«Κόκκινος» συναγερμός έχει σημάνει στο υπουργείο Οικονομικών, εν όψει της επικείμενης, περί τα τέλη Σεπτεμβρίου, επίσκεψης της τρόικας, καθώς οι εισπράξεις κινούνται μακράν των στόχων του μνημονίου, ενώ το αλαλούμ με τις δηλώσεις, που έχει ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση αποστολής των εκκαθαριστικών, στερεί από το Δημόσιο σημαντικά έσοδα.
Είναι αξιοσημείωτο ότι περισσότερες από 1 εκατ. φορολογικές δηλώσεις, οι οποίες έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα, παραμένουν «παγωμένες», καθώς, αν και υποβλήθηκαν ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος Taxis, οι εφορίες έχουν ζητήσει από τους φορολογουμένους να προσκομίσουν τα δικαιολογητικά έγγραφα, ειδικά αυτά που αφορούν την παρακράτηση φόρου.
Προς το παρόν, όμως, ο μεγάλος όγκος των εν λόγω δηλώσεων παραμένει στα συρτάρια των ΔΟΥ, με αποτέλεσμα και το Δημόσιο να μην εισπράττει, αλλά και οι υπόχρεοι να αναγκαστούν, όταν λάβουν το εκκαθαριστικό τους, να το εξοφλήσουν -στην καλύτερη περίπτωση- σε δύο δόσεις, αν και στις περισσότερες των περιπτώσεων θα πρέπει ο πρόσθετος φόρος να καταβληθεί εφάπαξ σε μία δόση.
Και όλα αυτά, την ώρα που οι εισπράξεις του προϋπολογισμού δεν είναι οι αναμενόμενες, αφού:
-
τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, όπως είναι φυσικό άλλωστε, παρουσιάζουν υστέρηση κατά 285 εκατ. ευρώ (ή 33% έναντι του στόχου που έχει τεθεί),
-
τα έσοδα από άμεσους φόρους παρελθόντων οικονομικών ετών καταγράφουν υστέρηση κατά 56 εκατ. ευρώ (ή 29,9% έναντι του στόχου).
Σε κάθε περίπτωση, όπως είναι φυσικό, το κλίμα είναι ιδιαίτερα βαρύ στο υπουργείο Οικονομικών και υπάρχει διάχυτη η ανησυχία μεταξύ των στελεχών του για το αποτέλεσμα της νέας αναμέτρησης με την τρόικα, αφού τα περισσότερα στοιχεία, προς το παρόν τουλάχιστον, δείχνουν σημαντικές αποκλίσεις:
Μακράν των στόχων κινούνται οι ρυθμίσεις για τα ληξιπρόθεσμα χρέη, της «τελευταίας ευκαιρίας» και η πάγια, όπως αποκάλυψε η «Ν» (φ. 17/8/2013, σελ.1), με αποτέλεσμα κάθε άλλο παρά ικανοποιημένη να είναι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Τα «σύννεφα», όμως, είχαν φανεί από το πρώτο εξάμηνο, αφού, από το 1,4 δισ. ευρώ που έπρεπε να είχε εισπραχθεί από τις παλαιές ληξιπρόθεσμες οφειλές βάσει μνημονίου, μόλις 723 εκατ. είχαν μπει στα ταμεία, ενώ, έως το τέλος του 2013, θα πρέπει να έχει εισπραχθεί 1,9 δισ. ευρώ.
Τα ληξιπρόθεσμα χρέη ήδη ξεπερνούν τα 60 δισ. ευρώ, εκ των οποίων οι οφειλές ΦΠΑ ανέρχονται σε 13,134 δισ. ευρώ και καλύπτουν το 22,2% του συνόλου των χρεών προς το Δημόσιο, ενώ οι οφειλές από φόρους εισοδήματος φθάνουν τα 10,612 δισ. ευρώ, καλύπτοντας το 18% των συνολικών ληξιπρόθεσμων χρεών.
