Η Ελλάδα δεν πέρασε ακόμη τις δυσκολίες, δήλωσε προχθές ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, απευθύνοντας έτσι μήνυμα προς όλους όσοι θεωρούν ότι η Ελλάδα έχει διανύσει μεγάλο μέρος της προσπάθειας και τώρα μπορεί να χαλαρώσει το πρόγραμμα. Στο άμεσο μέλλον, τουλάχιστον, χαλάρωση αποκλείεται και αυτό που έχει να κάνει η Ελλάδα είναι να εφαρμόσει όσα έχει συμφωνήσει με την τρόικα.
Η κατεύθυνση αυτή στην οικονομική πολιτική, δηλαδή της αυστηρής τήρησης του προγράμματος, δεν προέρχεται μόνο από το Γερμανό υπουργό Οικονομικών. Αποτελεί το βασικό συμπέρασμα των εκθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα.
Η συνέχιση της υλοποίησης του προγράμματος προσαρμογής με απόλυτη συνέπεια στους στόχους και τα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί, υποστηρίζεται στις εκθέσεις, θα εξασφαλίσει τη συνέχιση της χρηματοδότησης και τη μείωση του χρέους, θα εξαλείψει οριστικά τον κίνδυνο εξόδου από το ευρώ, θα εμπεδώσει την εμπιστοσύνη στο μέλλον της οικονομίας και θα προσελκύσει νέες επενδύσεις από το εξωτερικό.
Επισημαίνεται επίσης ότι αν αυτή την οριακή στιγμή υπάρξει εφησυχασμός και χαλάρωση, θα προκληθούν αποκλίσεις από τους στόχους, όσα θετικά και όπου έχουν επιτευχθεί θα εξανεμιστούν, το πρόγραμμα θα αποτύχει, η κρίση θα βαθύνει και οι αρνητικές επιπτώσεις που βιώνουμε σήμερα θα πολλαπλασιαστούν. Ομως, η εφαρμογή του προγράμματος -εκτός από τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος- είναι κοινώς παραδεκτό ότι οδήγησε σε πρωτόγνωρα επίπεδα την ανεργία, σε πτώση των εισοδημάτων και σε βαθιά ύφεση.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες καταγράφουν τα στοιχεία που δεν αμφισβητούνται. Ούτε μπορεί να αμφισβητηθεί ότι οι περικοπές δαπανών και οι αυξήσεις φόρων περιορίζουν τη ζήτηση, μειώνουν τα κρατικά έσοδα και οδηγούν σ’ ένα φαύλο κύκλο. Οπως αναφέρει και το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής στην τριμηνιαία έκθεσή του, παρά την κριτική στη δημοσιονομική λιτότητα, δεν είναι ακόμη σαφές πώς μπορεί να διαμορφωθεί μια εναλλακτική πολιτική.
Η ιδέα ότι θα πρέπει απλά να υπάρξει στροφή από τη λιτότητα στην επεκτατική πολιτική είναι μεν ελκυστική, αλλά βαρύνεται με προβλήματα. Ανάμεσα σε άλλα, παραβλέπει το ζήτημα του χρέους, μεταθέτει τη λύση στις επόμενες γενιές και οπωσδήποτε υποτιμά το ζήτημα των μεταρρυθμίσεων. Και επίσης δεν εξηγεί πώς η επεκτατική πολιτική της περιόδου 2007-2009 δεν απέτρεψε την ύφεση.
Τα επιχειρήματα αυτά ουδόλως αποκλείουν τις διορθώσεις, οι οποίες θα αποβλέπουν στον καλύτερο σχεδιασμό των μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης, καλύτερη χρονική κλιμάκωση και αποτελεσματικότερη εφαρμογή τους. Και βεβαίως ενδιαφέρει αν ένα πρόγραμμα είναι καλά σχεδιασμένο ή όχι κι αν εφαρμόζεται σωστά.
Στη δημόσια συζήτηση προτείνεται η επανεξισορρόπηση των επιταγών της δημοσιονομικής εξυγίανσης και των επιταγών της ανάπτυξης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν μπορεί να τεθεί σε συζήτηση αν η δημοσιονομική εξυγίανση είναι αναγκαία, αλλά αν γίνεται με υπερβολική ταχύτητα και μέσω ενός μη ικανοποιητικού μείγματος μέτρων.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΛΑΚΟΥΤΣΗΣ - [email protected]
