Με αφορμή της τρέχουσες εξελίξεις το Χρηματιστήριο Αθηνών, με σημερινή του ανακοίνωση, επισημαίνει:
«Η ψυχολογία του επενδυτικού κοινού δοκιμάζεται διεθνώς κάτω από σειρά γεγονότων που επί μακρό χρόνο συντελούνται σε όλα τα επίπεδα της παγκόσμιας οικονομικής και πολιτικής σκηνής και επιτρέπουν τη συντήρηση ενός κλίματος αβεβαιότητας στις κεφαλαιαγορές. Οι αγορές διεθνώς δοκιμάζονται κάτω από δύσκολες συνθήκες και όπως είναι φυσικό παράλληλη πορεία ακολουθεί και η ελληνική κεφαλαιαγορά. Σε αυτή τη φάση οι φορείς της αγοράς θα πρέπει ψύχραιμα και με ενέργειές τους να τονίζουν την εμπιστοσύνη τους στους θεσμούς της αγοράς, να προσπαθούν ώστε η δύσκολη συγκυρία να αντιμετωπίζεται όσο γίνεται καλλίτερα. Η άσκηση συνεχούς παρακολούθησης και ελέγχου της λειτουργίας της αγοράς έχει τονισθεί από το Χρηματιστήριο Αθηνών και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς συχνά στο παρελθόν αλλά και πρόσφατα σε συναντήσεις με τους συντελεστές της αγοράς. Το Χρηματιστήριο Αθηνών επικροτεί κάθε προσπάθεια ενημέρωσης του επενδυτικού κοινού για τον τρόπο που λειτουργούν τα προϊόντα στις αγορές του. Όμως, δημοσιεύματα, ή δηλώσεις που γίνονται με ανεπαρκή και αμφισβητούμενα στοιχεία δεν συνεισφέρουν στην ομαλή λειτουργία της αγοράς και επιβαρύνουν το κλίμα.
Ειδικότερα, επισημαίνονται τα εξής:
1. Σχετικά με επιχειρήματα άρθρου που αναφέρει ότι «οι ανοικτές πωλήσεις μετοχών βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα στην ελληνική αγορά» αυτά, είναι παντελώς ανακριβή. Στο άρθρο αναφέρεται ότι υπάρχουν περίπου 20,5 εκατ. μετοχές που έχουν πωληθεί μέσω διαδικασίας ανοικτών πωλήσεων στην αγορά μετοχών. Όμως, αυτή τη στιγμή ο συνολικός αριθμός ανοικτών θέσεων των συμβάσεων αγοράς με σύμφωνο επαναπώλησης (Stock Reverse Repos) είναι 2,1 εκατ. μετοχές, συνολικά. Αυτό σημαίνει ότι στην πιο ακραία περίπτωση έχουν πωληθεί ανοικτά 2,1 εκατ. μετοχές (σε διάφορες χρονικές στιγμές του προηγούμενου εξαμήνου), που αποτελεί ελάχιστο ποσοστό στο σύνολο των μετοχών που διαπραγματεύτηκαν.
Επιπλέον, αυτές οι ανοικτές θέσεις αντιστοιχούν σε μετοχές 76 εταιριών και όχι μόνο στις μετοχές του FTSE/ASE-20. Συνεπώς ο όγκος και το αποτέλεσμα των ανοικτών πωλήσεων είναι σαφώς μικρότερος από αυτό που υποστηρίζεται στο δημοσίευμα.
2. Σχετικά με την μέση ημερήσια ονομαστική αξία συναλλαγών παραγώγων και την σχέση της με την υποκείμενη αγορά –των αξιών- που λανθασμένα συγκρίνονται στο δημοσίευμα, διευκρινίζονται τα εξής:
Πέραν της μελέτης ( www.adex.ase.gr ) που υπάρχει για τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια (όπου φαίνεται σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές - EUREX, IDEM, EURONEXT – ότι η μέση ημερήσια ονομαστική αξία συναλλαγών υπερβαίνει την αντίστοιχη αξία της υποκείμενης αγοράς ακόμα και κατά 6 φορές), στο άρθρο εξετάζεται το ποσοστό ημερήσιου όγκου ΣΜΕ προς τον αριθμό ανοικτών θέσεων. Σε αυτό δεν συνυπολογίζονται τα δικαιώματα προαίρεσης του FTSE/ASE-20. Εάν υπολογίσει κανείς και αυτά, ο λόγος του ημερήσιου όγκου παραγώγων προς τον αριθμό ανοικτών θέσεων για τα παράγωγα του FTSE/ASE-20 είναι 30% (και όχι 50% όπως αναφέρεται), με τα στοιχεία της 2/10/2002. Ακόμα, θα ήταν πιο εύστοχη μια σύγκριση της ελληνικής αγοράς με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές, και όχι με κάποια αμερικάνικη. Εκεί, από τα στοιχεία της μελέτης φαίνεται ότι ο ημερήσιος ονομαστικός τζίρος στα παράγωγα υπερβαίνει κατά πολύ την αξία συναλλαγών της υποκείμενης, φαινόμενο που δεν εμποδίζει τις ευρωπαϊκές αγορές να λειτουργούν αποτελεσματικά.
