Απορρίφθηκε, με μεγάλη πλειοψηφία, από την Ευρωβουλή η πρόταση του Συμβουλίου για τον προϋπολογισμό της ΕΕ της περιόδου 2014-2020. Αυτό σημαίνει πως ξεκινά νέος γύρος διαπραγματεύσεων με στόχο την επίτευξη συμφωνίας.
Οι ευρωβουλευτές παρότι αποδέχονται τα όρια του προϋπολογισμού, ζητούν έναν πιο αποδοτικό και σύγχρονο προϋπολογισμό. Το ψήφισμα το οποίο συνέταξαν οι επικεφαλής των πολιτικών ομάδων του ΕΛΚ, των Σοσιαλιστών, των Φιλελευθέρων, των Πρασίνων και της Ευρ. Εν. Αριστεράς υιοθετήθηκε με 506 ψήφους υπέρ, 161 κατά και 23 αποχές.
«Πάγος» από το Ευρωκοινοβούλιο στον κοινοτικό προϋπολογισμό Με συντριπτική πλειοψηφία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απέρριψε την Τετάρτη (13/3) το σχέδιο του κοινοτικού προϋπολογισμού, στο οποίο είχαν συμφωνήσει, κυρίως υπό βρετανικές πιέσεις, οι επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης το Φεβρουάριο. Το απορριπτικό ψήφισμα ενέκριναν 506 ευρωβουλευτές, 161 το καταψήφισαν, ενώ υπήρξαν και 23 αποχές. Για ανεδαφικά ποσά μίλησε ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς.
«Όχι στα ελλείμματα»
Το ψήφισμα υπογραμμίζει το αυξανόμενο πρόβλημα των ελλειμμάτων στις πληρωμές, το οποίο εμποδίζει την εξόφληση των λογαριασμών και θέτει σε κίνδυνο τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Τα ελλείμματα της περασμένης χρονιάς είχαν ως συνέπεια συγκεκριμένα ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το Erasmus, το πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα και το Κοινωνικό Ταμείο να στερηθούν χρηματοδότησης στις αρχές του χρόνου.
Το Κοινοβούλιο επιμένει πως το θέμα των απλήρωτων λογαριασμών του 2012 πρέπει να αντιμετωπιστεί προτού ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, όπως συμφωνήθηκε στις περυσινές συνομιλίες για τον προϋπολογισμό. Το Κοινοβούλιο επίσης επιθυμεί την πολιτική δέσμευση του Συμβουλίου ότι όσες υποχρεώσεις προβλέπονται για το 2013 θα εξοφληθούν εντός του 2013, ώστε να αποφευχθεί η μετακύληση κάποιου ελλείμματος στο νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο. Η ΕΕ δε δύναται νομικά να παρουσιάσει έλλειμμα.
Ευελιξία, μεσοπρόθεσμη αναθεώρηση, ίδιοι πόροι
Το ψήφισμα δίνει στους διαπραγματευτές του Κοινοβουλίου ισχυρή εντολή προκειμένου να διασφαλίσουν ότι το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) θα είναι αρκετά ευέλικτο για να επιτρέπει τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων. Το Κοινοβούλιο επίσης ζητά μία μεσοπρόθεσμη αναθεώρηση των δαπανών του ΠΔΠ, ούτως ώστε το νεοεκλεγέν Κοινοβούλιο και η Επιτροπή να έχουν την ευκαιρία να επηρεάσουν τους προϋπολογισμούς που θα κληρονομήσουν από τους σημερινούς νομοθέτες.
Επιπλέον, το Κοινοβούλιο προτείνει ένα σύστημα γνήσιων ιδίων πόρων για τη χρηματοδότηση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού και τονίζει πως όλα τα έξοδα της ΕΕ θα πρέπει να περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό.
