Από την έντυπη έκδοση
Των Φάνη Ζώη- Γιάννη Κανουπάκη- Δανάης Αλεξάκη- Άννας Δόγα- Σταμάτη Ζησίμου
«Κλείνουν» τα σύνορα για τις ελληνικές εισαγωγές, μετά την επιβολή των capital controls, γεγονός που επηρεάζει σταδιακά και τις εξαγωγές σε ό,τι αφορά νέες συμφωνίες και συναλλαγές. Οι έως τώρα παραγγελίες προϊόντων από το εξωτερικό εκτελούνται, αλλά ανακύπτουν διαρκώς ζητήματα στα τελωνεία. Το μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι μεταφορείς, καθώς, σε πολλές περιπτώσεις, δεν έχουν την απαιτούμενη ρευστότητα για να καλύψουν, ακόμη και τα διόδια…
Οι πρώτες ύλες θα αποτελέσουν τον κύριο τομέα στον οποίο θα φανούν οι ελλείψεις εντός των ημερών τόσο λόγω της αδυναμίας καταβολής χρημάτων από τους εγχώριους εισαγωγείς όσο και λόγω της επιφύλαξης των ξένων πελατών να στέλνουν μεγάλες ποσότητες στους Ελληνες συνεργάτες τους…
«Καμπανάκι» 10ήμερου
Δέκα μέρα αντέχει η βιομηχανία τροφίμων να διατηρήσει απρόσκοπτη τη λειτουργία των μονάδων παραγωγής, καθώς τα αποθέματα των πρώτων υλών δεν είναι απεριόριστα και ως εκ τούτου η εξασφάλιση κανονικής ροής στην τροφοδοσία της λιανικής είναι ιδιαίτερα εύθραυστη.
Οπως αναφέρουν μιλώντας στη «Ν» στελέχη της εγχώριας βιομηχανίας τροφίμων και εκπρόσωποι των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, «στην παρούσα φάση, η τροφοδοσία γίνεται κανονικά με την πλειονότητα των επιχειρήσεων να συνεχίζουν να προμηθεύουν την αγορά», ωστόσο, ήδη ορισμένοι προμηθευτές «παγώνουν» τις τιμολογήσεις ως προς νέες παραγγελίες ή /και βάζουν πλαφόν στις συναλλαγές, οι οποίες πλέον γίνονται αποκλειστικά τοις μετρητοίς.
Σε επίπεδο κατανάλωσης, στα σούπερ μάρκετ ο ρυθμός της αύξησης των τελευταίων ημερών εκτιμάται περί το 20%-30%, ποσοστό που σύμφωνα με τις αλυσίδες, «δεν δημιουργεί πρόβλημα στον ανεφοδιασμό στα ράφια, τουλάχιστον, για την τρέχουσα εβδομάδα».
Ωστόσο, οι παράγοντες της αγοράς κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι μετά το πέρας της «διαβολοβδομάδας», εάν οι τράπεζες παραμείνουν κλειστές, τότε το πρόβλημα θα είναι τεράστιο. Πρώτα θα υπάρξει πρόβλημα με τη δυνατότητα πρόσβασης της βιομηχανίας σε πρώτες ύλες ή και στα υλικά συσκευασίας.
«Ολες οι επιχειρήσεις τροφίμων έχουν κάποιας μορφής απόθεμα πρώτων υλών, το οποίο όμως δύναται να εξασφαλίσει περιορισμένο χρόνο λειτουργίας των εργοστασίων. Μετά απλά δεν θα μπορούν να παράγουν» σημειώνουν, ενώ προσθέτουν ότι «με γνώμονα ότι η ελληνική αγορά δεν έχει εσωτερική αυτάρκεια, το 80% των προϊόντων είναι εξαρτώμενα εισαγωγών, ακόμα και εάν η έλλειψη αφορά μονάχα ένα συστατικό, δεν μπορεί να προχωρήσει η διαδικασία παραγωγής».
Αντίστοιχα, από πλευράς των αλυσίδων τονίζεται ότι «τα σούπερ μάρκετ είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τους προμηθευτές. Μπορούμε να διαθέσουμε στο ράφι μόνον ό,τι μας προμηθεύει η βιομηχανία. Δεν μπορούμε να παράγουμε προϊόντα».
«Αυτήν τη στιγμή, καλή τη πίστει, όλοι οι εμπλεκόμενοι στην αλυσίδα τηρούν μια στάση αναμονής, ωστόσο τα περιθώρια είναι ασφυκτικά και η αγορά εγκλωβισμένη στις κλειστές τράπεζες» υπογραμμίζουν στελέχη του κλάδου.