3. Αναφορικά με δημοσιεύματα που αναφέρουν ότι η ΕΤ.Ε.Σ.Ε.Π «δε φρόντισε να κρατήσει στο χαρτοφυλάκιό της ένα μίνιμουμ 10% σε ορισμένους τίτλους, όπως οφείλει εκ του νόμου» διευκρινίζονται τα εξής:
Η ΕΤ.Ε.Σ.Ε.Π, στο πλαίσιο της αποτελεσματικής διαχείρισης των προϊόντων δανεισμού τίτλων και όχι από το νόμο, επιδιώκει να διατηρεί ένα απόθεμα μετοχών, τις οποίες δεν δανείζει. Από αυτό το απόθεμα μπορεί να επιστρέφει μετοχές στους επενδυτές που τις έχουν δανείσει σε αυτήν, όποτε αυτοί το ζητήσουν, χωρίς να υποχρεώνει με τη σειρά της τους επενδυτές που δανείστηκαν μετοχές να τις επιστρέψουν στην ΕΤ.Ε.Σ.Ε.Π.. Το πρωί της 1.10.2002 η ΕΤΕΣΕΠ είχε διαθέσιμες 106.700 μετοχές της ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ. Με βάση την ποσότητα αυτή διέθεσε προς δανεισμό 70.300 μετοχές, κρατώντας απόθεμα 36.400 μετοχών, που αντιστοιχεί σε ποσοστό 12,70 % επί του συνολικού αριθμού μετοχών (286.700), που η ΕΤΕΣΕΠ είχε δανειστεί μέχρι εκείνη την ημέρα. Με την έναρξη της συνεδρίασης επενδυτές δανείστηκαν αμέσως όλη την ποσότητα μετοχών που διέθεσε η ΕΤΕΣΕΠ (70.300 μετοχές). Στη συνέχεια και κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης επενδυτές, που είχαν δανείσει μετοχές στην ΕΤΕΣΕΠ, ζήτησαν να τους επιστραφούν συνολικά 53.400 μετοχές, ποσότητα που υπερέβαινε το απόθεμά της κατά 11.100 μετοχές. Για το λόγο αυτό η ΕΤΕΣΕΠ, σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά του προϊόντος ζήτησε από επενδυτές που είχαν δανειστεί μετοχές την επιστροφή 11.100 μετοχών. Από τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι η ΕΤΕΣΕΠ είχε κρατήσει τα συνήθη αποθέματα τα οποία και εξάντλησε προκειμένου να τα επιστρέψει στους δανειστές της. Έτσι, κατά τη συνεδρίαση της 2.10.2002 και 3.10.2002 η ΕΤ.Ε.Σ.Ε.Π. δεν δάνεισε καμία μετοχή της ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ αφού δεν υπήρχαν τα απαραίτητα αποθέματα.
Αναφορικά με το προϊόν δανεισμού τίτλων και τις ανοικτές πωλήσεις, αυτό αποτελεί ένα προϊόν συναλλαγών που υπάρχει σε όλες τις σύγχρονες αγορές και διευκολύνει τις επενδυτικές στρατηγικές και μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε επενδυτή το επιθυμεί και όχι αποκλειστικά όπως αναφέρεται σε δημοσιεύματα μόνο από μεγάλους ή θεσμικούς επενδυτές. Επίσης, το Τμήμα Παρακολούθησης Συναλλαγών του Χ.Α. παρακολουθεί σε καθημερινή βάση τις συναλλαγές και σε αυτό το προϊόν και αποστέλλει τα στοιχεία στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Ακόμα, στο Ημερήσιο Δελτίο Τιμών αναφέρεται το σύνολο του όγκου όλων των ανοικτών πωλήσεων ανά μετοχή, σε σχέση με το σύνολο του όγκου των συναλλαγών της συγκεκριμένης μετοχής, συμβάλλοντας έτσι στην ενημέρωση των επενδυτών.
