Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Για τα μέσα της εβδομάδας - Τρίτη ή Τετάρτη - προγραμματίζεται η έναρξη των διαπραγματεύσεων με το κουαρτέτο σε επίπεδο επικεφαλής.
Η εξαιρετικά κρίσιμη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς αρχίζει τυπικά τη Δευτέρα σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων, αλλά τα πρώτα ραντεβού σε επίπεδο υπουργών από την ελληνική πλευρά και επικεφαλής κλιμακίων, από την άλλη, προγραμματίζονται για μία ή δύο ημέρες αργότερα.
Σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από την «πρεμιέρα» σε επίπεδο επικεφαλής, οι 20 ημέρες από την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων μέχρι και το κρίσιμο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου θα είναι καθοριστικές όχι μόνο για την πορεία της αξιολόγησης, αλλά και για την πορεία της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια.
Ανεξάρτητα από το τι θα γράφει η επίσημη ατζέντα, η διαπραγμάτευση το επόμενο διάστημα θα είναι διπλή: η φανερή διαπραγμάτευση -προφανώς- θα αφορά το αν και πώς θα εκπληρωθούν τα δεκάδες προαπαιτούμενα της β’ αξιολόγησης και η παράλληλη διαπραγμάτευση την ευρύτερη συμφωνία για τη διευθέτηση του χρέους, τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο 3ο χρηματοδοτικό πρόγραμμα της Ελλάδας, αλλά και τους δημοσιονομικούς στόχους για την περίοδο μετά το 2018.
Στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τις 27 Οκτωβρίου, οπότε και διακόπηκαν οι κατ’ ιδίαν διαβουλεύσεις με τους θεσμούς, μέχρι τώρα, οι επαφές της ελληνικής κυβέρνησης με τους τέσσερις θεσμούς ήταν συνεχείς. Για τη διευθέτηση του δημόσιου χρέους, οι συζητήσεις και οι ανταλλαγές σεναρίων ήταν συνεχείς, αλλά μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων συνεχίστηκε η ανταλλαγή στοιχείων και θέσεων για τα περίπου 45 προαπαιτούμενα ώστε κατά το τελικό στάδιο των διαπραγματεύσεων να έχει γίνει όσο το δυνατόν καλύτερη προετοιμασία. Με την ολοκλήρωση του α’ γύρου των επαφών, είχαν προσδιοριστεί τα σημεία διαφωνίας, τα κυριότερα εκ των οποίων ήταν τα εξής:
1 Στο θέμα των «κόκκινων» δανείων και του εξωδικαστικού συμβιβασμού, οι θεσμοί επιμένουν ώστε οι διατάξεις του νέου νομοσχεδίου να ισχύσουν μόνο για τις μεσαίες και τις μεγάλες επιχειρήσεις και όχι για το σύνολο των ελεύθερων επαγγελματιών και των επιτηδευματιών, όπως θέλει η ελληνική πλευρά.
Αυτό θα είναι και ένα από τα πιο κρίσιμα θέματα που θα κληθεί να διαχειριστεί ο νέος υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης.
2 Οι θεσμοί λένε όχι στον ακατάσχετο λογαριασμό αλλά και στις συμβιβαστικές εναλλακτικές που πρότεινε η ελληνική πλευρά, με αποτέλεσμα να παραμένει στον αέρα και το νομοσχέδιο με τα κίνητρα τόνωσης των ηλεκτρονικών πληρωμών.
Επίσης, δεν υπάρχει πεδίο σύγκλισης στο θέμα των κινήτρων για την οικειοθελή αποκάλυψη αδήλωτων εισοδημάτων. Από τη στιγμή που οι θεσμοί επιμένουν στην επιβολή υψηλού φορολογικού συντελεστή, η κατάθεση του νομοσχεδίου είναι μάταιη, καθώς η συμμετοχή θα είναι μηδενική.
Στα δύο αυτά νομοσχέδια επίσης υπάρχει αλλαγή στη σύνθεση της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας, αφού ανήκουν στην αρμοδιότητα της νέας υφυπουργού Οικονομικών Κατερίνας Παπανάτσιου.
3 Στα εργασιακά εγείρεται θέμα κατάργησης του δικαιώματος μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία, απελευθέρωσης των ομαδικών απολύσεων, αλλά και άρνησης της επαναφοράς των συλλογικών διαπραγματεύσεων τουλάχιστον μέχρι το 2018. Στο τραπέζι έχει πέσει και το θέμα του κατώτατου μισθού, ειδικά για τους νέους κάτω των 25 ετών.
Η διαπραγμάτευση για τα εργασιακά έχει χαρακτηριστεί δύσκολη από τη νέα υπουργό Εργασίας, η οποία βεβαίως γνωρίζεται πολύ καλά με τους επικεφαλής των θεσμών, καθώς ως διευθύντρια γραφείου του πρώην υπουργού Εργασίας Γιώργου Κατρούγκαλου είχε πάρει μέρος στις διαβουλεύσεις.