Σε δηλώσεις του αμέσως μετά, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς διεμήνυσε πως πως η Ευρωβουλή θα μπλοκάρει τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ μέχρις ότου υπάρξει ανταπόκριση στις απαιτήσεις της.
Ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός πρέπει να αποτελεί εργαλείο υποστήριξης της οικονομικής ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας, εργαλείο τόνωσης της απασχόλησης και καταπολέμησης της ανεργίας των νέων, οι περικοπές του Συμβουλίου δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές, σχολίασε μέσω του λογαριασμού του στο twitter ο ευρωβουλευτής της ΝΔ Γ. Παπανικολάου.
Το κοινό ψήφισμα του ΕΚ
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
- λαμβάνει υπό σημείωση τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, που αποτελεί απλώς πολιτική συμφωνία μεταξύ αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων· απορρίπτει τη συμφωνία υπό την παρούσα μορφή της, καθόσον δεν αντικατοπτρίζει τις προτεραιότητες και τις ανησυχίες που διατύπωσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - κυρίως στο ψήφισμα της 23ης Οκτωβρίου 2012 - και αγνοεί τον ρόλο και τις αρμοδιότητές του όπως ορίζονται από τη Συνθήκη της Λισσαβόνας· πιστεύει ότι η συμφωνία αυτή, που θα δεσμεύσει την Ένωση για την επόμενη επταετία, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή αν δεν εκπληρωθούν ορισμένες ουσιώδεις προϋποθέσεις·
- εκφράζει την πρόθεσή του να ξεκινήσει ευρείας κλίμακας διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο σχετικά με όλες τις διατάξεις του κανονισμού για το ΠΔΠ και τη Διοργανική Συμφωνία, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η Ένωση θα αποκτήσει ένα σύγχρονο, προορατικό, ευέλικτο και διαφανή προϋπολογισμό της ΕΕ που θα μπορέσει να δημιουργήσει ανάπτυξη και θέσεις εργασίας και να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των πολιτικών δεσμεύσεων της ΕΕ και των δημοσιονομικών μέσων· υπογραμμίζει ότι θα υπερψηφίσει τον κανονισμό για το ΠΔΠ και τη Διοργανική Συμφωνία μόνον εφόσον ολοκληρωθούν με επιτυχία οι ουσιώδεις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο·
- δηλώνει την αποφασιστικότητά του να ασκήσει πλήρως τα νομοθετικά του προνόμια, όπως αυτά ορίζονται στη Συνθήκη της Λισσαβόνας· δηλώνει ακόμη μια φορά ότι οι διαπραγματεύσεις επί θεμάτων που εμπίπτουν στη συνήθη νομοθετική διαδικασία δεν μπορούν να προκαταλαμβάνονται από συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σχετικά με το ΠΔΠ, τα οποία πρέπει να θεωρούνται απλώς ως πολιτικές συστάσεις προς το Συμβούλιο·
- επαναλαμβάνει την άποψη ότι το ΠΔΠ 2014-2020 πρέπει να διασφαλίζει την επιτυχή υλοποίηση της στρατηγικής Ευρώπη 2020 και να προικίσει την ΕΕ με τα αναγκαία μέσα για να ανακάμψει από την κρίση και να εξέλθει ισχυρότερη· επισημαίνει, συνεπώς, τη σημασία της σημαντικής αύξησης των επενδύσεων στην καινοτομία, την έρευνα και την ανάπτυξη, τις υποδομές και τη νεότητα, παράλληλα με την εκπλήρωση των στόχων της ΕΕ στον τομέα της κλιματικής αλλαγής και της ενέργειας, βελτιώνοντας τα επίπεδα εκπαίδευσης και προάγοντας την κοινωνική ενσωμάτωση, εκπληρώνοντας ταυτόχρονα τις διεθνείς δεσμεύσεις της·
