Την ώρα που η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στην «εντατική» –με τους οικονομικούς και δημοσιονομικού δείκτες όπως το ΑΕΠ, τις ροές συναλλαγών, τη διαθεσιμότητα πιστώσεων και την εμπιστοσύνη να επιδεινώνονται διαρκώς- οι υπεύθυνοι χάραξης στρατηγικής σκύβουν πάνω τον ασθενή προσπαθώντας να τον κρατήσουν στη ζωή.
Μερικά από τα φάρμακα που χρησιμοποιούν είναι τα δυσθεώρητα δημοσιονομικά ελλείμματα, η πολιτική μηδενικών επιτοκίων και η εκτύπωση χρήματος.
Εάν τόσο η θεραπεία όσο και η κρατικοποίηση έχουν αποτέλεσμα, τα στοιχεία ενεργητικού των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων θα ανακτήσουν μεγάλο μέρος της αξίας που είχαν προτού νοσήσει το διεθνές οικονομικό σύστημα. Εάν και εφόσον η κατάσταση τεθεί ξανά υπό έλεγχο, οι επενδυτές θα μπορούν να αξιοποιήσουν εκπληκτικές ευκαιρίες, υποστηρίζει ο Έντγουαρντ Χάντας, αρθρογράφος των The New York Times.
Ας υποθέσουμε ότι οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών κάνουν σήμερα εξίσου λάθος, όπως και όταν υποστήριζαν ότι η υψηλή μόχλευση και η κατακόρυφη αύξηση στις τιμές των στοιχείων ενεργητικού είναι ακίνδυνη. Τα άστοχα μέτρα που εφαρμόστηκαν σε επίπεδο πολιτικής ήταν αυτά που οδήγησαν στο σημερινό χάος.
Δυστυχώς, όμως, τα θεμελιώδη σφάλματα πολιτικής δεν είναι σήμερα λιγότερο πιθανά, επισημαίνει ο Χάντας. Οι παράμετροι της τρέχουσας πολιτικής μπορούν να οδηγήσουν σε δύο εντελώς διαφορετικά αλλά εξίσου καταστροφικά αποτελέσματα, με σχεδόν διαμετρικά αντίθετες επιπτώσεις για τις τιμές των στοιχείων ενεργητικού.
Όταν η οικονομία κατευθύνεται προς μια αποπληθωριστική επιβράδυνση, η μείωση της παραγωγής οδηγεί σε αύξηση της ανεργίας και σε περικοπή τιμών και μισθών, με αποτέλεσμα την αδυναμία εξυπηρέτησης των δανείων και την αύξηση των πτωχεύσεων των εταιρειών, η οποία οδηγεί με τη σειρά της σε ακόμη μεγαλύτερη μείωση της παραγωγής.
Βασική προτεραιότητα της υπερπροστατευτικής πολιτικής είναι η αποτροπή αυτής της κατάληξης. Δεν είναι, όμως, καθόλου βέβαιο ότι έχει εξουδετερωθεί σήμερα το ενδεχόμενο περαιτέρω μείωσης των τιμών. Με τον αποπληθωρισμό να καιροφυλακτεί, τα επιτόκια θα διατηρηθούν σε χαμηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα όσα ομόλογα εξυπηρετηθούν να προσφέρουν υψηλές αξίες.
Τα πράγματα όμως μπορούν να πάρουν πολύ διαφορετική τροπή. Βασικό συστατικό της τρέχουσας πολιτικής είναι το «πλημμύρισμα» των αγορών με κεφάλαια τόσο από τις κυβερνήσεις όσο και από τις κεντρικές τράπεζες στην απεγνωσμένη τους προσπάθεια να διοχετεύσουν ρευστότητα στο σύστημα. Η υπερβολική ποσότητα χρημάτων για μια περιορισμένη ποσότητα αγαθών είναι ο ορισμός του πληθωρισμού.
Σε αυτή την περίπτωση θα οδηγηθούμε σε πληθωριστική επιβράδυνση, σε πληθωριστική ύφεση ή ακόμη και σε πληθωριστική ανάπτυξη.
Τουλάχιστον στην περίπτωση του πληθωρισμού οι πτωχεύσεις θα είναι πολύ λιγότερες. Τα ομόλογα, όμως, θα επιφυλάσσουν δυσάρεστες εκπλήξεις καθώς η πραγματική αξία των τοκομεριδίων θα μειωθεί από την αύξηση του πληθωρισμού. Ο πληθωρισμός θεωρείται μάλλον ευνοϊκός για τις μετοχές, κάτι που ωστόσο διαπιστώνεται μετά από πολλά έτη προσαρμογών.
Εάν αναλογιστεί κανείς πόσο δύσκολο είναι να υπολογιστεί υπό τις παρούσες συνθήκες η πραγματική αξία των στοιχείων ενεργητικού θα συνειδητοποιήσει πως κάθε άλλο παρά παράλογη είναι η ανησυχία και η αβεβαιότητα που έχουν κυριέψει το επενδυτικό κοινό, καταλήγει το δημοσίευμα των The New York Times.