4 Στο δημοσιονομικό υπάρχει ευθεία αμφισβήτηση των ελληνικών εκτιμήσεων τόσο για το κλείσιμο του προϋπολογισμού της φετινής χρονιάς όσο και για τις προβλέψεις του 2017.
Όπως έλεγε ανώτατος κυβερνητικός αξιωματούχος, η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα επιμένει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016 θα κυμανθεί πάνω από το 0,63% που προβλέπει το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού.
Βασικό επιχείρημα είναι η υπεραπόδοση των εσόδων. Μάλιστα, το ελληνικό επιχείρημα διατυπώθηκε τον Οκτώβριο πριν καν γίνουν γνωστές οι επιδόσεις του προηγούμενου μήνα που έφεραν την υπέρβαση στο σκέλος των εσόδων στα επίπεδα των 2,3 δισ. ευρώ.
Η ελληνική πλευρά θα επιχειρήσει να πείσει τους θεσμούς ότι θα διατηρηθεί το μαξιλάρι στα φορολογικά έσοδα, που πλέον ξεπερνά το ένα δισεκατομμύριο ευρώ, μέχρι το τέλος του έτους. Έτσι, θα επιδιώξει να ξεπεράσει την απαίτηση των θεσμών για λήψη μέτρων της τάξεως των 400 εκατ. ευρώ προκειμένου να κλείσει το «δημοσιονομικό κενό» που βλέπουν οι θεσμοί στον προϋπολογισμό του 2017.
Για την ενίσχυση της επιχειρηματολογίας της ελληνικής πλευράς καθοριστικά θα είναι τα στοιχεία που ανακοινώνονται τη Δευτέρα, καθώς θα έρθουν στην επιφάνεια, πρώτον, οι επιδόσεις της οικονομίας κατά το 3ο τρίμηνο και, δεύτερον, τα αναλυτικά στοιχεία για την πορεία των εσόδων τον Οκτώβριο.
5 Οι θεσμοί αμφισβητούν τα μέτρα που προτείνει η ελληνική πλευρά για να χρηματοδοτηθεί το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και ουσιαστικά ζητούν μέτρα «μόνιμου χαρακτήρα».
Ο προϋπολογισμός του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος φτάνει στα 900 εκατ. ευρώ.
Στο τραπέζι βρίσκεται η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, η οποία ζητεί μείωση της φορολογικής έκπτωσης στα επίπεδα των 1.700 ευρώ (από 1.900-2.100 που είναι σήμερα), κατάργηση της έκπτωσης των ιατρικών δαπανών, αλλά και του ειδικού καθεστώτος φορολόγησης των ναυτικών. όπως επίσης και της έκπτωσης 1,5% που προβλέπεται για όλους τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους λόγω της παρακράτησης φόρου.
Επίσης, ζητείται αλλαγή κριτηρίων ή κατάργηση επιδομάτων που δίδονται σήμερα, όπως τα κατασκηνωτικά, τα προγράμματα διακοπών κ.λπ.
Οι διαβουλεύσεις για το χρέος
Ενόσω θα κορυφώνονται οι διαπραγματεύσεις για την αξιολόγηση, ταυτόχρονα θα προχωρούν και οι διαβουλεύσεις για το χρέος, καθώς μέχρι το Euro Working Group, στο τέλος Νοεμβρίου, θα πρέπει εκτός από την έκθεση συμμόρφωσης της ελληνικής πλευράς, να υπάρχει και προσχέδιο για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα που θα πρέπει να προχωρήσουν άμεσα.
Τις προηγούμενες ημέρες ήρθε στην επιφάνεια το ελληνικό πλαίσιο διεκδικήσεων, με τον Γιώργο Χουλιαράκη να δηλώνει στη Βουλή ότι η Ελλάδα επιζητεί εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων και εξειδίκευση των μεσοπρόθεσμων, ώστε οι αγορές να γνωρίζουν τι είναι αυτό που θα συμβεί στη χώρα τα επόμενα χρόνια.
Με αυτή τη θέση φαίνεται να συμφωνεί πλέον και το ΔΝΤ, όπως προέκυψε από τις προχθεσινές δηλώσεις του Τζέρυ Ράις. Ο εκπρόσωπος του Ταμείου ανέφερε ότι το ΔΝΤ δεν αξιώνει την εδώ και τώρα εφαρμογή των μέτρων για το χρέος αλλά την περιγραφή τους, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις εξόδου της Ελλάδας στις αγορές.
Το ΔΝΤ δέχεται, επίσης, η εφαρμογή των μεσοπρόθεσμων μέτρων (σ.σ.: κυρίως επιμήκυνση στη διάρκεια αποπληρωμής των δανείων του EFSF) να συνοδευτεί από την ανάληψη υποχρέωσης από την ελληνική πλευρά για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων. Στην πράξη θα φανεί αν σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις - προαπαιτούμενα θα συμπεριληφθούν και άλλες πέραν αυτών που περιγράφονται αναλυτικά στο αναθεωρημένο 3ο μνημόνιο.
