Νέα συμφωνία στήριξης μόνο με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας χωρίς τη μεσολάβηση των τραπεζών, επεξεργασία του παραγωγικού μοντέλου σε κλαδικό επίπεδο, περιορισμό των διοικητικών αρμοδιοτήτων του δημοσίου και ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης της μεσαίας τάξης εισηγούνται έξι προσωπικότητες για την ελληνική οικονομία.
Οι Ν.Χριστοδουλάκης, Γ.Τσαμουργκέλης, Δ.Χατζησωκράτης, Κ.Αναγνωστόπουλος, Σ.Βαλντέν, Ηλ.Κικίλιας (δεν παρέστη ο Ν.Καραμούζης) συγκρότησαν ένα άτυπο think tank για την οικονομία. Ειδικότερα, προέβησαν στην κοινή διαπίστωση ότι οι έκτακτες συνθήκες που διέπουν την ελληνική οικονομία θα συνεχιστούν και μετά το δεύτερο 6μηνο του 2014, μίλησαν για επερχόμενη «άνεργη» ανάκαμψη και παρέθεσαν τα χαρακτηριστικά τα οποία κατά τη γνώμη τους θα πρέπει να έχει μία νέα συμφωνία με ένα μέρος των σημερινών δανειστών του ελληνικού δημοσίου.
Οι απόψεις κατατέθηκαν στο αμφιθέατρο του 9.84 στο Γκάζι, ενώπιον των Φ.Κουβέλη, Ανδρ.Λοβέρδου και Χαρ.Καστανίδη, στο πλαίσιο εκδήλωσης της ΔΗΜΑΡ υπό τον τίτλο: «Ύστερη μνημονιακή και μεταμνημονιακή Ελλάδα. Ποιος δρόμος;».
Νίκος Χριστοδουλάκης
Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών (πρώην υπουργός Οικονομικών)
«Νέα συμφωνία μόνο με την Κομισιόν»
Ο κ. Νίκος Χριστοδουλάκης εισηγήθηκε τη χάραξη μία νέας στρατηγικής με βάση το πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο κατά τη γνώμη του θα πρέπει να αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της οικονομικής πολιτικής. Όπως είπε, δεδομένου ότι το ελληνικό δημόσιο θα είναι σε θέση να καλύπτει μόνο του τις ανάγκες του -το όποιο πλεόνασμα θα χρησιμοποιείται για την αποπληρωμή τόκων και για αναπτυξιακές δράσεις- θα πρέπει να ακολουθήσει μία συντεταγμένη διαπραγμάτευση για τον επεγκλωβισμό της ελληνικής οικονομίας από τον φαύλο κύκλο: δάνεια – μέτρα – δάνεια. Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Οικονομικών, αυτή η νέα συμφωνία θα πρέπει να είναι διμερής, χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ και της ΕΚΤ.
Ο ίδιος ανέφερε χαρακτηριστικά ότι η τρόικα προετοιμάζεται να χορηγήσει στην Ελλάδα νέο δάνειο ουσιαστικά για την αποπληρωμή παλαιότερου δικού της δανείου και μάλιστα υπό τη συνοδεία νέων μέτρων τα οποία «θα βυθίσουν περαιτέρω την ελληνική οικονομία». Σε αυτό το πλαίσιο, εισηγήθηκε την απομείωση του χρέους μέσω της μείωσης των επιτοκίων δανεισμού και μέσω της αναδρομικής ένταξης της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών στον ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας (ESM) – εκτίμησε ότι θα περιορίσει το χρέος κατά 25%.
