Το «στοίχημα» της φοροδιαφυγής καλείται πλέον να κερδίσει, στην επόμενη και τελευταία φάση ολοκλήρωσης της φορολογικής μεταρρύθμισης, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, εάν πραγματικά θέλει να πετύχει από φέτος πρωτογενές πλεόνασμα, καθώς είναι δεδομένο ότι η φοροδοτική ικανότητα των πολιτών έχει εξαντληθεί.
Ηδη τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών έχουν αρχίσει να βάζουν τις βασικές «πινελιές» στο σχέδιο νόμου που θα περιλαμβάνει το νέο «οπλοστάσιο» κατά της φοροδιαφυγής, το νέο τρόπο ελέγχου των επιτηδευματιών, το νέο ποινολόγιο, αλλά και νέου τύπου ηλεκτρονικές διασταυρώσεις, και το οποίο θα πρέπει να ψηφιστεί έως το Μάιο, αφού αποτελεί ένα από τα βασικά προαπαιτούμενα της επόμενης αξιολόγησης του Ιουνίου από την τρόικα.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι αύριο καταφθάνουν στην Αθήνα και πάλι τα τεχνικά κλιμάκια του ΔΝΤ, για να ελέγξουν εάν έχουν γίνει οι απαιτούμενες αλλαγές στο φοροεισπρακτικό μηχανισμό, αλλά ταυτόχρονα και εάν προωθούνται οι διαδικασίες για αλλαγές στη φορολογική διοίκηση, που αποτελούν προαπαιτούμενες δράσεις.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών σχεδιάζει το νέο της «οπλοστάσιο», που θα στηρίζεται πρωτίστως στις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις, στη χρησιμοποίηση πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών για τις συναλλαγές, αλλά και στο ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο, που θα δίνει ανά πάσα στιγμή στον ελεγκτικό μηχανισμό το προφίλ όλων των φορολογουμένων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι δεύτερο βασικό προαπαιτούμενο αποτελούν, φυσικά, οι αλλαγές στη φορολογία κεφαλαίου, στις οποίες θα περιληφθεί και ο ενιαίος φόρος ακινήτων που θα εφαρμοστεί από τις αρχές του 2014, ενώ, αυτή την εβδομάδα, αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή το νομοσχέδιο που αποτελεί προαπαιτούμενο για την εκταμίευση των δόσεων 8,8 δισ. προς τη χώρα μας, με τις αλλαγές στο καθεστώς υποβολής των δηλώσεων και είσπραξης του ΦΠΑ, τις νέες ρυθμίσεις χρεών σε εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία, καθώς και την οριζόντια μείωση κατά 15% του «χαρατσιού» της ΔΕΗ.
Μέτρα τα οποία αναμένεται να συμβάλουν στην τόνωση των εσόδων, όμως, δεν αποτελούν πανάκεια, αφού μόνο η σύλληψη της φοροδιαφυγής μπορεί να δώσει πραγματικές «ανάσες» στον προϋπολογισμό, να συμβάλει στην εμπέδωση κλίματος φορολογικής δικαιοσύνης, αλλά και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις δημιουργίας πλεονασμάτων, που αναπόφευκτα θα οδηγήσουν σε αλλαγή της υφιστάμενης οικονομικής πολιτικής.
ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
Το περιουσιολόγιο
Το περιουσιολόγιο, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», θα περιέχει αναλυτικά στοιχεία για την κινητή και ακίνητη περιουσία όλων των φορολογουμένων, οι οποίοι θα κληθούν να δηλώσουν καταθέσεις στις τράπεζες, τοποθετήσεις σε μετοχές, ομόλογα και αμοιβαία κεφάλαια, κατοικίες, αγροτεμάχια, κινητά περιουσιακά στοιχεία (Ι.Χ. αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής κ.λπ.). Ετσι, στο εξής, οι έλεγχοι θα είναι στοχευμένοι και ο εισπρακτικός μηχανισμός, στις περιπτώσεις που εντοπίζει φοροφυγάδες, θα μπορεί να προχωρά άμεσα στην άμεση δήμευση περιουσιακών στοιχείων και τραπεζικών λογαριασμών, προκειμένου να διασφαλίζει τα συμφέροντα του Δημοσίου.