- καταγγέλλει την έλλειψη διαφάνειας όσον αφορά τον τρόπο επίτευξης της πολιτικής συμφωνίας από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τόσο όσον αφορά την πλευρά των δαπανών όσο και των εσόδων του ΠΔΠ· επιμένει ότι πρέπει να περιέλθουν σε γνώση του όλες οι σχετικές πληροφορίες που διαθέτει η Επιτροπή όσον αφορά το επίπεδο των συμφωνημένων εθνικών πιστώσεων στο πλαίσιο των πολιτικών συνοχής και γεωργίας, όπου περιλαμβάνονται και οι παρεκκλίσεις και οι ειδικές πιστώσεις σε κάθε κράτος μέλος· ζητεί επίσης να λάβει όλη τη σχετική πληροφόρηση όσον αφορά τον αντίκτυπο ανά κράτος μέλος των αποφάσεων που λαμβάνονται στο τμήμα εσόδων του ΠΔΠ·
- υποστηρίζει αποφασιστικά την τρέχουσα συσσώρευση και μεταφορά των εκκρεμών διαταγών πληρωμής στον προϋπολογισμό της ΕΕ και εκφράζει την απόλυτη αντίθεσή του σε ένα δημοσιονομικό πλαίσιο που ενδέχεται να οδηγήσει τον προϋπολογισμό της ΕΕ σε διαρθρωτικό έλλειμμα, ενάντια στις διατάξεις της Συνθήκης (άρθρο 310 ΣΛΕΕ και άρθρο 323 ΣΛΕΕ)·
- κατά συνέπεια, είναι αποφασισμένο να αποτρέψει οποιαδήποτε περαιτέρω μεταφορά πληρωμών από το 2013 στο επόμενο ΠΔΠ· υπενθυμίζει τη δήλωση που έχει επισυναφθεί στο προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2013, με την οποία ζητείτο από την Επιτροπή να υποβάλει στις αρχές του 2013 ένα σχέδιο τροποποιητικού προϋπολογισμού αφιερωμένο αποκλειστικά στην κάλυψη όλων των εκκρεμών εντολών πληρωμής· επισημαίνει ότι δεν προτίθεται να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για το ΠΔΠ μέχρις ότου η Επιτροπή υποβάλει προτάσεις σχετικά με τον τροποποιητικό προϋπολογισμό που αντιστοιχεί στην πολιτική δέσμευση που έχει αναλάβει και δεν θα δεχθεί ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων πριν από την τελική έγκριση από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο του εν λόγου τροποποιητικού προϋπολογισμού· ζητεί επίσης από το Συμβούλιο να αναλάβει πολιτική δέσμευση ότι όλες οι νομικές υποχρεώσεις που πρέπει να καταβληθούν το 2013 θα εξοφληθούν μέχρι τα τέλη του φετινού χρόνου·
- αναθέτει ισχυρή εντολή στη διαπραγματευτική του ομάδα να διενεργήσει διαπραγματεύσεις για μια συνολική δέσμη η οποία θα περιλαμβάνει κυρίως, πέρα από το ΠΔΠ, υποχρεωτική και συνολική αναθεώρηση, μέγιστη συνολική ευελιξία και συμφωνία σχετικά με τους ίδιους πόρους και θα διασφαλίζει τον ενιαίο χαρακτήρα του προϋπολογισμού της ΕΕ· επιβεβαιώνει ότι οι διαπραγματεύσεις θα βασίζονται σε όλα τα στοιχεία που έχουν διατυπωθεί στο ψήφισμα της 23ης Οκτωβρίου 2012, όπου περιλαμβάνεται και η ευθύνη των κρατών μελών - που πρέπει να αναληφθεί στο κατάλληλο πολιτικό επίπεδο - όσον αφορά τη διαχείριση των κονδυλίων της ΕΕ·