Αγνωστο, φυσικά, παραμένει πώς θα εισπραχθεί έστω και μέρος αυτών, προκειμένου να ικανοποιηθεί η μνημονιακή δέσμευση, πολύ δε περισσότερο πώς θα εισρεύσουν στα δημόσια ταμεία τα 2,739 δισ. ευρώ έως το 2017 από τις νέες ρυθμίσεις, την ώρα που η αγορά βαδίζει σε ακόμη ένα έτος ύφεσης και η ρευστότητα στην αγορά καταγράφει ιστορικά… χαμηλά!
-
Ούτε το μισό της «απόστασης» δεν έχουν καλύψει και οι προσωρινοί έλεγχοι, αφού η εφορία βεβαίωσε φόρους και πρόστιμα 64,9 εκατ., αλλά εισπράχθηκαν 13,9 εκατ., δηλαδή το 21,4%, το πεντάμηνο, ενώ το μνημόνιο προβλέπει την είσπραξη του 45% των βεβαιωμένων ποσών για το πρώτο εξάμηνο του έτους.
-
Η «ψαλίδα» μεγαλώνει και στους ελέγχους των φορολογουμένων μεγάλου πλούτου, αφού, με βάση το μνημόνιο, έως το τέλος του έτους θα πρέπει να ολοκληρωθούν 910 τακτικοί έλεγχοι και να έχει εισπραχθεί το 65% των βεβαιωμένων φόρων και προστίμων, ενώ μέχρι σήμερα έχουν ολοκληρωθεί 211 έλεγχοι, έχουν βεβαιωθεί 15,5 εκατ. ευρώ και έχουν εισπραχθεί μόνο 5,8 εκατ. ευρώ.
Πάνω από 1 δισ.
Το ανωτέρω, βέβαια, «πακέτο» αποκλίσεων έχει ως αποτέλεσμα η μεγαλύτερη απόκλιση από τους στόχους να καταγράφεται στο σκέλος των εσόδων του προϋπολογισμού, αφού η «μαύρη τρύπα» ξεπερνά τα 1 δισ. ευρώ, «δυναμιτίζοντας» τις προσπάθειες δημιουργίας πρωτογενούς πλεονάσματος.
Δεν είναι τυχαίο, πάντως, ότι οι δανειστές έχουν ήδη κρούσει τον κώδωνα… των νέων μέτρων που έρχονται, αφού η τρόικα, στην τελευταία της έκθεση, προβλέπει πιθανή αποτυχία, εκφράζοντας αμφιβολίες ακόμη «και για την πολιτική βούληση της ελληνικής πλευράς να προωθήσει τις απαραίτητες ενέργειες - μεταρρυθμίσεις για την τόνωση των εσόδων», σημειώνοντας μάλιστα «σημαντική καθυστέρηση» στην είσπραξη των ληξιπρόθεσμων.
Καμία επιστροφή σε όσους χρωστούν
Καμία επιστροφή φόρου δεν θα πραγματοποιείται σε φορολογουμένους που έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο, ακόμη και στην περίπτωση που τα έχουν ρυθμίσει και καταβάλλουν τις δόσεις τους. Την εντολή αυτή έδωσε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών προς όλες τις εφορίες της χώρας, προκειμένου να καλύψει το «κενό» που παρουσιάζεται στην είσπραξη των ληξιπροθέσμων, αφού ελάχιστοι εντάσσονται στις ρυθμίσεις.
Οι μπόρες δεν θα είναι μόνο... φθινοπωρινές
Τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών γνωρίζουν ότι, ακόμη κι αν όλα τα εκκαθαριστικά ταχυδρομηθούν τις επόμενες μέρες και οι φορολογούμενοι καταφέρουν να ανταποκριθούν στη «βροχή» των σημειωμάτων που θα έρθουν έως το τέλος του τρέχοντος έτους (ΦΠΑ 2011, 2012 και 2013, καθώς και το «χαράτσι» της ΔΕΗ, τέλη κυκλοφορίας κ.λπ.) και πληρώσουν το αστρονομικό ποσό των περίπου 6,5 δισ. ευρώ, η απόσταση που τους χωρίζει από τους μνημονιακούς στόχους, όσον αφορά στους ελέγχους και την είσπραξη φόρων και τελών, καθώς των ληξιπρόθεσμων χρεών, δεν μπορεί να καλυφθεί.
