ΕΡΕΥΝΑ για θέματα που αφορούν στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση (e-government) εκπόνησε η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (ΕΣΥΕ).
Με τον όρο αυτό νοείται η ηλεκτρονική δικτύωση των δημοσίων υπηρεσιών, ώστε οι πολίτες να επικοινωνούν και να λαμβάνουν πληροφορίες με τελικό στόχο να πραγματοποιούν ενέργειες και συναλλαγές με τις δημόσιες υπηρεσίες μέσω του διαδικτύου.
Η έρευνα αυτή αποτελεί συνέχεια προηγούμενης μελέτης της ΕΣΥΕ από την οποία προέκυπτε ότι στο πρώτο τρίμηνο του 2006 το 28,9% του συνολικού πληθυσμού της χώρας είχε πρόσβαση στο διαδίκτυο.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, παραμένει υψηλό το ποσοστό των ατόμων που δεν ενδιαφέρονται να διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις τους με το δημόσιο, ηλεκτρονικά, μέσω διαδικτύου, παρ’ ότι είναι χρήστες του διαδικτύου.
Τα ποσοστά των ατόμων που διεκπεραιώνουν ηλεκτρονικά τις υποθέσεις τους, ανάλογα με τις κατηγορίες θεμάτων και την ηλικία τους, έχουν ως εξής:
• για φορολογικά θέματα (υποβολή φορολογικής δήλωσης, ΦΠΑ κ.ά.), άτομα ηλικίας 30 – 44 ετών (54%),
• για θέματα που σχετίζονται με την εύρεση εργασίας μέσω ΟΑΕΔ, άτομα ηλικίας 25 - 34 ετών (60%),
• για θέματα που αφορούν στην εύρεση πληροφοριών από δημόσιες βιβλιοθήκες, άτομα ηλικίας 20 - 29 ετών (42%),
• για θέματα που αφορούν στην αίτηση και παραλαβή πιστοποιητικών (γέννησης, γάμου κ.ά.), άτομα ηλικίας 40 - 49 ετών (48%) και
• για θέματα που σχετίζονται με την εγγραφή σε κάποια βαθμίδα ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης, άτομα ηλικίας 20 - 29 ετών (60%).
Για όλες ανεξαιρέτως τις προαναφερθείσες εφαρμογές, η πλειονότητα των χρηστών είναι απόφοιτοι ανώτατων σχολών, εργαζόμενοι και, ειδικότερα, σύμφωνα με τη στατιστική κωδικογράφηση επαγγελμάτων ISCO 88, «πρόσωπα που ακούν επιστημονικά, καλλιτεχνικά και συναφή επαγγέλματα».
Το ποσοστό των ατόμων που ενδιαφέρονται, μελλοντικά, να χρησιμοποιήσουν αυτή τη δυνατότητα ανέρχεται στο 35,30%. Στην πλειονότητά τους είναι άτομα ηλικίας 20 – 34 ετών, απόφοιτοι λυκείου και μισθωτοί.
Ως κυριότεροι λόγοι για τους οποίους δε γίνεται διεκπεραίωση υποθέσεων με το δημόσιο, ηλεκτρονικά, μέσω διαδικτύου, καταγράφηκαν :
• Η προτίμηση για διεκπεραίωση των υποθέσεων, προσωπικά, με επί τόπου επίσκεψη στις δημόσιες υπηρεσίες (53,60%).
• Λόγοι ασφάλειας που σχετίζονται με την εμφάνιση προσωπικών δεδομένων στο διαδίκτυο (32,30%).
• Η έλλειψη των απαραίτητων γνώσεων, σχετιζόμενη με την πολυπλοκότητα της διαδικασίας διεκπεραίωσης κάποιας υπόθεσης (15,2%).
Λόγοι μη χρήσης δημόσιων ηλεκτρονικών υπηρεσιών
Με εξαίρεση ορισμένες υπηρεσίες / εφαρμογές, κυριότερες από τις οποίες είναι η ηλεκτρονική υποβολή φορολογικών δηλώσεων, η εύρεση πληροφοριών από δημόσιες βιβλιοθήκες, η εύρεση εργασίας μέσω ΟΑΕΔ και η αίτηση και παραλαβή πιστοποιητικών, οι παρεχόμενες ηλεκτρονικές υπηρεσίες του Δημοσίου στην Ελλάδα βρίσκονται στα αρχικά βήματα εφαρμογής τους. Ο βαθμός υλοποίησης κάθε μίας από τις παρεχόμενες υπηρεσίες / εφαρμογές ποικίλει.
Έτσι, η ηλεκτρονική υποβολή φορολογικής δήλωσης (εφαρμογή taxisnet), η οποία καταγράφεται ως η πλέον χρησιμοποιούμενη εφαρμογή, πραγματοποιείται εξολοκλήρου ηλεκτρονικά (στάδιο 4) χωρίς να απαιτείται επικοινωνία «δια ζώσης» του πολίτη με την αρμόδια υπηρεσία. Αντίθετα, εφαρμογές όπως η αίτηση για παραλαβή πιστοποιητικών ή η έκδοση διαβατηρίου περιορίζονται στα στάδια 1, 2 και 3 (λήψη πληροφοριών σχετικά με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, δυνατότητα λήψης των απαιτούμενων αιτήσεων, δυνατότητα συμπλήρωσης και αποστολής ηλεκτρονικά των αιτήσεων που απαιτούνται για την έκδοση των πιστοποιητικών). Για την παραλαβή των εν λόγω πιστοποιητικών ή του διαβατηρίου, προφανώς, απαιτείται η επίσκεψη του ενδιαφερόμενου στην αρμόδια δημόσια υπηρεσία.
Διευκρινίζεται ότι στην έρευνα θετική απάντηση καταχωρήθηκε για τη χρήση, άρα και ύπαρξη, της υπηρεσίας / εφαρμογής, ανεξάρτητα από το στάδιο υλοποίησής της.
Η πλειοψηφία των ατόμων που ενδιαφέρονται, μελλοντικά, να διεκπεραιώνουν
ηλεκτρονικά κάποιες προσωπικές υποθέσεις τους ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 30 - 34 ετών, με εξαίρεση τις υπηρεσίες που αφορούν στην εξεύρεση εργασίας, στην εγγραφή σε βαθμίδα ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης και στη δήλωση αλλαγής διεύθυνσης, για τις οποίες η ηλικία των ενδιαφερομένων κυμαίνεται, κυρίως, στην ηλικιακή ομάδα 25 - 29 ετών.