Ειδικότερα, τα περιουσιακά στοιχεία όλων των φορολογουμένων, οι τραπεζικές καταθέσεις και όλες οι δαπάνες μπαίνουν άμεσα στο μικροσκόπιο των ελεγκτικών υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών, στο πλαίσιο του γενικότερου σχεδίου για τον υπολογισμό των εισοδημάτων των φυσικών προσώπων, αλλά και τον εντοπισμό αδήλωτων εισοδημάτων. Μάλιστα, όπως έγινε γνωστό από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου, την περασμένη εβδομάδα, στο πλαίσιο της αξιοποίησης περισσοτέρων στοιχείων τρίτων προς όφελος των ελεγκτικών υπηρεσιών, δρομολογείται, μέσα στο 2013 η δημιουργία εφαρμογής αρχείου τραπεζικών λογαριασμών. Το σύστημα αυτό θα μειώσει στο ελάχιστο τις καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση αιτημάτων των ελεγκτικών υπηρεσιών. Παράλληλα, συγκεντρώνονται απαραίτητα στοιχεία για τις δαπάνες, ώστε να διασταυρώνονται με τις φορολογικές δηλώσεις και ετοιμάζονται νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος απλοποιημένος και συνοπτικός, με βάση τις καλύτερες πρακτικές διεθνώς, και Κώδικας Φορολογικών Διαδικασιών.
Αλλωστε, όπως πρόσφατα δήλωσε και ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Εσόδων, Χ. Θεοχάρης, στόχος του υπουργείου Οικονομικών είναι πλέον να βρει αποτελεσματικότερους τρόπους και διαδικασίες ελέγχου των φυσικών προσώπων, λόγος για τον οποίο προωθείται ο σχεδιασμός ενός νέου συστήματος ελέγχου των υπόχρεων με αντικειμενικά κριτήρια, που θα συμβάλει στον υπολογισμό των εισοδημάτων, αλλά και τον εντοπισμό αδήλωτων «πηγών».
Προς την κατεύθυνση άλλωστε αυτή, αλλά και για να κλείσει όλα τα «παράθυρα» διακίνησης «μαύρου» χρήματος, στο νομοσχέδιο με το «πακέτο» μέτρων κατά της φοροδιαφυγής αναμένεται να μειωθεί το όριο, που είναι σήμερα 1.500 ευρώ, πάνω από το οποίο απαιτείται για τις συναλλαγές χρεωστική ή πιστωτική κάρτα ή πληρωμή μέσω τραπεζών, στα 500 ευρώ, αν και υπάρχει πρόταση το εν λόγω όριο να πέσει στα 300 ευρώ.
Αυτό, ουσιαστικά, σημαίνει ότι φορολογικά στοιχεία αξίας άνω των 500 ή 300 ευρώ, που εκδίδονται από επιτηδευματίες για πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών σε ιδιώτες, θα εξοφλούνται αποκλειστικά:
-
μέσω τραπέζης, με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες του αγορα στή των αγαθών/ λήπτη των υπηρεσιών ή
-
μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή
-
με επιταγές.
Ηλεκτρονικές συναλλαγές
SXC.HU
Στο νομοσχέδιο με το «πακέτο» μέτρων κατά της φοροδιαφυγής αναμένεται να μειωθεί το όριο, που είναι σήμερα 1.500 ευρώ, πάνω από το οποίο απαιτείται για τις συναλλαγές χρεωστική ή πιστωτική κάρτα ή πληρωμή μέσω τραπεζών.
Θα πρέπει να αναφερθεί, μάλιστα, ότι τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών μελετούν την επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών όχι μόνο με κάρτες πληρωμών, αλλά και με άλλους ηλεκτρονικούς τρόπους πληρωμής για μια ευρύτατη γκάμα συναλλαγών.
Επισημαίνεται ότι το μέτρο επιστρατεύεται σε μία προσπάθεια πάταξης της φοροδιαφυγής, μέσω του απλούστερου κόλπου τής μη έκδοσης αποδείξεων, καθώς το «πέρασμα» της συναλλαγής από τις τράπεζες εκτιμάται πως θα κλείσει και αυτό το «παράθυρο».
