Από την έντυπη έκδοση
Της Άννας Δόγα
[email protected]
Με όλα τα κρίσιμα μέτωπα ανοικτά και το βάρος των «κόκκινων» δανείων να μπλοκάρει όλη την οικονομία, το εγχώριο τραπεζικό σύστημα βρίσκεται στο μέσον μιας διοικητικής αβεβαιότητας σε δύο συστημικές τράπεζες. Μετά την Τράπεζα Πειραιώς, που παραμένει με προσωρινή διοίκηση από τον Ιανουάριο, η Εθνική Τράπεζα βρέθηκε στο επίκεντρο μιας κρίσης μετά τη διάσταση απόψεων μεταξύ διοίκησης και βασικού μετόχου.
Και ενώ στην περίπτωση της Τράπεζας Πειραιώς η στάση ομάδας μετόχων υπό τον John Paulson, η οποία αντιτίθεται σε όλες τις επιλογές για CEO που έχουν πέσει στο τραπέζι, έχει μπλοκάρει τις εξελίξεις, στην Εθνική Τράπεζα η κρίση προέκυψε από το πουθενά.
Το διακύβευμα είναι όμως μεγάλο αφού η οικονομία παραμένει σε τέλμα, τα περίπου 110 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα εμποδίζουν τις τράπεζες να παίξουν τον ρόλο τους και ο κλάδος έχει ενώπιόν του συγκεκριμένους στόχους για την αποτελεσματική διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, καθώς και την αναγκαιότητα να διαφυλάξει τα κεφάλαιά του εν όψει stress tests του 2018.
Οι τραπεζίτες παρακολουθούν με ανησυχία τη ροή των εξελίξεων που επιδεινώνουν την κατάσταση για το σύστημα. Το πλαίσιο που επέβαλε ο μνημονιακός νόμος αποδείχθηκε αδικαιολόγητα αυστηρό και δυσκόλεψε τη στελέχωση των διοικήσεων, με αποτέλεσμα να μείνουν «κάτω τα μολύβια» στις τράπεζες ήδη για πολλούς μήνες.
Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει στείλει σαφές μήνυμα ότι είναι αναγκαίο να γίνει σεβαστή η νόμιμη διαδικασία και να διαφυλαχθεί το σύστημα, τονίζοντας προς όλους τους αποδέκτες ότι είναι αναγκαίο να υπάρξει ψυχραιμία και ωριμότητα και να αποφευχθούν σπασμωδικές αντιδράσεις που θα πλήξουν την αξιοπιστία των τραπεζών.
Όπως επισημαίνουν στη «Ν» τραπεζικά στελέχη, τη στιγμή που ο κλάδος αναμένει δύο βασικές νομοθετικές ρυθμίσεις για να επιταχύνει τις ενέργειες διαχείρισης των ΝPLs -τη νομική κάλυψη των στελεχών στις αναδιαρθρώσεις και την ανάληψη του ελέγχου των επιχειρήσεων-κι ενώ αντιμετωπίζει το ρίσκο να «παγώσουν» εκ των πραγμάτων οι πλειστηριασμοί και να ανατρέψουν όλους τους σχεδιασμούς, προκύπτουν πρόσθετα προβλήματα και καθυστερήσεις.
Η Τράπεζα της Ελλάδος για την περίπτωση της Εθνικής Τράπεζας έχει στείλει σαφές μήνυμα ότι είναι αναγκαίο να γίνει σεβαστή η νόμιμη διαδικασία και να διαφυλαχθεί το σύστημα. Υψηλόβαθμα στελέχη της εποπτικής αρχής τονίζουν προς όλους τους αποδέκτες ότι είναι αναγκαίο να υπάρξει ψυχραιμία και ωριμότητα και να αποφευχθούν σπασμωδικές αντιδράσεις που θα πλήξουν την αξιοπιστία των τραπεζών.
Με στόχο να εκτονωθεί η κατάσταση, οι διεργασίες ήταν έντονες σε όλη τη διάρκεια της χθεσινής ημέρας, ενώ το απόγευμα ο διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας συναντήθηκε με τον πρόεδρο του ΤΧΣ Γιώργο Μιχελή. Από τα ξημερώματα της Πέμπτης, η Εθνική κινδυνεύει να περιπέσει σε διοικητική κρίση όταν το δ.σ. της τράπεζας απέρριψε, και μάλιστα με ψήφους 8 προς 2, την πρόταση του ΤΧΣ για το πρόσωπο του προέδρου. Το ΤΧΣ ζήτησε την αναβολή για τρεις ημέρες της συνεδρίασης στην οποία θα συγκροτηθεί σε σώμα το νέο δ.σ.
