Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Στην 4η διαδοχική αναθεώρηση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2018 -προς τα πάνω και αυτή- μέσα σε χρονικό διάστημα μόλις 18 μηνών προχώρησε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Τα ξημερώματα δόθηκε στη δημοσιότητα η έκθεση για τις δημοσιονομικές προβλέψεις, από την οποία προκύπτει ότι το ΔΝΤ ανεβάζει το πρωτογενές πλεόνασμα για φέτος στο 3,5% του ΑΕΠ.
Μέχρι και τον Απρίλιο, το Ταμείο «έβλεπε» πρωτογενές πλεόνασμα στο 2,9%, ενώ η αρχική πρόβλεψη του Απριλίου του 2017 -δηλαδή πριν από ενάμιση χρόνο- ήταν μόλις 2%. Έτσι, το ΔΝΤ έρχεται ακόμη πιο κοντά στις προβλέψεις της ελληνικής κυβέρνησης τόσο σε δημοσιονομικό όσο και σε μακροοικονομικό επίπεδο. Όσον αφορά τον ρυθμό ανάπτυξης, ανεβάζει και εκεί τον πήχη, εκτιμώντας ότι το 2019 θα κλείσει με ρυθμό της τάξεως του 2,4%. Όσον αφορά το χρέος, το ΔΝΤ αναθεωρεί προς τα κάτω τις προβλέψεις του, συνυπολογίζοντας προφανώς το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν άντλησε το σύνολο του δανείου των 86 δισ. ευρώ που προβλεπόταν να δοθεί από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας στο πλαίσιο της 3ης δανειακής σύμβασης, όπως επίσης και την ενεργοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος που «κλείδωσαν» στο Eurogroup του περασμένου Ιουνίου.
Οι δύο θετικές αναθεωρήσεις έρχονται στην επιφάνεια λίγο πριν από την επικείμενη συνάντηση του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου με την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ στο Μπαλί. Βέβαια, οι εκτιμήσεις του Ταμείου εξακολουθούν να προκαλούν εντύπωση: από τη μία το ΔΝΤ βλέπει για το 2018 τον ίδιο ρυθμό ανάπτυξης (2% όπως και στην πρόβλεψη του Απριλίου) και παρ’ όλα αυτά προχωρεί σε αναθεώρηση προς τα πάνω του πήχη του πρωτογενούς πλεονάσματος.
Από την άλλη, για το 2019 ανεβάζει τον πήχη της ανάπτυξης, αλλά αφήνει αμετάβλητη την πρόβλεψη για το πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5%, σαν να μην υπάρχει καμία συσχέτιση των δύο μεγεθών. Σε κάθε περίπτωση, το περιβάλλον της συζήτησης με την Κριστίν Λαγκάρντ γίνεται πιο ευνοϊκό για τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, ο οποίος αναμένεται να θέσει και στην επικεφαλής του Ταμείου το θέμα της μη περικοπής των συντάξεων.
Ουσιαστικά, ο υπουργός Οικονομικών θα υπερασπιστεί την ελληνική θέση ότι ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος (3,5% του ΑΕΠ για το 2019) δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση ακόμη και αν δεν προχωρήσει η περικοπή των συντάξεων, δεδομένου ότι θα συνδυαστεί με την κατάργηση των αντίμετρων. Βέβαια, η ελληνική πλευρά αναζητά συμφωνία και για την προοπτική παραγωγής «υπερπλεονάσματος» προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.
Επί αυτού του θέματος, η άποψη του ΔΝΤ δεν αποτυπώνεται στην έκθεση, καθώς η πρόβλεψη του Ταμείου για την πορεία του πρωτογενούς πλεονάσματος στηρίζεται στον ορισμό ESA που ακολουθεί η Eurostat και όχι στον «μνημονιακό ορισμό» ο οποίος και για το 2018 αλλά και για το 2019 βγάζει υψηλότερο αποτέλεσμα σε σχέση με τον ορισμό της ΕΛΣΤΑΤ.
Οι προβλέψεις για το ΑΕΠ
To ΔΝΤ προβλέπει ανάπτυξη 2% για φέτος (από 1,4% το 2017) και 2,4% για το 2019 έναντι μόλις 1,8% που ήταν η πρόβλεψη που είχε διατυπωθεί τον περασμένο Απρίλιο για την επόμενη χρονιά.
