Από την έντυπη έκδοση
Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]
Μία εργαλειοθήκη αποτελούμενη από 6 δείκτες σχεδιάζει να υιοθετήσει η Ευρώπη για τη μέτρηση κινδύνου στις τράπεζες, βήμα που θεωρεί απαραίτητο για να προχωρήσει στα επόμενα στάδια της τραπεζικής ενοποίησης.
Οι αλλαγές αυτές, που σχετίζονται με τη μετεξέλιξη του ESM στο άμεσο μέλλον, είναι πολύ σημαντικές για τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα καθώς η πρόοδός τους θα αξιολογείται κατά τρόπο διαφορετικό από εκείνον που ίσχυε μέχρι πρότινος. Επιπλέον δε η εργαλειοθήκη θα προσμετρήσει κινδύνους στους οποίους οι ελληνικές τράπεζες εμφανίζονται αρκετά ευαίσθητες, όπως η ρευστότητα.
Σε πρόσφατη επιστολή του προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλτ Τουσκ, ο πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο θέτει το πλαίσιο της εμβάθυνσης της νομισματικής ενοποίησης, πλαίσιο το οποίο θα συζητηθεί ώστε να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις σήμερα και αύριο στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε.
Σύμφωνα με την επιστολή, οι 6 δείκτες είναι: Ο Δείκτης Κεφαλαίου Capital Ratio, ο Δείκτης Μόχλευσης Leverage Ratio, ο Δείκτης Κάλυψης Ρευστότητας Liquidity Coverage Ratio, ο Δείκτης Καθαρής Χρηματοδότησης Net Stable Funding Ratio, ο Δείκτης των μη Εξυπηρετούμενων Δανείων NPLs Ratio και ο Δείκτης Ελάχιστων Απαιτήσεων Ιδίων Κεφαλαίων και Επιλέξιμων Υποχρεώσεων MREL Ratio.
Όπως καθίσταται φανερό από το μίγμα των δεικτών, η έμφαση δίνεται στη ρευστότητα, η έλλειψη της οποίας προαναγγέλλει κινδύνους για την κεφαλαιακή επάρκεια της τράπεζας, η δε ανάγκη της είναι αδιαμφισβήτητη για τη λειτουργία οποιουδήποτε πιστωτικού ιδρύματος.
Η χρήση της εργαλειοθήκης για την αξιολόγηση των τραπεζών θα γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα καθώς αποτελεί το βασικό εργαλείο για την αντικειμενική αξιολόγηση της προόδου που έχουν κάνει οι τράπεζες όσον αφορά την εφαρμογή των μέτρων μείωσης του κινδύνου.
Αυτό προκύπτει απ’ την κοινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αλλά και του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης των Τραπεζών (Single Resolution Board).
Με βάση τα νέα δεδομένα και αφού αυτά γίνουν αποδεκτά από τα κράτη μέλη και μορφοποιηθούν, θα υπάρξουν νέες πράξεις που θα αφορούν τους ελέγχους των τραπεζών, ακόμη και τα stress tests.
H κατανομή και η μείωση του κινδύνου εμφανίζεται άρρηκτα συνδεδεμένη με τη μεταρρύθμιση του ESM, o οποίος σχεδιάζεται να μετεξελιχθεί σε έναν Κοινό Προστατευτικό Μηχανισμό που θα αποτελέσει ομπρέλα του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης Τραπεζών. Ο ESM θα εξυπηρετεί βάσει αυτού του σχεδίου σε μία ανακυκλούμενη πιστωτική γραμμή. Σύμφωνα με τον οδικό χάρτη του 2016 για την Τραπεζική Ένωση, ο νέος μηχανισμός θα πρέπει να τεθεί σε λειτουργία πριν από το τέλος της μεταβατικής περιόδου το 2024, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει πραγματοποιηθεί επαρκής πρόοδος στα μέτρα μείωσης κινδύνου.
Το μέγεθος της πιστωτικής αυτής γραμμής θα είναι ανάλογο με τους στόχους που θα θέσει το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης SRF. Καμία χώρα της Ε.Ε. δεν θα εξαιρείται από την πρόσβαση στο νέο μηχανισμό. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός πως το Εργαλείο Άμεσης Ανακεφαλαιοποίησης, Direct Recapitalization Instrument, πρέπει να αντικατασταθεί από το νέο Κοινό Προστατευτικό Μηχανισμό.
Ο ESM θα στέκεται δημοσιονομικά ουδέτερος απέναντι στα κράτη-μέλη ενώ οι τίτλοι που θα εκδίδει έναντι βοηθείας θα έχουν διάρκεια ωρίμανσης τριετή, με πιθανότητα διετούς παράτασης. Ανάλογη μεταχείριση θα έχουν και οι χώρες-μέλη εκτός ευρώ μέσω παράλληλων πιστωτικών γραμμών προς το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης. Τις αποφάσεις για τη χρήση του νέου μηχανισμού θα τις λαμβάνει το διοικητικό συμβούλιο του ESM με αποτελεσματικές και ευέλικτες διαδικασίες και με σεβασμό πάντα στο Σύνταγμα των χωρών-μελών. Οι λεπτομέρειες λειτουργίας του ESM θα εξειδικευτούν περαιτέρω στο δεύτερο εξάμηνο του 2018.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν αποφασιστικής σημασίας βήματα που πρέπει να προηγηθούν της δημιουργίας του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Ασφάλειας Καταθέσεων (EDIS).
Ο ενιαίος αυτός μηχανισμός που θα προβλέψει μια πανευρωπαϊκή ασφάλεια καταθέσεων θα πρέπει πριν απ’ όλα να πατήσει στις προϋποθέσεις για τη μείωση κινδύνου των ευρωπαϊκών τραπεζών.
Παρά τις υπαρκτές και πολύ ουσιαστικές διαφωνίες των κρατών-μελών για το EDIS εξακολουθεί να θεωρείται απαραίτητο για την εμβάθυνση της τραπεζικής ενοποίησης.
