Από την έντυπη έκδοση
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Πίσω στα επίπεδα του 2007 επέστρεψε η τραπεζική ναυτιλιακή χρηματοδότηση στο τέλος του 2016. Σύμφωνα με την έρευνα της Petrofin Research οι 40 μεγαλύτερες τράπεζες στον χώρο της ναυτιλίας συγκέντρωναν στο τέλος της προηγούμενης χρονιάς συνολικό χαρτοφυλάκιο 355,25 δισ. δολαρίων, ενώ στο τέλος του 2007 ήταν στα 352,3 δισ. δολάρια.
Η Petrofin εκτιμά ότι σε δύο χρόνια από τώρα, θα έχει ολοκληρωθεί η αποχώρηση των μεγάλων χαρτοφυλακίων του παρελθόντος και ότι θα μπορούμε ενδεχομένως να μιλάμε για έτος βάσης. Η περίοδος αυτή θα χαρακτηριστεί από την έξοδο των RBS και Commerzbank, καθώς και τη σημαντική μείωση της έκθεσης της ΗSH Nordbank. Από την άλλη πλευρά, επιτυχημένες τράπεζες με μεγαλύτερη όρεξη για ναυτιλία, όπως η Credit Suisse, η ING, η BNP Paribas, η ABN Amro και η DVB, θα πρέπει να βοηθήσουν στη δημιουργία των νέων συνθηκών.
Επίσης, όπως σημειώνει η Petrofin, υπάρχουν σημάδια ότι ορισμένες τράπεζες σχεδιάζουν να κάνουν την είσοδό τους στη χρηματοδότηση της ναυτιλίας και οι οποίες αναμένεται να απευθυνθούν στους μικρούς και μεσαίους πλοιοκτήτες. Ως τέτοιες παρουσιάζονται η Warburg Bank καθώς και η Maritime and Merchant Bank.
Όσον αφορά την ελληνική ναυτιλία, σύμφωνα με την Petrofin, οι μεγάλοι πλοιοκτήτες έχουν ήδη αρχίσει να προσεγγίζονται από ιαπωνικούς και κινέζους ομίλους προκειμένου να χρηματοδοτήσουν νέες παραγγελίες σε τοπικά ναυπηγεία.
Τα στατιστικά
Η πτώση που καταγράφεται το 2016 στην τραπεζική χρηματοδότηση φτάνει τα 42,3 δισ. δολάρια σε σχέση με το 2015. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στις συνεχείς ζημιές που παρουσιάζει για ορισμένες τράπεζες ο κλάδος των ναυτιλιακών δανείων, στις πωλήσεις δανείων σε funds, αλλά και στο γεγονός ότι οι προοπτικές στο shipping δεν έχουν ανέβει σημαντικά, κάτι που κάνει τις τράπεζες ιδιαίτερα προσεκτικές στην επιλογή των κινήσεών τους, αφού επιλέγουν συχνά γνωστές και μεγάλες εταιρείες. Ακόμα ένας λόγος για τον οποίο έχει πέσει η δυναμική των τραπεζών στη χρηματοδότηση της ναυτιλίας είναι από τη μία τα υψηλά επιτόκια και από την άλλη τα μικρά ποσοστά κάλυψης του κόστους των επενδύσεων.
Τα δύο βασικά χαρακτηριστικά της πορείας του τραπεζικού δανεισμού της ναυτιλίας είναι ότι από τη μία πλευρά «ξεφουσκώνουν» οι ευρωπαϊκές τράπεζες, οι οποίες όμως εξακολουθούν να έχουν τα ηνία της αγοράς, και από την άλλη κερδίζουν συνεχώς έδαφος οι ασιατικές. Από τα 374 δισ. του 2010 οι ευρωπαϊκές τράπεζες έπεσαν στα 221 δισ. πέρσι, ενώ αντίστοιχα οι ασιατικές από τα 66 δισ. το 2010 έφτασαν τα 117 δισ. πέρσι. Όμως ακόμα και οι ασιατικές τράπεζες φαίνεται ότι το 2016 έχασαν έδαφος σε σχέση με το 2015 (128 δισ. δολάρια το χαρτοφυλάκιό τους). Μεγαλύτερες ήταν οι απώλειες πάντως για τις ευρωπαϊκές, αφού το 2015 το portfolio τους ήταν στα 254 δισ. δολάρια. Το μερίδιο των ευρωπαϊκών τραπεζών έφτασε το 62% από 83% το 2010, ενώ των ασιατικών είναι στο 33% από 15% το 2010.
Παρά την κάμψη της τραπεζικής χρηματοδότησης, ο παγκόσμιος στόλος εξακολουθεί και αυξάνεται κυρίως, σημειώνει η Petrofin, επειδή τα νέα πλοία χρηματοδοτούνται από έναν συνδυασμό πηγών (leasing, funds και private individuals’ equity).
Την πρωτοπορία στην Ευρώπη πάντως συνεχίζουν να έχουν οι γερμανικές τράπεζες με χαρτοφυλάκιο 75 δισ. δολ. λιγότερα, όμως, από τα μισά σε σχέση με το 2010 (154 δισ. δολ.). Στη δεύτερη θέση είναι οι σκανδιναβικές με 58 δισ. δολ., ενώ οι ελληνικές από τα 13 δισ. δολ. του 2010 έπεσαν πέρσι στα 7 δισ. δολ.
Ο στόλος
Η αγορά ξηρού φορτίου ακολούθησε ανοδική πορεία στις αρχές του 2017, αφήνοντας πίσω τα χαμηλά επίπεδα του 2016. Η άνοδος στις τιμές των πλοίων και τα κέρδη έχουν βελτιώσει το κλίμα στην αγορά.
Η αγορά των δεξαμενοπλοίων είναι «αδύνατη» και θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να ανέβει σύντομα, ενώ δυσκολίες αντιμετωπίζουν τόσο η αγορά των offshore, του LPG και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και στα chemical tankers. Τέλος, στα containerships καταγράφηκε μια εντυπωσιακή άνοδος, αλλά ήταν για μικρό χρονικό διάστημα.
Η Petrofin σημειώνει ότι σε γενικά επίπεδα οι αγορές της ναυτιλίας δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε νέα τραπεζική χρηματοδότηση.
Τα χαρτοφυλάκια έχουν ήδη μειωθεί εξαιτίας της πώλησης πλοίων, αλλά και της διαγραφής μέρους των δανείων, ειδικά στις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Τα καλά νέα έρχονται από τις ΗΠΑ οι οποίες έχουν αρχίσει σταδιακά να βγαίνουν προς τα έξω, μετά από μια δύσκολη περίοδο. Όσον αφορά την Άπω Ανατολή και την επιβράδυνση που επιδεικνύουν οι τράπεζες της περιοχής, εξαίρεση αποτελεί η Ιαπωνία. Στη χώρα του Aνατέλλοντος Hλίου ξεκίνησαν και πάλι να δίνουν χρηματοδότηση σε ιαπωνικές εταιρείες, ειδικά στον τομέα του ξηρού φορτίου. Όπως επισημαίνει όμως η Petrofin, στα σχέδιά τους δεν περιλαμβάνονται οι μικρές και μεσαίες ναυτιλιακές εταιρείες.
