Η Επιτροπή ενέκρινε σήμερα πρόταση οδηγίας που προβλέπει την προστασία από τις διακρίσεις λόγω ηλικίας, αναπηρίας, γενετήσιου προσανατολισμού και θρησκείας εκτός του χώρου εργασίας.
Αυτή η νέα οδηγία θα εξασφαλίζει ίση μεταχείριση στους τομείς της κοινωνικής προστασίας, συμπεριλαμβανόμενης της κοινωνικής ασφάλισης και της υγειονομικής περίθαλψης, της εκπαίδευσης και της παροχής και πρόσβασης σε αγαθά και υπηρεσίες που είναι εμπορικά διαθέσιμα στο κοινό, συμπεριλαμβανομένης της κατοικίας. Οι έρευνες του ευροβαρόμετρου δείχνουν ότι μια μεγάλη πλειοψηφία των Ευρωπαίων υποστηρίζει αυτή τη νομοθεσία: 77% υποστηρίζουν μέτρα για την προστασία των ατόμων από τις διακρίσεις στην εκπαίδευση και 68% από τις διακρίσεις στην πρόσβαση στα αγαθά και τις υπηρεσίες.
«Το δικαίωμα στην ίση μεταχείριση είναι θεμελιώδες, αλλά εκατομμύρια ατόμων στην ΕΕ συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν διακρίσεις στην καθημερινή τους ζωή. Επί του παρόντος, υπάρχει ανισότητα στην ίδια την κοινοτική νομοθεσία επειδή τα άτομα προστατεύονται από τις διακρίσεις έξω από τον εργασιακό χώρο μόνο λόγω φύλου και φυλετικής ή εθνοτικής προέλευσης. Πρέπει να εξασφαλίσουμε ίση μεταχείριση σε κάθε τομέα» είπε ο κ. Vladimír Špidla, Επίτροπος για την απασχόληση, τις κοινωνικές υποθέσεις και τις ίσες ευκαιρίες. «Τα μέτρα που προτείνουμε είναι ανάλογα και λογικά, παρέχουν ασφάλεια δικαίου στις επιχειρήσεις και στους χρήστες αγαθών και υπηρεσιών και τηρούν τις συγκεκριμένες απαιτήσεις των διάφορων τομέων καθώς επίσης και των εθνικών παραδόσεων».
Η σημερινή πρόταση θα διαμορφώσει ίσους όρους σε ολόκληρη την ΕΕ δεδομένου ότι μερικά κράτη μέλη έχουν ήδη πολύ εκτενή εθνική προστασία έναντι των διακρίσεων. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε ζητήσει επανειλημμένα την υποβολή τέτοιας οριζόντιας πρότασης, ενώ οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, κάλεσαν, τον Δεκέμβριο του 2007, τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση των διακρίσεων.
Η οδηγία θα απαγορεύει τις άμεσες και έμμεσες διακρίσεις καθώς επίσης και την παρενόχληση και τα αντίποινα. Για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, η απαγόρευση των διακρίσεων θα περιλαμβάνει γενική προσβασιμότητα καθώς και την αρχή της «εύλογης προσαρμογής» που χρησιμοποιείται ήδη στην υπάρχουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία. Εντούτοις, θα αποφύγει να επιβάλει ένα δυσανάλογο φορτίο στους παρόχους υπηρεσιών, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος και τους πόρους της οργάνωσης, τη φύση της, το εκτιμώμενο κόστος, τον κύκλο ζωής των αγαθών και των υπηρεσιών και τα πιθανά οφέλη της αυξανόμενης πρόσβασης για τα άτομα με αναπηρίες. Η οδηγία θα ισχύσει μόνο για ιδιώτες εφόσον ασκούν τις τις εμπορικές τους δραστηριότητες. Επίσης, τα κράτη μέλη θα παραμείνουν ελεύθερα να διατηρήσουν τα μέτρα που εξασφαλίζουν τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους ή που αφορούν το καθεστώς και τις δραστηριότητες των θρησκευτικών οργανώσεων. Η οδηγία δεν θα έχει καμία επίδραση στις γενικά αποδεκτές πρακτικές όπως οι εκπτώσεις για τους ηλικιωμένους (π.χ εισιτήρια λεωφορείων και είσοδος σε μουσεία) ή οι περιορισμοί ηλικίας για την πρόσβαση σε ορισμένα αγαθά (π.χ. οινόπνευμα για τους νέους) για λόγους δημόσιας υγείας. Για να εξασφαλίσουν την αποτελεσματικότητα των προτεινόμενων μέτρων οι εθνικοί φορείς ισότητας θα δίνουν συμβουλές στα θύματα διακρίσεων, ενώ οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα έχουν επίσης τη δυνατότητα να παρέχουν συνδρομή στα θύματα ως προς τις δικαστικές και διοικητικές διαδικασίες.
