Στην ανάγκη δημιουργίας ενός ισχυρότερου και δικαιότερου φορολογικού συστήματος και στην καταπολέμηση της υπερβολικής γραφειοκρατίας και των διοικητικών διατυπώσεων που «καταπνίγουν την επιχειρηματική δραστηριότητα και εμποδίζουν την ανάπτυξη και τη δημιουργία απασχόλησης», επικεντρώνεται η πρώτη έκθεση της Ειδικής Ομάδας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Task Force) για την Ελλάδα.
Παρουσιάζοντας την έκθεση στις Βρυξέλλες, ο επικεφαλής της Ομάδας Δράσης, Χορστ Ράιχενμπαχ, υπογράμμισε τις τεράστιες προκλήσεις σε όλους τους τομείς της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, οι οποίες θα πρέπει να αντιμετωπιστούν στο δύσκολο περιβάλλον της κρίσης και της ύφεσης.
Σύμφωνα με τον κ. Ράιχενμπαχ, η τεχνική βοήθεια που καλείται να παράσχει η Ομάδα Δράσης στις ελληνικές αρχές έχει δύο σημαντικούς στόχους: Την επιστροφή της οικονομικής ανάπτυξης στην Ελλάδα και τη συμβολή στη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.
Εκτίμησε μάλιστα ότι η ελληνική κρατική μηχανή θα χρειαστεί δύο με τρία χρόνια την τεχνική στήριξη των εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μέχρις ότου ο ελληνικός δημόσιος τομέας να φτάσει σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο λειτουργίας.
Σύμφωνα με την Ομάδα Δράσης, οι βασικοί τομείς στους οποίους εντοπίζονται αδυναμίες αφορούν τη φορολογική διοίκηση (φοροεισπρακτικοί μηχανισμοί, ενίσχυση φορολογικών ελέγχων κλπ), τον έλεγχο των δημόσιων δαπανών, τη μεταρρύθμιση του δημόσιου διοικητικού τομέα, τη δικαστική μεταρρύθμιση, τις δημόσιες συμβάσεις, τον ανταγωνισμό και τις ιδιωτικοποιήσεις.
Μεταξύ άλλων, από την έκθεση προκύπτει ότι οι ανείσπρακτοι φόροι στην Ελλάδα ανέρχονται στα 60 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 25% του ελληνικού ΑΕΠ. Από τα 60 δισ., τα μισά είναι ανείσπρακτοι φόροι από υποθέσεις που έχουν ήδη παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη, με κάποιες από αυτές να παραμένουν εκκρεμείς για περισσότερα από 10 χρόνια. Μόνο 8 δισ. εξ αυτών μπορούν να εισπραχθούν άμεσα, εκτιμά η Ομάδα Δράσης.
«Παρά το γεγονός ότι οι πραγματικές προοπτικές είσπραξής τους είναι ελάχιστες, το ίδιο το μέγεθος των μη καταβεβλημένων φόρων γεννά υπόνοιες όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της συνολικής φορολογικής διαχείρισης», αναφέρεται στην έκθεση.
Ειδικότερα, η πρώτη έκθεση της Ειδικής Ομάδας αναφέρει το πρόγραμμα εργασίας της και τα πρώτα απτά επιτεύγματά της, ιδίως σε τρεις τομείς προτεραιότητας:
- Πρώτον, υποστήριξη της οικονομικής δραστηριότητας: Οι προσπάθειες επικεντρώθηκαν στη βελτίωση του προγραμματισμού και στην επιτάχυνση της εκταμίευσης χρηματοδοτικής συνδρομής από την πολιτική συνοχής. Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε σε ορισμένα από τα καθυστερημένα δημόσια έργα, που είναι σε θέση να τονώσουν τις επενδύσεις και να διατηρήσουν πολλές θέσεις εργασίας. Η πρόσβαση σε χρηματοδότηση αποτελεί επίσης όλο και περισσότερο πηγή ανησυχίας για πολλές ελληνικές επιχειρήσεις. Μέρος από τη συνδρομή που προβλέπεται στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, αναδιατίθεται για τη στήριξη της τραπεζικής δανειοδότησης Μικρομεσαίων Eπιχειρήσεων (ΜΜΕ).
- Δεύτερον, εξασφάλιση αποτελεσματικής φορολογικής διοίκησης και υγιούς διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών: Ένα ισχυρότερο και δικαιότερο φορολογικό σύστημα θα αποτελέσει σημαντική συμβολή στη δημοσιονομική εξυγίανση και στην κοινωνική δικαιοσύνη. Έγινε η δρομολόγηση ενός εκτενούς προγράμματος παροχής τεχνικής βοήθειας για την αντιμετώπιση των αδυναμιών του ελληνικού συστήματος φορολογικής διοίκησης και διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών.
- Τρίτον, βελτίωση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης: Η υπερβολική γραφειοκρατία και οι διοικητικές διατυπώσεις καταπνίγουν την επιχειρηματική δραστηριότητα και εμποδίζουν την ανάπτυξη και τη δημιουργία απασχόλησης. Η Ειδική Ομάδα καταρτίζει ένα συνεκτικό πρόγραμμα για την τεχνική βοήθεια που χρειάζεται η Ελλάδα για να επέλθουν αποτελεσματικές διοικητικές μεταρρυθμίσεις, να βελτιωθεί το επιχειρηματικό περιβάλλον, να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα στην επίτευξη δημόσιας υγείας και να βελτιωθεί η εκτέλεση βασικών διοικητικών λειτουργιών, όπως οι δημόσιες προμήθειες και πληρωμές.
Ο Χορστ Ράιχενμπαχ, επικεφαλής της Ειδικής Ομάδας για την Ελλάδα, έχει υποβάλει την πρώτη τριμηνιαία έκθεση επί των δραστηριοτήτων της στον πρόεδρο της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και στην ελληνική κυβέρνηση. Η έκθεση αυτή θα τεθεί επίσης στη διάθεση των κρατών μελών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στόχος τώρα είναι η οριστικοποίηση, σε συνεργασία με τις ελληνικές αρχές, ενός εκτενούς χάρτη πορείας για την παροχή τεχνικής βοήθειας. Η έκθεση δείχνει τον τρόπο με τον οποίο οι εργασίες σε διάφορους τομείς προτεραιότητας, όπως η φορολογική διοίκηση και η διοικητική μεταρρύθμιση, προχωρούν προς το στάδιο της υλοποίησης.
Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Όλι Ρεν, ο οποίος επιβλέπει το έργο της Ειδικής Ομάδας για την Ελλάδα, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πρώτη έκθεση, τονίζοντας ότι «η Ειδική Ομάδα αποτελεί εργαλείο που βρίσκεται στη διάθεση της ελληνικής κυβέρνησης. Η επιτυχία της εξαρτάται από το αν οι ελληνικές αρχές είναι αποφασισμένες να την χρησιμοποιήσουν για τη στήριξη του μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας».
Ο κ. Μπαρόζο ανέφερε από την πλευρά του: «Η δημοσιονομική εξυγίανση θα πρέπει να συμβαδίζει με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται προκειμένου να μετασχηματίσει το δυναμικό ανάπτυξης της Ελλάδας, και να δημιουργήσει τις θέσεις εργασίας που ο λαός της τόσο επειγόντως χρειάζεται. Θέλουμε πάλι να τονίσουμε ότι τα Ευρωπαϊκά Όργανα θα συνεχίσουν να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν στα πλαίσια της δικαιοδοσίας τους, προκειμένου να βοηθήσουν την Ελλάδα».