- είναι απόλυτα πεπεισμένο ότι, για να διασφαλιστεί η πλήρης δημοκρατική νομιμότητα, το επόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή - που θα αναλάβουν καθήκοντα μετά τις ευρωπαϊκές εκλογές του 2014 - πρέπει να είναι σε θέση να επαναβεβαιώσουν τις δημοσιονομικές προτεραιότητες της Ένωσης και να προχωρήσουν σε αναθεώρηση του ΠΔΠ 2014-2020· υπογραμμίζει, συνεπώς, ότι τοποθετείται υπέρ μιας υποχρεωτικής και συνολικής αναθεώρησης του ΠΔΠ, ή ενδεχομένως τη συμπερίληψη μιας ρήτρας λήξεως ισχύος· πιστεύει ότι η αναθεώρηση πρέπει να είναι νομικά δεσμευτική, να περιληφθεί στον κανονισμού ΠΔΠ και να αποφασιστεί με ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο, αξιοποιώντας πλήρως τη «ρήτρα γέφυρας» που προβλέπει το άρθρο 312, παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ·
- ζητεί, κατά την κατάρτιση των ετήσιων προϋπολογισμών της ΕΕ, να αξιοποιούνται στον μέγιστο δυνατό βαθμό τα συμφωνημένα ανώτατα όρια πιστώσεων υποχρεώσεων και πληρωμών του ΠΔΠ· πιστεύει, ωστόσο, ότι η μέγιστη συνολική ευελιξία μεταξύ και εντός των κεφαλαίων, καθώς και μεταξύ των οικονομικών ετών, πρέπει να διασφαλιστεί στο επόμενο ΠΔΠ και να αποφασιστεί με ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο· πιστεύει ειδικότερα ότι η εν λόγω ευελιξία πρέπει να περιλαμβάνει τη δυνατότητα της πλήρους αξιοποίησης των διαθέσιμων περιθωρίων κάθε κεφαλαίου εντός ενός οικονομικού έτους (για τις πιστώσεις υποχρεώσεων), καθώς και αυτόματη μεταφορά των διαθέσιμων περιθωρίων στα επόμενα οικονομικά έτη (τόσο για τις πιστώσεις υποχρεώσεων όσο και τις πιστώσεις πληρωμών)· επιπλέον, παραπέμπει στη λεπτομερή τοποθέτησή του σχετικά με την ευελιξία, όπως διατυπώθηκε στο ψήφισμα της 23ης Οκτωβρίου 2012 σχετικά με το περιθώριο για απρόβλεπτες ανάγκες, την ανακύκλωση του πλεονάσματος του προϋπολογισμού της ΕΕ, τη νομοθετική ευελιξία και τους εξατομικευμένους μηχανισμούς ευελιξίας πάνω από τα ανώτατα όρια του ΠΔΠ·
- επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να επιτευχθεί συμφωνία σχετικά με μια σε βάθος μεταρρύθμιση του συστήματος ιδίων πόρων· τονίζει ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ πρέπει να χρηματοδοτείται από πραγματικά ίδιους πόρους, όπως προβλέπει η Συνθήκη· δηλώνει, συνεπώς, τη δέσμευσή του για μια μεταρρύθμιση που θα περιορίζει το μερίδιο των εισφορών στον προϋπολογισμό της ΕΕ που βασίζονται στο ΑΕΕ, σε 40% κατ’ ανώτατο όριο, με σταδιακή εξάλειψη των υφιστάμενων περικοπών και των διορθωτικών μηχανισμών·
- επαναλαμβάνει την υποστήριξή του στις νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με τη δέσμη των ιδίων πόρων, όπου περιλαμβάνεται και δεσμευτικός χάρτης πορείας· επιπλέον, πιστεύει ότι, σε περίπτωση που το Συμβούλιο συρρικνώσει τις προτάσεις αυτές σε σημείο που να μην οδηγούν σε σημαντική μείωση των εισφορών των κρατών μελών στον προϋπολογισμό της ΕΕ με βάση το ΑΕΕ, η Επιτροπή πρέπει να υποβάλει συμπληρωματικές προτάσεις σχετικά με την καθιέρωση νέων πραγματικά ιδίων πόρων· επιμένει ότι τα έσοδα από τον φόρο χρηματοπιστωτικών συναλλαγών πρέπει να εγγραφούν τουλάχιστον εν μέρει στον προϋπολογισμό της ΕΕ ως πραγματικός ίδιος πόρος·
