Η έξοδος στις αγορές στο επόμενο διάστημα είναι εφικτή με δεδομένο ότι θα συνεχιστεί η εφαρμογή του προγράμματος και θα ακολουθήσει η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας, αναφερει η Eurobank στην καθιερωμένη εβδομαδιαία έκθεση «7 Ημέρες Οικονομίας», προσθέτοντας ότι η κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού του 2014 ανοίγει τον δρόμο για τη συνέχιση της χρηματοδότησης από το ΔΝΤ για φέτος, παραμένει το χρηματοδοτικό κενό για την περίοδο 2015-16.
Η μείωση του κινδύνου της ελληνικής οικονομίας από το 2012 μέχρι σήμερα οφείλεται στην προσπάθεια τεσσάρων διαδοχικών κυβερνήσεων να τιθασεύσουν το δημοσιονομικό και το διαρθρωτικό πρόβλημα της χώρας. Η προσπάθεια δεν ήταν εύκολη, φαίνεται όμως ότι τον τελευταίο καιρό αποδίδει σημαντικά αποτελέσματα. Όσον αφορά το δημοσιονομικό πρόβλημα, η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος της τάξης του 1,3% του ΑΕΠ περίπου για το 2013 (από πρωτογενές έλλειμμα -10,5% το 2009) ανοίγει το δρόμο για την διαπραγμάτευση για τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους σύμφωνα με τις αποφάσεις του Eurogroup της 26ης/27ης Νοεμβρίου 2012.
Κρίσιμο σημείο εξακολουθεί να αποτελεί η αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος για τα επόμενα χρόνια σύμφωνα με τους στόχους του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας (2ΠΣΕΟ) χωρίς να απαιτηθεί η λήψη νέων δημοσιονομικών μέτρων. Το πρώτο θετικό στοιχείο που προκύπτει από την συμφωνία της προηγούμενης εβδομάδας, την ψήφιση του νομοσχεδίου και την ανακοίνωση του χθεσινού Eurogroup είναι η λύση του προβλήματος του χρηματοδοτικού κενού του 2014.
Οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας για τους επόμενους 12 μήνες είναι πλήρως καλυμμένες μέσω των δόσεων της δανειακής βοήθειας, της χρήσης ταμειακών διαθεσίμων από οργανισμούς της Γενικής Κυβέρνησης και την πιθανή έξοδο της χώρας στις αγορές μέσα στο δεύτερο τρίμηνο του 2014 (στην χρονική περίοδο πριν ή μετά από τις Ευρωεκλογές του Μαΐου 2014). Η κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού για τους επόμενους 12 μήνες ανοίγει πλέον τον δρόμο για μια θετική απόφαση του ΔΝΤ για την συνέχιση της χρηματοδότησης σύμφωνα με το 2ΠΣΕΟ.
Ένα από τα βασικά ζητήματα συζήτησης των τελευταίων ημερών είναι και η δυνατότητα εξόδου της χώρας στις αγορές μέσω της έκδοσης νέων ομολόγων. Όπως έχουμε επαναλάβει αρκετές φορές των τελευταίο καιρό κάτι τέτοιο απαιτούσε:
1. την ολοκλήρωση της παρούσας αξιολόγησης από την τρόικα
2. την νομοθέτηση των συμφωνηθέντων
3. τη βελτίωση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας
4. τη δέσμευση για τη συνέχιση της εφαρμογής του προγράμματος
Με δεδομένη την επίτευξη της συμφωνίας και την νομοθέτηση των προαπαιτούμενων μεταρρυθμίσεων απομένει η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας (4 Απριλίου και 23 Μαΐου 2014 οι ημερομηνίες αξιολόγησης από Moodys και Fitch) καθώς και η δέσμευση ότι θα συνεχίσει την εφαρμογή του προγράμματος.
Θεωρούμε ότι η τμηματική καταβολή της δόσης με βάση την πρόοδο στις προαπαιτούμενες μεταρρυθμίσεις εξασφαλίζει και αυτή την προϋπόθεση για την έξοδο στις αγορές. Για να είναι επιτυχημένη μια τέτοια έξοδος κατά την άποψη μας θα πρέπει να είναι μικρή σε μέγεθος (όχι υψηλότερη των €2,0 δισ.). Βασικός σκοπός της δε θα είναι τόσο η κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού του 2014 – αν τελικά υπάρχει κάποια τέτοια ανάγκη - αλλά περισσότερο η τόνωση της εμπιστοσύνης των αγορών στην ελληνική οικονομία. Δε θα πρέπει να θεωρείται αυτονόητη η έξοδος στις αγορές, πολύ περισσότερο αν ληφθεί υπόψη ότι πριν από ένα χρόνο κάτι τέτοιο φάνταζε αδιανόητο. Τώρα πλέον είναι εφικτό γιατί η ελληνική οικονομία πραγματοποίησε σημαντικά βήματα προόδου στο μεσοδιάστημα τόσο όσον αφορά το δημοσιονομικό πλαίσιο όσο και το διαρθρωτικό.