Στους αναλυτικούς πίνακες της έκθεσης για την πορεία της Παγκόσμιας Οικονομίας δημοσιεύεται εκτίμηση και για την πορεία του ΑΕΠ το 2023: το ΔΝΤ βλέπει την ανάπτυξη του συγκεκριμένου έτους στο 1,2% έναντι 1,9% που ήταν η αντίστοιχη πρόβλεψη του Απριλίου. Και σε αυτό υπάρχει οικονομικό παράδοξο: το ΔΝΤ διπλασιάζει τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2023 από το 1,5% στο 3%, αλλά ρίχνει τον πήχη της ανάπτυξης κατά 0,7%, από το 1,9% στο 1,2%. Σε επίπεδο τριμήνου, το Ταμείο κατεβάζει τον πήχη στο 2,2% (ενώ προέβλεπε 2,7%) για το τέταρτο τρίμηνο του 2018, ενώ για το τέταρτο τρίμηνο του 2019 εκτινάσσει την πρόβλεψη στο 2,5%, όταν τον Απρίλιο μιλούσε για μόλις 1% κατά το συγκεκριμένο τρίμηνο.
Τα υπόλοιπα μεγέθη
Πληθωρισμός: Ο δείκτης τιμών καταναλωτή προβλέπεται να αυξηθεί με ρυθμό 0,7% μέσα στο 2018 (από 1,1% το 2017) και με ρυθμό 1,2% το 2019. Για το 2023 ο πληθωρισμός αναμένεται να φτάσει στο 1,8%, με την αντίστοιχη περσινή πρόβλεψη να διαμορφώνεται στο 1,7%. Όσον αφορά το τέταρτο τρίμηνο του 2018, ο πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί στο 0,9%, ενώ για το τέταρτο τρίμηνο του 2019 προβλέπεται περαιτέρω ενίσχυση του δείκτη τιμών καταναλωτή στο 1,3%.
Ανεργία: Η ανεργία προβλέπεται να μειωθεί στο 19,9% για το 2018 (από 21,5% το 2017) και να περιοριστεί περαιτέρω στο 18,1% για το 2019. Οι προβλέψεις για την ανεργία είναι αναθεωρημένες προς τα πάνω κατά 0,1% σε σχέση με αυτές του περασμένου Απριλίου.
Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών: Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών αναμένεται να είναι αρνητικό κατά 0,8% το 2018 (όπως και το 2017), ενώ για το 2019 προβλέπεται συρρίκνωση στο 0,4% (από 0,6% που ήταν η αντίστοιχη πρόβλεψη του Απριλίου). Για το 2023 η έκθεση του ΔΝΤ προβλέπει μηδενικό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Παραδοχές και διορθώσεις
Οι προβλέψεις του ΔΝΤ για την πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών αναλυτικά είναι οι εξής:
Πλεόνασμα
1 Σε επίπεδο πρωτογενούς πλεονάσματος, το ΔΝΤ αποτύπωσε για πρώτη φορά σε έκθεσή του την παραδοχή ότι το 2017 έκλεισε με πρωτογενές πλεόνασμα 4,2%, καθώς μέχρι και τον Απρίλιο κρατούσε χαμηλά τον πήχη στο 3,7%. Για το 2018 αναθεώρησε τον στόχο στο 3,5%, ενώ μέχρι τώρα προέβλεπε 2,9% (σ.σ.: για το ΔΝΤ δεν υπήρχε ούτως ή άλλως θέμα παραγωγής πλεονάσματος 3,5% για το 2018), ενώ από το 2019 μέχρι και το 2022 ο πήχης παραμένει αμετάβλητος στο 3,5%. Το ΔΝΤ αναθεωρεί και τη μακροπρόθεσμη πρόβλεψή του, καθώς ενώ μέχρι τώρα έλεγε ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2023 δεν θα ξεπεράσει το 1,5%, τώρα διπλασιάζει την πρόβλεψη και ανεβαίνει στο 3%.
Ισοζύγιο
2 Οι αναπροσαρμογές στις προβλέψεις για το πρωτογενές πλεόνασμα επηρεάζουν και τις εκτιμήσεις για το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης. Για το 2018 εκτιμάται ότι θα υπάρξει πλεόνασμα 0,5%, ενώ μέχρι τώρα η πρόβλεψη μιλούσε για έλλειμμα 0,1%, και για το 2019 ο πήχης ήταν και παραμένει στο μηδέν. Για την περίοδο 2020-2022 η πρόβλεψη βελτιώνεται σε σχέση με την αντίστοιχη του περασμένου Απριλίου (κάτι που αποδίδεται στην εκτίμηση για μικρότερο χρέος, άρα και λιγότερους τόκους), ενώ για το 2023 εκτιμάται οριακό έλλειμμα της τάξεως του 0,4%, ενώ μέχρι τώρα προβλεπόταν μεγάλο έλλειμμα 2,4%.
Χρέος
3 Το ΔΝΤ διορθώνει τη φετινή εκτίμηση για την πορεία του χρέους στο 188,1% του ΑΕΠ από 191,3% που ήταν η αντίστοιχη πρόβλεψη του Απριλίου.
Αντίστοιχα, διορθώνεται όλη η «χρονοσειρά»: για το 2019 προβλέπεται χρέος 176,9% έναντι 181,8%, για το 2020 169,3% έναντι 177%, για το 2021 162,7% από 172,2% και για το 2022 155,1% έναντι 168,7%.
