Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Στην αναθεώρηση των στόχων εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού προχωρά από τον επόμενο μήνα το υπουργείο Οικονομικών. Μετά την ψήφιση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος δημοσιονομικής στρατηγικής, τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού θα συγκρίνονται από τον Ιούλιο και μετά με τις αναθεωρημένες προβλέψεις του μεσοπρόθεσμου και όχι με τις προβλέψεις του κρατικού προϋπολογισμού που ψηφίστηκε πέρυσι τον Νοέμβριο.
Δεδομένου ότι το μεσοπρόθεσμο κατεβάζει τον πήχη για το πρωτογενές πλεόνασμα -ανεβάζοντας την εκτίμηση για τις δαπάνες και κατεβάζοντας την πρόβλεψη για τα φορολογικά έσοδα- από τον επόμενο μήνα αναμένεται να αποτυπωθεί σημαντική υπέρβαση κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού έναντι των στόχων. Αυτό, εφόσον διατηρηθεί και τους επόμενους μήνες -οι οποίοι κρίνονται ως εξαιρετικά κρίσιμοι δεδομένου ότι θα αρχίσουν να βεβαιώνονται οι μεγάλες φορολογικές υποχρεώσεις της φετινής χρονιάς-, θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να εμφανίσει υπερ-πλεόνασμα και κατά τη διάρκεια του 2018. Αυτό το επιπρόσθετο πρωτογενές πλεόνασμα θα μπορεί να διανεμηθεί με όποιον τρόπο θέλει η κυβέρνηση, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι δεν θα τεθεί σε κίνδυνο ο στόχος του 3,5% του ΑΕΠ.
Στο 5μηνο η σύγκριση των επιδόσεων εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού έδειξε υπέρβαση της τάξεως των 198 εκατ. ευρώ στα φορολογικά έσοδα καθώς εισπράχθηκαν 16,148 δισ. ευρώ έναντι στόχου 15,95 δισ. ευρώ για το διάστημα Ιανουαρίου-Μαΐου. Από τον Ιούνιο ο «πήχης» θα κατέβει αισθητά οπότε, αν διατηρηθεί ο ίδιος ρυθμός συλλογής των φορολογικών εσόδων, το ποσό της υπέρβασης θα διογκωθεί. Όπως προκύπτει από το μεσοπρόθεσμο:
1 Ο στόχος για τους έμμεσους φόρους αναθεωρείται προς τα κάτω καθώς για το σύνολο της φετινής χρονιάς προβλέπεται ότι θα εισπραχθούν 30,197 δισ. ευρώ έναντι 30,519 δισ. ευρώ που ήταν ο στόχος με βάση τον προϋπολογισμό. Μέχρι και τον Μάιο οι έμμεσοι φόροι είχαν αποφέρει 10,609 δισ. ευρώ, δηλαδή 102 εκατ. ευρώ περισσότερα σε σχέση με το προϋπολογισθέν ποσό. Το ποσό της υπέρβασης από τον επόμενο κιόλας μήνα θα εμφανιστεί μεγαλύτερο καθώς και οι μηνιαίοι στόχοι θα προσαρμοστούν με βάση τα δεδομένα του μεσοπρόθεσμου.
2 Στους άμεσους φόρους δεν υπήρξε ουσιαστική αλλαγή του στόχου στο σύνολο: ο προϋπολογισμός προέβλεπε ότι θα εισπραχθούν 17,357 δισ. ευρώ και το μεσοπρόθεσμο κατεβάζει τον πήχη μόλις κατά 32 εκατ. ευρώ χαμηλότερα, στα 17,325 δισ. ευρώ. Αυτό που αλλάζει είναι οι προβλέψεις για τις «πηγές» από τις οποίες θα προέλθουν οι άμεσοι φόροι. Έτσι, τα φυσικά πρόσωπα εκτιμάται τώρα ότι θα αποδώσουν λιγότερα σε σχέση με όσα είχαν προϋπολογιστεί τον περασμένο Νοέμβριο (8,579 δισ. ευρώ έναντι 8,742 δισ. ευρώ), ενώ τα νομικά πρόσωπα προβλέπεται τώρα ότι θα συνδράμουν με 3,461 δισ. ευρώ έναντι 3,322 δισ. ευρώ που ήταν ο στόχος μέχρι τώρα. Μέχρι και το τέλος Μαΐου οι άμεσοι φόροι είχαν αποδώσει 5,539 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου 96 εκατ. ευρώ περισσότερα σε σχέση με τον στόχο που είχαν οριστεί με βάση τον προϋπολογισμό.
3 Πολύ μεγάλη αλλαγή εντοπίζεται στις επιστροφές φόρου: με τον προϋπολογισμό προβλεπόταν οι επιστροφές να ανέλθουν στα 3,648 δισ. ευρώ (σ.σ.: έχουν ήδη γίνει επιστροφές 1,909 δισ. ευρώ ή 561 εκατ. ευρώ περισσότερα σε σχέση με τον στόχο του 5μήνου) και τώρα εκτιμάται ότι το ποσό θα φτάσει στα 4,404 δισ. ευρώ. Δηλαδή, τώρα προβλέπεται ότι θα επιστραφούν 756 εκατ. ευρώ περισσότερα σε σχέση με αυτά που προέβλεπε ο προϋπολογισμός.
