Από την έντυπη έκδοση
Του Γιάννη Κανoυπάκη
[email protected]
Ως οι χαμηλότερες από το 2012, τόσο σε συνολική αξία εξαγωγών όσο και σε αξία εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών παρουσιάζονται οι εξαγωγικές επιδόσεις για το α’ 6μηνο του 2016, γεγονός που, σύμφωνα με τον ΠΣΕ, στερεί δυνατότητες εξόδου της οικονομίας από την ύφεση.
«Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά της απόλυτης σύνδεσης των εξαγωγών με τις προοπτικές ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Αν οι εξαγωγικές επιδόσεις ήταν φέτος (-1 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2015) απλά και μόνο αντίστοιχες των περσινών, το ΑΕΠ της χώρας θα γνώριζε αύξηση κατά 0,9% αντί ύφεσης 0,9%» τονίζει η πρόεδρος του Συνδέσμου Χριστίνα Σακελλαρίδη.
Συγκεκριμένα, σε επίπεδο περιόδου Ιανουαρίου - Ιουνίου, η συνολική αξία των εξαγωγών υποχώρησε κατά 8,1% και κάτω από το όριο των 12 δισ. ευρώ (11,8 δισ. ευρώ φέτος, έναντι 12,8 δισ. ευρώ του 6μήνου του 2015). Μείωση προκύπτει πλέον για τις εξαγωγές ακόμη κι αν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή (-1,4%, ή 119 εκατ. ευρώ λιγότερα σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό 6μηνο). Κατά τους αναλυτές, ενδεικτικό της αστάθειας στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας είναι και το γεγονός ότι στο πρώτο 6μηνο του 2016 σε επίπεδο συνολικής αξίας εισαγωγών καταγράφεται συνέχιση της πτωτικής πορείας τους (-4,1%, στα 20,91 δισ. ευρώ έναντι 21,80 δισ. στο αντίστοιχο 6μηνο του 2015).
Ωστόσο, η αντίστοιχη μεταβολή, χωρίς τα πετρελαιοειδή δείχνει αύξηση 1,56%, ή κατά 249,3 εκατ. Το αποτέλεσμα όλων αυτών των κινήσεων ήταν να αυξηθεί το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου κατά 1,7%, στα 9,11 δισ. ευρώ (από 8,96 δισ. ευρώ στο α’ 6μηνο του 2015). Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου αυξήθηκε κατά σχεδόν 5,3%.
Προορισμοί - προϊόντα
Η Ιταλία εξακολουθεί και σε αυτό το 6μηνο να αποτελεί τον σημαντικότερο προορισμό των ελληνικών εξαγωγών, ενώ στη 2η θέση παραμένει στη σχετική κατάταξη η Γερμανία. Απηχώντας και τις εξελίξεις μετά τα capital controls, η Κύπρος προσπέρασε την Τουρκία και καταλαμβάνει πλέον την 3η θέση, ενώ στην 5η διατηρείται η Βουλγαρία. Χωρίς ακόμη να έχουν καταγραφεί επιπτώσεις από την απόφαση περί Brexit, το Ηνωμένο Βασίλειο κατέγραψε άνοδο 2 θέσεων (από 8η θέση), ενώ τη δεκάδα συμπληρώνουν οι ΗΠΑ (από 6η), ο Λίβανος (από 12η), η Ρουμανία (από 11η) και η Ισπανία (από 9η). Στη λίστα με τις 100 πρώτες χώρες εμφανίζονται πλέον (σε σχέση με το 2015) και οι: Κουρασάο (68η θέση), Βενεζουέλα (77η θέση), Κολομβία (83η), Μαυριτανία (91η), Φιλιππίνες (93η), Λουξεμβούργο (95η) και Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι (96η).
Ως προς τους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών ανά οικονομική ένωση, αύξηση καταγράφεται για τις χώρες της Ε.Ε. (+1,3%), κυρίως λόγω των καλύτερων επιδόσεων των χωρών της Ευρωζώνης (+2,2%). Αντίθετα, πτωτικά κινήθηκαν οι εξαγωγές προς τις χώρες του G7 (-4,3%), ενώ μεγάλες ποσοστιαίες μειώσεις παρατηρούνται στις εξαγωγές προς τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες του OPEC (-18%), προς τις χώρες της Οικονομικής Συνεργασίας Μαύρης Θάλασσας (ΟΣΕΠ) (-16,3%) και προς τις χώρες της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης (-14,7%). Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι σημαντική αύξηση παρατηρείται προς τις αναδυόμενες BRICS (17,3%), κυρίως λόγω της ανόδου των εξαγωγικών επιδόσεων προς την Κίνα και τη Βραζιλία δευτερευόντως.
Οι αιτίες των «πιέσεων» στην εξωστρέφεια
Λίγο πολύ είναι δυνατό να αποκρυπτογραφήσουμε κάποια «γιατί», όσον αφορά τη συρρίκνωση των εξαγωγών. Ειδικά αν σταχυολογήσουμε κάποια βασικά χαρακτηριστικά της γενικότερης κατάστασης που επικρατεί στη χώρα την τελευταία περίοδο και η οποία αντανακλά, προς τα έξω, την έλλειψη δυναμικής, το χειρότερο, δε, την αβεβαιότητα για το μέλλον των εμπορευματικών συναλλαγών μας με τον υπόλοιπο κόσμο. Τα capital controls έπαιξαν, καθοριστικά αρνητικό ρόλο στο σκηνικό της εξαγωγικής δραστηριότητας και, δυστυχώς, παραμένουν, με αποτέλεσμα να δημιουργείται διεθνώς η εντύπωση πως το πρόβλημα των τραπεζών είναι πολύ σοβαρό, άρα, τίθεται εν αμφιβόλω η φερεγγυότητά μας. Ως εκ τούτου:
- Η δημοσιονομική προσαρμογή, η στενότητα ρευστότητας και η σταθερή διεθνής ζήτηση συνεχίζουν να τροφοδοτούν την ύφεση το 2016.
- Η περσινή υποχώρηση των εξαγωγών συνεχίζεται ουσιαστικά φέτος με παραπλήσια έκταση. Όπως το προηγούμενο έτος οφείλεται πρωτίστως στη συρρίκνωση των εξαγωγών των καυσίμων.
- Οι πολύ χαμηλότερες εξαγωγές πετρελαιοειδών οφείλονται στην κατακόρυφη πτώση της τιμής του πετρελαίου διεθνώς, συνεπώς η συρρίκνωση της αξίας τους δεν αντανακλά παρόμοιες μεταβολές στις ποσότητες.
- Σε αντίθεση με ένα χρόνο νωρίτερα, πλέον, ούτε οι εξαγωγές των υπόλοιπων κατηγοριών προϊόντων αυξάνονται και αυτό χρήζει περαιτέρω μελέτης.
- Οι εξαγωγές προς τις χώρες της Βόρειας Αμερικής παρουσίασαν μείωση, κυρίως λόγω της μείωσης των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ και δευτερευόντως από τη μείωση των εξαγωγών προς τον Καναδά και το Μεξικό.
- Οι εξαγωγές κατέγραψαν μείωση προς τις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, κυρίως λόγω της μείωσης των εξαγωγών προς την Τυνησία.
Τέλος, δεν θα πρέπει να διαφύγει της προσοχής μας ότι στους παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν ή, εν πάση περιπτώσει, θα επηρεάσουν τις εξαγωγές αγαθών στο μέλλον, προστέθηκαν πρόσφατα οι επιπτώσεις του Brexit. Το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν πέρυσι ο 7ος σημαντικότερος εμπορικός προορισμός για την Ελλάδα.