«Όσοι προτείνουν ‘κούρεμα’, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι αυτό θα σημαίνει νέο μνημόνιο αν γίνει αμοιβαία ή νέο νόμισμα αν γίνει μονομερώς...», ανέφερε μεταξύ άλλων ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος πρότεινε παράλληλα την εκπόνηση εθνικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων (αποκρατικοποιήσεις, απελευθέρωση επαγγελμάτων, μαζί με μέτρα αναθέρμανσης της οικονομίας) και αλλαγές στη φορολόγηση: «Οι υψηλοί φόροι οδηγούν σε λιγότερα έσοδα (...) Το 2012 τα ελληνικά νοικοκυριά πλήρωσαν επτά φορές περισσότερους φόρους απ’ ό,τι τα νομικά πρόσωπα και οι επιχειρήσεις».
Γιάννης Τσαμουργκέλης
Επίκουρος καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου
«Ρευστότητα στην αγορά χωρίς τις τράπεζες»
Για ένα ολιγοπωλιακό τραπεζικό σύστημα, το οποίο από το 2007 έχει περιορίσει τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και αντιθέτως έχει αυξήσει την αγορά ομολόγων του ελληνικού δημοσίου, έκανε λόγο ο κ. Γιάννης Τσαμουργκέλης, ο οποίος επικαλέστηκε το αμερικανικό μοντέλο για να προτείνει την απευθείας χορήγηση ρευστότητας από την πηγή στην πραγματική οικονομία.
Τραπεζικά ιδρύματα και τράπεζες
- Ελλάδα 66
- Νορβηγία 147
- Φινλανδία 333
- Αυστρία 867
- Δανία 101
- Γαλλία 338
- Γερμανία 1816
- Ιταλία 795
«Παρ’ όλη τη μείωση των καταθέσεων, δεν μειώνονται τα επιτόκια χορηγήσεων», συμπέρανε, τονίζοντας συν τοις άλλοις ότι μία τράπεζα στην Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να έχει εθνική εμβέλεια ακόμη και αν πρόκειται να δραστηριοποιηθεί σε τοπικό επίπεδο. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι το κριτήριο για το 50% των στεγαστικών δανείων που δόθηκαν τα προηγούμενα χρόνια δεν ήταν η αντικειμενική αλλά η εμπορική αξία, και μίλησε για «ελληνικό πελατειακό καπιταλισμό».
Ο ίδιος διαπίστωσε αδυναμία του πολιτικού συστήματος να εφαρμόσει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και χαρακτήρισε λαθεμένη την επιλογή της εσωτερικής υποτίμησης χωρίς κάποια παράλληλη νομισματική υποβοήθηση. «Δεν φτάνουμε στο τέλος, έχει κι άλλο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, εκτιμώντας ότι υπό τις σημερινές συνθήκες η όποια ανάπτυξη θα εξαντλείται σε κάποιους «θύλακες ανάπτυξης».
Δημήτρης Χατζησωκράτης
Υπεύθυνος Οικονομικών ΔΗΜΑΡ
«Το πρόγραμμα επιδέχεται αλλαγές»
Το ευρωπαϊκό πλαίσιο προβλέπει ούτως ή άλλως την παραμονή της χώρας σε καθεστώς οικονομικής εποπτείας έως το 2040, αν προηγουμένως δεν έχει εξοφληθεί το 75% των χρημάτων που χορηγήθηκαν μέσω των ευρωπαϊκών θεσμών, παρατήρησε ο κ. Δημήτρης Χατζησωκράτης, ο οποίος προέταξε το τρίπτυχο: Διαπραγμάτευση των όρων στήριξης με τους εταίρους - Κοινωνικό δίχτυ προστασίας (επέκταση του χρόνου χορήγησης επιδόματος ανεργίας και ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα) - Επιτάχυνση παραγωγικής ανασυγκρότησης της οικονομίας (εξωστρέφεια, καινοτομία, επαγγελματισμός).
Ο υπεύθυνος οικονομικών της ΔΗΜΑΡ τάχθηκε υπέρ της μετακύλισης ομολόγων, της περαιτέρω περικοπής του χρέους (αν και διαπίστωσε ότι η πρόταση δεν βρίσκει ευήκοα ώτα, ιδίως ενόψει των ευρωεκλογών), της αναδρομικής ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών από τον ESM και της υλοποίησης «προοδευτικών» μεταρρυθμίσεων (ενιαία φορολογική κλίμακα, ήπιες αλλαγές στο δημόσιο, αποκατάσταση εργασιακών δικαιωμάτων).