Για να γίνει μάλιστα δελεαστικότερο το μέτρο, το υπουργείο Οικονομικών αναζητά και ουσιαστικά κίνητρα για τους φορολογουμένους, εξετάζοντας ακόμη και παλαιότερες προτάσεις για φορομπόνους στη χρήση πιστωτικών και χρεωστικών καρτών, ώστε η αποτύπωση της συναλλαγής μέσω τραπεζών να εξασφαλίζει την άμεση είσπραξη του ΦΠΑ.
Κίνητρα εμπρόθεσμης καταβολής ΦΠΑ
Μία από τις βασικές επιδιώξεις του υπουργείου Οικονομικών είναι να γνωρίζει η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων ποιοι αποδίδουν εμπρόθεσμα και ποιοι οφείλουν το ΦΠΑ, αφού σήμερα ένας στους πέντε υπόχρεους δεν υποβάλλει δήλωση. Υπενθυμίζεται ότι, με βάση τα συγκεντρωτικά στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, το 2012 ένας στους πέντε ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις δεν υπέβαλε περιοδική δήλωση ΦΠΑ, αφού από τους συνολικά 5.319.711 υπόχρεους, τελικά δηλώσεις υπέβαλαν οι 4.140.911 υπόχρεοι.
Για το λόγο αυτό, άλλωστε, και άμεσα θα θεσπιστούν κίνητρα για την εμπρόθεσμη υποβολή των δηλώσεων ΦΠΑ, καθώς καταργείται η υποχρέωση άμεσης καταβολής ποσοστού 40% του οφειλομένου φόρου, αφού θα γίνονται δεκτές και δηλώσεις με την πληρωμή μόνο 10 ευρώ, θα καταργηθούν οι τρεις δόσεις αποπληρωμής, αλλά «ατύπως» θα δοθεί η δυνατότητα εξόφλησης του οφειλόμενου ποσού έως και σε τέσσερις δόσεις με προσαύξηση 1% για κάθε μήνα, αφού μετά το τετράμηνο θα ενεργοποιούνται τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης κατά των οφειλετών (κατασχέσεις, πλειστηριασμοί κ.λπ.).
Διεύρυνση φορολογικής βάσης
Η κυβέρνηση προχωρά σε διεύρυνση της φορολογικής βάσης, όπου αυτό χρειάζεται, με σκοπό να συνεισφέρουν στα βάρη περισσότεροι, αλλά και να κατανέμεται το βάρος δικαιότερα, ώστε να καταστεί εφικτή η μείωσή του. Για παράδειγμα, στη φορολογία εισοδήματος εντάσσονται, από το 2014, οι αγρότες, ώστε και οι ίδιοι να μπορούν να εκπίπτουν το ΦΠΑ, όπως οι άλλες κατηγορίες που ασκούν μια δραστηριότητα, αλλά και να εξυγιανθεί η διακίνηση των προϊόντων. Δίνεται έμφαση, όπως τόνισε ο κ. Μαυραγάνης, πρόσφατα, στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του Προϋπολογισμού, ώστε όχι μόνον να μην υπάρχουν αποκλίσεις, αλλά να επιτευχθεί το πρωτογενές πλεόνασμα.
Περιουσιακά στοιχεία
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών σχεδιάζει το νέο της «οπλοστάσιο», που θα στηρίζεται πρωτίστως στις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις, στη χρησιμοποίηση πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών για τις συναλλαγές, αλλά και στο ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο, που θα δίνει ανά πάσα στιγμή στον ελεγκτικό μηχανισμό το προφίλ όλων των φορολογουμένων.
Σύνδεση με δημόσιες υπηρεσίες
Προωθείται με ταχύτατες διαδικασίες και το ηλεκτρονικό σύστημα διασταυρώσεων όλων των δεδομένων που υπάρχουν όχι μόνο στο υπουργείο Οικονομικών, αλλά και σε άλλες βάσεις δεδομένων δημόσιων υπηρεσιών.
Γιώργος Κούρος - [email protected]
