Στο περιθώριο κινδυνεύει να τεθεί το επιτόκιο αναφοράς της Federal Reserve, το σπουδαιότερο μέσο άσκησης νομισματικής πολιτικής, στην προσπάθεια της κεντρικής τράπεζας να σώσει τις ΗΠΑ από την οικονομική κατάρρευση, σύμφωνα με δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg.
Οι πρωτοφανείς «ενέσεις» ρευστότητας έχουν οδηγήσει το overnight επιτόκιο διατραπεζικού δανεισμού κάτω από το μισό του 1% που είχαν θέσει ως στόχος οι νομισματικές αρχές. «Παρατηρείται μια μεταστροφή στην πολιτική της Fed η οποία, όμως, δεν ανακοινώνει με διαφάνεια τι κάνει και γιατί το κάνει, δήλωσε ο πρώην πρόεδρος της ομοσπονδιακής τράπεζας στο Σεντ Λούις, Γουίλιαμ Πουλ. «Η νομισματική πολιτική λειτουργεί όταν οι αγορές κατανοούν τι κάνει η κεντρική τράπεζα», συμπληρώνει.
«Το πραγματικό επιτόκιο ομοσπονδιακών καταθέσεων, η κυριότερη ένδειξη των προθέσεων της Fed, δεν είναι πλέον ενδεικτικό», τονίζει ο Σταν Τζόνας, διαχειριστής παραγώγων επιτοκίων στην Axiom Management Partners LLC της Νέας Υόρκης.
Ο κίνδυνος που ελλοχεύει είναι ότι οι τράπεζες δεν κατορθώνουν να δανείσουν μέρος από το πλεόνασμα των αποθεματικών στις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, συντηρώντας έτσι το «πάγωμα» στην αγορά πιστώσεων, το οποίο έχει οδηγήσει σε ύφεση τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου. Αυτό συνέβη στην Ιαπωνία μετά την υιοθέτηση της πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης επιτοκίων το 2001.
Τα πλεονασματικά αποθεματικά έχουν υπερβεί πλέον σε μέγεθος την overnight διατραπεζική αγορά, στην οποία η Fed προσδιορίζει το βασικό επιτόκιο-στόχο. Ο Μπερνάκι δήλωσε στο Κογκρέσο χθες ότι η διεύρυνση του ισολογισμού της Fed «δυσχεραίνει τον έλεγχο του επιτοκίου ομοσπονδιακών καταθέσεων. Αυτό το θέμα το επεξεργαζόμαστε ακόμη», δήλωσε ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων του Λευκού Οίκου.
Οι πιστώσεις της Fed, δηλαδή τα χρήματα που έχει διοχετεύσει η κεντρική τράπεζα στην οικονομία, έχουν διευρυνθεί στα 1,3 τρισ. δολάρια το περασμένο έτος. Η κεντρική τράπεζα έχει δρομολογήσει τέσσερις πιστωτικές διευκολύνσεις με στόχο την παροχή ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα ή τη στήριξη των επιχειρήσεων με πρόσθετη χρηματοδότηση.
Συνήθως, όταν οι κεντρικές τράπεζες εφαρμόζουν σαφείς στρατηγικές ποσοτικής χαλάρωσης ουσιαστικά γυρνούν πλάτη στο στόχο επιτοκίων και στρέφονται προς την αγορά στοιχείων ενεργητικού για ενίσχυση της προσφοράς ρευστών. Δύο είναι τα πιθανά αποτελέσματα για την οικονομία.
Οι τράπεζες μπορούν να επιδιώξουν μεγαλύτερο κέρδος από το 1% που παρέχει η Fed και να προσφύγουν στον επιθετικό δανεισμό. Κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί μέχρι στιγμής. Το μέγεθος των τραπεζικών αποθεματικών αυξάνεται ταχύτερα από την ποσότητα της ρευστότητας που παρέχεται. Η δεύτερη επίδραση προκύπτει εάν η Fed αποφασίσει να στραφεί σε ορισμένα στοιχεία ενεργητικού που έχουν ευρεία επίδραση στην οικονομία, όπως είναι τα γραμμάτια ή οι ομολογίες αμερικανικού δημοσίου με ενυπόθηκες εξασφαλίσεις.
Αξιωματούχοι της Fed αποφάνθηκαν ότι έχουν ήδη κάνει «μισό βήμα» προς αυτή την κατεύθυνση αγοράζοντας τα εμπορικά ομόλογα των εταιρειών στις ΗΠΑ σε προκαθορισμένα επιτόκια. «Δεν επικεντρώνεται πλέον [η Fed[ στο επιτόκιο ομοσπονδιακών καταθέσεων, σχολίασε ο Στέφεν Στάνλεϊ, επικεφαλής οικονομολόγος της RBS Greenwich Capital Markets Inc. «Νομίζω ότι αυτή είναι η σωστή αντιμετώπιση. Σε συνθήκες οικονομικής δυσχέρειας, προτεραιότητα είναι η μεγιστοποίηση της ρευστότητας», κατέληξε.