Ηλίας Κικίλιας
Κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ (τέως διοικητής ΟΑΕΔ)
«Η ανάπτυξη περνά από τη μεσαία τάξη»
Τη μεταστροφή της αγροτικής πολιτικής από τη στρατηγική των επιδοτήσεων και των εγγυημένων εισοδημάτων, την αναγέννηση της βιομηχανικής παραγωγής και τη λειτουργία κλαδικών παραγωγικών δικτύων με συμπράξεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα εισηγήθηκε ο κ. Ηλίας Κικίλιας.
Ο τέως διοικητής του ΟΑΕΔ εξέφρασε την εκτίμηση ότι η αγοραστική δύναμη της μικρής και μεσαίας τάξης είναι αυτή που δημιουργεί θέσεις εργασίας και μίλησε για την ανάγκη επένδυσης «σε δουλειές, γνώση και ευκαιρίες».
Ανάμεσα σε άλλα, έκανε λόγο για 25 εκατ. άνεργους και 130 εκατ. φτωχούς στην Ευρώπη, στοιχεία τα οποία κατά τη γνώμη του «αποδεικνύουν την αποτυχία του ευρωπαϊκού προγράμματος καταπολέμησης της ανεργίας για το οποίο δαπανήθηκαν 79 δις την τελευταία πενταετία».
Κώστας Αναγνωστόπουλος
Καθηγητής Πολυτεχνείου Ξάνθης
«Χρειάζεται να πειραματιστούμε»
«Με σωρευμένη ύφεση 25%, για να φτάσουμε στο προ κρίσης επίπεδο, χρειαζόμαστε ανάπτυξη 1% επί 30 χρόνια», υπογράμμισε ο κ. Κώστας Αναγνωστόπουλος, προσθέτοντας ότι την επταετία 2014-20 το ελληνικό δημόσιο οφείλει να καταβάλει 135,3 δις σε οφειλές.
Ο ίδιος προέτρεψε για την εξειδίκευση σε κλαδικό επίπεδο μελετών που αφορούν στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και τάχθηκε υπέρ ενός εξωστρεφούς οικονομικού συστήματος, με έμφαση στις ιδιωτικές επενδύσεις, συνεπικουρούμενες από ένα «ευφυές» κράτος το οποίο θα συνδράμει την αναπτυξιακή διαδικασία.
Σωτήρης Βαλντέν
Επιστημονικός συνεργάτης Ελεύθερου Πανεπιστημίου Βρυξελλών
«Δεν βοηθά η αντιπολίτευση»
Την άποψη ότι η αξιωματική αντιπολίτευση πάσχει από έλλειψη σταθερού ευρωπαϊκού προσανατολισμού, γεγονός που αποτελεί εμπόδιο για την ανεύρεση εναλλακτικής λύσης έναντι της ασκούμενης πολιτικής, εξέφρασε ο κ. Σωτήρης Βαλντέν, ο οποίος χαρακτήρισε μονόδρομο την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας.
«Ωστόσο, η Ευρώπη σήμερα δεν λειτουργεί, είναι συνδεδεμένη με την ύφεση και την ανεργία», παρατήρησε. Φέρνοντας ως παράδειγμα τις παρεμβάσεις στη δημόσια διοίκηση, πρόσθεσε ότι τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έχουν διαλυθεί εργαλεία τα οποία θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανάπτυξη.
Ο ίδιος σχολίασε: «Η πολιτική δημοσιονομικής πειθαρχίας είναι αναγκαία, αλλά πρέπει να έχει όριο τις αντοχές της κοινωνίας και να μην πνίγει την ανάπτυξη».
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΩΣΤΟΥΛΑΣ - [email protected]