Πηγές της Εθνικής επισημαίνουν ότι η διαδικασία έγινε by the book και το δ.σ. αποφάσισε με βάση τον νόμο και τις επιταγές της εταιρικής διακυβέρνησης εντελώς ανεξάρτητα. Διευκρινίζουν δε ότι υπάρχει η διάθεση συνεννόησης με το ΤΧΣ, το οποίο πάντως είχε εγκρίνει και τις δύο υποψηφιότητες. Όπως χαρακτηριστικά λέγεται και ο νόμος για τη διακυβέρνηση των τραπεζών προκρίνει ακριβώς την ανεξαρτησία των τραπεζικών διοικήσεων κατά τη λήψη αποφάσεων.
Η απόρριψη της πρότασης του ΤΧΣ για τον Δ. Τσιτσιράγκο προκάλεσε σε κάθε περίπτωση έκπληξη, αφού το Ταμείο ελέγχει το 40% της τράπεζας. Μάλιστα, η ισχυρή πλειοψηφία ήταν καταλυτική αφού μόνο ο εκπρόσωπος του ΤΧΣ Π. Λευθέρης και ένα ακόμη μέλος -η Λούκα Κατσέλη απείχε ως απερχόμενη- υπερψήφισαν τον Δ. Τσιτσιράγκο.
Οι επιλογές του ΤΧΣ έως την επόμενη Τετάρτη, οπότε θα συνεδριάσει εκ νέου το δ.σ. της Εθνικής, το οποίο έχει εκλέξει τον Τάκη Θωμόπουλο, είναι δύσκολες. Εάν αποδεχθεί τον κ. Θωμόπουλο, θα αποκλιμακώσει την κρίση, σεβόμενο και την παρότρυνση της ΤτΕ για τη διαφύλαξη της σταθερότητας, ανοίγοντας παράλληλα μια εσωτερική συζήτηση για το ποιος φταίει για την -τουλάχιστον- έλλειψη συνεννόησης που κατέληξε σε «ήττα» του Ταμείου.
Ακόμη δυσκολότερη επιλογή, η οποία θα εντείνει την κρίση, είναι η σύγκληση έκτακτης γενικής συνέλευσης για την έγκριση των νέων μελών, κίνηση που μπορεί να προκαλέσει μια πραγματική διοικητική κρίση. Όπως επισημαίνεται, και η επανάληψη της διαδικασίας εκλογής δεν είναι δυνατή αφού τα ίδια μέλη δεν μπορούν να ψηφίσουν διαφορετικά, παρά μόνο να παραιτηθούν. Παράγοντες της τραπεζικής αγοράς εκτιμούν ότι η ανατροπή με κάποιον τρόπο της απόφασης του δ.σ. και μάλιστα αν συνοδεύεται από υποψία πολιτικής παρέμβασης, θα προκαλέσει παρέμβαση του SSM.
Εσωτερικό πρόβλημα
Το ΤΧΣ στην ίδια συγκυρία καλείται να λύσει και το εσωτερικό του πρόβλημα που προκύπτει από την απροθυμία του Βασίλη Κατσικιώτη να αναλάβει τα καθήκοντα του διευθύνοντος συμβούλου, για τα οποία έχει εκδοθεί σχετικό ΦΕΚ. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι δεν έχει ευθύνη για την καθυστέρηση αφού όχι μόνο δεν έχει ενημερωθεί αρμοδίως για την τοποθέτησή του, αλλά έχουν μεταβληθεί σημαντικά οι όροι της προκήρυξης για τη θέση του.
Επιμένουν στην επιλογή Π. Α. Θωμόπουλου
Κατά το δ.σ. της Εθνικής παραιτήθηκαν η Λούκα Κατσέλη και τα ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη Σπύρος Θεοδωρόπουλος και Δημήτριος Αφεντούλης και εξελέγησαν οι Παναγιώτης - Αριστείδης Θωμόπουλος, ο οποίος προτάθηκε ως υποψήφιος πρόεδρος, Claude Piret, ο οποίος προτάθηκε ως υποψήφιος πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου, και ο Σπύρος Λορεντζιάδης, ο οποίος προτάθηκε ως υποψήφιο μη εκτελεστικό μέλος του δ.σ. και παραιτήθηκε από τη θέση του σύμφωνα με το αποτέλεσμα διεθνούς ανοικτής διαδικασίας επιλογής.
