Νέο μηχανισμό κατά της ενεργειακής ακρίβειας, που τίθεται σε λειτουργία από τον Ιούνιο θα ανακοινώσει στις 19:00 ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. Οι παρεμβάσεις θα έχουν και αναδρομική ισχύ για νοικοκυριά που έλαβαν υπέρογκους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος κατά τους προηγούμενους μήνες.
Στα 4 δισ. ευρώ εκτιμάται το ετήσιο κόστος του πακέτου στήριξης για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας που αναμένεται να ανακοινώσει σήμερα το απόγευμα ο πρωθυπουργός.
Το κόστος του πακέτου στήριξης αναμένεται να «σπάσει» σε δύο προϋπολογισμούς, τον φετινό, ο οποίος θα επιβαρυνθεί με τουλάχιστον 2,5 δισ. ευρώ, και τον αντίστοιχο του 2023, εφόσον φυσικά χρειαστεί, κάτι που θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη του πολέμου, αλλά και την πορεία των διεθνών τιμών ειδικά του φυσικού αερίου.
Για τη χρηματοδότηση του νέου πακέτου θα αξιοποιηθεί το σύνολο των πόρων που έχουν συγκεντρωθεί στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης. Για το σύνολο του 2022 ο λογαριασμός εκτιμάται ότι θα έχει συγκεντρώσει περί τα 3,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων βέβαια σημαντικό μέρος έχει ήδη διατεθεί, καθώς οι λογαριασμοί ρεύματος επιδοτούνται με αυτά τα χρήματα από τον Ιανουάριο.
Από εκεί και πέρα, έχουν ήδη δεσμευτεί πρόσθετοι πόροι άνω του 1 δισ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό, χρήματα που συγκεντρώθηκαν από την αναθεώρηση του κρατικού προϋπολογισμού και την προσθήκη 2 δισ. ευρώ στο σκέλος των κρατικών δαπανών.
Η 3η πηγή πόρων
Μια 3η πηγή χρηματοδότησης, χωρίς ωστόσο να μπορεί να υπολογιστεί από τώρα αν θα υπάρξει απόδοση, αλλά και το ποια θα είναι αυτή, θα μπορούσε να αποτελέσει και η φορολόγηση με ποσοστό 90% των υπερκερδών των εταιρειών ενέργειας από την πώληση του ρεύματος σε πολύ υψηλές τιμές.
Το αν έχουν παραχθεί υπερκέρδη και το αν αυτά έχουν ήδη επιστραφεί στους καταναλωτές μέσω εκπτώσεων και παροχών από τις ίδιες τις εταιρείες θα φανούν από το σχετικό πόρισμα της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα. Προσδοκίες, πάντως, για σημαντική απόδοση αυτού του μέτρου δεν φαίνεται να υπάρχουν, καθώς τουλάχιστον για φέτος τα όποια δημοσιονομικά έσοδα θα πρέπει να προέλθουν από τη φορολόγηση των κερδών που παρήχθησαν μέσα στο 2021. Το γεγονός ότι η ΔΕΗ έχει ήδη γυρίσει στους καταναλωτές σημαντικό μέρος αυτών των κερδών μέσω των πρόσθετων επιδοτήσεων περιορίζει και το συνολικό κονδύλι επί του οποίου θα μπορούσε να επιβληθεί ο έκτακτος φόρος, ο οποίος βέβαια σε κάθε περίπτωση θα νομοθετηθεί.
Με αναδρομική εφαρμογή ο μηχανισμός
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο νέος μηχανισμός στήριξης θα έχει και αναδρομική ισχύ για περιπτώσεις ακραίων αδικιών, όπου οικογένειες κλήθηκαν να πληρώσουν τεράστια ποσά λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος για να καλύψουν τις ανάγκες θέρμανσης τον χειμώνα που πέρασε.
Ειδικότερα, στόχος της παρέμβασης είναι η επιστροφή των τιμών λιανικής στα προ κρίσης επίπεδα, ώστε η τιμή της κιλοβατώρας να υποχωρήσει στα επίπεδα του 0,15-0,16 ευρώ, ενώ σήμερα οι οικιακοί καταναλωτές με κυμαινόμενα επιτόκια πληρώνουν πάνω από 0,30 ευρώ την κιλοβατώρα (χωρίς την κρατική επιδότηση).
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, βασικός άξονας του σχεδιαζόμενου μηχανισμού είναι η επιβολή διατίμησης ανά τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής, ώστε να προκύψει ένας μέσος όρος του «μίγματος» στα 100 ευρώ/MWh. Οι παραγωγοί θα αποζημιώνονται για το επιπλέον κόστος, ωστόσο χάρη στη διατίμηση θα προκύπτει μια πολύ χαμηλότερη χονδρεμπορική τιμή, που θα εξουδετερώνει σε μεγάλο βαθμό τη ρήτρα αναπροσαρμογής.
Την ίδια στιγμή, εξετάζεται το ενδεχόμενο να συνδυαστεί το σχήμα αυτό και με τη συνέχιση των απευθείας ενισχύσεων στους λογαριασμούς και μάλιστα για καταναλώσεις πάνω από τις 300 κιλοβατώρες.
