Ειδικές απαλλαγές και ισχυρά φορολογικά κίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, στο πλαίσιο του γενικότερου σχεδίου που εκπονείται με στόχο την αύξηση της ρευστότητας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, που θα αναθερμάνουν την οικονομία και θα βάλουν τις βάσεις για την ανάπτυξη. Τα νέα κίνητρα, ο σχεδιασμός των οποίων βρίσκεται στην τελική ευθεία, θα παρουσιαστούν στους επικεφαλής της τρόικας που καταφθάνουν στην Αθήνα στις 22 Σεπτεμβρίου και θα περιληφθούν στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο στο οποίο θα ενταχθούν και το νέο καθεστώς για τις αποδείξεις που θα ισχύσει από το επόμενο έτος, αλλά και ο νέος Ενιαίος Φόρος επί των Ακινήτων που θα επιβληθεί από το 2014.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου αποτελεί ένα από τα βασικά προαπαιτούμενα της επικείμενης αξιολόγησης, με το ενδιαφέρον των δανειστών μας να επικεντρώνεται πρωτίστως στην απόδοση του νέου φόρου επί των ακινήτων, στα κίνητρα που θα δοθούν για τις αποδείξεις ώστε να περιοριστεί ακόμη περισσότερο η φοροδιαφυγή, ενώ φαίνονται διατεθειμένοι να στηρίξουν τις όποιες πρωτοβουλίες για επενδύσεις υπό την προϋπόθεση ότι κινούνται εντός των ευρωπαϊκών κανόνων ανταγωνισμού.
ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
Τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών υποστηρίζουν ότι όλα τα προαπαιτούμενα που θέτει η τρόικα για να δώσει το «πράσινο φως» ώστε να προχωρήσει η κατάθεση του εν λόγω νομοσχεδίου στη Βουλή πληρούνται στο ακέραιο και ως εκ τούτου θεωρούν ότι δεν πρόκειται να δημιουργηθεί καμία εμπλοκή στην επικείμενη σκληρή διαπραγμάτευση. Επισημαίνουν μάλιστα ότι όλο το «πακέτο» του νέου νομοσχεδίου έχει ήδη «κλειδώσει» και, εκτός απροόπτου, από σήμερα θα τεθεί υπόψη των μεσαίων στελεχών των τεχνικών κλιμακίων της τρόικας, ώστε την επόμενη εβδομάδα να παρουσιαστεί στους επικεφαλής, οι οποίοι θα βάλουν και την τελική... υπογραφή.
Η κυβέρνηση δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στα νέα κίνητρα για επενδύσεις, καθώς γνωρίζει πολύ καλά ότι στην εισροή κεφαλαίων από το εξωτερικό βρίσκεται και το «κλειδί» της ανάκαμψης, αφού, πέρα από τις εσωτερικές κινήσεις που αφορούν αποκλειστικά στην πιστή τήρηση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, θα πιστοποιήσουν την εμπιστοσύνη τους στην ελληνική οικονομία και θα συμβάλουν άμεσα στην ανάσχεση της ύφεσης στην οποία βυθίζεται η χώρα για έξι συνεχόμενα χρόνια.
Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό και με στόχο τον εξορθολογισμό των υφιστάμενων φορολογικών κινήτρων, μεταξύ των άλλων, έχουν αποφασιστεί:
-
Η χορήγηση φορολογικών πριμοδοτήσεων για επενδύσεις.
-
Γενναίες εκπτώσεις φόρου.
-
Επιτάχυνση διενεργούμενων αποσβέσεων.
Βασική επιδίωξη του οικονομικού επιτελείου είναι να δημιουργηθεί ένα νέο ενιαίο και διαφανές πλαίσιο για όλους τους επενδυτές, Ελληνες και ξένους, οι οποίοι θα γνωρίζουν επακριβώς υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπορούν να έχουν κίνητρα για φορολογικές εκπτώσεις. Θα υπάρξει μάλιστα και ειδική ρύθμιση για τη δυνατότητα παραμονής στη χώρα ξένων επενδυτών, οι οποίοι, εφόσον καλύπτουν τις αναγκαίες προϋποθέσεις, θα τύχουν των ειδικών απαλλαγών και φορολογικών κινήτρων.
