Με μια κίνηση ματ η Federal Reserve χρησιμοποίησε και το τελευταίο όπλο από το οπλοστάσιο της νομισματικής πολιτικής, μειώνοντας το επιτόκιο ομοσπονδιακών καταθέσεων στα πρωτοφανή επίπεδα του 0% - 0,25%, παρατηρεί ο αρθρογράφος Τζέρεμι Γουόρνερ της εφημερίδας The Independent.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια κίνηση αναγνώρισης της κατάστασης στην οποία βρίσκεται σήμερα η αγορά. Το πραγματικό επιτόκιο ομοσπονδιακών καταθέσεων των ΗΠΑ κυμαίνονταν ουσιαστικά στα επίπεδα του 0,3% τις τελευταίες εβδομάδες, έστω εάν το επίσημο επιτόκιο-στόχος της Fed ισούταν με 1%. Ακόμη και υπό αυτές τις συνθήκες, όμως, η σημασία της χθεσινής κίνησης της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ είναι τεράστια. Τα μηδενικά επιτόκια είναι πλέον γεγονός. Η Βρετανία –και γιατί όχι και η Ευρώπη- δεν βρίσκονται πολύ μακριά.
Την ώρα που τα επιτόκια βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση ανά τον κόσμο, ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας εξακολουθεί να στέλνει απολογητικές επιστολές τον Υπουργό Οικονομικών με τις οποίες του εξηγεί γιατί ο πληθωρισμός υπερβαίνει τόσο πολύ τα επίπεδα-στόχο, όπως είναι άλλωστε υποχρεωμένος. Στη χθεσινή του επιστολή, μάλιστα, διαπιστώνει ότι ο πληθωρισμός μειώνεται πλέον με τέτοιους ρυθμούς που πολύ σύντομα –εκτιμά- θα γράψει την ακριβώς αντίστροφη επιστολή για να εξηγήσει γιατί βρίσκεται τόσο χαμηλότερα σε σχέση με το στόχο.
Κάποιοι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι ο πληθωρισμός θα συρρικνωθεί σε μηδενικά επίπεδα, τουλάχιστον βάσει του Δείκτη Τιμών Λιανικής, και ότι είναι πιθανό να περάσει ακόμη και σε αρνητικό έδαφος στα μέσα του ερχόμενου έτους. Μερικώς μόνο μπορεί να αποδοθεί η εξέλιξη αυτή στην περικοπή του ΦΠΑ, στη μείωση του κόστους ενυπόθηκων δανείων και στην υποχώρηση των υπερβολικά υψηλών τιμών στις αγορές ενέργειας, εμπορευμάτων και τροφίμων. Το υπόλοιπο της ευθύνης –το οποίο είναι και το μεγαλύτερο- πρέπει να αναζητηθεί στην απουσία ζήτησης, επισημαίνει ο Τζέρεμι Γουόρνερ.
Σε νέα φάση πολιτικής η Fed Η Fed μείωσε το βασικό επιτόκιό της κατά 75 μονάδες βάσης αντί για 50 μονάδες βάσης που αναμενόταν από τις αγορές, οδηγώντας το από το 1% σε μία κλίμακα από μηδέν έως 0,25%
Δυστυχώς, όμως, όλα αυτά τα μέτρα νομισματικής χαλάρωσης δεν φαίνεται να κάνουν καμία διαφορά. Τι μένει, λοιπόν, να γίνει; Εφόσον το πρόβλημα είναι μάλλον η μειωμένη διαθεσιμότητα παρά το αυξημένο κόστος του χρήματος, η δημιουργία χρήματος θα ήταν ίσως μια πιο αποτελεσματική προσέγγιση. Η κατάρρευση της οικονομικής δραστηριότητας στις ΗΠΑ ασκεί ήδη πιέσεις στη Fed που καλείται να υπερβεί τη συμβατική νομισματική πολιτική –τώρα που τα περιθώρια έχουν εξαντληθεί – προς την κατεύθυνση μιας πιο «ανορθόδοξης» πολιτικής.
Στη χθεσινή της ανακοίνωση, μάλιστα, η Επιτροπή Ανοιχτών Αγορών της Fed έκανε κάποιες «τολμηρές» αναφορές σε αυτό το ενδεχόμενο. Με απλά λόγια, δηλαδή, αυτό που άφησε η Fed να εννοηθεί είναι ότι δεν θα διστάσει, εάν χρειαστεί, τα βάλει σε λειτουργία τα πιεστήρια χαρτονομισμάτων και να διοχετεύσει στην αγορά νέο χρήμα, προχωρώντας σε μια τολμηρή κίνηση η οποία, όμως, κρίνεται αναγκαία για την αναζωπύρωση της οικονομίας.
Σε αυτό το κλίμα εντάσσεται, άλλωστε, και η πρωτοβουλία της Fed να αγοράσει υπέρογκα ποσά σε επισφαλή ενυπόθηκα δάνεια από τις τράπεζες, καταλήγει ο Γουόρνερ.