Μέχρι στιγμής δεν έχει ανακοινωθεί μια επίσημη λίστα με τις προαπαιτούμενες μεταρρυθμίσεις που έθεσε το Eurogroup. Σύμφωνα όμως με όσα περιέχονται στην ανακοίνωση του Eurogroup και με βάση την καταγραφή των μεταρρυθμίσεων στην προηγούμενη αξιολόγηση του 2ΠΣΕΟ (Ιούλιος 2013) μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι προαπαιτούμενες μεταρρυθμίσεις θα περιλαμβάνουν:
1. Την περαιτέρω μείωση των περιθωρίων κέρδους των φαρμακείων.
2. Την ενσωμάτωση των επικουρικών ταμείων του δημοσίου στο ενιαίο επικουρικό ταμείο του ιδιωτικού τομέα
3. Την συνέχιση της προσπάθειας κατάργησης των φόρων υπέρ τρίτων.
4. Την συνέχιση της προσπάθειας για αναδιοργάνωση του δημοσίου τομέα τόσο με την χρήση των εργαλείων της διαθεσιμότητας και της κινητικότητας όσο και με την ουσιαστική αναδιάρθρωση των επιμέρους δομών μέσω της κατάργησης και άλλων ανενεργών οργανισμών των επαναπροσδιορισμό των οργανογραμμάτων, κτλ.
5. Την συνέχιση των παρεμβάσεων στο χωροταξικό σχέδιο ανάπτυξης της χώρας
6. Την ενίσχυση της διαδικασίας αδειοδότησης των επιχειρήσεων.
7. Την συνέχιση της απελευθέρωσης της αγοράς προϊόντων με την εφαρμογή μέτρων για την ενίσχυση του ανταγωνισμού στο χονδρεμπόριο κτλ.
8. Την ολοκλήρωση των αλλαγών στο δασικό νόμο.
9. Την ολοκλήρωση της διαδικασίας αναδιάρθρωσης της αγοράς ενέργειας μέσω της διάσπασης της ΔΕΗ πριν από την διαδικασία ιδιωτικοποίησης της.
10. Την επιτάχυνση της εφαρμογής του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων.
Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει αναλυτική πληροφόρηση σχετικά με τις λεπτομέρειες των προαπαιτούμενων ή τον χρονισμό τους. Το σίγουρο είναι ότι δεν πρόκειται για αμελητέες αλλαγές. Τόσο η διάσπαση όσο και η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ ή η ενίσχυση του ανταγωνισμού στο χονδρεμπόριο ή η περαιτέρω αναδιάρθρωση του δημοσίου για να αναφέρουμε μόνο μερικές από τις μεταρρυθμίσεις – δεν θα ολοκληρωθούν χωρίς την σημαντική ανάληψη προσπάθειας και κόστους από την κυβέρνηση.
Δεν απομένει όμως άλλος δρόμος. Η επιστροφή σε διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης έχει ως απαραίτητη προϋπόθεση τις μεταρρυθμίσεις. Η εφαρμογή των τελευταίων καθυστέρησε σημαντικά στα πρώτα στάδια εφαρμογής του προγράμματος και είναι από τους βασικούς λόγους που οδήγησαν τόσο στην μεγαλύτερη της αναμενομένης ύφεση για τα πρώτα χρόνια της εφαρμογής του μνημονίου όσο και στην χρονική παράταση της ύφεσης. Στο παρελθόν έχουμε επισημάνει επανειλημμένως ότι η κυβέρνηση (ή τουλάχιστον μέρος της) δεν δεχόταν να αναλάβει την ιδιοκτησία του προγράμματος, να αναλάβει δηλαδή την ευθύνη υλοποίησης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων όχι γιατί αυτές επιβάλλονται εξωγενώς από τους εκπροσώπους των δανειστών υπό την πίεση του δανειακού προγράμματος και των αναγκών αναχρηματοδότησης της χώρας αλλά γιατί είναι απαραίτητες για την επιστροφή της χώρας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Μετά από 6 έτη με αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης (σωρευτική ύφεση 26,2% του ΑΕΠ μεταξύ του τέλους του 2007 και του 2013) η διαπραγμάτευση που ολοκληρώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα καθώς και η ψήφιση του νομοσχεδίου έδειξαν πως η κυβέρνηση βελτιώνει τις επιδόσεις αναφορικά με την ανάληψη της ιδιοκτησίας του προγράμματος.
Κρίνουμε ότι πρέπει να συνεχίσει εντατικότερα την συγκεκριμένη προσπάθεια.