Ομάδα κυβερνητικών εμπειρογνωμόνων και ανανέωση της δέσμευσης για τη νομική προστασία των ατομικών δικαιωμάτων
Η πρόταση οδηγίας είναι μέρος μιας ευρύτερης πολιτικής προσέγγισης στη μη διάκριση, που εγκρίθηκε επίσης από την Επιτροπή σήμερα, ως συνέχεια στο ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών για όλους 2007. Η ανακοίνωση σχετικά με «την καταπολέμηση των διακρίσεων και τις ίσες ευκαιρίες: ανανέωση της δέσμευσης αναγνωρίζει ότι η νομική προστασία των ατομικών δικαιωμάτων πρέπει να συμβαδίζει με τη θετική και ενεργό προώθηση της μη διάκρισης και των ίσων ευκαιριών. Καθορίζει τους βασικούς τομείς στους οποίους απαιτείται περαιτέρω πρόοδος σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο, όπως καταπολέμηση των πολλαπλών διακρίσεων, αύξηση της ευαισθητοποίησης, ενσωμάτωση μη επιβολής διακρίσεων σε όλες τις πολιτικές, θετική δράση και συλλογή δεδομένων. Αναγγέλλει επίσης την οργάνωση μιας νέας ομάδας κυβερνητικών εμπειρογνωμόνων για να ενισχύσει το διάλογο μεταξύ των κρατών μελών στις πολιτικές καταπολέμησης των διακρίσεων. Τέλος, η ανακοίνωση αναγνωρίζει ότι η κατάσταση των Ρομ χαρακτηρίζεται από τη συνεχιζόμενη ατομική και θεσμική διάκριση και τον εκτεταμένο κοινωνικό αποκλεισμό.
Σύμφωνα με μια έρευνα της ΕΕ που δημοσιεύθηκε σήμερα, οι Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι οι διακρίσεις παραμένουν έντονες, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το γενετήσιο προσανατολισμό (51%), τα άτομα με αναπηρίες (45%), την ηλικία και τη θρησκεία (42% για το καθένα). Περίπου 1 στους 3 Ευρωπαίους βεβαίωνει ότι υπήρξε μάρτυρας διάκρισης ή παρενόχλησης κατά το προηγούμενο έτος, και 48% πιστεύουν ότι δεν γίνονται αρκετά για την καταπολέμηση αυτής της μάστιγας. Μια προηγούμενη έρευνα που πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2008 τόνισε ότι μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών της ΕΕ (μεταξύ 68% και 77%) θεωρεί αναγκαία τη θέσπιση ειδικής νομοθεσίας για την προστασία των ατόμων από τις διακρίσεις σε τομείς εκτός του χώρου εργασίας.
Εν τω μεταξύ, μια νέα έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τους κανόνες της ΕΕ για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση (επισκεφθείτε την παρακάτω διεύθυνση) διαπιστώνει ότι οι κανόνες εφαρμόζονται πλέον επιτυχώς στις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Παρά το γεγονός ότι η νομοθεσία, που εγκρίθηκε το 2000, εισήγαγε καινοτόμες έννοιες σε διάφορες περιπτώσεις, πολλά κράτη μέλη έχουν προχωρήσει πέρα από τις ελάχιστες απαιτήσεις που προβλέπονται στην οδηγία της ΕΕ.
