Της Ραλλούς Αλεξοπούλου
[email protected]
Aναχώματα στην αντιμετώπιση των συνεπειών της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία αναζητούν οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες δίνοντας έμφαση στη στήριξη των πολιτών και των επιχειρήσεων που πλήττονται από τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία και κυρίως στην αντιμετώπιση των τιμών σε ενέργεια και αγαθά. Στην Αθήνα αναμένουν σήμερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη νέα επικαιροποιημένη εργαλειοθήκη η οποία θα αφορά ένα νέο πακέτο μέτρων για την ανακούφιση νοικοκυριών και επιχειρήσεων απέναντι στην εκρηκτική άνοδο των τιμών στην ενέργεια. Ζήτημα το οποίο αναμένεται να συζητηθεί σε επίπεδο ηγετών στην Σύνοδο Κορυφής στο Παρίσι στις 10 και 11 του μηνός. Παράλληλα, τα επόμενα 24ωρα η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει να ανακοινώσει τις αποφάσεις της για συνέχιση της επιδότησης στο ηλεκτρικό ρεύμα και στο φυσικό αέριο για το μήνα Μάρτιο, με τις πληροφορίες να κάνουν λόγο για μικρή αύξηση σε σχέση με το Φεβρουάριο.
Ψηλά στην ατζέντα, σύμφωνα με την πρόεδρο της Κομισιόν κα. Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν είναι η προστασία των καταναλωτών με στόχο τη διασφάλιση ότι η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα παραμείνει αποτελεσματική παρά τις υψηλές τιμές του φυσικού αερίου (είναι χαρακτηριστικό ότι χθες κατέγραψε νέα ιστορικά υψηλά). Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται να εστιάζει στο να βρεθεί λύση που έχει ως στόχο:
· βραχυπρόθεσμα, να θωρακιστούν οι πιο ευάλωτοι καταναλωτές και επιχειρήσεις
· Μεσομακροπόθεσμα, να διασφαλιστεί η επάρκεια στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης δεδομένου και των αλλαγών που έρχονται στο «μείγμα» για την παραγωγή ενέργειας. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί πλέον στην αύξηση των Α.Π.Ε και στον δραστικό πλέον περιορισμό του μεριδίου από φυσικό αέριο, πετρέλαιο και άνθρακα.
Αναφερόμενη στο συγκεκριμένο θέμα μόλις χθες η κα Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν επεσήμανε την ανάγκη απεξαρτοποίησης της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο, το πετρέλαιο και τον άνθρακα στηριζόμενη σε τρεις πυλώνες :
· την αναζήτηση πιο αξιόπιστων προμηθευτών, κυρίως υγροποιημένου αερίου (LNG)
· την ανανέωση της ισχύος της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσα από την υλοποίηση «τεράστιων» επενδύσεων, όπως είπε, σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως ηλιακή, αιολική και υδρογόνο.
· Τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης μέσα από π.χ. την ανακαίνιση κτιρίων, τις έξυπνες βιομηχανικές διαδικασίες, την τεχνητή νοημοσύνη, την αποτελεσματική διαχείριση των έξυπνων ενεργειακών δικτύων.
Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση επιθυμεί τη σύσταση ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων απέναντι στις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, καθώς διαφορετικά το κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό θα είναι πολύ υψηλό. Όπως άλλωστε έχει τονίσει επανειλημμένως τις τελευταίες ημέρες ο υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας, πριν την ρωσική εισβολή προβλέπονταν ότι το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (μέσω του οποίου χρηματοδοτείται η επιδότηση σε ρεύμα και φυσικό αέριο έως τώρα) θα μπορούσε να καλύπτει το κόστος έως το 3ο τρίμηνο του 2022. Ωστόσο τα δεδομένα πλέον έχουν αλλάξει σημαντικά με αποτέλεσμα το κόστος της επιδότησης να χρειαστεί να καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Στο οικονομικό επιτελείο παρακολουθούν στενά την εξέλιξη των τιμών στην ενέργεια. Είναι χαρακτηριστικό ότι για πρώτη φορά χθες η τιμή του φυσικού αερίου TTF στην Ευρώπη ξεπέρασε τα 300 ευρώ η μεγαβατώρα, φτάνοντας ακόμα και στα 345 ευρώ για να υποχωρήσει αργότερα παραμένοντας όμως σταθερά πάνω από τα 200 ευρώ η μεγαβατώρα. Αλλά και η τιμή του πετρελαίου τύπου Μπρεντ συνεχίζει την ανοδική του πορεία πλησιάζοντας χθες τα 140 δολάρια το βαρέλι για να υποχωρήσει προς τα 130 δολάρια το βαρέλι. Η συγκεκριμένη εξέλιξη εκτοξεύει τις τιμές των καυσίμων στην εγχώρια αγορά σε τιμές πάνω από τα 2 ευρώ το λίτρο για την αμόλυβδη και κοντά στο 1,5 ευρώ την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης.
Δυσάρεστα είναι τα νέα όμως και για την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος στη χώρα μας, με τη χονδρική τιμή να διαμορφώνεται σήμερα στα 426,90 ευρώ η μεγαβατώρα, που αποτελεί ιστορικό ρεκόρ, καταγράφοντας αύξηση 52,5% μόλις σε μία ημέρα.
Αυτό που αναμένει η Αθήνα τις επόμενες ημέρες, και μετά από την συνάντηση των ηγετών των κρατών-μελών της Ε.Ε. στο Παρίσι την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή είναι έναν οδικό χάρτη για :
· τη διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας στην Ευρώπη
· τον τρόπο που τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θα μπορούν να στηρίξουν τις επιχειρήσεις που πλήττονται από την υπερβολική πλέον αύξηση των τιμών στην ενέργεια. Ένα ζήτημα που αφορά την αρμόδια διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ε. Επιτροπής. Αυτό που επιδιώκει η ελληνική πλευρά είναι να δοθεί η δυνατότητα παροχής επιδότησης στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου των ενεργοβόρων επιχειρήσεων.
· τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου για την κάλυψη των αναγκών που προκύπτουν απέναντι στην ενεργειακή κρίση.
Επιπλέον, η Αθήνα από το Νοέμβριο του 2021 έχει επισημάνει την ανάγκη εξαίρεσης των αμυντικών δαπανών από τα δημοσιονομικά ελλείμματα και το χρέος. Ένα ζήτημα το οποίο έχει αρχίσει πλέον να βρίσκει υποστηρικτικές στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από άλλα κράτη-μέλη. Σύμφωνα μάλιστα με τον κ. Σταϊκούρα, ενώ στην αρχή υπέρ αυτής της άποψης ήταν μόνο η Ελλάδα και η Πολωνία, πλέον έχουν προστεθεί 4 ακόμα χώρες. Μία από αυτές, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι η Γερμανία.