Νέα κίνητρα και για τη συλλογή αποδείξεων
ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών προωθεί, πάντως, και νέα κίνητρα για τη συλλογή αποδείξεων, με στόχο τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, αλλά και την αύξηση των ακαθάριστων εσόδων ελευθέρων επαγγελματιών και επιτηδευματιών για τη στήριξη των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού.
Μεταξύ των μέτρων, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», εξετάζονται είτε η επιστροφή μέρους του καταβληθέντος ΦΠΑ για αγορά προϊόντων και παροχή υπηρεσιών είτε η επιστροφή μέρους του φόρου εισοδήματος που αναλογεί βάσει του κατώτερου φορολογικού συντελεστή.
Ανοικτό παραμένει το ενδεχόμενο εάν τελικά θα υιοθετηθεί πρόταση κορυφαίων στελεχών του υπουργείου που εισηγούνται όπως για κάθε συναλλαγή η οποία θα γίνεται με πιστωτική κάρτα ο φορολογούμενος κερδίζει μείωση του ΦΠΑ από το 23% στο 20% ή από το 13% στο 10%, που θα παρέχεται άμεσα.
Ισχυρή αιτιολογική βάση της συγκεκριμένης πρότασης, όπως έχει ήδη αποκαλύψει η «Ν», είναι ότι με τον τρόπο αυτό ο ΦΠΑ θα αποδίδεται απευθείας από τις τράπεζες στο λογαριασμό του Δημοσίου, ενώ ο επιτηδευματίας υποχρεωτικά θα εκδίδει απόδειξη που ταυτόχρονα θα αυξάνει και τα ακαθάριστα έσοδά του.
Ανεξάρτητα πάντως από τα κίνητρα και τα φορο-bonus που σχεδιάζονται, οι φορολογούμενοι θα είναι υποχρεωμένοι να συλλέγουν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους τις αποδείξεις απ’ όλους τους κλάδους, αφού με βάση το νέο καθεστώς που θα ισχύσει από το 2014, το Δεκέμβριο κάθε έτους, θα ανακοινώνονται από το υπουργείο ποιες αποδείξεις θα μετράνε στην Εφορία και ποιες όχι.
Θα πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι στο τραπέζι των συσκέψεων των στελεχών του υπουργείου έχουν πέσει αρκετές προτάσεις όσον αφορά στα κίνητρα που πρέπει να δοθούν στους φορολογούμενους για να συλλέγουν αποδείξεις, οι χαρακτηριστικότερες των οποίων, όπως έχει επισημάνει η «Ν», είναι οι εξής:
-
Αναγνώριση αποδείξεων σε διπλάσια αξία από την πραγματική, στις περιπτώσεις που οι αποδείξεις προέρχονται από συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες.
-
Μεγάλη ήταν η απόκλιση στα φορολογικά έσοδα Ιουλίου, από το στόχο των 427 εκατ. ευρώ. Το Δημόσιο εισέπραξε μόλις 227 εκατ. ευρώ.
Το «πακέτο» περιλαμβάνει ακόμη και τη διεξαγωγή κληρώσεων για ταξίδια, κινητά τηλέφωνα, δωροεπιταγές, ακόμη και αυτοκίνητα, που θα κληρώνονται με βάση το μοναδικό αριθμό κάθε απόδειξης.
Υπενθυμίζεται ότι από το επόμενο έτος ο τρόπος υπολογισμού του αφορολόγητου ορίου θα συνδέεται αποκλειστικά με το εισόδημα μισθωτών και συνταξιούχων και όχι με τις αποδείξεις. Στο πλαίσιο αυτό τα εισοδήματα έως 9.500 ευρώ είναι αφορολόγητα και η μέγιστη έκπτωση των 2.100 ευρώ ισχύει για εισοδήματα έως 21.000 ευρώ, ενώ για εισοδήματα από 21.000 ευρώ και άνω η έκπτωση περιορίζεται κατά 100 ευρώ ανά 1.000 ευρώ εισοδήματος, με όριο τις 42.000 ευρώ.
