Του Μιχάλη Ψύλου
«Η επιχειρηματικότητα είναι ένα εγγενές χαρακτηριστικό του Τουρκικού έθνους», υποστήριξε ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του σε συνέδριο ,που διοργανώθηκε χθες από το Ίδρυμα Επιχειρηματιών (GİV) και το Τουρκικό Ίδρυμα Νεότητας (TUGVA), στο Ικόνιο.
ΟΤούρκος πρόεδρος «δόξασε» και πάλι τα επιτεύγματα της τουρκικής οικονομίας.Υπενθύμισε μάλιστα στο μήνυμά του ότι «το Ικόνιο ήταν η πρωτεύουσα του πρώτου μας κράτους , της αυτοκρατορίας των Σελτζούκων, που μας εμπνέει όλους για να οικοδομήσουμε μια μεγάλη και ισχυρή Τουρκία»!
Κουβέντα φυσικά, για το γεγονός ότι την ίδια ώρα ,η Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία (TÜİK), ανακοίνωνε ότι ο πληθωρισμός σκαρφάλωσε σε ετήσια βάση στο 19,9% τον Οκτώβριο –το υψηλότερο επίπεδο τα τελευταία 19 χρόνια. Τον Σεπτέμβριο ο πληθωρισμός ήταν 19,6% και οι αναλυτές θεωρούν ότι θα ανέβει στο 20,4 %.
«Η τουρκική οικονομία έχει εισέλθει σε μια νέα περιοχή αναταραχής», γράφει η γαλλική Le Monde ,σε ανταπόκριση από την Κωνσταντινούπολη. «Ακόμα κι αν ο πληθωρισμός τον Οκτώβριο από θαύμα παρέμεινε κάτω από το 20%, οι προοπτικές εξακολουθούν να είναι πολύ άσχημες», τονίζει ο Ερικ Μέγιερσον, οικονομολόγος στην Goldman Sachs. «Μήπως τώρα εναπόκειται στην TÜİK να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό , καθώς η Κεντρική Τράπεζα είναι σε θέση μόνο να μειώνει τα επιτόκια;» αναρωτήθηκε ειρωνικά ο Ρεφέτ Γκιουρκαϊνάκ, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Μπιλκέντ, στην Άγκυρα.
Η μείωση των επιτοκίων, που αποφάσισε δύο φορές από τον περασμένο Σεπτέμβριο ο Ερντογάν, για να ενισχύσει την ανάπτυξη μέσω αύξησης των πιστώσεων, αλλά και τις εξαγωγές, μπορεί να ωφέλησε τους συντηρητικούς επιχειρηματίες που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του κόμματός του, αλλά έχει αρνητικό αντίκτυπο στα λαϊκά στρώματα, καθώς η Τουρκία εξαρτάται πολύ από τις εισαγόμενες πρώτες ύλες - φυσικό αέριο, πετρέλαιο, άνθρακας.
Διώξεις για την …υγεία του
Ο Τούρκος πρόεδρος θα ήθελε πολύ βέβαια να παραστεί διά ζώσης στο Ικόνιο, καθώς το συνέδριο συνέπεσε και με την επέτειο των 19 χρόνων ,που βρίσκεται στην εξουσία. Τουρκικά μέσα ενημέρωσης υποστηρίζουν όμως ότι η κατάσταση της υγείας του Ερντογάν δεν του επέτρεψε να κάνει μια θριαμβευτική εμφάνιση. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στη Γείτονα, βρίθουν από εικασίες ότι έχει επιδεινωθεί η κατάσταση της υγείας του Προέδρου , με αποτέλεσμα η Γενική Διεύθυνση Ασφάλειας στην Αγκυρα να ασκήσει δίωξη εναντίον 30 ατόμων που κατηγορούνται για «παραπληροφόρηση και προβολή περιεχομένου που προσβάλει τον Πρόεδρο».
Ο εκπρόσωπος Επικοινωνίας του Ερντογάν , Φαχρετίν Αλτούν έκανε μάλιστα και σχετική διάψευση για την υγεία του Προέδρου ,με ανάρτησή του στο twitter: «Να εμπιστεύεσαι τον φίλο και να φοβάσαι τον εχθρό», έγραψε χαρακτηριστικά ο Αλτούν.
Ανεξάρτητα, πάντως από τους λόγους που ο Ερντογάν δεν πήγε στο Ικόνιο, ακόμη και οι πιο ένθερμοι οπαδοί του προβληματίζονται σοβαρά για την πολιτική του, κυρίως στον τομέα της οικονομίας.
Μεγαλώνει η λαϊκή δυσαρέσκεια
Δημοσκόπηση της εταιρείας BUPAR Research , με αφορμή την 19η επέτειο της εξουσίας Ερντογάν, έδειξε ότι το 30% των ψηφοφόρων του AKP μετανιώνουν για την ψήφο τους. Το 67% των πολιτών δηλώνει ότι βιώνει μεγάλη δυστυχία, το 65,2% πιστεύει ότι η οικονομία θα χειροτερέψει τους επόμενους έξι μήνες, και το χειρότερο: «Αν οι ψηφοφόροι δουν έναν καλό υποψήφιο ,αντίπαλο του Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές του 2023,θα τον ψηφίσουν σε ποσοστό 60%! Όλα τα στοιχεία εκφράζουν δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση. Το 62,5% των νέων λέει ότι το «σύστημα του ενός ανθρώπου στην εξουσία», έχει βλάψει τη χώρα ,υπονομεύει τη δημοκρατία και τους συνταγματικούς θεσμούς της Τουρκίας και είναι η αιτία της σοβαρής οικονομικής κρίσης. Το 25,7% των ψηφοφόρων του AKP και το 39,3% των οπαδών του Ντεβλέτ Μπαχτσελί- του ακροδεξιού εθνικιστικού εταίρου του Ερντογάν- δηλώνουν μάλιστα, ότι το προεδρικό σύστημα βλάπτει τη χώρα.
Όπως γράφει ο γνωστός σχολιαστής Μουσταφά Μπαλμπάι στην αντιπολιτευόμενη Cumhuriyet, «το κόμμα του Ερντογάν ήρθε στην εξουσία πριν 19 χρόνια με την υπόσχεση ότι θα διαγράψει τη διαφθορά, τη φτώχεια και τις απαγορεύσεις. Μόνο που οι τρεις αυτές λέξεις , έχουν αντικατασταθεί σήμερα από τη λεηλασία, την καταστροφή και το ψέμα». Ο Τούρκος σχολιαστής αναφέρει μάλιστα ότι «επί 19 χρόνια, οι πόροι που ήρθαν στην Τουρκία από το εξωτερικό ανήλθαν σε ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, αλλά τα χρήματα που έφυγαν από την Τουρκία είναι 3 τρισεκατομμύρια δολάρια»!
Πως θα αντιδράσει ο Ερντογάν μπροστά σε αυτή «την τέλεια καταιγίδα»; όπως χαρακτηρίζει την κατάσταση της τουρκικής οικονομίας ο Τζέισον Τάβεϊ, επικεφαλής οικονομολόγος στην Capital Economics. Ο Ερντογάν δεν γνωρίζει σκάκι, παρά μόνο τάβλι, όπου ουδείς μπορεί να προβλέψει τι ζαριά θα φέρει