- επιμένει ότι η αρχή του ενιαίου χαρακτήρα του προϋπολογισμού της ΕΕ πρέπει να επισημανθεί και πάλι και να ορισθεί με σαφήνεια στη Διοργανική Συμφωνία· πιστεύει ότι όλες οι δαπάνες και τα έσοδα που απορρέουν από αποφάσεις που λαμβάνονται από ή στο όνομα των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, όπου συμπεριλαμβάνονται οι χορηγήσεις, ο δανεισμός και οι εγγυήσεις δανείων, πρέπει να συνοψίζονται σε έγγραφο που θα επισυνάπτεται κάθε χρόνο στο προσχέδιο προϋπολογισμού, το οποίο θα παρέχει συνολική άποψη του χρηματοπιστωτικού και δημοσιονομικού αντίκτυπου των δραστηριοτήτων της Ένωσης· αναμένει ότι αυτό θα διασφαλίσει την πλήρη ενημέρωση των πολιτών και επαρκή κοινοβουλευτικό έλεγχο·
- επισημαίνει ότι, παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις για το ΠΔΠ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πρέπει να επιταχύνουν τις διαπραγματεύσεις τους σχετικά με τις συγκεκριμένες νομικές βάσεις των προγραμμάτων της ΕΕ και των πολιτικών για την περίοδο 2014- 2020· υπογραμμίζει ότι οι διαπραγματεύσεις για το ΠΔΠ/ΔΟΣ και τα πολυετή προγράμματα της ΕΕ αποτελούν ενιαία δέσμη και επαναβεβαιώνει την αρχή ότι «τίποτε δεν έχει συμφωνηθεί αν δεν συμφωνηθούν όλα»·
- υπογραμμίζει τέλος ότι, αν δεν έχει εγκριθεί ΠΔΠ έως το τέλος του 2013, η ισχύς των ανωτάτων ορίων και λοιπών διατάξεων για το έτος 2013 θα παραταθεί μέχρις ότου εγκριθεί νέο ΠΔΠ· επισημαίνει ότι, στην περίπτωση αυτή, το Κοινοβούλιο θα είναι διατεθειμένο να καταλήξει σε ταχεία συμφωνία με το Συμβούλιο και την Επιτροπή για προσαρμογή της εσωτερικής δομής του ΠΔΠ ώστε να αντικατοπτρίζει τις πολιτικές προτεραιότητες της Ένωσης και να διασφαλίζει ότι για όλες τις πολιτικές και τα προγράμματα της ΕΕ θα δημιουργηθούν, μέχρι το 2014, οι κατάλληλες νομικές βάσεις·
- αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στα λοιπά ενδιαφερόμενα θεσμικά όργανα και οργανισμούς.
Επόμενα βήματα
Από τις ανεπίσημες διαπραγματεύσεις θα πρέπει να προκύψει ένας κανονισμός για τη θέσπιση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, για τον οποίο απαιτείται η έγκριση του Κοινοβουλίου, καθώς επίσης και μία διακρατική συμφωνία ανάμεσα στο ΕΚ, το Συμβούλιο και την Επιτροπή.
Το Κοινοβούλιο διαπραγματεύεται παράλληλα τις νομικές βάσεις για τα διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα, αλλά γι' αυτά το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο αποφασίζουν από κοινού. Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία μέχρι τις αρχές του 2014, τότε θα ισχύσουν τα ανώτατα όρια του 2013 προσαρμοσμένα στον τρέχοντα πληθωρισμό.