«Χρυσός» ο νέος φόρος στα ακίνητα
Με δύο «παγίδες» τελικά «κλείδωσε» ο νέος Ενιαίος Φόρος επί των Ακινήτων, ο οποίος στα «χαρτιά» υπολογίζεται ότι θα αποφέρει μεν στο Δημόσιο περί τα 4,15 δισ. ευρώ, τα στελέχη όμως του υπουργείου αναμένουν ότι στα ταμεία θα εισρεύσουν 2,9-3,1 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, οι δύο παγίδες του νέου φόρου που φέρνουν επιβαρύνσεις είναι ότι θα φορολογούνται πλέον και τα μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, ενώ θα επιβάλλεται φόρος και στα αγροτεμάχια (εκτός σχεδίου εκτάσεις).
Το νέο σχέδιο, το οποίο δεν αποκλείεται τις επόμενες ημέρες να δοθεί για δημόσια διαβούλευση και πάντως πριν από την άφιξη των επικεφαλής της τρόικας στην Αθήνα, προβλέπει ότι περίπου 950 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από τα αγροτεμάχια επί των οποίων ο φόρος θα υπολογίζεται κατά μέσο όρο με 10 ευρώ/στρέμμα, ενώ:
-
Για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες θα είναι 1-3 ευρώ ανά στρέμμα.
-
Για τους μη αγρότες 3-6 ευρώ ανά στρέμμα όσον αφορά στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις και για εκτός σχεδίου οικόπεδα αξίας, π.χ., παραθαλάσσια θα φτάνει έως και τα 40 ευρώ ανά στρέμμα.
Από την άλλη πλευρά, η εξίσωση για τα κτίσματα και τα εντός σχεδίου οικόπεδα προβλέπει την επιβολή φόρου 2,3 ευρώ/τ.μ., ο οποίος όμως θα αυξάνεται κατά ένα ή δύο ή τρία ευρώ ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των ακινήτων: όπως παλαιότητα, όροφος, τιμή ζώνης, εμπορική αξία, οδό και οικοδομικό τετράγωνο.
«Κεραμίδα» θα πέσει στα κεφάλια των ιδιοκτητών που βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης άνω των 2.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, ενώ εξοντωτικός θα είναι ο νέος φόρος για όσους έχουν ακίνητα σε περιοχές που η τιμή ζώνης ξεπερνά τις 8.500 ευρώ.
Επισημαίνεται ότι οι συντελεστές ανέρχονται σε 20 και ξεκινούν από 2,3 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο για ακίνητα με τιμή ζώνης έως 500 ευρώ το τ.μ. και φθάνουν τα 14 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο για ακίνητα με τιμή ζώνης άνω των 5.000 ευρώ το τ.μ.
Ταυτόχρονα για τον προσδιορισμό του φόρου έχει προστεθεί εκτός από την τιμή ζώνης και το συντελεστή παλαιότητας και συντελεστής ορόφου, που κυμαίνεται από 0,98 έως και 1,06, ενώ θεσπίζονται και συντελεστές απομείωσης καθώς και βοηθητικών χώρων.
Η μη θέσπιση πάντως αφορολογήτου ορίου αναμένεται να προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων, διότι πιστοποιεί για μια ακόμη φορά τις αδυναμίες του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και την ανικανότητα του υπουργείου να διευρύνει με δίκαιο τρόπο τη φορολογική βάση, αφού και πάλι θα την «πληρώσουν» οι ιδιοκτήτες ενός μικρού ακινήτου που βρίσκεται στις λεγόμενες «φθηνές» περιοχές, δεδομένου ότι ο νέος φόρος θα επιβάλλεται από το πρώτο τετραγωνικό μέτρο.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι οι μόνες εξαιρέσεις από το νέο φόρο θα αφορούν αποκλειστικά σε όσους έχουν εισοδήματα κάτω από το όριο της φτώχειας, αλλά και τους μακροχρόνια ανέργους.
