% στο τέλος του 2022 (από περίπου 193% στο τέλος του 2021) και στην περιοχή του 150% μέχρι το τέλος του 2026 θα προβλέπει το μεσοπρόθεσμο σχέδιο δημοσιονομικής προσαρμογής. Δηλαδή, σημαντική πτώση της αναλογίας ακόμη και κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες μέσα στο 2022, παρά την πολύ μεγάλη αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει τη φετινή χρονιά.

Η μεγάλη αποκλιμάκωση αναμένεται ότι θα προέλθει φέτος από τον… πληθωρισμό. Για το 2022, το ΑΕΠ αναμένεται να πληθωριστεί με ποσοστό άνω του 5%, ενώ σε συνδυασμό με τον αναθεωρημένο προς το κάτω πραγματικό ρυθμό ανάπτυξης -αναμένεται ότι σε πραγματικούς όρους το ΑΕΠ θα μεγαλώσει κατά περίπου 3%-3,3%, υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι ο πόλεμος δεν θα δημιουργήσει ακόμη περισσότερα δεινά στην ελληνική οικονομία- σημαίνει ότι στο τέλος του 2022 το ονομαστικό ΑΕΠ (αυτό λαμβάνεται υπόψη για την αναλογία του χρέους και όχι το πραγματικό) θα κλείσει -σύμφωνα με την εκτίμηση- στην περιοχή των 197 δισ. ευρώ.

Με το χρέος για το 2022 να ανέρχεται στα 356-358 δισ. ευρώ (ανάλογα με το πόσες φορές θα καταφέρει ο ΟΔΔΗΧ να βγει στις αγορές), θα προκύψει στο τέλος του 2022 αναλογία χρέους προς ΑΕΠ κοντά στο 181%-183%. Για την περίοδο 2023-2026 σχεδιάζεται ότι ο εκτιμώμενος μέσος ρυθμός ανάπτυξης στην περιοχή του 3% αλλά και η πρόβλεψη για παραγωγή πρωτογενών πλεονασμάτων στο ύψος των τόκων (ώστε να μη χρειάζεται πρόσθετος δανεισμός για την εξυπηρέτηση του χρέους) θα οδηγήσουν ώστε η πτωτική τάση στην αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ να συνεχιστεί, με στόχο το 150% στο τέλος του 2026.

Επαφές ΥΠΟΙΚ

Οι νέες προβλέψεις αναμένεται να παρουσιαστούν και στους εκπροσώπους των επενδυτικών οίκων αυτή την εβδομάδα στο πλαίσιο των επαφών που θα έχουν ο υπουργός Οικονομικών αλλά και ο επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ στις ΗΠΑ. Ο Χρήστος Σταϊκούρας θα συμμετάσχει σήμερα στο ετήσιο Επενδυτικό Συνέδριο της Capital Link, στη Νέα Υόρκη, με τίτλο «23rd Annual Capital Link Invest in Greece Forum».

Στο πλαίσιο του Συνεδρίου, πέραν της ομιλίας που θα πραγματοποιήσει, θα συναντηθεί με εκπροσώπους επενδυτικών και τραπεζικών ομίλων, καθώς και εταιρειών που δραστηριοποιούνται, μεταξύ άλλων, στον κλάδο της ενέργειας και της διαχείρισης αυτοκινητοδρόμων, όπως είναι η Barclays, η Citi, η HSBC, η Goldman Sachs, η Lightsourcebp, η Brisa και η Nomura.

Τα σενάρια μειώσεων ΦΠΑ

Τα μεγέθη του προϋπολογισμού του 2022 θα επιβαρυνθούν περαιτέρω εφόσον τελικά η κυβέρνηση προβεί σε μείωση των συντελεστών ΦΠΑ σε ορισμένα βασικά αγαθά, όπως δήλωσε ο υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης.

«Το σενάριο υπάρχει στο τραπέζι και η μείωση του ΦΠΑ εξετάζεται από το υπ. Οικονομικών. Το αν θα γίνει ή όχι, είναι απόφαση του οικονομικού επιτελείου, που πρέπει να λάβει υπόψη του κι άλλους παράγοντες», ανέφερε ο υπουργός. «Εξ όσων γνωρίζω, μελετάται να μειωθεί σε ορισμένα είδη στο 6%», πρόσθεσε.

Το σενάριο μείωσης του ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής (σιτηρά, σπορέλαια, κρέατα) βρίσκεται στο τραπέζι των συζητήσεων του οικονομικού επιτελείου, αλλά έως πρότινος υπήρχε δισταγμός λόγω του δημοσιονομικού κόστους.