Τα μηνύματα που έρχονται από όλες τις εφορίες της χώρας είναι απογοητευτικά και, σε συνδυασμό με την ολιγωρία που επιδεικνύεται στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και δομικών αλλαγών, αλλά και στην προώθηση των αποκρατικοποιήσεων, ανάβουν το… φιτίλι του ωρολογιακού μηχανισμού στα θεμέλια της δημοσιονομικής προσαρμογής.
Τα χρονικά, εξάλλου, περιθώρια μέχρι τον έλεγχο της τρόικας, τον επόμενο μήνα, δεν δίνουν την άνεση στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών να αντιστρέψει την εικόνα, γεγονός που αναμφισβήτητα θα δημιουργήσει νέες τριβές και ένταση κατά τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές μας, οι οποίοι θα ζητήσουν άμεση κάλυψη των απωλειών με ισοδύναμα μέτρα, είτε αυτά αφορούν νέες περικοπές δαπανών είτε νέες μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις είτε ακόμη και αύξηση φόρων.
Ο έλεγχος, εξάλλου, του Σεπτεμβρίου θα είναι εφ’ όλης της ύλης, αναμένεται ιδιαίτερα σκληρός, καθώς θα έχουν τελειώσει και οι γερμανικές εκλογές, ενώ θα έχει ενεργοποιηθεί και η ρήτρα αυτόματης διόρθωσης των αποκλίσεων, οπότε οι «μπόρες» που θα αντιμετωπίσει το οικονομικό επιτελείο μόνο… φθινοπωρινές δεν θα είναι!
Συμμετοχή ιδιωτών στους ελέγχους
Το οικονομικό επιτελείο, για να καλύψει τη «μαύρη τρύπα» των εσόδων, μελετά πολύ σοβαρά μεγαλύτερη εμπλοκή ιδιωτών στο «μηχανισμό» των ελέγχων, υιοθετώντας, από την τελευταία έκθεση του ΔΝΤ, την πρόταση του Ταμείου, σύμφωνα με την οποία «η πιο ριζοσπαστική προσέγγιση είναι η δημιουργία ενός οργανισμού εσόδων, που θα βρίσκεται εκτός του δημοσίου τομέα», ενώ ταυτόχρονα στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής σχεδιάζει να ενστερνιστεί μέτρα που έχουν αποδώσει στις ΗΠΑ, όπως αναζήτηση «πληροφοριοδοτών» και προστασία τους, ηλεκτρονικό φακέλωμα, αλλά και διαπόμπευση όλων όσοι εμπλέκονται σε υποθέσεις φοροδιαφυγής και ξεπλύματος «μαύρου» χρήματος.
Ειδικότερα, στο νέο «πακέτο» μέτρων που εκπονούνται κατά της φοροδιαφυγής, με στόχο τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και δικαιότερη κατανομή των βαρών, εξετάζεται όπως περιληφθούν τα εξής:
-
«Επιστράτευση» και προστασία πληροφοριοδοτών της εφορίας, στους οποίους μάλιστα σχεδιάζεται να δίνονται ειδικά κίνητρα, ενώ στο υπουργείο Οικονομικών θα δημιουργηθούν ειδικά κέντρα υποδοχής καταγγελιών.
-
Διαπόμπευση των φοροφυγάδων, μέσω δημοσιοποίησης των ονομάτων τους, μέτρο που αναμένεται να λειτουργήσει αποτρεπτικά.
-
Ηλεκτρονικό «φακέλωμα» με στοιχεία από το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, εν όψει της κατάρτισης του νέου περιουσιολογίου.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΡΟΣ - [email protected]
