Σε δυο πρόσφατες συνεντεύξεις του ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε άφησε για πρώτη φορά ανοιχτό το ενδεχόμενο αποχώρησης του ΔΝΤ. «Τι θα γίνει αν όντως φύγει; Ποια τα σενάρια;», διερωτάται η Deutsche Welle, σε δημοσίευμά της με τίτλο «Αποκωδικοποιώντας την τακτική Σόιμπλε».
«Σε περίπτωση που δεν καταλήξουμε σε μια επιτυχημένη δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος και το ΔΝΤ» εγκαταλείψει το πρόγραμμα, «τότε το τρέχον πρόγραμμα θα ήταν παρωχημένο», είπε χαρακτηριστικά ο γερμανός υπ. Οικονομικών σε συνέντευξή του προς την Wall Street Journal. Το πρόγραμμα αυτό αποφασίστηκε με την προσδοκία συμμετοχής του ΔΝΤ και «εάν αυτή εκλείψει, τότε θα είχαμε μια κατάσταση όπου θα έπρεπε να κάνουμε κάτι καινούριο», εκτίμησε ο Β. Σόιμπλε, προσθέτοντας: «Θα έλεγα εντελώς ψύχραιμα ότι (στην περίπτωση αυτή) η γερμανική ομοσπονδιακή Βουλή θα πρέπει καταρχήν να συζητήσει και να συμφωνήσει αν θα υπάρξει νέο πρόγραμμα».
Το βασικό ερώτημα που πλανάται μεταξύ των αναλυτών είναι από πού πηγάζει αυτή η ψυχραιμία του γερμανού υπουργού Οικονομικών; Πώς μπορεί να είναι τόσο ήρεμος αναφορικά με τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα και δη λίγους μήνες πριν τις κρίσιμες κάλπες στη Γερμανία, όταν ο ίδιος και η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ δεσμεύονταν το καλοκαίρι του 2015 ενώπιον των βουλευτών τους ότι πρόκειται για μια απαράβατη κόκκινη γραμμή;
Η τακτική και τα μηνύματα Σόιμπλε
Η φαινομενική αυτή ψυχραιμία του Β. Σόιμπλε έχει περισσότερο χαρακτήρα τακτικής και θα πρέπει να αξιολογηθεί ως ένα μήνυμα με δυο βασικούς αποδέκτες: αφενός την ελληνική κυβέρνηση στην οποία ουσιαστικά και μέσω των δυο πρόσφατων συνεντεύξεων συστήνει να φροντίσει ώστε να παραμείνει εντός προγράμματος το ΔΝΤ. Διότι διαφορετικά η εναλλακτική επιλογή, την οποία ο ίδιος σκιαγράφησε στη SZ (μεταφορά αρμοδιοτήτων ΔΝΤ στον ESM) μπορεί να είναι πολύ πιο σκληρή.
Αφετέρου ήταν όμως και ένα μήνυμα προς τους συντηρητικούς βουλευτές του κόμματός του ότι εάν λίγο πριν τις γερμανικές εκλογές δεν θέλουν να δουν το ελληνικό ζήτημα να μπαίνει και πάλι στην ημερήσια διάταξη της Bundestag, θα πρέπει να βάλουν νερό στο κρασί τους και να προχωρήσουν σε ορισμένες εκπτώσεις ώστε να παραμείνει «ο σκληρότερος και αποτελεσματικότερος εκ των τριών θεσμών» στο ελληνικό πρόγραμμα.
Τα δυο σενάρια
Σε αυτά τα συμφραζόμενα για τον Β. Σόιμπλε υπάρχουν δυο πιθανά σενάρια όσον αφορά την τύχη του ελληνικού προγράμματος.
Το θετικό σενάριο θέλει όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να μετακινούνται από τις θέσεις τους και να προβαίνουν σε ορισμένες παραχωρήσεις προκειμένου να κλείσει η αξιολόγηση και να υπάρξει εντέλει συμφωνία και με το ΔΝΤ. Η πλέον αισιόδοξη εκδοχή αυτού του σεναρίου προβλέπει την ολοκλήρωση των σχετικών διαπραγματεύσεων πριν την πρώτη κρίσιμη κάλπη της χρονιάς, τις ολλανδικές εκλογές στα μέσα Μαρτίου.
Σύμφωνα με το αρνητικό σενάριο η αξιολόγηση θα καθυστερήσει περαιτέρω και το ΔΝΤ θα εγκαταλείψει το πρόγραμμα, με αποτέλεσμα να πρέπει να κριθεί άκυρο και να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για ένα νέο μνημόνιο. Στην περίπτωση αυτή δεν θα μπορούν να εκταμιευτούν και νέες δόσεις προς την Ελλάδα, γεγονός που θα οδηγούσε πιθανότατα σε άλλο ένα «καυτό» ελληνικό καλοκαίρι. Στο παρά πέντε της γερμανικής κάλπης πρόκειται σίγουρα για το πλέον απευκταίο σενάριο για τους Μέρκελ και Σόιμπλε.
Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών φαίνεται να προνοεί όμως και γι΄ αυτή την περίπτωση, διαβεβαιώνοντας ήδη και ενόσω πρόκειται ακόμη για ένα καθαρά υποθετικό σενάριο πως οτιδήποτε «νέο» αντικαταστήσει το τρέχον πρόγραμμα θα είναι αναμφίβολα πιο σκληρό. Το μήνυμά του προς τους βουλευτές λοιπόν θα είναι ότι «μπορεί να μην καταφέραμε να κρατήσουμε το ΔΝΤ στο καράβι, ωστόσο νέος καπετάνιος αναλαμβάνει ο ευρωπαϊκός και υπό γερμανική καθοδήγηση μηχανισμός ESM», που θα μπορεί να ελέγχεται πολύ πιο εύκολα και αποτελεσματικά και από τους ίδιους τους βουλευτές.
