Από την έντυπη έκδοση
Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
Kατακόρυφη αύξηση κατά 63% σημείωσαν οι συναλλαγές στην αγορά tax free shopping (αγορές με επιστροφή ΦΠΑ από πολίτες που έρχονται στην Ελλάδα από χώρες εκτός Ε.Ε.), με ταυτόχρονη αύξηση της αξίας των αγορών κατά 12% το τελευταίο 12μηνο, περίοδο κατά την οποία εφαρμόζεται μειωμένο όριο συναλλαγών στα 50 ευρώ από 120 ευρώ προηγουμένως.
Υπολογίζοντας τις συναλλαγές από 120 ευρώ και πάνω, δηλαδή με την ίδια βάση του προηγούμενου έτους, η ανάλυση της Global Blue Hellas διαπιστώνει ότι στο 12μηνο Νοέμβριος 2016 - Οκτώβριος 2017 το σύνολο των συναλλαγών σημείωσε αύξηση κατά 8%, ενώ η αξία των συναλλαγών ενισχύθηκε κατά 5%. Η μέση δαπάνη ανά συναλλαγή πάντως υποχώρησε κατά 3%, πιθανότατα ως αποτέλεσμα της μείωσης του ορίου για τη χορήγηση της επιστροφής, όπως σχολιάζει στη «N» ο Μάνθος Δημόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Global Blue Hellas, που εξηγεί ότι αυτή η πτώση αντισταθμίστηκε από την αύξηση των αποδείξεων.
Oι Λιβανέζοι επιβεβαιώνουν τη δυναμική τους ως αναδυόμενη εθνικότητα, έχοντας αυξήσει την αξία των συναλλαγών τους το τελευταίο 12μηνο κατά 37,59% (σημειώνεται ότι στο επτάμηνο εμφάνιζαν αύξηση της μέσης δαπάνης ανά συναλλαγή κατά 9,2%, πάνω και από το 7,2% των Κινέζων σε μια αγορά που η μέση δαπάνη κυμαίνεται στα 450 ευρώ). Διψήφια αύξηση το τελευταίο δωδεκάμηνο εμφανίζουν μεταξύ άλλων οι αγορές Αλβανών (+14,56%), Ινδονήσιων (+13,19%) και Ταϊβανών (+11,75%), που αφήνουν πίσω παραδοσιακούς παίκτες -τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον ρυθμό ανάπτυξης των συναλλαγών, διότι τα μερίδιά τους στο σύνολο της αγοράς είναι μακράν μεγαλύτερα-, όπως Κινέζους, Αμερικανούς και Ρώσους (με ρυθμό +8,95%, +7,58% και +4,15% αντίστοιχα). Την ίδια στιγμή «βαρίδι» για την αγορά αποδείχθηκαν Αιγύπτιοι, Καναδοί, Άραβες, Ελβετοί και Σέρβοι, η αξία των αγορών των οποίων κινήθηκε σε χαμηλότερα επίπεδα το τελευταίο 12μηνο συγκριτικά με έναν χρόνο πριν.
Συγκρίνοντας τον αριθμό των συναλλαγών του τελευταίου 12μήνου για τις διάφορες εθνικότητες, διαπιστώνεται ότι μεταξύ αυτών που χτύπησαν τις περισσότερες αποδείξεις είναι πάλι οι Λιβανέζοι (36,58% περισσότερες από τον προηγούμενο χρόνο) και οι Ινδονήσιοι (+40,48%), ενώ διψήφιο ποσοστό αύξησης εμφανίζουν Ρώσοι (+12%) και Αμερικανοί (+10,52%). Οι συναλλαγές των Κινέζων ενισχύθηκαν μόλις κατά 8,56%. Αντίθετα, επιβραδύνθηκαν οι συναλλαγές Σέρβων (-8,57%), Αιγυπτίων (-14,33%), Καναδών (-5,80%), Ελβετών (-3,47%), Τούρκων (-0,54%) αλλά και των επισκεπτών της χώρας μας από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (-5,31%).
Ο κ. Δημόπουλος εφιστά την προσοχή μας σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη διάρθρωση της αγοράς ανά γεωγραφική περιοχή. Για παράδειγμα, η αύξηση της τουριστικής κίνησης σε δημοφιλή νησιά έχει ανατρέψει τις ισορροπίες των τελευταίων ετών. Η Αθήνα και ευρύτερα η περιοχή της Στερεάς Ελλάδας έχει την πρωτοκαθεδρία (με μερίδιο στην αξία των συναλλαγών tax free 66,6%), αλλά η συμπρωτεύουσα χάνει τη δεύτερη θέση από τη Μύκονο, που απέσπασε το τελευταίο 12μηνο το 12,8% της πίτας, έναντι 11,2% της περιοχής της Μακεδονίας. Ακολουθούν: Σαντορίνη με μερίδιο 3,9%, Κρήτη με 2,4%, Δωδεκάνησα με 1,7%, νησιά Ιονίου με 0,6% και υπόλοιπη Ελλάδα με 0,9%.
