Η διαμόρφωση του ελληνικού πληθωρισμού σε αρνητικό επίπεδο για πρώτη φορά ύστερα από 45 χρόνια είναι ένα κομβικό γεγονός για την οικονομία και σαφές τεκμήριο των επιπτώσεων που έχει προκαλέσει η βαθιά ύφεση των τελευταίων ετών.
Θα μπορούσε να αποτελεί ένα ουσιαστικό γεγονός και για το ολοένα και πιο άδειο πορτοφόλι του καταναλωτή, αν η μεταβολή αυτή βρισκόταν σε αρμονία με τη μείωση της αγοραστικής ικανότητάς του. Σε μια οικονομία, όμως, που στην πενταετία 2008 - 2013 το ακαθάριστο εθνικό εισόδημα υποχώρησε σωρευτικά κατά 23,4%, το καθαρό διαθέσιμο εισόδημα κατά 26,6%, ο πληθωρισμός αυξήθηκε -κατά την επίσημη εκδοχή- κατά 4,7%, αλλά το σημαντικότερο είναι πως η αίσθηση ότι γεμίζει πιο εύκολα και πιο φθηνά το καλάθι της καθημερινότητας, δεν υπάρχει.
Η έρευνα που δημοσιοποίησε, χθες, το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, ήταν αποκαλυπτική για τις πραγματικές εξελίξεις, αφού υπέδειξε ότι, στο ίδιο χρονικό διάστημα, οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 13%. Η ύπαρξη της αναντιστοιχίας στην καταγραφή έχει τις εξηγήσεις της, αλλά το ζητούμενο δεν είναι να αλλάξει η σύνθεση του δείκτη τιμών ή η προσέγγιση στη συλλογή των στοιχείων και την κατάρτισή του, ώστε να απεικονίζει το τι πράγματι συμβαίνει στην αγορά.
Αυτό είναι ένα τεχνικό θέμα που θα έπρεπε να τύχει μιας επιστημονικά τεκμηριωμένης εξέτασης και συζήτησης, αλλά δεν είναι το κύριο αντικείμενο που πρέπει να μας απασχολήσει άμεσα σε ό,τι αφορά τη διαμόρφωση των τιμών. Το ενδιαφέρον σε μια εποχή κρίσιμων καταστάσεων εστιάζεται όχι στη στατιστική αποτύπωση της πραγματικότητας, αλλά στην ίδια την πραγματικότητα. Πιο απλά, αυτό που ενδιαφέρει δεν είναι το τι δείχνει ένας δείκτης, άλλα το πόσο επιβαρύνεται στην πράξη η αγοραστική ικανότητα εισοδημάτων ταλαιπωρημένων από την ύφεση, την ανεργία, την περιοριστική πολιτική και την κρατική φορολογική επίθεση -άμεση και έμμεση. Την Τετάρτη, το ΔΝΤ μίλησε για το υψηλό επίπεδο των τιμών σε σύγκριση με το ύψος και τη συρρίκνωση των εισοδημάτων και δεν είναι η πρώτη φορά που το κάνει αυτό.
Επανειλημμένως οι ελεγκτές έχουν μιλήσει για τις βαθιά ριζωμένες αγκυλώσεις της ελληνικής επιχειρηματικής δραστηριότητας, τις οποίες υπέθαλψε η διαχρονική κρατική συνέργεια, ανικανότητα και αδιαφορία. Ετσι, η περίφημη διαδικασία εσωτερικής υποτίμησης, η οποία ήταν τμήμα της προσπάθειας προσαρμογής της οικονομίας στα νέα δεδομένα, ακολουθήθηκε μόνο ως προς το σκέλος συρρίκνωσης των εισοδημάτων. Σε μια ακόμη επίδειξη αναποτελεσματικότητας, η κρατική παρέμβαση, αντί να προσθέσει βαθμίδες ανταγωνιστικότητας, έκανε φτωχότερο ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού.
ΝΙΚΟΣ ΦΡΑΝΤΖΗΣ - [email protected]
