Σήμερα κατελήφθησαν δύο ακόμα πλοία στα ανοιχτά της Σομαλίας, ενώ μόλις χθες απελευθερώθηκε Αμερικανός πλοίαρχος μετά από τετραήμερο θρίλερ στην ίδια περιοχή.
Πέρυσι το θέμα της σομαλικής πειρατείας βρέθηκε στα πρωτοσέλιδα παγκοσμίως, μετά την κατάληψη του σούπερ τάνκερ Sirius Star που μετέφερε πετρέλαιο αξίας 100 εκατ. δολαρίων.
Ωστόσο, πέρα από τα περιστατικά που επαναφέρουν περιστασιακά το πρόβλημα στο προσκήνιο, οι Σομαλοί πειρατές χτυπούν τακτικά εδώ και χρόνια. Τα νερά στα ανοιχτά της Σομαλίας θεωρούνται πλέον τα πιο επικίνδυνα στον κόσμο – εκεί πραγματοποιείται το ένα τρίτο όλων των πειρατικών επιθέσεων παγκοσμίως. Το 2008 σημειώθηκαν 100 επιθέσεις. Αυτή τη στιγμή κρατούνται 260 όμηροι σε 17 πλοία που τελούν υπό κατάληψη.
Πώς άρχισε το πρόβλημα;
Όταν οι πολέμαρχοι ανέτρεψαν το καθεστώς του δικτάτορα Μοχάμεντ Σιαντ Μπάρε το 1991, η Σομαλία περιέπεσε στην αναρχία. Φαινόμενα όπως το παράνομο ψάρεμα και η ρίψη τοξικών αποβλήτων στα σομαλικά νερά από ξένα πλοία έκαναν την εμφάνισή τους. Σομαλοί ψαράδες και πολιτοφύλακες δημιούργησαν ομάδες για να εκφοβίσουν και να διώξουν τα ξένα πλοία. Αφού είδαν πόσο εύκολο ήταν τα καταλάβουν πλοία, αυτές οι ομάδες μεταμορφώθηκαν αυτή τη δεκαετία σε συμμορίες πειρατών.
Πώς καταλαμβάνουν τα πλοία;
Παλαιότερα, οι πειρατές με ελάχιστα όπλα χρησιμοποιούσαν ψαρόβαρκες για να πλησιάσουν τους στόχους τους και στη συνέχεια ανέβαιναν με σχοινιά. Καθώς άρχισαν να πλουτίζουν από τα λύτρα και να αποκτούν περισσότερη εμπειρία, αγόρασαν ταχύπλοα, υπερσύγχρονα όπλα, δορυφορικά τηλέφωνα και GPS. Συνήθως ο στόχος πλέον εντοπίζεται από ένα μεγάλο πειρατικό πλοίο, στη συνέχεια δύο ταχύπλοα πλησιάζουν και οι πειρατές ανεβαίνουν με γάντζους και σχοινιά. Κάποιες φορές ρίχνουν προειδοποιητικές βολές για εκφοβισμό, αλλά συνήθως το μόνο όπλο που έχουν τα πληρώματα είναι μάνικες, με τις οποίες προσπαθούν να απωθήσουν τους πειρατές. Τα άοπλα πληρώματα συχνά παραδίδονται γρήγορα αφότου οι πειρατές αποβιβαστούν στα πλοία τους. Στη συνέχεια, οι πειρατές μεταφέρουν τα υπό κατάληψη πλοία στη σομαλική πόλη Έιλ και οι όμηροι κρατούνται στη στεριά. Συνήθως συμπεριφέρονται καλά στους ομήρους - κάποιοι έχουν αναφέρει ότι οι πειρατές έψησαν κατσίκια στα πλοία για να τους δώσουν να φάνε ή ότι τους έδιναν τα δορυφορικά τους τηλέφωνα για να μιλήσουν στις οικογένειές τους.
Πόσο κερδοφόρα είναι η πειρατεία;
Οι απολαβές είναι πλουσιοπάροχες σε μία χώρα όπου οι συγκρούσεις μαίνονται εδώ και 18 χρόνια, η ανεργία είναι πολύ υψηλή και οι περισσότεροι είναι εξαρτημένοι από τη βοήθεια των διεθνών οργανισμών. Οι πλοιοκτήτες μάλιστα, πληρώνουν όλο και περισσότερα λύτρα. Τον Ιανουάριο, οι πειρατές έλαβαν 6 εκατ. δολάρια για την απελευθέρωση του σαουδαραβικού Sirius Star και του ουκρανικού MV Faina. Το 2008 τα λύτρα κυμάνθηκαν από 500.000 έως 2 εκατ. δολάρια για κάθε πλοίο. Σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών της Κένυας, οι Σομαλοί πειρατές εισέπραξαν τον τελευταίο χρόνο συνολικά 150 εκατ. δολάρια.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις;
Κάποιοι πλοιοκτήτες έχουν αποφασίσει να στέλνουν τα πλοία τους γύρω από τη Νότια Αφρική, αντί να περνούν από τον κόλπο του ¶ντεν (όπου δραστηριοποιούνται οι πειρατές) και το Σουέζ, ακόμα και αν αυτό σημαίνει περισσότερο χρόνο και έξοδα. Τα ασφάλιστρα έχουν αυξηθεί για όλο τον τομέα της ναυτιλίας. Τα αυξημένα αυτά έξοδα μεταφράζονται σε υψηλότερες τιμές για κάποια από τα προϊόντα που αγοράζουμε όλοι.
Ποια είναι η λύση;
Αναλυτές και διεθνείς οργανισμοί συμφωνούν ότι ο πιο σίγουρος τρόπος για να λυθεί το πρόβλημα είναι η επίτευξη της σταθερότητας στο εσωτερικό της Σομαλίας. Από το 1991, έχουν γίνει 14 απόπειρες για την εγκαθίδρυση κεντρικής κυβέρνησης και έχουν όλες αποτύχει. Διεθνείς παρατηρητές είναι αισιόδοξοι ότι 15η απόπειρα, την οποία έχει ξεκινήσει ο πρόεδρος Σαρίφ Αχμέντ, μπορεί να επιτύχει. Εν τω μεταξύ, αρκετές χώρες έχουν προσφέρει πλοία για την ενίσχυση της ασφάλειας στην περιοχή, αλλά πολλοί πειρατές έχουν απλώς μεταφέρει τις δραστηριότητες ακόμα πιο μακριά από τις ακτές.
