Λίγες παροχές, αυξημένα φορολογικά βάρη και πολλούς γρίφους περιέχει ο κρατικός προϋπολογισμός του 2009, που κατατέθηκε σήμερα στη Βουλή από τον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών Γιώργο Αλογοσκούφη.
«Εύχομαι και ελπίζω αυτή η πρωτοφανής παγκόσμια κρίση να τεθεί υπό έλεγχο και να έχει τις λιγότερες δυνατές επιπτώσεις», επεσήμανε ο κ Σιούφας.
Η επεξεργασία του νέου προϋπολογισμού θα ξεκινήσει στην επιτροπή Οικονομικών της Βουλής στις 27 Νοεμβρίου, ενώ στην Ολομέλεια, όπως ανακοίνωσε ο κ Σιούφας, θα οριστικοποιηθεί μετά από συμφωνία των κομμάτων αν θα αρχίσει στις 17 ή στις 18 Δεκεμβρίου.
Η συζήτηση του ολοκληρώνεται τα μεσάνυχτα της πέμπτης μέρας μετά από ονομαστική φανερή ψηφοφορία.
Ο νέος προϋπολογισμός φέρει έντονα τα σημάδια από τις επιβαρύνσεις στο κονδύλι των τόκων του δημοσίου χρέους, ενώ για να καλυφθούν τα ταμιακά ελλείμματα, οι δανειακές ανάγκες θα ξεπεράσουν όπως και φέτος τα 43 δισ. ευρώ.
Το ενδιαφέρον εστιάζεται επίσης στην κάλυψη των αστοχιών του φετινού προϋπολογισμού, ο οποίος στο δεκάμηνο εμφανίζει υστέρηση 2,6 δισ. ευρώ στα έσοδα και υπερβάσεις στις δαπάνες και υπάρχει αβεβαιότητα για την απόδοση των μέτρων όπως του ΕΤΑΚ (φόρος κατοχής ακινήτων), των ρυθμίσεων για τα ληξιπρόθεσμα χρέη και της περαίωσης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός του 2009, δεν ενσωματώνει όλες τις υποχρεώσεις πληρωμών του δημοσίου. Δεν υπάρχει για παράδειγμα, εγγραφή για τα χρέη των νοσοκομείων προς τους προμηθευτές τους, το ύψος των οποίων υπερβαίνει τα 3 δισ. ευρώ, και φτάνει περίπου στο 1,2% του ΑΕΠ.
Υπενθυμίζεται ότι η τελευταία ρύθμιση των χρεών των νοσοκομείων προς τους προμηθευτές τους τα οποία αν δεν τα καλύπτουν τα ίδια τα νοσοκομεία, τα καλύπτει ο κρατικός προϋπολογισμός, ρυθμίστηκαν έως και το τέλος του 2004, στη διάρκεια του 2005, κατόπιν δόθηκαν διαβεβαιώσεις ότι θα εφαρμοστεί αυστηρό σύστημα εποπτείας, με στόχο να μη διογκωθούν ξανά και ότι θα αποπληρώνονταν ανά τρίμηνο!
Στην πράξη όμως το σύστημα εποπτείας δεν λειτούργησε και τα χρέη έφτασαν σε νέα υψηλότερα επίπεδα, η αποπληρωμή των οποίων είναι εξαιρετικά δύσκολη ελλείψει πόρων, αλλά κυρίως του κινδύνου εγγραφής τους στο έλλειμμα του προϋπολογισμού, το οποίο θα υπερβεί το 3% του ΑΕΠ.
Αυτός είναι και ο λόγος που δεν έχουν ρυθμιστεί συνολικά τα συγκεκριμένα χρέη, καθώς αυτομάτως θα πρέπει να εγγραφούν στον προϋπολογισμό ως δαπάνες, όπως είχε γίνει άλλωστε και το 2005, με εντολή της Eurostat.
Η τελευταία ρύθμιση που ανακοινώθηκε από τον υπουργό Υγείας έγινε υπό την πίεση των κινητοποιήσεων και του κινδύνου να μείνουν τα νοσοκομεία χωρίς βασικά ιατρικά είδη.
Σημαντικές είναι επίσης οι υποχρεώσεις του Δημοσίου προς τους κατασκευαστές δημοσίων έργων, για τους οποίους λόγω της κρίσης, τα κεφάλαια που οφείλει το δημόσιο είναι απαραίτητα για την επιβίωση των εταιρειών τους.
Επίσης πάνω από 5 δισ. ευρώ, είναι οι υποχρεώσεις για επιστροφές φόρων σε επιχειρήσεις, που αποφασίστηκε μεν η επίσπευση της απόδοσής τους, αλλά σταδιακά και «όσο αντέχει ο προϋπολογισμός».
Αλλαγές στα μεγέθη
Στο μεταξύ σημαντικές αλλαγές σε σύγκριση με το προσχέδιο του προϋπολογισμού περιέχει το οριστικό σχέδιο, αλλά χωρίς να αλλάζει η φιλοσοφία, που στηρίζεται στη διατήρηση του ελλείμματος -με κάθε μέσο- κάτω από το 3% του ΑΕΠ, αύξηση της φορολογίας, με τα μέτρα που έχουν ληφθεί από τον περασμένο Αύγουστο, αλλά και τη μείωση των δαπανών, που εξαγγέλλεται κάθε χρόνο, αλλά ποτέ δεν υλοποιείται.
Τα καθαρά δημόσια έσοδα θα υπερβούν τα 61 δισ. ευρώ και θα στηριχθούν στα μέτρα του Αυγούστου, όπως αύξηση της φορολογίας των ελευθέρων επαγγελματιών και των ατομικών επιχειρήσεων, στην αύξηση της παρακράτησης φόρου μισθωτών υπηρεσιών, στις εισπράξεις από τις ρυθμίσεις των ληξιπρόθεσμων χρεών και την περαίωση, αλλά και τα έσοδα από το ΕΤΑΚ του 2008, το οποίο θα εισπραχθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος του το 2009.
Στον τομέα των πληρωμών, το 46% των πρωτογενών δαπανών είναι «δεσμευμένο» για πληρωμές μισθών και συντάξεων των (αυξανόμενων) δημοσίων υπαλλήλων και συνταξιούχων του Δημοσίου, οι οποίες θα αυξηθούν κατά 3,5-4% και με τον πληθωρισμό στο 3% το 2009, το ΥΠΟΙΟ θα τονίσει ότι υπερκαλύπτουν τον πληθωρισμό.
Ερωτηματικό αποτελεί το κονδύλι για τα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα, στα οποία θα χορηγηθεί επίδομα θέρμανσης. Θυμίζουμε ότι οι αρχικές εξαγγελίες της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΟΙΟ, πέρυσι τέτοια περίοδο, μιλούσαν για τη διάθεση ποσού ύψους 500 εκατ. ευρώ, από το Ταμείο κατά της Φτώχειας, το έτος 2008, το οποίο (ποσό) θα αυξανόταν κάθε χρόνο κατά 500 εκατ. ευρώ, ώστε το 2011 να φτάσει σε 2 δισ. ευρώ. Οι τελευταίες πληροφορίες για τα ποσά που θα διατεθούν τελικά, απέχουν αισθητά από τις εξαγγελίες.