Μέτρα ζητά ο κλάδος logistics
Την αδυναμία τους να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους, εξαιτίας του κλεισίματος των τραπεζών, με ορατό τον κίνδυνο «λουκέτου» στις Εμπορευματικές Μεταφορές εκφράζουν οι ιδιοκτήτες Φορτηγών Δ.Χ.
Με επιστολή του προς τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τους συναρμόδιους υπουργούς, το Πανελλήνιο Συνδικάτο Χερσαίων Εμπορευματικών Μεταφορών ασπαζόμενο την κρισιμότητα της κατάστασης και με στόχο την, όσο το δυνατόν, εύρυθμη τροφοδοσία της αγοράς, ζητά να ληφθούν σειρά μέτρων με στόχο την ομαλή λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει ο πρόεδρος του ΠΣΧΕΜ Πέτρος Σκουλικίδης το Συνδικάτο ζητά:
- Να δοθεί εντολή στα πρατήρια που ανήκουν στα ΕΛΠΕ και στη MotorOil να εφοδιάζουν τα φορτηγά Δ.Χ. με πετρέλαιο, με την εγγύηση του κράτους.
- Να επιτραπεί η ελεύθερη διέλευση των Φ.Δ.Χ. από τους σταθμούς διοδίων των αυτοκινητόδρομων.
- Να επιτραπεί η ελεύθερη είσοδος στα πλοία, με την εγγύηση του κράτους.
Εάν η κυβέρνηση, υποστηρίζεται, δεν υλοποιήσει τα ανωτέρω, θα σταματήσουν οι μεταφορές και η τροφοδοσία όλων των πρώτων υλών και προϊόντων (από αγροτικά και νοσοκομειακά μέχρι και είδη πρώτης ανάγκης), με αρνητικές συνέπειες τόσο στη χερσαία χώρα όσο και στις νησιωτικές περιοχές, απειλώντας μεταξύ άλλων και τον τουρισμό.
Οι συναλλαγές με το εξωτερικό
Για τις συναλλαγές με το εξωτερικό, «όσες επιχειρήσεις έχουν προμηθευτές από το εξωτερικό αναζητούν διέξοδο είτε μέσω factoring είτε μέσω θυγατρικών. Εάν δεν έχουν καμία από αυτές τις δυνατότητες, τότε είναι καταδικασμένες» τονίζουν εκπρόσωποι της βιομηχανίας, ενώ ταυτόχρονα υπογραμμίζουν ότι «ο κίνδυνος της μη ύπαρξης φορτίου επιστροφής για τις μεταφορές σηκώνει “χειρόφρενο” στα φορτηγά, ενώ ταυτόχρονα η έλλειψη ρευστότητας καθώς και η υφιστάμενη νομοθεσία που δεν επιτρέπει συναλλαγή άνω των 500 ευρώ δυσκολεύει ακόμα περισσότερο και τη “ναύλωση” της διαμεταφοράς προϊόντων εντός και εκτός συνόρων».
Προσοχή, όχι διχασμός
Σε κάθε περίπτωση, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς συστήνουν ψυχραιμία και ευελπιστούν ότι θα υπάρξει θετική έκβαση στις εξελίξεις. Σχολιάζοντας το επικείμενο δημοψήφισμα, στελέχη της αγοράς αναφέρουν ότι «τώρα θέλει προσοχή και όχι διχασμό. Λύσεις πάντα υπάρχουν όταν έχουμε καθαρό μυαλό», ωστόσο, αρκετές ήταν οι φωνές του επιχειρηματικού κόσμου που χαρακτήρισαν «καταστροφική» τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, καθώς όπως σημειώνουν «ήδη οι επιπτώσεις στην αγορά είναι μη αναστρέψιμες και θα πάρει αρκετό καιρό να επανέλθει μια κανονική ροή ρευστότητας».
Οσον αφορά το ενδεχόμενο επιστροφής στη δραχμή, εκπρόσωποι της βιομηχανίας αναφέρουν ότι «κανείς δεν μπορεί να φανταστεί το μέγεθος των επιπτώσεων που θα έχει αυτή η εξέλιξη.
Ειδικά εάν το Grexit γίνει ασύντακτα και απρογραμμάτιστα, τότε θα είναι ολική καταστροφή όχι μόνο για την εγχώρια βιομηχανία αλλά για την οικονομία εν γένει».
Σε επίπεδο εξαγωγών, όσον αφορά στα νωπά οπωροκηπευτικά, μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει πρόβλημα, ούτε ακυρώσεις συμβολαίων.
«Οδηγός επιβίωσης» του ΠΣΕ
Ας δούμε, όμως, πώς θα γίνονται οι συναλλαγές, στο εξής, βάσει των οδηγιών του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων.
