Ένδειξη σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας χαρακτηρίζει η Alpha Bank την πλεονασματική θέση στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας.
Σύμφωνα με τη σχετική έκθεση, στο πλαίσιο του εβδομαδιαίου δελτίου οικονομικών εξελίξεων της τράπεζας, η εν λόγω εξέλιξη αποτελεί σε μεγαλύτερο βαθμό, αποτέλεσμα της συμπίεσης των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, λόγω της αδύναμης αγοραστικής δυνάμεως των νοικοκυριών και των κεφαλαιακών ελέγχων, και πολύ λιγότερο, συνέπεια κάποιας ουσιώδους βελτίωσης των εξαγωγικών επιδόσεων.
Το ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών στο οκτάμηνο του 2016, ήταν πλεονασματικό στα 430 εκατ. ευρώ, έναντι, ωστόσο, μεγαλύτερου πλεονάσματος ύψους 990 εκατ. ευρώ, το αντίστοιχο διάστημα του 2015. Η μείωση οφείλεται στην πτώση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών (-15,2%) που υπερκάλυψε τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου των αγαθών (-5,8%).
Ισοζύγιο Αγαθών
H πορεία του ισοζυγίου των αγαθών επηρεάστηκε σε σημαντικό βαθμό από την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων. Συγκεκριμένα, o Ιούλιος του 2015 αποτελεί σημείο τομής των γραμμών εξέλιξης του κινητού μέσου όρου των εξαγωγών και των εισαγωγών. Μετά το σημείο αυτό, η πτώση των εισαγωγών αγαθών είναι πιο άμεση και ταχύτερη από την πτώση των εξαγωγών. Οι εξαγωγές επηρεάστηκαν σε δεύτερο χρόνο από τη μείωση των εισαγωγών πρώτων υλών.
Η εξέλιξη αυτή οδήγησε τόσο σε περιορισμό του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και κατά συνέπεια σε στήριξη της τελικής δαπάνης στην οικονομία που άμβλυνε την υφεσιακή διαταραχή σε όρους ακαθαρίστου εγχωρίου προϊόντος.
Η επίδραση της χαλάρωσης των κεφαλαιακών ελέγχων που έχουν ξεκινήσει σταδιακά για τις επιχειρήσεις αρχίζει να γίνεται εμφανής από τον Ιούλιο του 2016, όταν σημειώθηκε σημαντική αύξηση των εισαγωγών αγαθών (20,1% σε ετήσια βάση), η οποία συνεχίσθηκε και τον Αύγουστο του 2016 (1,9%). Με την πλήρη άρση των κεφαλαιακών περιορισμών θα υπάρξει μια σαφέστερη εικόνα του κατά πόσο δύναται να επιτευχθούν διατηρήσιμα πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Επιπλέον, παρατηρείται μεγάλη υποχώρηση των εισαγωγών καυσίμων στο οκτάμηνο του 2016, η οποία υπερκέρασε την αντίστοιχη μείωση των εξαγωγών καυσίμων. Αντιθέτως, οι εισαγωγές χωρίς καύσιμα αυξήθηκαν κατά 3,2%, ενώ οι εξαγωγές χωρίς καύσιμα υπεχώρησαν κατά 1,4%.
Ισοζύγιο Υπηρεσιών
Αναφορικά με τις τουριστικές εισπράξεις, σε όλους σχεδόν τους μήνες του 2016 σημείωσαν αρνητικό ρυθμό μεταβολής σε ετήσια βάση. Ειδικά τον Αύγουστο, οι τουριστικές εισπράξεις μειώθηκαν κατά 9,2% σε ετήσια βάση, με αποτέλεσμα στο οκτάμηνο 2016 οι εισπράξεις να μειωθούν κατά 7,1% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2015.
Η αρνητική αυτή εξέλιξη σημειώθηκε παρά την αύξηση των αφίξεων κατά 1,3% το οκτάμηνο του 2016 και οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τα έσοδα από τον τουρισμό για το 2016 ενδέχεται να είναι χαμηλότερα από ότι αρχικά αναμενόταν.
Σχετικά με το πεδίο των μεταφορών, παρατηρείται σημαντική πτώση των εισπράξεων στο οκτάμηνο 2016 κατά 33,5%, σε σχέση με το οκτάμηνο 2015. Η πτώση των εισπράξεων από μεταφορές είναι αντανάκλαση δύο παραγόντων:
- της καθίζησης του εμπορίου αγαθών λόγω της επιβολής των κεφαλαιακών ελέγχων εξαιτίας των οποίων επηρεάσθηκαν αρνητικά, πρωτίστως ο όγκος των εισαγωγών και δευτερευόντως, ο όγκος των εξαγωγών, δεδομένου ότι σημαντικές εισροές των εξαγωγικών επιχειρήσεων αφορούν σε εισαγόμενες πρώτες ύλες. Σημειώνεται ότι μετά τη επιβολή των κεφαλαιακών περιορισμών και ειδικότερα το δεύτερο εξάμηνο του 2015, οι εισπράξεις από μεταφορές μειώθηκαν κατά 45% σε εξαμηνιαία βάση και κατά 48% σε ετήσια βάση.
- της υποχώρησης των ναύλων, η οποία παρατηρείται το 2016. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία στο εννεάμηνο 2016 οι ναύλοι (κατά τον ClarkSea Index) κατέγραψαν πτώση κατά 30,5%, σε ετήσια βάση, έναντι αυξήσεως κατά 34,0% στην αντίστοιχη περίοδο του 2015. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το 2016 οι προοπτικές για την εξέλιξη των ναύλων παραμένουν αρνητικές δεδομένου ότι η προσφορά πλοίων υπερβαίνει τη ζήτηση.