Σημειώνεται ότι στα νησιά του Ιονίου είχαμε σημαντική κάμψη της αξίας των αγορών κατά 21,92%, με ταυτόχρονη μείωση της μέσης δαπάνης ανά συναλλαγή κατά 1,57%. Στις υπόλοιπες περιοχές οι μεγαλύτερες διακυμάνσεις εμφανίζονται στη Μύκονο, με κατακόρυφη αύξηση 30,88%, και στην υπόλοιπη Ελλάδα κατά 23,89%, με ταυτόχρονη αύξηση της μέσης δαπάνης ανά συναλλαγή κατά 6,66% και 2,37% αντίστοιχα. Επίσης, στη Μακεδονία και στα Δωδεκάνησα παρά τη μικρή αύξηση της αξίας των αγορών (+4,35% και 1,46% αντίστοιχα) είχαμε κάμψη της μέσης δαπάνης ανά συναλλαγή (-1,01% και -18,35% αντίστοιχα).
Μια πιο διεισδυτική ματιά στη Μύκονο καταδεικνύει ότι τη συγκεκριμένη αγορά πριμοδότησαν ως επί τω πλείστον Αμερικανοί, Αυστραλοί και Κινέζοι, η αξία των αγορών των οποίων κατέγραψε το τελευταίο 12μηνο αύξηση 41,07%, 47,5% και 17,19% αντίστοιχα, ενώ αυξημένη εμφανίζεται και η μέση δαπάνη ανά συναλλαγή των συγκεκριμένων εθνικοτήτων.
Με βάση τα στοιχεία της Global Blue Hellas και λαμβάνοντας υπόψη όλες τις αγορές, ακόμη και αυτές κάτω από 120 ευρώ, διαπιστώνεται ότι πραγματοποιήθηκαν 85 χιλ. περισσότερες συναλλαγές σε σχέση με έναν χρόνο πριν και η αξία των αγορών εμφανίζεται αυξημένη κατά 10 εκατ. ευρώ.
Υπολογίζοντας μόνο τις συναλλαγές από 50 έως 120 ευρώ, η εταιρεία κατέγραψε στα τερματικά της περισσότερες από 76 χιλ. συναλλαγές και πάνω από 6 εκατ. ευρώ πωλήσεις.
Οι ταμειακές μηχανές που έγραψαν τον υψηλότερο τζίρο εντοπίζονται στην περιοχή της πρωτεύουσας (47% των συνολικών πωλήσεων έγιναν στη γεωγραφική περιοχή της Στερεάς Ελλάδας), ενώ αξιοσημείωτη κινητικότητα σημειώθηκε και στη συμπρωτεύουσα (32% των πωλήσεων σημειώθηκαν στις επιχειρήσεις του λιανεμπορίου της Μακεδονίας).
Τα μερίδια ανά εθνικότητα
Στο σύνολο της αγοράς, πάνω από το 50% της αξίας των πωλήσεων αφορά συναλλαγές Κινέζων, Ρώσων και Αμερικανών. Ειδικά οι Κινέζοι ελέγχουν μερίδιο 34% στη συνολική πίτα. Είναι σημαντικό ότι οι Αμερικανοί εδραιώνονται στη δεύτερη θέση με μερίδιο 11%, ενώ ακολουθούν οι Ρώσοι με 8%. Το υπόλοιπο μισό της αγοράς είναι κατακερματισμένο σε διάφορες εθνικότητες, που περιλαμβάνουν από Βαλκάνιους μέχρι Άραβες. Ειδικότερα, οι Αυστραλοί κατέχουν μερίδιο 5% στη συνολική αξία συναλλαγών tax free το τελευταίο 12μηνο, ενώ 10% μοιράζονται ισόποσα Αιγύπτιοι, Λιβανέζοι, Αλβανοί, Καναδοί και Ελβετοί. Ακολουθούν άλλες εθνικότητες, οι συνολικές αγορές των οποίων έχουν αξία που αντιστοιχεί στο 21% της συνολικής αγοράς.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι με κριτήριο την αξία των αγορών οι Λιβανέζοι εμφανίζουν αύξηση 47,72% (ενώ στο επτάμηνο εμφάνισαν αύξηση 72,1%). Καλές επιδόσεις είχαν μεταξύ άλλων οι γείτονες Αλβανοί (+20,27%) και οι προερχόμενοι από τη FYROM (+36,62%). Πιο ήπια ήταν η ανάπτυξη των αγορών Κινέζων, Ρώσων και Αμερικανών, με ρυθμό που διαμορφώθηκε σε 11,92%, 13,32% και 9,63% αντίστοιχα.
Όσο για τις συναλλαγές, αυτές κατέγραψαν αύξηση σε όλες τις εθνικότητες, με ορισμένες -μεταξύ των οποίων οι προερχόμενοι από FYROM, Λίβανο και Ινδονησία- να σκοράρουν διπλάσια αξία συγκριτικά με έναν χρόνο πριν (σημειώνοντας αύξηση 101,38%, 103,99% και 97,05% αντίστοιχα), ενώ καλές επιδόσεις εμφάνισαν επίσης Σέρβοι (με αύξηση συναλλαγών κατά 73,71%) και Ρώσοι (με αύξηση 68,40%). Οι συναλλαγές των Κινέζων ήταν αυξημένες κατά 41,64%, ενώ αυτές των Αμερικανών κατά 34,68%.
