Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
H στάση που θα τηρήσει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κατά την 3η αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας αποτελεί έναν ακόμη «πονοκέφαλο» για την κυβέρνηση ενόψει του εξαιρετικά κρίσιμου φθινοπώρου. Ένας μήνας έχει περάσει από την ημέρα που το συμβούλιο του ΔΝΤ ενέκρινε -κατ’ αρχήν- τη νέα δανειακή σύμβαση για την Ελλάδα αλλά έκτοτε δεν έχει υπάρξει καμία εξέλιξη.
Η περίοδος στασιμότητας αναμένεται να παραταθεί τουλάχιστον μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου. Με την ολοκλήρωση των γερμανικών εκλογών, εκτιμάται ότι θα ανοίξει ο δρόμος για να δοθούν κάποια δείγματα γραφής των ευρωπαϊκών θεσμών όσον αφορά τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους την οποία ζητεί επιτακτικά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Επίσης, με την έναρξη της διαδικασίας της 3ης αξιολόγησης, θα μπει στο τραπέζι και το θέμα της πιθανής κεφαλαιακής ενίσχυσης των τραπεζών, θέμα το οποίο επίσης απαιτεί το ΔΝΤ παρά την αντίθετη στάση τόσο της ελληνικής κυβέρνησης όσο και των ευρωπαϊκών θεσμών (Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα). Καθοριστική, εφόσον τελικώς πραγματοποιηθεί, αναμένεται να είναι η επίσκεψη της επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, στην Ελλάδα. Η πληροφορία περί επικείμενης επίσκεψής της κατόπιν πρόσκλησης του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, που είδε χθες το φως της δημοσιότητας, δεν επιβεβαιώθηκε ούτε από το Μέγαρο Μαξίμου ούτε από το υπουργείο Οικονομικών. Ωστόσο, ακόμη και οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι που υποστήριζαν χθες ότι δεν υπάρχει καθορισμένη ημερομηνία επίσκεψης της Λαγκάρντ στην Ελλάδα παραδέχονταν ότι μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να επιταχύνει τις εξελίξεις όσον αφορά το ελληνικό ζήτημα.
Στάση αναμονής
Το τοπίο όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα των επικείμενων εξελίξεων για το ελληνικό ζήτημα παραμένει «θολό» σε αυτή τη φάση καθώς όλα τα μέτωπα είναι ανοικτά. Μια πρώτη εκτίμηση της κατάστασης τουλάχιστον σχετικά με την πορεία εκτέλεσης των προαπαιτούμενων της 3ης αξιολόγησης αναμένεται να γίνει στο τέλος της εβδομάδας ή στις αρχές της επόμενης με την επιστροφή του υπουργού Οικονομικών, Ευκλείδη Τσακαλώτου, από τις καλοκαιρινές διακοπές. Το Euro Working Group στις αρχές Σεπτεμβρίου αναμένεται να επικεντρωθεί στο κατά πόσον η Ελλάδα έχει ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της προκειμένου να εκταμιευτούν και τα υπόλοιπα 800 εκατ. ευρώ που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο της 2ης αξιολόγησης, ενώ στην επόμενη συνεδρίαση του Eurogroup, η οποία θα πραγματοποιηθεί στο Ταλίν, στις 15 Σεπτεμβρίου, είναι πιθανό να συζητηθεί και η εκταμίευση της υποδόσης των 800 εκατ. ευρώ αλλά και ένα πρώτο χρονοδιάγραμμα για τις διαπραγματεύσεις ολοκλήρωσης της 3ης αξιολόγησης.
Κομβικό σημείο θα αποτελέσουν οι γερμανικές εκλογές της 24ης Σεπτεμβρίου, καθώς αναμένεται να θέσουν τέλος στην περίοδο «σιγής ασυρμάτου» όσον αφορά τις προθέσεις των Ευρωπαίων για το ελληνικό χρέος. Οι εξελίξεις δεν θα είναι ταχείς ακόμη και μετά τις γερμανικές εκλογές, καθώς μέχρι να συγκροτηθεί η νέα κυβέρνηση εκτιμάται ότι θα χρειαστούν αρκετές εβδομάδες. Έτσι, ακόμη και αν η Κριστίν Λαγκάρντ έρθει στην Αθήνα στο τέλος Σεπτεμβρίου, το μόνο που θα μπορούσε να περιμένει κανείς -ακόμη και με γνωστό το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών- είναι να αποσαφηνιστεί πλήρως η στάση του Ταμείου, χωρίς τον παράγοντα αβεβαιότητας των γερμανικών εκλογών που «μπλοκάρει» μέχρι τώρα τις εξελίξεις.
Τι θα τεθεί στο τραπέζι
Δύο είναι τα κρίσιμα θέματα που θα μπουν επιτακτικά στο τραπέζι ανεξάρτητα από την πρόοδο που θα έχει σημειωθεί μέχρι τότε στα δεκάδες προαπαιτούμενα που θα πρέπει να εκπληρώσει η ελληνική πλευρά:
1. Πρώτον, το θέμα του ελληνικού χρέους. Η στάση του ΔΝΤ όσον αφορά τη βιωσιμότητα δεν αναμένεται να αλλάξει. Από τον Ιούλιο, το Ταμείο ξεκαθάρισε ότι με το τέλος των μνημονίων και την επάνοδο της Ελλάδας στις αγορές για την κάλυψη των δανειακών της αναγκών το επιτόκιο με το οποίο θα δανείζεται η Ελλάδα θα είναι πολλαπλάσιο συγκριτικά με αυτό που προσφέρει αυτή τη στιγμή ο επίσημος τομέας (σ.σ.: οι θεσμοί διακρατούν αυτή τη στιγμή τα 2/3 του ελληνικού χρέους), κάτι που σταδιακά θα οδηγήσει σε εκρηκτική αύξηση των ετήσιων αναγκών για την καταβολή των τόκων. Το ΔΝΤ περιμένει από τους Ευρωπαίους να ξεκαθαρίσουν τη στάση τους -τουλάχιστον σε έναν βαθμό, καθώς τα όποια μέτρα συμφωνηθούν θα υλοποιηθούν μετά το καλοκαίρι του 2018- προκειμένου να φανεί και το τι θα γίνει με το πρόγραμμα που εγκρίθηκε κατ’ αρχήν τον Ιούλιο. Χωρίς δεσμεύσεις από την πλευρά των Ευρωπαίων, το πρόγραμμα που έχει ημερομηνία λήξεως τον Αύγουστο του 2018, δεν θα ενεργοποιηθεί ποτέ.
2. Δεύτερον, το θέμα κεφαλαιακής ενίσχυσης των τραπεζών. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο πιέζει για επιθετική πολιτική από την πλευρά των τραπεζών στο θέμα διευθέτησης των κόκκινων δανείων ακόμη και αν αυτό επηρεάσει αρνητικά τους ισολογισμούς τους. Θέση του Ταμείου είναι ότι το θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα πρέπει να κλείσει ταχύτατα και ότι σε περίπτωση που προκύψουν νέες κεφαλαιακές ανάγκες, αυτές θα πρέπει να καλυφθούν με τα αδιάθετα κεφάλαια του 3ου μνημονίου. Γι’ αυτό το θέμα, το ΔΝΤ έχει ανοίξει «μέτωπο» με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία δεν φαίνεται διατεθειμένη να εκχωρήσει στο Ταμείο την πρωτοβουλία όσον αφορά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για το πότε πρέπει να ενισχυθούν οι τράπεζες που ανήκουν στη δικαιοδοσία της ΕΚΤ και πότε όχι.