Και στο σκέλος των δαπανών επέρχεται σημαντική αναθεώρηση των στόχων καθώς ο προϋπολογισμός προέβλεπε ότι αυτές θα φτάσουν στα 57,046 δισ. ευρώ, ενώ τώρα εκτιμάται ότι θα αυξηθούν στα 57,548 δισ. ευρώ.
Η ίδια εικόνα είχε σχηματιστεί και πέρυσι. Οι προβλέψεις του κρατικού προϋπολογισμού αναθεωρήθηκαν προς το χειρότερο με το μεσοπρόθεσμο που ψήφισε η Βουλή την άνοιξη του 2017, και τελικώς καταγράφηκε πολύ μεγάλη υπεραπόδοση έναντι των στόχων με αποτέλεσμα να φτάσει το πρωτογενές πλεόνασμα στο 4,2%. Στο οικονομικό επιτελείο επιθυμούν διακαώς την επανάληψη: το πρωτογενές πλεόνασμα προβλέφθηκε ότι θα διαμορφωθεί στο 4,2% με τον προϋπολογισμό του 2018 (σ.σ.: με βάση τον ορισμό της ΕΛΣΤΑΤ) και με το μεσοπρόθεσμο ο πήχης κατέβηκε στο 3,8%. Αντίστοιχα το μνημονιακό πρωτογενές πλεόνασμα αναθεωρήθηκε από το 3,86% που προβλεπόταν στον προϋπολογισμό πολύ κοντά στον επίσημο στόχο, δηλαδή στο 3,5%. Επανάληψη του περσινού φαινομένου σημαίνει ότι η χρονιά θα κλείσει και πάλι με ένα πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 4% και την κυβέρνηση να αποκτά έναν δημοσιονομικό χώρο προς αξιοποίηση της τάξεως του ενός δισ. ευρώ.
Καθοριστική για τη διαδικασία εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού θα είναι η διαδικασία είσπραξης του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων αλλά και η συμμετοχή των φορολογουμένων στα προγράμματα ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Τα έσοδα παρελθόντων ετών έχουν αποτελέσει πολύ μεγάλο «στήριγμα» κατά την τελευταία τριετία των υπερβάσεων στους στόχους του προϋπολογισμού, ενώ το ίδιο φαίνεται να συμβαίνει και φέτος. Με βάση τα στοιχεία του 5μήνου, οι έμμεσοι φόροι παρελθόντων ετών έχουν αποδώσει 191 εκατ. ευρώ περισσότερα σε σχέση με το ποσό που είχε προϋπολογιστεί, ενώ υπέρβαση της τάξεως των 62 εκατ. ευρώ εμφανίζεται και στους άμεσους φόρους. Με το μεσοπρόθεσμο ο πήχης για την απόδοση των άμεσων και έμμεσων φόρων παρελθόντων ετών κατέβηκε, οπότε δημιουργείται ένα πολύ μεγάλο «παράθυρο» για δημιουργία υπεραποδόσεων.
Οι προβέψεις του μεσοπρόθεσμου
- ΕΜΜΕΣΟΙ ΦΟΡΟΙ 30,197 ΔΙΣ
Ο στόχος αναθεωρείται προς τα κάτω, καθώς για το σύνολο της φετινής χρονιάς προβλέπεται ότι θα εισπραχθούν 30,197 δισ. ευρώ έναντι 30,519 δισ. ευρώ που ήταν ο στόχος με βάση τον προϋπολογισμό. - ΑΜΕΣΟΙ ΦΟΡΟΙ 17,325 ΔΙΣ.
Το μεσοπρόθεσμο κατεβάζει τον πήχη μόλις κατά 32 εκατ. ευρώ στα 17,325 δισ. ευρώ έναντι 17,357 δισ. ευρώ. Τα φυσικά πρόσωπα εκτιμάται ότι θα αποδώσουν 8,579 δισ. ευρώ έναντι 8,742 δισ., ενώ τα νομικά πρόσωπα προβλέπεται ότι θα συνδράμουν με 3,461 δισ. ευρώ έναντι 3,322 δισ. ευρώ που ήταν ο στόχος μέχρι τώρα. - ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ ΦΟΡΟΥ 4,404 ΔΙΣ.
Πολύ μεγάλη αλλαγή εντοπίζεται στις επιστροφές φόρου: Εκτιμάται ότι το ποσό θα φτάσει στα 4,404 δισ. ευρώ έναντι 3,648 δισ. ευρώ που ήταν ο στόχος του προϋπολογισμού. - ΔΑΠΑΝΕΣ 57,548 ΔΙΣ.
Επέρχεται σημαντική αναθεώρηση των στόχων καθώς ο προϋπολογισμός προέβλεπε ότι οι δαπάνες θα φτάσουν στα 57,046 δισ. ευρώ ενώ τώρα εκτιμάται ότι θα αυξηθούν στα 57,548 δισ. ευρώ.