Αξιοσημείωτο είναι, εξάλλου, το γεγονός ότι ο στόχος για είσπραξη 2,9 δισ. ευρώ που έχει τεθεί στο μνημόνιο του Ιουλίου θα φέρει «φθηνότερες» από το επόμενο έτος μεταβιβάσεις ακινήτων. Συγκεκριμένα, στο μνημόνιο αναγράφεται ότι στόχος για τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων είναι η είσπραξη 2,7 δισεκατομμυρίων ευρώ, στην περίπτωση όμως που εγκριθεί από την τρόικα η μείωση των συντελεστών για τις μεταβιβάσεις ακινήτων θα υπάρξει απώλεια, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των δανειστών μας 200 εκατ. ευρώ. Η εν λόγω απώλεια, λοιπόν, με βάση το μνημόνιο, θα πρέπει να αναπληρωθεί από τον ΕΦΑ και, επομένως, τα 200 εκατ. προστίθενται στο στόχο των 2,7 δισεκατομμυρίων ευρώ και βγαίνει ο τελικός «λογαριασμός» των 2,9 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Προτάσεις για ελάφρυνση των μεταβιβάσεων
Την ελάφρυνση των μεταβιβάσεων αναμένεται να θέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την τρόικα η κυβέρνηση, έχοντας στην ατζέντα δυο προτάσεις: είτε την πλήρη κατάργηση του φόρου είτε τη μείωσή του ακόμη και έως 50%. Η εικόνα, άλλωστε, από τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών αποδεικνύει τη «βουτιά» που έχει γίνει στις εισπράξεις, αφού από φόρους 1 δισ. ευρώ που εισπράχθηκαν το
2007 από τις μεταβιβάσεις ακίνητων τα έσοδα μειώθηκαν σε 895.600.824 ευρώ το 2008, σε 603.354.550 ευρώ το 2009, σε 554.472.047 ευρώ το 2010, σε 399.684.973 ευρώ το 2011, ενώ το 2012 οι εισπράξεις βυθίστηκαν σε 201.013.987 ευρώ.
Στοιχεία που επιβεβαιώνονται και από την εικόνα της αγοράς, αφού από 148.125 αγοραπωλησίες ακινήτων που έγιναν το 2007, δύο χρόνια αργότερα, έχοντας ξεσπάσει η κρίση, τα νέα συμβόλαια δεν έφτασαν ούτε στις 75.000. Σύμφωνα με τα ίδια εξάλλου στοιχεία των κτηματομεσιτών, το 2011 υπογράφτηκαν 42.814 συμβόλαια και μόλις 29.584 συμβόλαια το 2012, ενώ για το 2013 τα πρώτα στοιχεία τριμήνου δείχνουν ότι έγιναν μόνο 4.976 αγοραπωλησίες ακινήτων.
Πάντως, το οικονομικό επιτελείο θα επιχειρήσει να πείσει τους δανειστές μας ότι οι φόροι πρέπει να επιβάλλονται στην κατοχή του ακινήτου και όχι στις μεταβιβάσεις, έχοντας ως επιχείρημα φυσικά την κάθετη πτώση των μεταβιβάσεων τα τελευταία χρόνια, όπως πιστοποιούν και τα ανωτέρω στοιχεία, αλλά και τη φοροκαταιγίδα που έπληξε τα ακίνητα και έχει φέρει σε απόγνωση χιλιάδες ιδιοκτήτες δίνοντας το οριστικό «χτύπημα» στην κτηματαγορά. Στην περίπτωση που απορριφθεί από τους δανειστές η εν λόγω πρόταση, θα τεθεί ως εναλλακτική η μείωση των συντελεστών που ισχύουν από 8% και 10% σε 4% και 6% αντίστοιχα.
Υπενθυμίζεται ότι ο φόρος στις μεταβιβάσεις υπολογίζεται σήμερα με συντελεστή 8% μέχρι τις πρώτες 20.000 ευρώ της αξίας του ακινήτου που μεταβιβάζεται, ενώ άνω των 20.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 10%.
Γιώργος Κούρος - [email protected]