-Εμβάσματα στο Εξωτερικό:
Για αυτήν την περίπτωση (ακόμη και σε περιπτώσεις όπως εμβάσματα προς φοιτητές, πληρωμές υπαλλήλων εξωτερικού, θέματα υγείας/περίθαλψης) αρμόδια θα είναι η Επιτροπή Εγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.
-Επιτροπή Εγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών ΓΛΚ:
Το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε πως συγκροτήθηκε στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους Επιτροπή Εγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών, όπως προβλέπεται από την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για την «Τραπεζική αργία βραχείας διάρκειας». Η Επιτροπή είναι πενταμελής και συγκροτείται από ανώτατα στελέχη του Γενικού Λογιστηρίου του κράτους, του υπουργείου Οικονομικών, της Τράπεζας της Ελλάδος, της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Αρμοδιότητα της ως άνω Επιτροπής αποτελεί η έγκριση συναλλαγών με την Τράπεζα της Ελλάδος, διασυνοριακών εντολών πληρωμών που αφορούν αποκλειστικά στην πίστωση ενός λογαριασμού που τηρείται σε πιστωτικό ίδρυμα που λειτουργεί στην Ελλάδα και η εκκαθάριση συναλλαγών, οι οποίες έχουν καταχωρηθεί στα οικεία κεντρικά συστήματα πληρωμών (TARGET2-GR, EURΟ1, ΔΙΑΣ) και διακανονισμών, ενδεικτικά όπως Κεντρικό Αποθετήριο Αθηνών και Σύστημα Παρακολούθησης Συναλλαγών επί Τίτλων με Λογιστική Μορφή/Αϋλοι Τίτλοι, πριν από τη θέση σε ισχύ της ΠΝΠ.
Για νέες χρεώσεις λογαριασμών που τηρούνται στην Ελλάδα δεν έχει υπάρξει σχετική διευκρίνιση από το ΥΠΟΙΚ.
Προϋπόθεση είναι ότι οι παραπάνω συναλλαγές κρίνονται αναγκαίες για τη διαφύλαξη του δημόσιου ή κοινωνικού συμφέροντος, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, συναλλαγών για την πληρωμή ιατρικών εξόδων ή εισαγωγών φαρμακευτικών ειδών.
Το TARGET2-GR (Σύστημα Ταχείας Μεταφοράς Κεφαλαίων και Διακανονισμού σε Συνεχή Χρόνο), τέθηκε σε εφαρμογή στις 22/06/2015 και παρέχει τη δυνατότητα διακανονισμού πληρωμών σε ευρώ σε συνεχή χρόνο, σε χρήμα κεντρικής τράπεζας, μέσω των λογαριασμών μονάδας πληρωμών (ΜΠ) και των ειδικών λογαριασμών μετρητών (ΕΛΜ). Οι συμμετέχοντες (ΜΠ, ήτοι Τράπεζες, Οργανισμοί Δημοσίου, Διαχειριστικές Αρχές κ.ο.κ.) που διαθέτουν πρόσβαση μέσω διαδικτύου μπορούν να πραγματοποιήσουν τους ακόλουθους τύπους πληρωμών:
α) πληρωμές πελατείας, δηλαδή μεταφορές κεφαλαίων στις οποίες ο εντολέας ή και ο δικαιούχος δεν είναι χρηματοπιστωτικά ιδρύματα,
β) πληρωμές πελατείας STP, δηλαδή μεταφορές κεφαλαίων στις οποίες ο εντολέας ή/και ο δικαιούχος δεν είναι χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, εκτελούνται δε με τη λειτουργία «straight through processing»,
γ) διατραπεζικές μεταφορές, για την κίνηση κεφαλαίων μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων,
δ) πληρωμές κάλυψης, για την κίνηση κεφαλαίων μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στο πλαίσιο υποκείμενης μεταφοράς κεφαλαίων πελατείας.
Επιπλέον, οι συμμετέχοντες που χρησιμοποιούν πρόσβαση μέσω διαδικτύου σε λογαριασμό Μονάδων Πληρωμών (ΜΠ) μπορούν να λαμβάνουν εντολές άμεσης χρέωσης.
-Το EURO1 είναι ένα σύστημα πληρωμών του ιδιωτικού τομέα για μεμονωμένες εγχώριες και διασυνοριακές πληρωμές σε ευρώ μεταξύ τραπεζών που δραστηριοποιούνται στην Ε.Ε. Για τις συναλλαγές με Τρίτες χώρες και σε άλλα νομίσματα δεν έχει υπάρξει σχετική διευκρίνιση.
-Υποβολή αιτημάτων:
Τα αιτήματα για την έγκριση συναλλαγών θα υποβάλλονται στην εμπορική τράπεζα του ενδιαφερόμενου, η οποία στη συνέχεια θα μεταβιβάζει το εν λόγω αίτημα προς έγκριση στην Επιτροπή.