Σε ανακοίνωσή της η Εθνική αναφέρει ότι ολοκλήρωσε με επιτυχία την ανοικτή διεθνή διαδικασία επιλογής προέδρου δ.σ., προέδρου Audit Committee και μη εκτελεστικών μελών, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο εφαρμογής των διεθνών βέλτιστων πρακτικών επιλογής στελεχών με σκοπό την επιτυχή ανασύνθεση του δ.σ. σύμφωνα με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο.
Στο πλαίσιο αυτό υποβλήθηκαν 300 αιτήσεις υποψηφιότητας από 21 διαφορετικές χώρες οι οποίες αξιολογήθηκαν από τη διεθνή εταιρεία επιλογής στελεχών Egon Zehnder μέσω των γραφείων της στο Λονδίνο, στις Βρυξέλλες και την Αθήνα. Όλες οι υποψηφιότητες που πληρούσαν τα κριτήρια καταλληλότητας του νόμου εξετάστηκαν από την Επιτροπή Υποψηφιοτήτων της τράπεζας στην οποία συμμετέχει εκπρόσωπος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας χωρίς καμία εξαίρεση και αξιολογήθηκαν βάσει κριτηρίων προκαθορισμένων από το δ.σ. και το ΤΧΣ.
Μέσα από τη συγκεκριμένη διαδικασία η Εθνική Τράπεζα απέδειξε για άλλη μια φορά εμπράκτως τη δέσμευσή της για την τήρηση των διεθνών βέλτιστων πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης καθώς και των αρχών διαφάνειας και αξιοπιστίας, αναφέρεται στην ανακοίνωση και προαναγγέλλεται ότι μετά την υποβολή των σχετικών προτάσεων, η διαδικασία ανασυγκρότησης του διοικητικού συμβουλίου πρόκειται να ολοκληρωθεί τις προσεχείς ημέρες. Η εκλογή των νέων μελών τελεί υπό την έγκριση και τον διαρκή έλεγχο του SSM.
Τα νέα μέλη του δ.σ.
Ο Παναγιώτης Αριστείδης Θωμόπουλος έχει σημαντική εμπειρία 40 ετών στον χρηματοπιστωτικό τομέα και βαθιά γνώση του ευρωπαϊκού τραπεζικού ρυθμιστικού πλαισίου, αφού διετέλεσε, εκτός των άλλων, επί σειρά ετών υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, πρόεδρος της Eurobank, ανεξάρτητο μη εκτελεστικό μέλος δ.σ. της Εθνικής Τράπεζας καθώς και εκτελεστικός πρόεδρος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας
Ο Claude Piret κατέχει εκτεταμένη εμπειρία στον διεθνή χρηματοπιστωτικό τομέα, έχοντας μία καριέρα άνω των 35 ετών σε διεθνείς τραπεζικούς οργανισμούς. Έχει διατελέσει σε υψηλόβαθμες θέσεις επί σειρά ετών στον όμιλο Dexia Group και διαθέτει εκτενή εμπειρία μεταξύ άλλων σε θέματα ελεγκτικής και στους τομείς της διαχείρισης κινδύνων και της διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων.
Ο κ. Λορεντζιάδης διαθέτει πολυετή εμπειρία στον ελεγκτικό και στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Είναι πιστοποιημένος ορκωτός ελεγκτής, πρώην εταίρος της Arthur Andersen καθώς και της ΕΥ, με πλούσια εμπειρία στους τομείς εταιρικής διακυβέρνησης, εσωτερικού ελέγχου και χρηματοοικονομικής πληροφόρησης. Έχει διατελέσει μέλος σε πολυάριθμα δ.σ. κυρίως του χρηματοπιστωτικού τομέα, ενώ τα τελευταία δέκα χρόνια είναι ανεξάρτητο μη εκτελεστικό μέλος δ.σ. του ομίλου Eurobank και αντιπρόεδρος του δ.σ. της τράπεζας από την οποία παραιτήθηκε.
